İKİ AYDA BİR YAYINLANIR• MART-NİSAN 2007• YIL3 • SAYI13 • 4,50 YTL• www.dogayayin.com• ISSN1305-5305 mm m:ıı;ım YAYIN GRUBU
Yaşam için ... Dalgıç Pompalar ve Karıştırıcılar Dalgıç pompa ve karıştırıcı denilince ilk akla gelen isim olan Flygt, gerek ürün teknolojisi, gerekse üretim kapasitesi olarak market lideridir. Flygt'ın üstün nitelikli ürünleri, Türkiye'de sizlere ekonomik ve profesyonel çözümler sunan Anadolu Flygt'ın hizmet güvencesi ile ulaşıyor. Flygt ANADOLUFlYGTPOMPAPAZARLAMVAE TİCARET A.Ş. v ITT lndustries -..,,.._; Fıı;:l,ıcı:,,'CI for-lif~ Merkez ve TeknikServis İMES San.SitesiE Blok501.Sok.No:35 Y. Dudullu- Ümraniye/ İstanbul Tel.:(0216)4661240Pbx Faks:(0216)4661247 E-postaf:lygt@anadoluflygt.com.tr www anadolu, yg c -..ır , rr AnkaraBölge Müdürlüğü Reşit GalipCad.No:74/2G.O.P.Ankara Tel.:(0312)4476041Pbx Faks:(0312)4476826 E-postar:eha@anadoluflygt.com.tr ANAD(gLU FLYGT
"Suya hükmedenpompalar" ı-ıOMA PUMPEN MiT SYSTEM DALGIÇPOMPALAR ► Dalgıç drenaj pompaları Aşınmaya dayanıklı dalgıç drenaj pompaları Soğutma ceketli aşınmaya dayanıklı dalgıç pompalar Çokkademeli sondaj kuyusu pompaları Kimyasala dayanıklı dalgıç pompalar Dalgıç drenaj atıksu pompaları ► Dalgıç pissu pompaları ► Pissu için dik milli dalgıç drenaj pompaları Dalgıç parçalayıcılı bıçaklı pompalar Dalgıç mikserler, kuruda çalışan dalgıç sirkülasyon pompaları, aeratörler ■ !il!ipa iNŞAAT MALZEMELERi ve MAKINA PAZARLAMA LİMİTED ŞİRKETİ Merkez Rüzgarlı bahçeMahallesi Kavacık Kavşağı SismerPlazaK: 3 Kavacık 34805Beykoz/istanbul Tel:O2163226216 Faks:O21632281 99 sispa@sispaltd.com.tr TeknikServis& Depo Bostancı YoluCad.KeyapSitesiF.1-BloNk o:93 34775 Y.Dudullu/ İstanbul Tel:O21649903 55 Faks:O2164990360 sispaservis@sispaltd.com.tr www.sispaltd.com.tr
icindekiler stıo~evre MAR• T NİSAN 2007• SAY1I3 6 haberler 18 su dünyası _En-is B_urku_t ____ _ 22 dosya _ T_e_h-li-ke-li_A_t_ık-la_r __________ _ 3 2 söyleşi .. d .... Devlet Su İşleri Genel Mu uru _:Pr:o~f-~D~r~. V~e~y-=-se.:_I_E_ro_::ğ:_lu ________ _ 40 tesis tanıtımı . . PETKİM Atık Yakma Tesısı teknoloji tanıtımı ..... f d "Plazma T eknoloıısı Atık Bertara ın a inceleme . 5 O Debi Ölçüm Sistemlerı: ~De-bime-trele_r ___ _ 2 bilimsel ... 5 Turist Konaklama Servislerı lçın ...:Ek=o~-E~f-ık-et_ıe_m_e_Ç_a_ıı_şm __ aı_ar_ı ------- ürün tanıtımı 5 5 Aktüatörler İle Hassas -=D~o=zl=am_a--=-Ç_o .. z_u_m_ıe_r"_ı ________ _ . ·, ·, ... -., ı· . ' _,,_-
editör Serpil Yavuz serpilyavuz@dogayayin.com Akademik Danıımanlanmız Doç.Dr. idilArslanALATON Prof.Dr. HulusiBARLAS Prof.Dr. Ekrem EKiNCİ Prof.Dr. M.TalhaGÖNÜLLÜ Yrd.Doç.Dr. HüseyinGÜNERHAN Prof.Dr.SelahattiniNCECiK Doç.Dr. Filiz KARAOSMANOĞLU Prof.Dr. MustafaÖZTÜRK Prof.Dr.AhmetSAMSUNLU Doç.Dr. BeyzaÜSTÜN Yayın Danıımanlanmız GüherABACI TolgaHikmetBALTA EnisBURKUT Uğur DiNÇER HüseyinGEZER Dr. Merih KERESTECIOĞLU UfukMALAK Coşkun MANÇUHAN Dr.SedatÖZKOL Bir Kızılderiliyim ve anlamıyorum Çevreye kayıtsız kalamayan pek çok duyarlı okurumuzun hatırlayacağını düşündüğümüz; Kızılderili Şef Seattle'ın 1854 yılında, topraklarını satın almak isteyen Washington'claki Büyük Beyaz Reis'e yazdığı mektubu özet halinde tekrar yayımlıyoruz. Şef Seattle'ın yüzyıl öncesinden beyaz adama yaptığı uyarılarda ne kadar haklı olduğunu şimdilerde daha ela iyi anlamıyor muyuz .. "Bir gün bakacaksınız gökteki kartallar, dağları örten ormanlar yok olmuş. Yabani otlar ehlileştirilmiş ve her yer insanoğlunun kokusuyla dolmuş! İşte o gün insanoğlu için yaşamın sonu ve varlığını devam ettirebilme mücadelesinin başlangıcı olacak!" Bir vahşi Kızılderiliyim ve anlamıyorum Gökyüzünü, toprağın sıcaklığını nasıl satın alabilirsiniz ya ela satarsınız? Bunu anlamak bizler için çok güç! Bu toprakların her parçası halkım için kutsaldır. Çam ağaçlarının parıldayan iğneleri, vızıldayan böcekleri, beyaz kumsallı sahiller, karanlık ormanlar ve sabahlan çayırları örten buğu; halkımın anılarının ve geçirdiği yüzlerce yıllık deneyimlerinin bir parçasıdır. Ormanlardaki ağaçların damarlarında dolaşan su, atalarımızın anılarını taşır, biz buna inanırız! Beyazlar için durum böyle değildir. Bir beyaz ölüp yıldızlar alemine göç ettiği zaman, doğduğu toprakları unutur. Bizim ölülerimiz ise bu toprakları unutmaz. Çünkü Kızılderili gerçek anasının toprak olduğuna inanır. Washington'claki Büyük Beyaz Reis bizden toprak almak istediğini yazıyor! Bu bizim için büyük bir fedakarlık olur. ... Beyazlar için bir parça toprağın diğerinden farkı yoktur. Beyaz adam topraktan istediğini almaya bakar ve sonra yoluna devam eder. ... Onun bu ihtirasıdır ki toprakları çölleştirecek ve her şeyi yiyip bitirecektir! Beyaz adamın kurduğu kentleri ele anlayamayız biz Kızılderililer. Bu kentlerde "Huzur" ve "Barış" yoktur! Bir