Asım Kibar Organize Sanayi Bölgesi Atıksu Arıtma Tesisine entegre edilen Geri Kazanım Tesisi ile hem bölgedeki su kaynakları korunuyor, hem de sanayiye yüksek kalitede ve uygun fiyatta temiz su saÄŸlanıyor...

Ä°zmit’te bulunan Asım Kibar OSB (AKOSB), daha önce aynı bölgede faaliyet gösteren Hyundai Assan ve Assan Hanil fabrikalarını da içerisine alarak 200 hektarlık bir alanda kurulmuÅŸ. 6 bin kiÅŸinin istihdam edildiÄŸi AKOSB’da Hyundai Assan, Assan Hanil (2 tesis), Posco Assan TST, Hyundai Steel, Mobis Otomotiv ve Ä°spak firmaları yer alıyor. Bu firmalar, otomotiv, otomotiv yan sanayi, çelik ve ambalaj sektörlerinde faaliyet gösteriyor.

AKOSB’un en hassas ve duyarlı olduÄŸu konulardan birisi “Çevre Bilinci”. Bölgede yer alan Atıksu Arıtma Tesisi de bu duyarlılığın en önemli göstergesi. Klasik sistemlerle çözümlenmiÅŸ arıtma tesislerinden çok daha küçük bir alanda kurulmuÅŸ olması, birim metreküp atıksu iÅŸletme maliyetinin düÅŸük olması ve kirlilik parametrelerinde oluÅŸabilecek deÄŸiÅŸikliklere kolaylıkla adapte olabilmesi tesisin en önemli avantajları.

AKOSB Atıksu Arıtma Tesisi faaliyete geçtikten sonra, 2014 yılında bölgede yaÅŸanan kuraklık sonrası kullanılabilir su kaynaklarını azalması ve yerel yönetimler tarafından sanayi kuruluÅŸlarına verilen proses amaçlı sularda kısıtlamaya gidilmesi sonucunda, alternatif su kaynakları arayışı baÅŸlamış. Küresel Ä±sınmanın artarak devam edeceÄŸi, Atıksu Arıtma Tesisi’nin saÄŸladığı avantajlar ve belediye tarafından saÄŸlanan ÅŸebeke suyunun yüksek fiyatı da göz önüne alınarak AKOSB’de Atıksu Geri Kazanım Tesisi projesi ortaya çıkmış.

AKOSB, Atıksu Geri Kazanım Tesisi Projesi için ÅŸu hedeflerle yola çıkmış: 

• Atıksu Arıtma Tesisi’nde arıtılan atıksuların yenilikçi ve ileri teknoloji ile kurulacak olan Atıksu Geri Kazanım Tesisi’nde, ileri bir arıtmaya tabi tutularak katılımcı firmaların proses hatlarında kullanmak üzere ihtiyaç duyduÄŸu yüksek kalitede kullanma suyunu, ÅŸebeke suyunun yaklaşık üçte biri fiyatına saÄŸlamak.

• AKOSB’da faaliyette bulunan/bulunacak sanayi kuruluÅŸlarının, proses suyu ihtiyacının içme suyu ÅŸebekesinden ve kuyulardan karşılanması yerine, Atıksu Geri Kazanım Tesisinden karşılanarak, temiz su kaynaklarının korunmasına katkıda bulunmak.

• AKOSB içerisinde bulunan yeÅŸil alanların sulama suyu ihtiyaçlarının, içme suyu kaynaklarından karşılanması yerine arıtılmış atıksulardan karşılanması yoluyla bölgenin su kaynaklarının korunmasını ve bu suların daha kaliteli su ihtiyacı olan yerlere tahsis edilmesini saÄŸlamak.

• Yenilikçi ve ileri teknoloji ile düÅŸük maliyetlerle elde edilecek geri kazanım suyunun kullanılması sayesinde bölgenin rekabet gücünün ve üretim kapasitesinin artırılmasını saÄŸlamak. 

• Ä°ÅŸletme maliyetlerini düÅŸürerek iç ve dış pazarda sanayicilerin maliyet bazında rekabet gücünün artırılmasını ve bölgeye yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcıların önünün açılmasını saÄŸlamak.

Yaklaşık 2,5 yıl süren fizibilite çalışmaları, Gebze Teknik Üniversitesi akademisyenleri danışmanlığında pilot tesis iÅŸletmesi yapılması ile Bakanlığa hazırlanan rapor sonucunda, tesis için ön izin alınmış ve bugün itibariyle Türkiye’deki OSB’ler içerisinde bir ilk olan atıksu geri kazanım tesisi su üretmeye baÅŸlamış.

