29 Haziran 2015 | TESÄ°S 83. Sayı (Haziran 2015)

Şişecam, hem enerji maliyetlerini azaltmak hem de sahip olduğu çevre bilinciyle tüm fabrikalarındaki eski ve verimliliği düşük elektrik motorlarını yüksek verimli olanlarla değiştirmeye karar verdiğinde, en büyük desteklerden birini ABB’den gördü...Şişecam Topluluğu’nun giderlerinin önemli bir bölümünü enerji oluşturuyor. Dünya cam üreticilerinin enerji kaynağı satın alma maliyetlerine bakıldığında, coğrafi konumu nedeniyle Türkiye Şişecam fabrikalarının enerji birim fiyatının ciddi bir dezavantaj yarattığı görülüyor. Dünya cam üreticileri arasında üçüncü olma yolunda kendisine hedef koyan Şişecam, bu dezavantajı enerji tasarrufu yaparak ve cam işleme bilgisini geliştirerek dengelemeye çalışıyor. 


Şişecam topluluğunda, enerjinin gittikçe artan doğrudan ve dolaylı (çevre, karbon emisyonlar vb.) maliyetleri, büyüyen ve uluslararası büyüklüğe ulaşan topluluğun enerji tedarik güvenliği, enerji yönetiminin kurumsal seviyede yeni bir yapılanma içinde ele alınması ihtiyacını doğuruyor. Bu çerçevede 2012 yılında Sürdürülebilir Enerji Yönetimi Projesi ile başlatılan çalışmalar, 2013 yılı içinde Sürdürülebilirlik Koordinatörlüğü bünyesinde oluşturulan Enerji Verimlilik Müdürlüğü’nün kurulmasıyla devam etmiş. Şişecam Topluluğu bünyesinde enerjinin çeşitli ve alternatif kaynaklardan temini, etkin kullanılması, israfının önlenmesi, enerjinin ürün maliyetleri üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve bunun çevreyi koruyarak gerçekleştirilmesi amacıyla enerji verimliliği stratejileri, planları ve programlarını hazırlamak, bunların etkinliğini değerlendirmek, gerektiğinde revize edilmelerini, yeni önlemlerin alınmasını, uygulanmasını, etkin olarak yürütülmesini ve sonuçlarının izlenmesini sağlamak, Enerji Verimlilik Müdürlüğü’nün sorumluluğunda. Şişecam Topluluğu’nun yurtiçinde 22, yurtdışında yine 22 fabrika ve tesisi bulunuyor. 2013 yılında cam ve kimyasal üretimi için kullanılan enerji yaklaşık 2 milyon TEP olarak gerçekleşmiş. Bu tüketimin yüzde 93’ü doğalgaz, yüzde 7’si ise elektrikten oluşuyor. 





Şişecam “çevre”nin de farkında
Dünya cam üreticileri arasında zirveyi hedefleyen ve bu konuda ciddi bir rekabet içerisinde olan Şişecam Topluluğu, enerji ve çevre konularındaki sorumluğunun da farkında. Bu sorumluluğun gereği olarak, giderek azalmakta olan doğal enerji kaynakları, emisyon azaltımı konusundaki yasal mevzuat ve yakın bir gelecekte devreye girmesi beklenen Kyoto kriterleri gözönüne alındığında, Şişecam Topluluğunun enerji tüketimlerini kontrol altına alma ve tasarruf etme zorunluluğu ortaya çıkıyor. Şirket bu kapsamda mevcut enerji potansiyelinin belirlenebilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan hizmet lisansı almış bağımsız bir denetçi firmaya halen yurtiçi ve yurtdışı tüm tesislerini içerecek şekilde enerji verimliliği potansiyelini belirlemeye dönük detaylı enerji etütleri yaptırıyor. Şişecam Topluluğu genelinde gerçekleştirilen enerji etütleri esnasında tespit edilen en önemli tasarruf potansiyeli yüksek konu ise “elektrik motorları”yla ilgili. İşletmelerin elektrik tüketimlerinin çok önemli bir kısmını oluşturan elektrik motorlarıyla ilgili yapılacak tasarrufun, işletme elektrik tüketimlerine doğrudan etki edeceği açık. Konunun büyük boyutlu olması ve tüm fabrikaları kapsaması nedeniyle uygulamanın içerisinde olan tesisleri çok iyi bilen mühendislerden bir komisyon oluşturulmuş, bağımsız etüt şirketi tarafından belirlenen motor listesi tüm fabrikalar için revize edilmiş. Uygun motor seçimi için teknik kriterlerin belirtildiği teknik şartname oluşturulmuş ve bundan sonra Şişecam Topluluğunda kullanılacak elektrik motorları standart hale getirilmeye çalışılmış. Bu aşamada da ABB tercih edilmiş. 