çiçeğin taç yapraklarının açarken çıkardığı tatlı sesler, bir kelebeğin kanat ÇLrpışları duyulmaz .... Bir Kızılcleriliyim ve anlamıyorum! ... Hava önemlidir bizim için. Ağaçlar, hayvanlar ve insanlar aynı havayı koklar. Beyaz adam için bunun ela önemi yoktur! Ancak bu toprakları size satacak olursak, havanın temizliğine önem vermeyi ele öğrenmeniz gerekir. Çocuklarınıza, havanın kutsal bir şey olduğunu öğretmeniz gerekir. Hem nasıl kutsal olmasın ki hava, Atalarımız doğdukları gün ilk nefeslerini onun sayesinde almışlardır. Ölmeden önce son nefeslerini ele gene bu havadan almazlar mı? Toprak satmamız için yaptığınız öneriyi inceleyeceğim! Eğer önerinizi kabul edecek olursak, bizim ele bir koşulumuz var: Beyaz adam bu topraklar üzerinde yaşayan bütün canlılara saygı göstersin .... Yaylalarda cesetleri kokan binlerce Buffalo gördüm. Beyaz adam trenle geçerken vurup öldürüyor bu hayvanları! Dumanlar püsküıten bu demir atın bir Buffalo'clan daha değerli olduğuna aklım ermiyor! Biz sadece yaşayabilmek için avladık Buffaloları. Bütün hayvanları öldürecek olursanız nasıl yaşayabilirsiniz? Canlıların yok edildiği bir dünyada insan ruhu yalnızlık duygusundan ölür gibi geliyor bize ... Bir Kızılderiliyim ve yaptıklarınızı anlamıyorum diyen şefi, artık anlıyor muyuz? Sahibvie Sonımlu Yazı lıleıi MUdUrll Abone ve Okur Sonımlusu DilerSunay abone@dogayayin.com Yapım ■ lsmailCeyhan iceyhan@dogayayin.com Yazı lıleıi MUdUrll SerpilYavuz serpilyavuz@dogayayin.com Yazı lıleıi MUdOrll/TekEnidkitör BernaKasap bernakasap@dogayayin.com Reklam MUdUrll Asrin Bakır Gerçek asrinbakir@dogayayin.com Reklam Sonımlusu MuratErol muraterol@dogayayin.com Grafik AltanÜren ElifCankan Hicran Sopaoğlu Sayfı Düzeni Hicran Sopaoğlu Ul~nna ve Dağıtım Yavuz Erdoğan Baskı ve Cilt Altan Basım Ltd. . ' Yayınlayan: Doğa Yayıncılık ve İletişim Hizmetleri San.ve Tic. Ltd. Şti. Yönetim Yeri: Ali Nazım Sk No: 30 34718 Koşuyolu-Kadıköy/İSTANBUL Tel:(216)32780 10Pbx. Faks:(216) 327 79 25 lntemet: www.dogayayin.com E-posta:info@dogayayin.com Fiyatı : 4,50 YTL. Yıllık Abone : 25 YTL. ©2007 Doğa Yayıncılık Lt<l.Şti. ISSN:1305-5305 2 ayda bir yayımlanır. Tüm Türkiye'de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu'nagöre yerel süreli yayındır. ~ Sektöre! ~ayıncılar 1 ,\lı_l OerneQı Uyesidır. ~ www.seyad.org
ktif Berna KASAP Çevre Mühendisi bernakasap@dogayayin.com Aklın yolu. .. Gelişmiş, gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkeler arasında biz neredeyiz? Gelişmişliğin ölçüsü nedir? Kişi başına düşen GSMH mı? Kişi başına enerji tüketimi mi? Kişi başına üretilen atık miktarı mı veya C02 miktarı mı? Yoksa gelişmişliğin ölçüsü, kendi ulusunun yaşam standardını korumak için ekonomik getirisi az, çevreye zararlı eski teknolojilerini gelişmekte olan ülkelere süsleyerek satıp kurtulmak mı? Gelişmişliğin en basit ölçüsü akılcılıktır. Gelişmiş ülkelerde sanayileşmenin temel mantığının da akılcılık okluğu bilinen bir gerçektir. Akılcılık, katına değeri yüksek bilgi ve teknolojileri üretmek olarak tanımlanabilir. Yani inovasyona önem vererek 10 ton çelik üretmenin sağladığı ekonomik faydayı, 1 gr ınikroçip üretip sağlamaktır akılcılık. Zamanı geldiğinde de daha yüksek getiri sağlayan yeni teknolojiler ve iş alanları oluşturmaktır. Eğer akılcı değilsek; üretimde en önemli girdi olan haınınadde ihtiyacında dışa bağımlı, enerjide fosil yakıtlara dolayısıyla dünyadaki siyasi şartların belirlediği fiyatlara bağımlı, "enerji verimsiz" makine, ekipman ve prosesleri kullanarak yüksek işletim maliyetlerine bağımlı, kısaca emeğini, zamanını, hayatını ve enerjisini boşa harcayan taraf oluyoruz. Elbette sanayileşmeye karşı değiliz. Ancak sanayinin ülkemize kazandırdıklarının, kaybettirdiklerinden çok daha fazla olması gerekir. Bunun için sanayiye yatırım yapılırken araştırma-geliştirıııeye, inovasyona ve özellikle çevreye önem verilsin, kısa vadeli değil uwn vadeli işler yapılsın istiyoruz. Tarını arazilerine fabrikalar yapılmasın, su kaynakları israf edilip kirletilmesin, enerji ihtiyacımızı karşılamak için doğa harikası alanlara termik santraller, nükleer santraller ya pılnıasın diyoruz. Özetle katına değeri yüksek, enerji tüketimi düşük ve çevreye verdiği zarar en az olan teknolojilerle yatırını yapılsın diyoruz. Çevre konusunda yaşadığımız sorunlar ortada. "Büyük riskin getirisi büyük olur" stratejisini savunanlar, bunları görmezlikten gelmeye çalışıyor ya ela erteliyor. Kısa vadede küresel rekabette hayatta kalıp, günü kurtarmayı tercih edenler şunu unutmamalıdırlar ki; hepimizin geleceğini yok ediyorlar. Biraz daha yaşarız belki ancak sonunda yok olmamız kaçınılmaz olur. Önümüzdeki sayıda görüşmek dileğiyle ...
TA EkipmTaenknoloji Teknolojik Çözümler ...