2018 yılı Nisan ayında devreye alınan ve tıpkı Atıksu Arıtma Tesisi’nde olduÄŸu gibi AKOSB personelleri tarafından iÅŸletilen AKOSB Atıksu Geri Kazanım tesisinde; ultrafiltrasyon, aktif karbon ve ters osmoz sistemleri uygulanarak yüksek kalitede geri kazanım suyu elde ediliyor. Bu sayede; Atıksu Arıtma Tesisi’ne gelen proses ve evsel kaynaklı atıksular, arıtılıp tekrar sisteme kazandırılarak bölge katılımcılarına daha uygun fiyattan su saÄŸlanıyor ve proseste içme suyu kullanılmayarak çevre hassasiyeti en üst seviyeye taşınıyor.

AKOSB Atıksu Arıtma Tesisi’nin inÅŸai kapasitesi 6 bin, mekanik kapasitesi 4 bin metreküp. Tesiste, yılda yaklaşık 1 milyon metreküp atıksu arıtılıyor. Geri Kazanım Tesisi’nin ise inÅŸai kapasitesi 8 bin, mekanik kapasitesi 4 bin metreküp. Geri Kazanım Tesisi de yılda 1 milyon metreküpe yakın temiz su saÄŸlıyor. Atıksu geri kazanım tesislerinin büyük çoÄŸunluÄŸunda orta kalitede su elde ediliyor ve bu su sulamada ya da tekstil fabrikalarında kullanılıyor. AKOSB Atıksu Geri Kazanım Tesisi’nde kazanılan suyun ise soÄŸuk çeliÄŸin haddelenmesinde ya da otomobil boyalarına 10 yıl garanti veren Hyundai’nin otomobil boyalarında kullanılması hedefleniyor. Dolayısıyla çok daha kaliteli bir su elde ediliyor. Bunun için de tesisin yapımında ve tesiste kullanılan ekipmanlarda iÅŸi ÅŸansa bırakmamak için kalitesine güvence veren firmalar tercih edilmiÅŸ.

Arıtma Prosesleri
AKOSB’de yer alan fabrikalar, atıksuyu arıtma tesisine göndermeden önce bir ön arıtmadan geçiriyorlar. Ön arıtmadan geçirilen atıksu, kanalizasyon hattı ile Atıksu Arıtma Tesisi’nin giriÅŸ binasında toplanıyor. Burada önce kaba Ä±zgaradan geçen atıksu, terfi istasyonunda yer alan 2 asıl bir yedek 3 pompa ile giriÅŸ yapısının üstünde bulunan kumyaÄŸ ayırıcı havuza iletiliyor.

Konik bir yapıdaki havuzda, yaÄŸ üst tarafta, kum alt tarafta pompalarla çekiliyor. Ayrım yaptıktan sonra atıksu ince ızgaradan geçiyor ve dengeleme havuzuna geliyor.

Dengeleme havuzu yaklaşık 1400 metreküplük bir hacme sahip. Ä°çinde 6 tane mikser, 3 tane terfi pompası bulunan sistemin üzeri kapalı, dolayısıyla koku problemine neden olmuyor. Atıksu buradan biyolojik havuza aktarılıyor.

MBBR prosesine sahip biyolojik arıtma havuzunda medyalar bulunuyor. Bakteriler bu medyalara yapışıyor ve yüzey alanı artırılmış oluyor. Böylece daha küçük hacimlerde daha etkin bir arıtma yapılabiliyor. Mevcut sistemde yüzde 20’si medyalarla dolu 2700 metreküplük bir havuz bulunuyor. Kirlilik yüküne ve debinin yüksekliÄŸine göre medya sayısı artırılarak havuz büyütülmeden verimlilik artırılabiliyor.

Atıksu, biyolojik havuzdan sonra DAF ünitesine geliyor. DAF ünitesinde çok etkili bir mikro buble sistemi yer alıyor. Dolayısıyla burada çok etkin bir ÅŸekilde yaÄŸ ve katı madde atıksudan uzaklaÅŸtırılabiliyor.

DAF ünitesinden sonra havuza dökülen atıksu, terfi pompalarıyla kiyasal arıtmaya yönlendiriliyor. Kimyasal arıtmada demir3 klorür ve anyonik polimer verilen atıksuyun PH’ı dengeleniyor, çamuru alınıyor ve ortalama 0,5 ile 1 NTU arasında, 1700 iletkenlikte, 0 askıda katı maddede su geri kazanım tesisi ön havuzuna gönderiliyor.

