1 Haziran 2015 | YORUM 82. Sayı (Mayıs 2015)

Prof. Dr. Ahmet Samsunlu İTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi (E) 44. Hükümet İmar ve İskân Bakanı
Bu ayki yorum yazımda, son bir ayda gerçekleşen çevre ile ilgili iki farklı konuyu sizlerle paylaşarak bilgilerinize sunmak istiyorum.


IFAT Ankara Fuarı
Daha önceki ATV ile ilgili yorum yazımda IFAT hakkında bilgi vermiştim. Bugün dünya çapında tanınan fuarlar arasında yer alan IFAT, ATV tarafından ilk defa 5-9 Eylül 1966 tarihinde Münih’te tertiplenen 3. Uluslararası Atıksu Araştırmaları Konferansı kapsamında açılan bir sergi olarak tertiplendi. Bu sergiye (fuar) 10 ülkeden 151 sergici iştirak etti. 2014 Münih IFAT Fuarı’na 59 ülkeden 3.081 katılımcı katıldı ve Fuar 170 ülkeden 135 binin üzerinde kişi tarafından ziyaret edildi. Fuar alanı 230 bin metrekareye ulaştı.


Benim de 1975 ve 1987 yıllarında ziyaret ettiğim Münih IFAT Fuarı, her geçen gün daha da gelişti ve bir dünya fuarı haline geldi. Bu fuara ilk gittiğimde çok etkilenmiştim. Ve o yıllarda ülkemde pek önem verilmeyen başta atıksu, atık ve diğer çevre konularında kullanılan benzeri teknik donatıların Türkiye’de imal edilmesinin gerektiğini düşünmüştüm.


1980’li yıllardan itibaren Türkiye’de çevre konuları ve yatırımları önem kazanmaya başladı. Çok sayıda ve bugün de bazıları halen aktif olan çevre konuları ile ilgili mühendislik büroları kuruldu. Bu firmalar bir müddet sonra planladıkları tesislerin donatılarını kendi ve yabancı “Know How”ları (tam Türkçe karşılığı olmasa da “bir şeyi yapabilme bilgisi” olarak ifade edilebilen bir terim) ile imal etmeye başladılar. 90’lı yıllarda ziyaret ettiğim bir Türk firmasının bir Alman firması adına ihracat için imal ettiği mikroeleği gördüğümde çok sevinmiştim. Şu anda çevre yatırımları ile ilgili donatıların ne kadarının ülkemizde imal edildiği hakkında bir bilgi sahibi değilim. İmalat yelpazesinin geliştiğini ve ülkemiz ihracatında da rol oynadığını düşünüyorum.


Türkiye’deki bu gelişmeyi izleyen Münih Fuar İdaresi, Türkiye’de bir IFAT Fuarı açmanın gerekli olduğunu gördü ve 16-18 Nisan 2015 tarihlerinde IFAT Eurasia Çevre Teknoloji Fuarı’nı açtı. MMI Eurasia Fuarcılık tarafından özel olarak davet edilmeme rağmen grip olmam nedeniyle katılamadım.


Türkiye’nin Avrasya pazarına ulaşmasında büyük katkı sağlayacağını düşündüğüm bu Fuar’da 19 ülkeden 362 katılımcı yer aldı. Katılımcıların yüzde 62’si Türkiye dışındaki ülkelerdendi. Fuara 10.977 ziyaretçi katıldı (1461 uluslararası ziyaretçi). 15.500 metrekare sergi alanında Avusturya, Çin, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Almanya ve İsviçre’ye ait toplam altı milli pavyon bulunması da Fuar’ın uluslararası niteliğini öne çıkardı. Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu da açılış konuşmasında bu hususa dikkat çekerek, “Ankara’daki IFAT Eurasia Fuarı uluslararası yatırımcıların Türkiye’ye gösterdiği büyük ilgiyi ortaya koyuyor. Türkiye’deki çevre sektörünün önemini etkileyici bir biçimde vurguluyor” tespitini yaptı.


Bir sonraki IFAT Eurasia 2017 Fuarı’nın daha da gelişeceğini ve ülkemizin çevre konularındaki imalat yelpazesinin gelişmesine ve ihracatının artmasına önemli katkı sağlayacağına inanıyorum. 