haberler 1 Metrans Makina, Hijyenik Ekipmanlar Semineri Düzenledi r_ift diyaframlı pnömatik pompa üreti- ~cisi Wilden International ile Türkiye temsilcisi Metrans Makina, 14 Maıt 2007 tarihinde Sait Halim Paşa Yalısı'nda "Hijyenik Uygulamalara Yönelik Ekipmanlar ve Yeni Teknolojiler" konulu bir seminer düzenledi. Wilden Pump, Küresel Hijyenik ve Gıda Ürün Müdürü Wallace Wittkoffun konuşmacı olarak katıldığı seminerde; ilaç ve gıda endüstrileriyle ilgili prosesler, sertifikasyonlar, hijyen ve bakteri, hava tahrikli çift diyaframlı pompalar ve uygulama alanlan anlatıldı. Wilden Pump Bölge Satış Sorumlusu Abdel Balkhir'in de katıldığı seminerin açılış konuşmasını, Metrans Makina Genel Müdürü Vedat Kirişçi yaptı. Konuşmasında, dünya pazarını ve teknolojideki gelişmeleri takip etmenin hem ülkemiz hem de sektör açısından önemine dikkat çeken Kirişçi; "Ülkemize teknoloji ve bilgi akışı sağlayarak sektörde katma değer yaratmak bizim misyonumuzdur. Biz 16 yıldır müşterilerimize çözüm ortaklığı sunuyor, onların üretim süreçlerini daha etkin ve verimli düzeye çıkarmaya çalışıyoruz. Bunları gerçekleştirmek için de bu eğitim çalışmalarına büyük önem veriyoruz" dedi. ■ Siemens'den ATEX Belgeli Ultrasonik Akış Ölçer Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri (A&D), sanayi tesisleri için yeni bir yüksek performanslı akış ölçer ultrasonik "Sitrans FUS060"ı hizmete sundu. Cihaz arızalara dayanıklı ölçüm parçalarıyla, örneğin petrol rafineri tesisleri, petrokimya tesisleri enerji üretim santralleri veya atık su arıtma tesisleri gibi güç, dayanıklılık gerektiren uygulamalar ıçın tasarlandı. Sitrans FUS060 cihazı ATEX belgelidir ve bir "Hart" arayüzüne sahiptir. Ultrason cihazı hem iki hem de dört kanallı olarak 0 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 kullanılabilir. Dört kanal modunda cihazın hassasiyeti artar. Cihaz, bu alanda uzun yıllardan beri kullanılmakta olan Siemens Teknolojisi'ni daha ileri götürüyor. Ölçüm doğruluğu ve tekrarlanabilirliği bakımından sanayinin ihtiyaçlarını karşılarken bir yandan da (10: 1) oranında efektif ayar marjı sağlamaktadır. Hepsinin ötesinde, Sitrans FUS060, (OIML Rll 7) standartlarıyla uyumludur ve kalibrasyon gerektiren ölçümlerin yapıldığı bütün uygulamalarda kullanılabilir. ■ İstanbul'a Yeni Biyolojik Arıtma Tesisleri Geliyor • stanbul Su ve Kanalizasyon İdare- 1 si'nden (İSKİ) yapılan açıklamaya göre; 2007 yılında İstanbul'un artan su ihtiyacının karşılanması ve derelerinde atıksu akışlarının önlenmesi amacıyla toplamda 1.110.000 m3 kapasiteye ulaşan "İleri Biyolojik Atıksu Arıtma" tesisleri yapılacak. Bu çerçevede Tuzla ve Paşaköy Atıksu İleri Biyolojik Arıtma Tesisleri'nin 2. kademeleri ile Ambarlı İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi, Ataköy İleri Biyolojik Arıtma Tesisi, Silivri İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi, Selimpaşa İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisleri inşa edilecek. İleri Biyolojik Arıtma ile atıksuda bulunan karbon ile alıcı su ortamlarında kirliliğe sebebiyet veren azot, fosfor ve diğer mikro organizmaların giderilmesi sağlanmış olacak. İleri Biyolojik Arıtma'ya tabi tutulacak atıksuların, sanayide ve sulamada kullanılması planlanıyor. 700 milyon YTL'ye mal olacak ve maliyeti tamamen öz kaynaklardan sağlanacak projelerin hayata geçmesiyle su tüketiminin önemli bir kısmı arıtılmış sulardan sağlanacak. ■
Çal'!lur Problemini En iyi Biz Biliriz ! Türkiye'de en çok tercih edilen Westfalia Separator santrifüj dekantörleri ile atıksu ve içmesuyu arıtma tesislerinde ortaya çıkan çamuru soruns4z bir şekilde susuzlaştırabilirsiniz. işte nedenleri; Birincisi: 120 yıllık santrifüj separasyon bilgi birikimine dayanan Westfalia Separator patentli özellikler sayesinde daha yüksek kuruluk ve kapasitelere daha az enerji ve polimer maliyetleri ile ulaşabilirsiniz. İkincisi: Düşük işletme maliyetleri sayesinde diğer susuzlaştırma ekipmanlarına göre %20 'ye kadar tasarruf sağlarsınız. Üçüncüsü: Benzer ürün sağlayan hiçbir firmada bulunmayan Tam Yetkili Tamir ve Bakım atölyesi ve en geniş teknik servis ekibi sayesinde makinalarınızla başbaşa kalmazsınız. G r--A. Westfalia Separator ı.. f '- Türkiye Genel Merkez: Ankara Asfaltı 25.K!fl. ~nsızca Köyü 35170 Kemalpaşa / IZMIR Tel: 0232 877 21 10 (pbx) Fax: 0232 877 21 11 İstanbul Merkez: Hüseyin Çelik Sok:Topaloğlu İş Mrk. No: 9/5 34742 Kozyatağı / ISTANBUL Tel: 0216 464 46 23 (pbx) Fax: 0216 464 46 03 Web: www.westfalia.com.tr E-mail: westfalia@westfalia.com.tr
r--------ınıUBER ROTAMAT®Burgu Pres- RoS3Q Küçük atıksu arıtma tesislerinde elde edilen çamurların susuzlaştırılmasında kullanılır. Çamur keki uzaklaştırma maliyetlerinde ekonomi sağlar. Herbir ünite, en fazla 20 000 Nüfus eşdeğer atıksu arıtma tesisleri için idealdir. Daha büyük kapasiteli tesislerde birkaç RoS3Q ünitesi birlikte monte edilebilir. > Pnömatik kontrollü konik basınç sistemi > Daha kuru ve homojen çamur keki >- Hareketli, taşınabilir üniteler > Basit işletme > Çok düşük devirli, cok az enerji ihtiyacı > Kaba malzemelerden zarar görmez Bilgi için : 0532 241 55 79 www.huber.de • • The quality company worldwide haberler Batman Rafinerisi Atık Sahası Temizleniyor Batman Rafinerisi atık sahasında yapılan yeni düzenlemelerle, sahada bulunan petrol atıkları lisanslı tesislerde bertaraf edilirken, düzensiz depolama sonucunda ortaya çıkan petrol bulaşığı topraklar da petrol atığından temizlenerek geri kazanılıyor. TÜPRAŞ'ın Koç Holding tarafından satın alınarak özelleştirilmesinin ardından, tüm rafinerilerin çevresel sorunlarının çözümüne yönelik 25 milyon dolar tutarında yatırım kararı alındığı ve bu çerçevede Batman Rafinerisi atık sahasında çalışma başlatıldığını dile getiren Batman Rafineri Müdürü Şahin Çalbıyık, yapılan çalışmalar sonucunda toplam 2.871.589 kg atığın lisanslı tesisler kanalı ile bertaraf edildiğini ve 436.950 kg petrolün de geri kazanıldığını söyledi. Atık sahasında bulunan petrol atıklarını, fiziksel ayrıştırma ve ısıtma işlemleriyle ham petrol olarak geri kazanıp tekrar işlenerek çeşitli petrol ürünlerine dönüştürdüklerini anlatan Çalbıyık, Batman Rafineri sahasında 05.03.2007 tarihi itibari ile toprak altında bulunanlar da dahil olmak üzere hiç bir atığın kalmadığını ifade etti. Ancak düzensiz depolamanın bir sonucu olarak, özellikle yeraltında bulunan atıkların temizliği esnasında petrol bulaşığı olan toprak açığa çıktığından, rafinerinin çeşitli bölgelerinden çıkan bu tip topraklar bir bölgede toplanarak, toprakların çevreye zararsız bir hale getirilmesi(Inert) çalışmalarının devam ettiğini belirtti. ■
Basınç Düşürme Vanası D06F Filtre Kombinasyonu HS10S Geri Akış Önleyici BA295 Çek Valf RV281 Alwa-Kombi-4 Vana klasiklerimiz Milyonlarcakez denenmiş ve kalitesi onaylanmış Honeywelkl lasikleri Yenilikçilik sadece yeni şeyler icat etmek değildir. Yenilikçi güç, aynı zamanda muhteşem ürünlerinsürekli daha da mükemmelleştirilmesidir. Honeywell'in piyasaya çıktığı gündenberi toplam 11 milyonadettenfazla satan D06F Basınç Düşürme vanaları kendi alanında yıldızlaşan bu mükemmelürünlere yalnızca bir örnek... Honeywell'intesisatürünleriailesinin diğer "yıldızları" da bu başarıdan hiç geri kalmıyorlar. Ürünlerimizyüksekkalitelerive güvenilirlikleriylebayilerden uygulamateknisyenlerine,endüstriyelve özel kullanıcılara kadar herkesin güvenini kazanıyor. Biz de bu güvene, ürünlerimizinkalitesini ve özelliklerini daha da geliştirerek ve mükemmelleştirerek teşekkür ediyoruz. Siz de klasiklerimizinyüksek performansının farkına varın. Honeywell Honeywell Otomasyon ve Kontrol Ürünleri Tel: 0.216 578 71 20 Faks: 0.216 575 66 37 www.honeywell.com.tr C 2007 Honeywell lnternational ine.