Geri Kazanım Prosesleri
Ön havuza gönderilen su, önce 200 mikronluk bir mekanik filtreden, arkasından kum filtreden ve ultrafiltrasyondan tek pompa ile geçiyor. Bundan sonra ultrafiltrasyon havuzuna dökülüyor. Buradan çekilen su, aktif karbondan, kartuÅŸ filtreden geçiyor ve reverse osmoz pompaların aÄŸzına geliyor. Yüksek basınç pompaları, buradan gelen suyu çekerek osmoz ünitelerinden geçiriyor. Yüzde 75 verimle geri kazanılan su, ürün suyu havuzuna ayrılıyor, kalan yüzde 25’i ise konsantre suya gidiyor.

Tesisin bütün bölümlerinde her türlü analizör cihazı ve ölçüm cihazı bulunuyor. Buna raÄŸmen olası tehditlere karşı tesis 60 tane kamerayla sürekli takip ediliyor. SCADA odası, hem arıtma tesisinin hem de geri kazanım tesisinin bütün otomasyonunu görüp kontrol edebiliyor.

AKOSB Ä°mar ve Yapı Ä°ÅŸleri Müdürü Serkan Duran:
“Yıllık Minimum 500 Bin Metreküp Temiz Su Tasarruf Edilecek”
Asım Kibar OSB Ä°mar ve Yapı Ä°ÅŸleri Müdürü Serkan Duran, tesisle ilgili ÅŸunları söylüyor: “Temiz su rezervlerinin tükenmemesi adına su tasarrufu yapmak her vatandaşın görevidir. AKOSB Atıksu Geri Kazanım tesisimizin tamamlanması ile yıllık minimum 500 bin metreküp temiz su tasarruf edilecek ve doÄŸal su kaynaklarımızın içme suyu olarak yeni ihtiyaçlar için kullanılabilmesi saÄŸlanacaktır."

“Dünyada birçok örneÄŸi olan Atıksu Geri Kazanım tesisleri, ülkemiz için yeni ve geliÅŸmeye açık bir konu. Bu projenin tarafımızca baÅŸarıyla uygulanması, atıksu geri kazanımının ülkemiz geneline yayılmasına, ilgili mevzuatın geliÅŸmesine, literatürün artmasına ve istatistik verilerinin oluÅŸmasına katkı saÄŸlayacaktır. Atıksu Geri Kazanım Tesisi projemiz, atıksu arıtma tesisine sahip olan sanayi kuruluÅŸları ve yerel yönetimler ile atıksu arıtma tesisi iÅŸletmesi yapan kuruluÅŸlara öncülük edecektir. Hatta atıksuyunu arıtmayarak doÄŸrudan belediyelerin kollektör hatlarına veren sanayiciler de atıksu arıtma tesisi kurmak ve bu arıtılan atıksuyu geri kazanmak için teÅŸvik edilmiÅŸ olacaktır.” 

“AKOSB olarak, sanayi kuruluÅŸlarımızın hizmet beklentilerini, teknolojinin geliÅŸimi ile paralel olarak yüksek kalite ve standartlarda sunuyoruz. Proje konusu, AKOSB ve katılımcılarımız tarafından tam anlamıyla destekleniyor ve sahipleniliyor. Åžebeke suyundan daha kaliteli olan geri kazanım suyunun sanayi kuruluÅŸlarımıza getirdiÄŸi ekonomik katkı da göz önünde bulundurulduÄŸunda, faaliyetimizin sürekli devam edeceÄŸini söyleyebiliriz. Ayrıca, bölgemizde bulunan Güney Kore ve Türk menÅŸeli farklı sektörlere sahip sanayi kuruluÅŸlarının, bu tip üretime yönelik ortak bir projede bir araya gelmesi, kültür ve tecrübe alışveriÅŸini saÄŸlayacak ve yeni projelerin önünü açacaktır.”

“Döviz kurlarındaki beklenmedik artış, tesisimizin amortisman süresini bir miktar uzatacak olsa da, sanayicilerimiz ÅŸebeke suyundan daha ucuza su temin ederken yaklaşık 4 yıllık dönemde tesis amortismanı tamamlamış olacaktır. Bir tarafta hızla artan nüfus olgusu diÄŸer tarafta ise tükenmekte olan doÄŸal kaynakların varlığı insanlık için yeni çözüm arayışlarını zorunlu kılmıştır. Bu çerçevede devreye aldığımız Atıksu Geri Kazanım Tesisimiz ile doÄŸal su kaynaklarının tamamen tüketilmeden, gelecek nesillere de aktarılmasının saÄŸlanması olarak özetlenebilecek olan sürdürülebilir kalkınma anlayışına tarafımızca saÄŸlanan büyük bir katkı olacaktır.”