Şişecam Enerji Verimlilik Müdürü Bülent Eren: 
“ABB, Teknolojik Üstünlüğünü Ortaya Koyuyor”





Konuyla ilgili detayları aktaran Şişecam Enerji Verimlilik Müdürü Bülent Eren, “Şişecam olarak bu projenin hayata geçirilmesi ile Türkiye coğrafyasında toplam 20 megawatt güçte IE4 motor kullanmaya başlayan nadir kurumlardan biri olmayı hedeflediğimizi belirtmek isterim. Bu kapsamda ABB’nin IE4 verimlilik sınıfında bir ürünü geliştirip piyasaya sürmesi, bizim gibi yoğun enerji kullanımı olan bir sektör için fark yaratıyor. Teklif edilen yüksek verimli motor verim tabloları incelendiğinde, firmanın rakiplerine göre teknolojik üstünlüğü ortaya çıkıyor. ABB firmasının Türkiye ve dünya genelinde servis ağı olması, farklı coğrafyalarda toplam 44 işletmesi bulunan Şişecam için de önemli bir güven kaynağı. Ürünlerin avantajlarıyla birlikte ABB elektrik motor ekibinin proje başlangıcından son noktasına kadar her türlü desteği sağlaması ve projenin üst verimli elektrik motorlarıyla sürdürülebilirliği bizim için önem taşıyor. Enerji Verimlilik Müdürlüğü olarak bu büyüklükteki bir organizasyonda, işin sıfır hatayla tamamlanabilmesi en temel koşulumuz” diyor ve şu bilgileri veriyor: “Proje, öncelikle 11 fabrikamızı kapsayan, 20.6 MW üzerinde kurulu güce sahip 236 adet alçak gerilim tahrik motorunun tedariğiyle başladı. Değiştirilmesi planlanan bu motorların mevcut ortalama verimleri 0.90 civarlarında ve hatta daha da altında. Enerji etütlerimiz yurtiçi ve yurtdışı fabrikalarımızda devam ediyor. Şişecam enerji verimlilik yatırımları gözönünde bulundurularak, tasarruf potansiyeli yüksek olan elektrik motor değişimleri, sözleşme koşulları içerisinde kademeli olarak hayata geçirilmeye devam edilecek. ABB ile yapılan sözleşmemiz gereği, gerek yeni belirlenecek motorlar ve gerekse işletmelerimizin ihtiyaç duyacağı her türlü motor, bu kapsamda değerlendirilecek”.


Çevresel fayda sağlayacak
“Seçim kriterimiz öncelikle teknolojik üstünlüğe sahip ürünler oldu. Bu kapsamda beklediğimiz sadece elektrik enerjisinden tasarruf etmek değil. Bu motorların değişimiyle birlikte, yaşanan imalat randıman kayıplarının, yedek malzeme maliyetlerinin ve işçilik giderlerinin de minimuma indirilmesi bekleniyor. Enerji tasarrufu olarak düşünüldüğündeyse sadece beklenen maliyet indirimi veya kâr artışı olmayıp, birim ürün için harcadığımız karbon ayak izinin de azaltılması hedefleniyor. Sadece değiştirilmesini planladığımız motorlarla yıllık 4.7 GWh enerji tasarrufu olacağı düşünüldüğünde, bunun çevre ve ülke kaynaklarının etkin kullanımına da fayda sağlayacağı görülüyor”.
“ABB firması ile birlikte yapılan saha ziyaretleri çok faydalı oldu. Öte yandan, geliştirdiğimiz diğer enerji verimliliği artırıcı projelerde de, örneğin pompa sistemlerinde elektrik motorunun tedarik edilip, pompa şirketine verilmesi ve benzeri uygulamalarla hem maliyet avantajı hem de piyasa koşullarının üstünde verimli ürün sağlandı. Bu projede de ABB’nin desteğiyle karşılıklı fayda maksimize edildi”. 
“ABB çözümleri olarak elektrik motorlarının toplu alımı ile sadece bir başlangıç yapıldı. Bu sürecin yeni elektrik motorlarına ilaveten sürücü, endüstriyel ekipman, fabrika otomasyon sistemleri, eğitimler vb. uygulamaların genişletilmesi ve devam ettirilmesi karşılıklı faydayı maksimize edecek. Ancak sürdürülebilirlik konusunda önemli adımlar atan ve bu konuda enerji verimlilik bölümünü oluşturan Şişecam kurumu için ABB firmasının da aynı sürdürülebilir hizmet politikasını benimsemesi çok önemli. Yüksek verimli elektrik motorları alımıyla birlikte çalışmaya başlayan dünya devi iki kurumun bu ilişkilerini devam ettirebilmeleri, ABB firmasının tüm ilgili bölümlerinin de aynı istek ve teknolojik ilerlemeyi sağlamasıyla mümkün olacak”.