haberler SEVAD Heyeti PTT Genel Müdürü ile Görüştü Sektöre) Yayıncılar Derneği'nin (SEYAD), dergilerin en önemli sorunlarından biri olan "dağıtım" hakkında PTT nezdindeki girişimleri sürüyor. Şubatta PTT Genel Müdürü Osman Tura!, PTT Genel Müdür Yardımcıları Cabir Bilirgen ve Yusuf Toprak ile bir görüşme yapan SEYAD heyeti konuyla ilgili sonuçların yakında alınacağını bildirdi. SEYADYönetim Kurulu Başkanı İsmail Şen, Kurucu Başkan İsmail Ceyhan ve Denetim Kurulu Üyesi Vahit Mahmatlı'dan oluşan SEYAD heyeti, PTT yetkilileriyle yaptıkları görüşmelerde, sektöre) dergilerin Türkiye ekonomisine yaptıklan katkıyı hatırlatarak, dağıtım bedellerinin düşürülmesiyle birçok sektöre dolaylı olarak katkıda bulunulacağını belirtti. Gazeteler için uygulanan indirimlere benzer bir indirimin dergilere de yapılmasının, tüm sektöre! dergilerin tirajlarını artırmasını sağlayacağını belirten SEYAD Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Şen, bu sayede her sektörde ve genel olarak ekonomi dünyasında iletişime katkıda bulunacağını hatırlattı. PTT Genel Müdürü Osman Tura! elaPTT dağıtım tarifesinde dergilere indirim yapılması için çalışma başlatılacağı ve indirimin en kısa zamanda gerçekleşeceği müjdesini verdi. ■ Deniz Mühendislik, Yeni Blower Modeli "Lamson"ı Tanıttı Amerikan Gardner Denver firması ve Türkiye temsilcisi Deniz Mühendislik, düzenledikleri toplantıyla, Gardner Denver markalı blowerlar (hava körüğü) ile özellikle turbo tip blowerların alternatifi olacak, çok kademeli santrifüj tip blower modeli; "Lamson"ı tanıttılar. İSKİ Aksaray konferans salomıncla düzenlenen toplantıda; su ve atıksu arıtma tesisleriyle diğer birçok sanayi dalında kullanılan blowerların en büyük üreticilerinden Amerikan Garclner Denver Fir- ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 ması'nclan Jean Patrick Vasseur ve Deniz Mühendislik'ten Özgür Uçaş yaptıkları sunumlarla; Gardner Denver Markalı Blower modelleri, "Lamson"un imalat, tasarım ve uygulama çalışmaları, çok kademeli santrifüj blowerların, turbo tip blowerlara göre avantajları ve örnek uygulamalar hakkında detaylı bilgi verdiler. Toplantıyı başta Atıksu Arıtma Daire Başkanı Cahit Ük, birim amirleri ve şube müdürleriyle birlikte pek çok yetkili izledi. ■ Kuzey Bebek Hoşgeldin! .. Doğa Yayıncılık ailesinin deneyimli grafikerlerinclen Hicran Sopaoğlu anne oldu. 4 Mart 2007 Pazar günü dünyaya gelen küçük Kuzey'e mutlu, sağlıklı ve başarılı bir gelecek diliyor, Hicran ve İsmail Sopaoğlu çiftini tebrik ediyoruz. Airbus'ta ITT-Lowara Teknolojisi Su teknolojileri ürünleri için özel olarak dizayn edilmiş frekans kontrol sistemi "Hydrovar", yapılan özel bir anlaşma ile Airbusların kimyasal arıtma pompalarının beyni olacak. Airbus yetkilileri yapılan anlaşma üzerine; "Tıkanan filtrelerin sebep olduğu kavitasyon problemi hem hidrolik çevrimde sese neden olmakta hem ele pompalarda arızalara sebep olmaktaydı. Bu ela uzun vadede Airbus uçaklarında yüksek maliyetli arızalar ortaya çıkarıyordu. Sadece Lowara, problemlerimize çözüm bulabildi. Pompalarımızda hyclrovar kullanılmaya başlandığımızdan beri pompadan kaynaklanan elektriksel ve mekanik problemler ile aşırı ısınma problemleri ortadan kalktı" açıklamasını yaptılar. Lowara teknolojisi Hyclrovar; pompa yönetimi ve kontrolü için özel olarak geliştirilmiş ve herhangi bir standart pompa motoru üzerine uygulanabilen bir beyin görevi görmektedir. Pompa sistemleri için özel olarak tasarlanan ve üretilen hyclrovar, pompalarda oluşan hidrolik problemlerini ortadan kaldırarak verimli ve konforlu bir çalışma olanağı sağlıyor. ■
haberler 1 Schneider Electric, Aliağa OSB'ye Enerji Altyapısı Kurdu Aliağa Organize Sanayi Bölgesi'nin ~.:- (OSB) enerji ve otomasyon alt yapı- ~ sı Schneider Electric tarafından kuruldu. (.,· 2005 yılında başlanan projede tüm sa- k nayi bölgesi altyapısı Schneider Electric'in orta gerilim, alçak gerilim, otomasyon ve scada teknolojileriyle gerçekleştirildi. Aliağa Organize Sanayi Bölgesi'nde üretim yapan firmalara güvenilir, kaliteli elektrik kullanımı sağlayacak sistem, optimum enerji sarfiyatı ve kesintisiz işletim imkanı sunarak maksimum düzeyde verim alınmasına yardımcı olacak.Aliağa OSB ile ilgili projenin yaklaşık bir yılda tamamlandığını belirten Schneider Electric Türkiye Genel Müdürü Turhan Turhangil, Türkiye'nin rekabet gücünde önemli birer üretim bölgesi olan OSB'lerin alt yapısının güçlü olması gerektiğini belirterek; "OSB'lerde üretim yapan firmaların enerji giderlerini düşürüp daha ekonomik üretim yapmaları gerekli. Bunun için alt yapı çok önemli. Aliağa OSB'cle gerçekleştirdiğimiz enerji otomasyonu ile üreticinin rekabet gücüne güç kattık" eledi. ■ Ultrafiltrasyon ile Kaynak Suyu Filtrasyonu - 50 m3/saat -0,02 mikron [E] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 Dünyad' akien ileri fıltrasyon tekniği olan ULTRAFİLTRASYON Sistemini BURKUT'tanteminedebilirsiniz. Altıncı ULTRAFİLTRASYON Sistemi'nki uruyoru.z.. ULTRAFİLTRASYON 0,02 mikron seviyesinkeadarsuyufiltreler; bakterilervi e virüslergi eçirmez. =uRKUT SU TEKNİGİ LTO.ŞTİ. Tel: (0232) 486 23 23 (pbx) Fax: (0232) 486 24 24 www.burkut.com.tr info@burkut.com.tr
.. Hızlı, güvenilir endüstriyel analiz laboratuvarı T.C. • 1989'dan beri sektörde • Uluslararası kabul gören DAR akreditasyonu DiN ISO 17025:2005 • Uzman kadro • Gelişmiş teknoloji Çevre ve Orman Bakanlığı Yeterlilik Belgeli Su, atıksu, toprak, arıtma çamurları ve atık yağda, ilaç ve yemde fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik testler. Temizlik ürünlerinde performans testleri. Atıksu arıtımında danışmanlık hizmetleri. CEVRE - ENDÜSTRİYEL ANALİZ LABORATUVAR! Çevreve~Orman .... ,,,~ - , Deutscher Akkreditierungs ~...r-~~ DAP-PL-3849.00 +90 (212) 238 01 40 www.cevreanaliz.com info@cevreanaliz.com