Prof. Dr. Bülent Keskinler: “Yapılacak Yeni Projeler için Örnek Olacak”
AKOSB Atıksu Geri Kazanım Tesisi’ne Prof. Dr. Ahmet Karagündüz ile birlikte danışman olarak katkı veren Gebze Teknik Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Keskinler, tesisin birçok açıdan ilkleri barındırdığını ifade ederek, önümüzdeki dönemde yapılacak projeler için iyi bir örnek olacağını belirtiyor. 

Prof. Dr. Bülent Keskinler, tesisle ilgili ÅŸunları söylüyor: “Bu bölge su yönünden zengin bir bölge deÄŸil ve su fiyatları oldukça yüksek. Burada suyun metreküp bedeli 8,5 liraya yakın. Atıksu bedeli de eklenince 12-13 liraya geliyor. Bu da sanayiciler için ciddi bir yük. Bu tesiste bir metreküp atıksuyu geri kazandığınız zaman maliyeti 1,5 liraya geliyor. Aynı zamanda hem atıksuyu geri kazanmış oluyor, hem de bölgede kullanılan sudan çok daha kaliteli bir su elde edebiliyoruz. Geri kazandığımız bu suyu da çok uygun bedellerle sanayinin hizmetine sunuyoruz. Dolayısıyla bu tesis, hem sanayiye saÄŸladığı maddi katkı, hem de su kaynaklarının korunması açısından çok önemli. Türkiye’de buna benzer projeler yaygınlaşıyor. Çevre Bakanlığı’nın yürüttüÄŸü ya da desteklediÄŸi birçok proje var. Yine Orman Bakanlığı’nın su geri kazanımıyla ilgili projeleri var. Bu tesis de yapılacak projeler için öncü bir tesis”. 

“Atıksu geri kazanımı yapan baÅŸka tesisler de var. Ancak hem bir OSB’de olması, hem de tam olarak istenilen kalitede suyun geri kazanıldığı en modern tesis burası oldu. Sanayiye maddi katkıları da göz önüne alındığında bu tesisin tetikleyici olacağını, bundan sonra diÄŸer OSB’lerin de atıksu geri kazanımı yapacağını düÅŸünüyoruz. Zaten Türkiye’nin bunu yapması gerekiyor. Sadece su kaynaklarının korunması açısından deÄŸil, maliyet açısından da çok önemli”. 

“Tabii, sanayinin istediÄŸi kalitede suyu sunmak da önemli. Bu nedenle, burada online izleme sistemleri var, hiçbir zaman hata yapmadan sanayiciye istediÄŸi kalitede suyu ulaÅŸtırmak zorundayız. Tesisin tasarımı yapılırken de bütün riskler dikkate alınarak projelendirildi, ÅŸartnameleri yazıldı ve ihaleye çıktı. Dolaysıyla tam izleme sistemi olan, kör noktası olmayan örnek bir geri kazanım tesisi oldu”.

“Tesisin en büyük avantajı, çok iyi bir mühendis ekibi olması. Türkiye’deki en büyük sorunlardan birisi, iÅŸletmecinin yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmaması. Ancak bu tesisin teknik ekibi, projenin başından beri buradaydı. 4 sene membran çalıştılar; pilot tesisin kurulmasında ve çalıştırılmasında buradaydılar; sistemin kurulması, devreye alınması ve çalıştırılmasında önemli tecrübeler edindiler. BaÅŸka OSB’lerden de gelip ziyaret eden, bilgi alan yetkililer oluyor. Burası bir anlamda da okul gibi oldu”.

“Su geri kazanımında prosesin arkası çok önemli. Arıtma tesisinizde problem varsa, su geri kazanımı yapamazsınız. Türkiye’deki geri kazanım tesislerinin istenildiÄŸi ölçüde çalışamamasının nedeni de arıtma tesislerindeki problemlerdir. Bu tesisin avantajı, arıtma tesisinin çok iyi çalışıyor olması. Geri kazanım da iyi dizayn edildiÄŸi için sorunsuz bir atıksu arıtma ve geri kazanım tesisine ulaÅŸmak mümkün oluyor”.

E-dergiden okumak için lütfen tıklayınız.