Akdeniz Üniversitesi Çevre Ödülleri
Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (AKÇAM) ile Mühendislik Fakültesi’nin ortaklaşa düzenlediği 18. Çevre Hizmet Ödülleri jürisinde, bilim ödüllerinden birinin sahibi olarak görev aldım. Sekiz dalda verilmesi öngörülen ödüller iki dalda verilmedi. Verilen ödüller şu dallarda idi: Türkiye Ölçeği, Kamu Kurumları, Özel Sektör, Antalya Ölçeği, Akdeniz Üniversitesi Ölçeği, Çevre Bilim Hizmet Ödülü. 


Bu yazımda tüm konularda verilen ödülleri ve ödüle layık görülenleri tek tek yazmam ve değerlendirmem mümkün değil. İki konuda, Çevre Bilim Hizmet Ödülü ve Türkiye Ölçeği Ödülü hakkında değerlendirme yapmayı istiyorum.


Bilim Hizmet Ödülleri iki bilim adamına verildi. Prof. Dr. Nevzat Kor ve Prof. Dr. Harun Parlar bu ödüle layık görüldüler. İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nün kuruluşunda görev alarak, Türkiye’de çevre mühendisliği eğitiminin gelişmesi ve kurumsallaşması için yaptığı hizmetlerden dolayı Çevre Bilim Hizmet Ödülü’nün sahibi Prof. Dr. Nevzat Kor oldu. Münih Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Harun Parlar, Çevre Bilimleri konusunda gerçekleştirdiği uluslararası ölçekteki çalışmalar ve Türk-Alman Bilimsel işbirliğine yaptığı katkılardan dolayı bu ödüle layık görüldü.



Prof. Dr. Nevzat Kor (sağda), ödülünü Akdeniz Üniversitesi 
Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Abdullah Aziz Ergin’den alırken...



Almanya’daki tahsilimi bitirerek Türkiye’ye döndüğümden beri yakinen tanıdığım Prof. Kor, 1950’li yıllarda İTÜ bünyesinde kurulan Şehir Sağlığı ve Tekniği Kürsüsü’nde asistanlığa başlamış, 1978 yılında öğrenci alan Çevre Mühendisliği Bölümü’nü kurmuştur. İçlerinde Prof. Dr. Veysel Eroğlu, Prof. Dr. Hasan Zuhuri Sarıkaya, Prof.Dr. Ahmet Mete Saatçi gibi yüzden fazla bilim insanı ve akademisyenin yetiştirilmesini sağlamış ve katkıda bulunmuştur. Şu an emekli olup kendisine ait bir mühendislik bürosunda (MİMKO) çalışmalarına devam etmektedir.



Dr. Dursun Atilla Altay (sağda), ödülünü Akdeniz Üniversitesi 
Mühendislik Fakültesi Dekanı Feramuz Özdemir’den alırken...



Türkiye Ölçeği (Kamu Sektörü) Ödülü, İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü) Haliç Can Suyu Projesi’ne verilmiştir. Ödülü İSKİ Genel Müdürü Dr. Dursun Atilla Altay almıştır. Haliç suyunun canlı yaşamının devamına imkân sağlamayacak sonuçlar vermesi neticesinde boğazdan Haliç’e Cansuyu Projesi’nin yapılmasına karar verilmiştir. Boğaz’dan alınan ve pompalanan su, inşa edilen 2.2 metre çapında 5 km’lik bir tünel ile Kâğıthane Deresi’ne ve oradan da Haliç’e ulaştırılmaktadır. Projenin Haliç’te oluşturduğu değişim, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü’nün yaptığı deniz suyu kalitesi ve biyolojik tür araştırması ile bilimsel olarak ortaya konmuştur. Araştırma sonuçlarına göre Haliç’te,
- Çözünmüş oksijen miktarının her noktada arttığı
- Kolibasili oranının birçok noktada 100’ün altına düştüğü 
- 47 farklı balık türüne ait yumurta ve larva bulunduğu tespit edilmiştir.
Yazıma son verirken, Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (AKÇAM) Müdürü olan Prof. Dr. Bülent Topkaya’nın bu ödüllerin her yıl verilmesi konusunda büyük gayret gösterdiğini de bir jüri üyesi olarak belirtmeyi isterim.



Prof. Dr. Bülent Topkaya, ödül töreni açılışında konuşma yaparken...