haberler 1 "SEP 2007 Fuarı" İtalya• Padua'da Yapılıyor SEP Ul~ıslararası Çevre Teknolojiler Fuarı, Italya'nın Padua şehrinde 1821 Nisan 2007 tarihleri arasında gerçekleştirilecek. PadovaFiere'nin organize ettiği ve İtalya Çevre Bakanlığı tarafından desteklenen fuarın odak noktasını bu yıl "Atık" konusu oluşturuyor. IIIIX Flltrasyon ve Su Sistemleri Yenilenebilir enerji, biyo teknoloji, su ve atıklar konusunda pek çok yeni uygulama, proje, ürün ve hizmetin tanıtılacağı fuar; özellikle kamu ve özel sektörden gelecek yetkililer için farklı çözüm önerilerini bir arada bulma ve görme imkanı sağlayacak. Fuara yüzde lü'u yabancı olmak üzere 400'den fazla firma; ürün, proje ve hizmet tanıtımlarıyla katılırken, 18 binden fazla da ziyaretçinin gelmesi bekleniyor. SEP Fuarı'nda "Atık" SEP 2007'nin ana konusunu oluşturan atıkla ilgili olarak, atığa dair farklı alan ve proseslerde kullanılan ürün ve hizPIERALISI JUMBD 4 ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 metler; toplama, nakliye, ayrıştırma, geri kazanma, dönüştürme- enerji üretimi gibi tüm yönleriyle ziyaretçilerin ilgisine sunulacak. Fuarın diğer bir konusunu da sürdürülebilir çevre yönetimi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının yeni teknolojilerle korunup geliştirilmesi oluşturuyor. Enerji verimliliği, su ve su kaynaklarının korunması, yeni teknolojilerle kirlilik yaratan unsurların giderilmesi gündeme getiriliyor. Ziyaretçiler, fuarın zengin programı kapsamında; kongre, workshop ve firma sunumlarını izleyebilir, değişik konularda 60'dan fazla toplantıda 200 uluslararası profesyonelin yapacağı konuşmaları dinleyebilirler. ■
Ulaıü~ı.lıJt LlU ~ l~ll' t ~lli l~'[l[~.U.~LU1lllllfL ~(~ .. t ~llLliLlU.~ çeııaş ATjKBiRiKTiRMEHAVUZPROJELERi ATIKSAUllVAPI HİZRIETlERİ PERİVDDİJ( SERVİS UYGULAMVAETAAHHÜT PROJEV E MÜHENDİSLİK ÇettafÇetre Tetııolo;ileri ~ Müft.Mif. TaalıWit Saııayl A.Ş. ~ Malı. GlksaEtleri llılaııır cad. lo: 122 / A Baykm / jgf Tel +000216 /465 6764/ ~t~lJl:?I(;/-16573 .Cl , • fa,: ,90 0216 /.tc:.5 3192 Wdl ,1/\'ıN cctlıs.rom.ıı /E--rnaıl inll)&tltas.com.tr MUSJAD ="=•~i:i-i:Mi:•il EE·@ TURl<ı!Wt MMdlMQN 0 l~ilMilliiMHIOI MtPNf AN M=i#O·IM
haberler Kocaeli "ÇET'07 ı. Çevre Teknolojileri Fuarı" Düzenleniyor r_ET'07 I. Çevre Teknolojileri Fuarı ~05-09 Haziran 2007 tarihleri arasında, Kocaeli Kongre ve Fuar Merkezi'nde düzenJeniyor. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından ela desteklenen ÇET'07 Fuan'ncla; çevre teknolojilerinin yaratıcısı firmalar ile kullanıcıları ortak bir platformda bir araya getirilirken, "Uluslararası Çevre Yatırım ve İşbirliği Konferansı" ela düzenlenecek. Uluslararası Çevre Yatırım ve İşbirliği Konferansı, Türkiye'nin sayılı bilim adamlarından oluşan bilim kurulunun tespit ettiği program doğrultusunda, yerli ve yabancı bilim adamları, sanayi kuruluşları temsilcileri, belediye başkanları ve yetkililerinin katılımıyla gerçekleştirilecek. Doğal kaynakların kullanımı ve yönetimi, çevresel konuların kalkınma stratejilerine entegrasyonu, iklim değişikliklerine adaptasyon, yenilenebilir-temiz enerji, ekolojik üretim, sürclürülebilirlikJe ilgili temel konu başlıkJarı arasında yer alıyor. ■ Dünya Su Forumu Başlangıç Toplantısı lstanbul'da Yapıldı 5 . Dünya Su Forumu ve Bakanlar Konferansı'nın Başlangıç Toplantısı 20 Mart tarihinde Dolmabahçe Sarayı'ncla gerçekleştirildi. Dünya Su Konseyi (Worlcl Water Council-WWC) bünyesinde kurulu bulunan ve üç yılda bir düzenlenen "Dünya Su Forumu"nun 5.'si 2009 yılının Mart ayında İstanbul'cla düzenlenecek. Bu Forum'a hazırlık amacıyla düzenlenen başlangıç toplantısına TBMM Başkanı Bülent Arınç ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı M.Hilmi Güler Dünya Su Konseyi Başkanı Loic Fauchon, İBB Başkanı Kadir Topbaş ve DSİ Genel Müdürü Prof.Dr. Veysel Eroğlu'nun yanısıra pek ~ SUF0RUt.1UHAZt ŞLANGIÇ TOP! .. ATERFORUMK 't ,..., 14.-. ~ SU VEÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 çok kurum ve kuruluşla, üniversitelerden yetkililer katıldı. Dünya Su Konseyi Başkanı Loic Fauchon Toplantı'cla yaptığı konuşmada özetle şunları söyledi: "Suyu paylaşılan bir hedefe dönüştürmeyi istemek bir zorunluluktan ela ötedir. Su politikalarının ihmal edilemez kısımlarını yeniden revize etmemiz gerekecektir. İnsan gel işimi ve hayatın korunması için gerekli olan tatlı su kalitesinin her an her yerele, insan topluluğunun gerekli gördüğü her yerele sağlanması gerekiyor. Suyun çıkartılmasından arıtılmasına kadar olan tüm süreç boyunca, kaynağa ulaşma kapasitesinin hızla geliştirilmesi gerekiyor. Suyu doğru yönetmek ve suyun maliyeti olduğu fikrini gündemde tutmalıyız ve dolayısıyla daha az tüketmek ve daha iyi yönetmek kuralının genel kural olarak kabul etmeliyiz". Dünya Su Konseyi'nin amacı; yerel, bölgesel ve küresel önemi olan kritik su konularını belirlemek, her seviyede bu konularla alakalı bilinç düzeyini artırmak, forumlarla su kaynakları konusunda ortak, stratejik bir su vizyonuna ulaşmak, enstitülere ve karar yapıcılara eşitliğe dayanan fikir, bilgi aktarımının sağlanmasına katkıda bulunmaktır. ■ "life20 Water'' Teknolojisi BMB Technology ile Türkiye'de Su arıtma sektöründe, son teknoloji ürünJerini Türkiye pazarına sunmak üzere İzmir'de kurulan BMB Technology; şirket markasını ela; suyun kimyasal formülünden esinlenerek "life20" olarak belirledi. Amerikalı ve Fransız ortaklarıyla birlikte, altı ortakJı kurulan şirket; Mikrobiyolojik Su Arıtma Sistemi Model BMBl000 kapsamında "life20" Water" teknolojisi ile su arıtma hizmetleri verecek. "life20" Water", ev veya ofislerde kullanılan suyu mümkün olan en yüksek kalitede nano-teknoloji ile arıtıyor. Su şebekesindeki basınç, suyu önce büyük moleküllerin sudan çıkarıJclığı, patendi, bir mikronluk tortu filtresine, sonra zararlı kimyasalların ve orta boy moleküllerin çıkarıldığı, geleneksel karbon bloğa itiyor. Son olarak ela su, mikroorganizmaların ve küçük moleküllerin bloke edilip öldürüldüğü, mikroskobik gümüşlerden oluşan nano-fiber mikrobiyolojik filtreye itiliyor. İnsan saçından binlerce defa ince olan bu nano-fiberlerin milyonlarcası, bir ağ halinde içme suyunun akış yolu üzerine konularak, orta büyüklükteki moleküllerle birlikte karbon bloktan geçebilen bakteri, virüs ve parazitlerin nano-fiberler tarafından tuzağa düşürülmesi sağlanıyor. Gümüşün doğal etkisiyle, mikroorganizmalar solunum sistemleri felce uğratıldığı için ölüyorlar. ■
SUA, TIKSVUEÇEVRE ANALiZLERİNDE KOMPÇLEÖZÜ..M. DiN EN ıso 9001:2000 Ztrtlflkıt:01 100 0328n enotek Ltd. Şti. +~ enotek ' « ~ ~ ~,, ~) ,v . ' .., 1 J v .ıJ ~ enotekMühendislikve Danışmanlık HizmetleriSan.Tic. Ltd. Şti. İstanbul: Prof.DrB. ülenTt arcanCad.Vefa Bayın Sok. Gayrettepe İş Merk.CBlokNo:120:434394Gayrettepe Tel:02122881258- 2168511Faks0: 2122755893 Ankara: NasuhAkar Mah.Türkocağı Cad.SeyhunApt.No3: 2/3Balgat Tel:03122849060(Pbx)Faks0: 3122849066 www.enotek.comin.tfro@enotek.com.tr