ABB Türkiye Motor ve Jeneratör Bölge Satış Müdürü Recep Akalın:
“Karbondioksit Salımı Azalacak”


“Üretim yapan işletme ve fabrikaların tüm girdileri arasında en yüksek maliyetlisi ve kontrol edilemeyeni enerjidir. Şişecam da Türkiye’de bu duyarlılığa sahip en büyük işletmelerden biri olarak hem enerji maliyetlerini azaltmak hem de sahip olduğu çevre bilinciyle tüm fabrikalarında çalışmakta olan eski ve verimliliği düşük elektrik motorlarını yeni ve yüksek verimli olanlar ile değiştirme kararı aldığında, ABB olarak biz de bu projenin bir parçası olabileceğimizi düşündük. Projenin çıkış noktası olarak IE3 verimlilik sınıfında motorlar düşünülmesine rağmen ABB’nin tüm rakiplerinden önce çok daha fazlasını sunuyor olması ve Şişecam’ın da konuya olan hassasiyeti sebebiyle IE4 verimlilik sınıfı motorların kullanılmasına karar verildi ve çalışmalar bu şekilde yapıldı. Bununla beraber Şişecam hem enerji maliyelerinde hatırı sayılır bir azalma sağlayacak hem de kullanılacak enerjinin yüksek verimli olması sebebiyle karbondioksit salımını azaltmakla çevreye de ciddi bir yatırım yapmış olacak”. 


ABB IE4 motorlar tercih edildi
“ABB olarak projenin başlaması ile tüm Şişecam fabrikaları teknik ekibimiz tarafından gezilerek gereken analizler ve kontroller yapıldı ve sonrasında raporlama ve tekliflendirme aşamasına geçildi. Yapılan raporlamada sözkonusu Şişecam fabrikalarında bulunan, çalışmakta olan elektrik motorlarının ABB IE4 motorlarla değiştirilmesi ile sağlanacak faydalarla geridönüş süreleri Şişecam’ın Sürdürülebilir Enerji Birim yöneticilerine, sonrasında Şişecam üst yönetimine sunuldu. Tüm bu çalışmalar sırasında sözkonusu geridönüş süreleri nedeniyle projenin ABB ile gerçekleştirilmesi Şişecam tarafından uygun bulundu ve belirlenen fabrikalar için karar verilmiş olan motorlar ABB IE4 motorlar olarak sipariş edildi. Bu aşama sonunda İsveç ve Finlandiya fabrikalarımızda üretilen motorlarımızdan Şişecam tarafından seçilmiş olan belirli güçlerdeki motorlara Finlandiya fabrikamızda Şişecam heyetiyle beraber testler uygulandı. Fabrika testleri sonunda motorlar istenen ve belirlenen kriterleri sağladığından, onaylandı ve sevkiyatlara başlandı. Bunun yanında eşzamanlı olarak Şişecam fabrikalarındaki mühendis ve yönetici kadrolarına elektrik motorları hakkında seminerler verildi. ABB olarak tüm fabrikaları etkin bir şekilde dolaşarak, sahada mevcut motorları inceleyerek ve Şişecam’a istediği, beklediği şekilde raporları sunarak rakiplerimizden bir adım öne geçtik. Bu yaparken de hızlı aksiyonlar almamız ve her türlü sorularında yanlarında olduğumuzu görmeleri, Şişecam’ın ABB seçiminde önemli bir etken oldu. Şişecam’ın bu proje ile sadece IE4 motor değil, bununla beraber ABB Türkiye’nin 63 kişilik motor ve jeneratörler satış ve servis ekibinin sürekli destek ve hizmetini yanlarına aldıklarını hissettirdik. Ayrıca synRM gibi yüksek verimli ABB’nin yenilikçi ve enerji verimliliğini ön plana çıkaran ürünleri de bu projenin geleceği açısından oldukça önem taşıyor”.

 

---

R E K L A M