Çevreyle ilgili büyük sorunların, artık toplumun her kesimi tarafından hissedilmeye başladığını hatta bunun ötesine geçerek birçok kesimin bilinçlenmeye başladığını görüyoruz. Büyük çevre sorunları var. Bu büyük sorunlar elbette ki çözümsüz değil. Pek çok üniversite, bilimsel çalışmalar yapan özel kuruluşlar, sivil toplum ve çevre örgütleri, basın yayın organları geçmişte çözüm önerileri getirmiştir ve bugün de getirmektedir. Bu çözümleri hayata geçirecek olanlar ise ulusal ve uluslararası siyasi otoritelerdir.

Maalesef bugüne kadar çevre sorunlarını azaltacak eylemler siyasiler tarafından yeteri kadar ortaya konulmamıştır. Elbette sorunları sadece siyasi otoritelerin çözmesini bekleyecek değiliz.

Yaşam tarzımız, yaptığımız işler, tercihlerimiz milyonlarca kişi aynı şeyleri yaptığında çevreyi daha iyiye veya daha kötüye götürebilmektedir. Bireysel olarak yapabileceğimiz çevre dostu eylemler vardır ki bu eylemler toplumda yaygınlaştıkça etki alanı daha çok artar.

Peki bireysel olarak herkesin yapabileceği çevreci eylemler nelerdir ve ne sağlar? Her yıl en azından bir ağaç dikmek, bu ağacın ömrü boyunca ortalama 1000 kg karbondioksit azaltmasını sağlar. Ambalajları fazla olan ürünlerden kaçınarak çöpleri yüzde 10 oranında azaltmak yılda 600 kg karbondioksit tasarrufu sağlar. Geri dönüşüme katkıda bulunarak çıkan atıkların sadece yarısını geri dönüştürmek yılda 1200 kg karbondioksit azaltır. Standart bir ampulü tasarruflu bir ampul ile değiştirmek yılda 75 kg karbondioksit azaltımı sağlar. Kullanılmayan elektronik cihazları tamamen kapatmak; ortalama 8 saat stand by konumunda bırakılan elektronik cihazların neden olduğu yıllık 450 kg karbon gazının atmosfere yayılmasını engeller. 1-2 saatliğine bile olsa kullanılmayan bilgisayar ekranını kapatmak çevreci bir davranıştır. Kalorifer, klima sıcaklık ayarlarını gerekenden çok veya az ayarlamamak örneğin sıcaklığını kışın 2 derece aşağı (26 yerine 24 dereceye), yazın 2 derece yukarı (20 yerine 22 dereceye) ayarlamak yılda 1000 kg karbondioksit salımını azaltır. Su tasarruflu armatürler kullanmak su kaynaklarını korur ve yılda 175 kg karbondioksit tasarrufu demektir. Otomobil daha az kullanmak, azaltılan her 1 kilometre için 0,35 kg karbondioksiti önler. Otomobillerde düşük lastik basınçları yakıt tüketimini ve dolayısıyla karbondioksit miktarını arttırır. Lastikleri kontrol etmek uygun lastik basıncında litre başına alınan yolu yüzde 3 oranında artırır. Her 4 litre benzin tasarrufu 10 kg karbondioksiti atmosferden uzak tutar.

Otomobile yakıt alırken sıcaklığın nispeten düşük olduğu sabah erken ve gece geç saatleri tercih etmek buharlaşma ile atmosferi kirleten ve aslında parası ödenen yakıtın uçup gitmesini engeller. Benzer şekilde park, bahçe, tarım arazilerini havanın serin olduğu saatlerde sulamak buharlaşan suyu azaltır, su kaynaklarını korur. Çok gerekmedikçe asansör yerine merdivenleri kullanmak daha az elektrik tüketimidir ve çevreye katkı sağlar. Herkesin çevre için yapabileceği mutlaka bir şey vardır, çözüme katkı sağlamıyorsak aslında problemin bir parçasıyızdır. Bireysel olarak da çevre sorunlarını azaltmaya yönelik bu küçük değişikliklerle çevre sorunlarını azaltmaya yaptığınız katkıları küçümsememek, yaşadığımız dünyaya ve gelecek nesillere karşı sorumluluğumuzdur.

Berna Akın

Çevre Mühendisi

bernaakin@b2bmedya.com