Dünyada yeni teknik olarak yaygın hale gelen "Ultra Filtrasyon (UF) Tekniği", ülkemizde de kullanılmaya başlandı. 0,02 mikron seviyesine kadar suyu fıltrelediği için steril su üreten UF tekniği, dünyada şehir suyundan kaynak suyuna kadar bir çok uygulama alanında görev yapıyor. ugün ülkemiz için çok yeni bir teknoloji olan Ultra Filtrasyon Tekniği (UF), son 15 yıl içinde gelişimini tamamladı ve ülkemize geldi. Geçen yıl içinde ülkemizde kurmuş olduğumuz altı UF sisteminden edindiğimiz bilgileri okuyucularımız ile paylaşmak isteriz. Şu anda dünyada birkaç üretici tarafından imal edilen UF birimleri, birbirlerinden farklı yapıya sahiptir ve her bir UF modeli farklı farklı kullanım alanlarında daha başarılı olabilirler. Bu yazımızda yalnızca "İçten Dışa Akışlı" olarak sınıflandırılan ve ham suyun ince UF borucukları içine verildiği UF modelini anlatacağız. Bu model UF birimleri; (Şekil l'de) görüldüğü gibi, bir basınçlı kap içine yerleştirilmiş ince sentetik borucuklar demetine benzer. Ham su bu ince borucuklar içine girer ve filtrelenen su, borucuğun dışındaki alanda toplanır, bu nedenle bu tür UF birimi "İçten Dışa Akışlı" olarak adlandırılır. Bir hassas filtrasyon tekniği olan Ultra Filtrasyon (UF), suyun 0.02 mikron seviyesinde filtrelenmesini sağlar. Bu [ill SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 mikron seviyesi mikroplardan ve virüslerden daha küçük olduğu için, UF ile filtrelenmiş suyu steril su olarak kabul etmek mümkündür. UF, suda bulunan minerallerin ve iyonların hiç birini ayıramadığı için, suyun kiınyasal yapısını ve pH derecesini değiştirmez. UF bu özelliği nedeniyle, bugün yürürlükte olan "Kaynak Suyu Yönetmeliği"ne göre suyu filtrelemek için kullanılan bir tekniktir. UF Kullanım Yerleri: Bugün dünyada UF tekniği en çok şehir suyu hazırlığında kullanılıyor. Göl ve baraj suyundan, şehir suyu üretiminde UF tekniği çok başarılı oluyor. Çünkü UF sayesinde sudaki katılar 0,02 mikron seviyesine kadar sudan ayrıldığı gibi, hiçbir canlı organizma UF'yi geçemiyor ve kente verilen suya karışamıyor. Katıların ve mikroorganizmaların yoğun olduğu suların Ters Ozmoz (TO) tekniği ile iyileştirilmesinde ele UF tekniği çok başarılı bir ön filtrasyon görevi yapıyor. UF hassas filtrasyonu, yüksek kalite standardı ile çalışan; meyve suyu , meşrubat ve gıda işletmelerinin proses suyu hazırlığında, kaynak sularının şişelenmesi öncesi hassas filtrasyonunda başarılı ve güven duyulan bir "su sterilizasyon"u sağlıyor. Özellikle el değmeden ters yıkamaların yapıldığı UF tekniğinde, proses suyuna hiçbir dezenfeksiyon kimyasalı verilmediği için ve işletme hataları tamamen ortadan kalktığı için, işletmecilerin güvendiği bir filtrasyon ve sterilizasyon tekniği olarak kabul edilebilir. UF birimleri deniz suyuna ela çok dayanıklı olcluğunclan, balık üretim tesislerinde gereken steril deniz suyu elde etmek için de kullanılabilir. UF nin diğer başarılı bir kullanım şekli de biyolojik atık arıtma sisteminden çıkan suların geri kazanılması uygulama-
sıdır. UF tekniğinin bu tatbikatı son yıllarda dünyada çok kullanılmaya başlandı. Katı yükü ve mikrobiyolojik yükü yoğun olan arıtılmış atık sular, UF ile filtrasyon sonunda tüm katılardan ve mikrobiyolojik yükten arınmış bir su haline gelir. Böylece, bu suyun geri kazanılarak değişik yerlerde kullanılmasındaki riskler en az seviyeye iner. Ters Ozmoz Öncesi UF: Gerek deniz suyu ters ozmoz sisteminde olsun, gerekse kuyu ve göl suyu ile beslenen ters osmos sisteminde olsun, ham suyun UF ile hassas filtrasyonu sayesinde ters ozmoz cihazı daha yüksek kapasitelerde çalıştırılabilir, mambran yıkamaları çok azalır ve ters ozmoz mambranlarının ömürleri çok uzar. Bu nedenle, son yıllarda ters osmos öncesi filtrasyon olarak alışılagelmiş kum filtresi veya çok katmanlı filtre yerine UF tekniği kullanılmaya başlandı. Bu şekilde çalışan iki ters ozmoz sistemini ülkemizde kurduk ve UF ile filtrasyon sayesinde, ters ozmoz mambranlarının çalışması normalin üzerindeki debilerde tasarlanabilcli. UF ile filtrasyon sayesinde bu ters ozmoz cihazlarının mambranları çok uzun ömürlü olacaktır. UF Sisteminin Çalışma Tekniği: UF birimleri içindeki su hızı düşüktür ve UF çok az basınç kaybı yapar. Bu nedenle UF sistemini 3 bar basınçlı bir pompa ile beslemek yeterli olur, bu ela UF'nin işletme giderinin düşük olduğunu gösterir. UF birimleri genelde 200 mikron altındaki katılan ters yıkama sırasında kolayca atabilen bir yapıya sahiptir. Bu nedenle, UF öncesi suyun 100-150 mikron seviyelerine kadar filtrelenmesi yeterli olur. Sudaki mikroorganizmaları ela sudan ayıran UF borucukları içinde bu canlıların üreme riski vardır. Bu üremenin önlenmesi maksadı ile UF birimleri çalışma sırasında belirli aralıklarda kısa süreli blöfler yaparlar. Ayrıca günde bir kez kimyasallı sular ile UF'ye ters yıkama yapılır. UF birimlerinin ters yıkanması sırasında, işletme şekline göre, yüksek pH ve düşük pH özelliğinde kimyasal içeren sıvılar ve bazen ele 100-200 ppm Hipoklorit içeren su kullanılır. UF birimleri 200 ppm gibi yüksek oranda klorlu suya dayanıklıdır. Bu özellikleri nedeni ile UF birimlerinin dezenfeksiyonu çok başarılı olur. UF sisteminin çalışması ve ters yıkanması el değmeden tam otomatik olarak yapılır. Böylece, işletmeci hataları ortadan kalkar. UF Sisteminin Atıksu Miktarı: UF birimleri suyu normal bir filtre gibi filtreler ve sudan ayrılan katılar UF birimi içinde kalır. Bu katıların UF birimini tıkamasını önlemek için, UF birimi belirli aralıklarla kısa süreli otomatik deşarjlar yapar. Bunun sonucunda UF sistemi işletme sırasında %3 - %5 kadar su atar, yani UF sisteminin atık miktarının çok az olduğunu söyleyebiliriz. UF Birimlerinin Ömrü: Su için kullanılan UF birimlerinin kullanımı henüz dünyada çok yenidir. Yaptığımız araştırmada ABD'de 6 yıldır UF tekniği kullanan işletmelerin bulunduğunu saptadık ve 6 yıldır aynı UF birimlerinin kullanıldığını öğrendik. Bu bilgi, UF birimlerinin çok uzun ömürlü olduğunu ve sık aralıklar ile yenilenmesinin gerekmediğini gösteriyor. UF Tekniğinin Avantajları: Yukarıdaki paragraflarda, UF'nin bir çok avantajını gördük. Dünya ve ülkemiz için yeni olan bu mükemmel su filtrasyonu tekniğini daha iyi tanıyabilmemiz için, UF avantajlarını burada tekrarlamakta yarar görüyoruz: • UF birimleri suyu 0,02 mikron seviyesinde filtreledikleri için STERİL SU üretir. • UF sistemi, tam otomatik ters yıkama ve kimyasal dezenfeksiyon grubunu da içeren komple bir sistemdir. Kartuş filtreler ile yapılan filtrasyon işlemine kıyasla en büyük avantajı, el değmeden tam otomatik ters yıkama ve kendi kendini dezenfeksiyon özelliğidir. • UF birimleri düşük pH ve yüksek pH özellikli kimyasallara ve 200 ppm gibi yüksek klorlu suya dayanıklıdır, bu nedenle dezenfeksiyonu çok başarılı olur. • UF birimleri ayırdıkları katılan kolayca dışarı atar. Bu sebeple UF öncesi 100-150 mikron seviyesinde suyu filtrelemek yeterli olur. • UF ile filtrasyon 3 bar kadar su basıncı ile yapıldığından işletme gideri düşüktür. SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 13 ~
• UF sistemi kendi kendini ters yıkarken %3 - %5 kadar su atar. • UF birimleri uzun ömürlüdür, filtre kartuşu gibi sık sık değiştirilmez. • UF sistemi çok az yer kaplar, bu yazıdaki fotolar bu konuda fikir veriyor. • UF nin bugün için en çok kullanıldığı alanlar: Şehir suyu hazırlığı / içecek ve gıda sanayii proses suyu hazırlığı / kaynak suyu filtrasyonu / dere, göl suyu filtrasyonu / Ters Ozmoz öncesi filtrasyon / deniz suyu filtrasyonu (balık çiftlikleri için steril deniz suyu elde etmek için) / arıtılmış atıksuyun geri kazanımı. Çok başarılı bir su filtrasyonu tekniği olan Ultra Filtrasyon'un dünyada ve ülkemizde çok hızlı bir şekilde yaygınlaşacağı görüşündeyiz. UF ihtiyacı olan işletmelere; UF yatırımının başarılı ve uzun ömürlü olması için, UF sistemi ko- ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 nusuncla, su tekniğinde uzman bir şirket ile işbirliği yapmalarını öneririz. Yazarın Notu: "22 Mart Dünya Su Günü"nü Hatırlayalım. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) istatistiklerine göre, bugün dünyada her yıl iki milyondan fazla insan, sağlıksız su içtiği için ölüyor. Çok yakın çevremizdeki birçok vatandaşımızın ela bilgi eksikliği veya maddi imkanı olmadığı için sağlıksız su içtiğine ve bu nedenle sağlığını hatta hayatını kaybettiğine şahit oluyoruz. Bu dergiyi okuyan ve sağlıklı su bilgisine ulaşmış kişiler olarak, yakın çevremizdeki vatandaşlarımıza sağlıklı su bilgileri aşılamakta görev üstlenmeliyiz. "Dünya Su Günü" ile ilgili bazı İnternet siteleri: www.dsi.gov.tr; ,vww.who.org; www.worldwaterday.org; www.undp.org. ■
Suyun Sağlıklı Yolu! SAMSUN MAKİNA SANAYİ Yeni Foça Sokak No: 2, 06660 Gaziosmanpaşa, Ankara/Türkiye Tel: (90 312) 446 33 50 • Fax: (90 312) 447 42 91 www.samsunmakina.com • sms-info@aydiner.com.tr Pompa, Vana, Duktil Demir Boru Pumps, Valves, Duccile Iron Pipes Samsun Makina Sanayi altyapı sistemleri ve içme suyu şebekeleri için gerekli olan, pompa, vana, duktil demir boru ve ek parçalarını, öz kaynaklarıyla kurmuş olduğu, modern tesislerinde üretiyor. Özellikle uzun ömürlü ve sağlıklı olduğu dünyaca kabul edilmiş duktil demir boruların Türkiye'deki tek üreticisi olan Samsun Makina Sanayi, müşterilerine üretimin yanında, mühendislik, danışmanlık, eğitim ve i§letme hizmetlerini de sunuyor. 1967'den bu yana, alanında öncü, sektörde lider bir kuruluş olarak sorumluluklarını biliyor ve daha iyisi için çalı§ıyor.
Zehirli varillerin ardından, 2006 yılı gerçekten bir milat olmuş mudur? Geçen sürede bunu doğrulayacak neler yapıldı? Yeni yasalar;düzenlemeler; projeler var mı? Nihayet tesisler yükseliyor mu? Yoksa tehlikeli atıklar; deprem tehlikemizde olduğu gibi yeni varillerle ortaya çıkana kadar gündemin arka sayfalarında yerini aldı mı? Bütün bu soruları sektörün taraflarına yönelttik. Aldığımız yanıtları dosyamızda okuyabilirsiniz. Ancak bizim gördüğümüz; uygulamadaki küçük kıpırtılar hariç, soru hala aynı soru; "Milyon tonluk tehlikeli atıklar nasıl bertaraf edilecek?" Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı Hasan Zuhuri Sarıkaya; "Endüstriyel atık bertaraf tesislerinin hayata geçirilebilmesi için mutlaka özel sektörün katkısı gerekiyor" Sürdürülebilir atık yönetimi; çevresel, ekonomik ve sosyal yönleriyle gerçekleştirilmek istenen sürdürülebilir kal- [El SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 13 kınmanın önemli bir parçasıdır. Atıklar, sürdürülebilirlik bakımından iki önemli etkiye sahiptir; İlk olarak, oluşan atıklar kaynakların ne derece etkin ya da verimli kullanıldığının bir göstergesidir; ikinci olarak ise, atıkların çevreye duyarlı ve ekonomik biçimde uzaklaştırılması gereğidir. Atık yönetiminin ilk kuralı olan atık üretilmesinin engellenmesi, aynı zamanda kaynakların korunması anlamı-
na gelmektedir. Atık, yok edilmesi gereken bir madde değil geri kazanılması gereken kaynak olarak görülmektedir. Sürdürülebilir atık yönetiminin hedefi, kaynakların kullanımında döngüsel sürece geçerek nihai tüketim sonucunda oluşan atıkların faydalı amaçlar doğrultusunda tekrar kullanılmasıdır. Atık geri dönüşüm ve geri kazanımı ile sağlanacak atık azaltım oranı ne olursa olsun, kentsel katı atığın belli bir kısmı mutlaka atık depolama tesislerinde bertaraf edilmek zorundadır. Türkiye'de düzenli depolama tesislerinin planlama, tasarım ve işletmesi hakkındaki temel esaslar "Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" ve "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir. Düzenli depolama, her katı atık yönetim sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. Biyolojik arıtma ve yakma gibi dönüştürme prosesleri kendileri atık ürünler oluşturdukları için mutlaka belli miktarda atığın düzenli depolama tesisinde bertarafı gerekir. AB Düzenli Depolama Direktifi'nde, atık depolama alanlarına kabul edilecek biyolojik olarak parçalanabilir atıklar için, 1995 yılı biyolojik olarak parçalanabilir atıklar üretimini baz alan etkin bir azaltma uygulaması öngörülmektedir. Bu düzenlemelere göre, üye ülkeler düzenli depolama alanlarına kabul edilecek biyolojik olarak parçalanabilir atık miktarı 2020 yılına kadar 1995'cleki yıllık biyolojik olarak parçalanabilir atık üretiminin %35'ini aşmaması gerekmektedir. Böyle bir düzenlemenin doğal sonucu olarak, kentsel katı atıkların çok büyük oranda yakma ve kompost teknolojileriyle arıtılması yoluna gidilmektedir. Bakanlığımızca, AB Düzenli Depolama Direktifi'nin ulusal mevzuatımıza uyumlaştırılması çalışmaları kapsamında Düzenli Depolama Yönetmeliği hazırlanması çalışmaları yürütülmektedir. Bu düzenleme ile atıkların ön işleme tabi tutulduktan sonra depolama yöntemi ile nihai bertarafına izin verilecek ve bu şekilde depo tesislerinin daha uzun yıllar hizmet vermesi sağlanacaktır. Dünyadaki birçok ülkenin başlıca sorumı olan endüstriyel atıklar, Türkiye'nin ele en önemli çevre problemlerinden biridir. Özellikle Türkiye'nin batı ve güney bölgelerinde yoğunlaşmış olan sanayi faaliyetleri hızlı bir şekilde büyümekte, buna paralel olarak sanayi atıklarının, özellikle de tehlikeli atıkların bertarafından kaynaklanan problemler giderek artmaktadır. Ancak, atıkların bertaraf edilmesi ile ilgili bu güne kadar yaşanan temel problem, birçok tehlikeli atığın evsel atıklarla birlikte kontrolsüz ve yasal olmayan bir şekilde çöplüklere atılması veya alıcı ortama bırakılmasıdır. Türkiye'cle sadece bir adet tehlikeli atık düzenli depolama alanı ve atık yakma tesisi bulunmaktadır. Oluşan atık miktarı ile karşılaştırıldığında tek bir tesisin bu atıkları bertaraf etmek için kapasitesinin yetmeyeceği aşikardır. Ayrıca, bu dür atıkların Marmara Bölgesinde bulunan tek bertaraf tesisi olan İzaydaş'a diğer bölgelerden nakliyesi, maliyeti olumsuz etkilemekte, tesisin kapasite yetersizliği nedeniyle atık kabulü yapılamamakta ve atıklar illegal olarak çevreye atılmakta ya ela teknolojisi uygun olmayan tesislere verilmektedir. Bunun sonucu olarak da çevre ve insan sağlığında telafisi mümkün olmayan olumsuzluklar meydana gelmektedir. Gelişmiş ülkelerdeki sanayi sektörü, 'sürdürülebilirlik' hedeflerini gerçekleştirmede önemli sorumluluklara sahiptir. Artık atık yönetimi, sanayi sektöründeki firmaların yönetim sistemlerine dahil etmek zorunda oldukları önemli bir faktör halini almıştır. Hammadcle, enerji ve su gibi doğal kaynakların kullanımı, üretim sürecinin çevresel maliyeti ele bu sorumluluğun diğer önemli bileşenlerini oluşturmaktadır. Türkiye'nin AB sürecinde atık yönetimine ilişkin AB standartlarına erişebilmesi için bölgesel endüstriyel atık bertaraf tesislerinin süratle hayata geçirilmesi ve yatırım yapılması gerekmekte olup, yatırımın gerçekleşebilmesi için mutlaka özel sektör katkısı gerekmektedir. Avrupa Birliğine adaylık sürecinde olan Ülkemizin müzakere sürecini biran önce tamamlayarak üye statüsünü kazanabilmesi için atıkların yakılması ve düzenli depolanması konularını ela içeren atık yönetimine ilişkin AB müktesebatının ulusal mevzuata yansıtılması gerekmektedir. Bu amaçla, tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin AB standartları, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ne yansıtılmıştır. Bölgesel boyutta tehlikeli atık yönetim planlarının oluşturulması yönünde ilk çalışma 2000 yılında Bakanlığımızca başlatılmıştır. 2001 yılında tamamlanan bu çalışma ile sanayinin yoğun olduğu Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgelerini kapsayan sanayi atıklarının yönetimine ilişkin mevcut atık üretimi ve bertaraf uygulamaları araştırılmış ve 2020 yılına kadar oluşacak sanayi ve özel atıkların güvenilir bir şekilde bertarafını sağlamak üzere gerekli tesisler ve hizmet alanları saptanmıştır. Gerek bu projede, gerekse de Avrupa Birliği Mali İşbirliği programları çerçevesinde yapılan projede, tehlikeli atıkların bertarafına yönelik; Marmara Bölgesi'nde, Ege Bölgesi'nde, Akdeniz Bölgesi'nde ve İç AnaSU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 13 ~
dosya 1 dolu Bölgesi'nde entegre tesislerin kurulması öngörülmektedir. Doğu Akdeniz Bölgesinde; özel müteşebbis tarafından Tarsus'ta entegre endüstriyel katı atık tesisine ilişkin ÇED prosedürü tamamlanmış ve ÇED Olumlu Belgesi almıştır. Yatırım için proje çalışmalarına başlanmıştır. Marmara Trakya'da, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Silivri İlçesi Büyük Kılıçlı ve Büyük Sinekli Köyleri sınırlarında kalan alanda entegre endüstriyel katı atık tesisi kurulması ile ilgili. olarak Orman Genel Müdürlüğü 'den yere ilişkin ön tahsis izni alınmış, ÇED çalışmalarına başlanmıştır. İZAYı;>AŞ Genel Müdürü R.Bilal Şengün; "Plazma teknolojisine geçmeyi düşünüyoruz" Türkiye'de Endüstriyel atık, tehlikeli atık dediğimiz zaman 2 milyon ton ile 5 milyon ton arasında çeşitli rivayetler var. Bu durum sağlıklı bir envanterin hala olmaması, nedeniyledir. Çünkü daha hala sanayicilerimiz atığını deklare etmiyor. Benim şu kadar atığım çıkıyor demiyor. Çünkü sonucunda onlara geri dönüşünün olacağını, bu atığı ne yapıyorsun diye sorulacağını biliyor. O bakımdan saklıyor, hatta bazı atıklarını evsel atıkla karıştırıyor. Bu sağlıklı en- ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJiLERİ • SAYI 13 vanter oluşmasının önüne geçen en büyük etken. Ama biz yine pratikteki tecrübelerimizden yıllık 2 milyon ton civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Bizim beıtaraf kapasitemiz ise yakmada teorik olarak 35 bin ton uygulamada ise 30 bin tonları zorluyoruz. Bu da yakma olarak yüzde 1.5 civarına denk geliyor ki çok düşük bir rakam. Depolamayla beraber yaklaşık 100 bin tonu buluyoruz bu da yüde 5'e tekabül ediyor. Biz endüstriyel atıkların ancak yüzde 5'ine hitap edince, diğer yüzde 95'i ne oluyor? En büyük sorun burada. Bunlar bir şekilde bertaraf oluyor veya bir şekilde kayboluyor. Öte yandan biz de istiyoruz İzaydaş'ın alternatifleri olsun. Ancak böyle tesislerin yatırımı 100 milyon dolar, seviyesinden başlıyor. Tesisisin kapasitesi ve teknolojisine göre de fiyat değişiyor. Girişimci böyle bir yatırımı yaparken kredi kuruluşları bazı garantiler istiyor. Deniyor ki, sen bu atığı alacağına dair veya bu atığın sana geleceğine dair garanti belgesi göster. Tabi atığı üreten tek bir nokta olmadığı için de bu garantiyi kimse veremiyor. Böyle bir tesisin kurulması yatırımcılar tarafından kredilendirilemediği için söz konusu olamuyor. Kendi öz sermayesi ile de yapamadığı için, kurulamıyor. Bu çözümsüzlüğün aşılabilmesi için ya bakanlık destek olacak ya belediyeler destek olacak bu işe oıtaklaşa çözüm üretilecek. İşin diğer sıkıntılı noktası da bu tesislerin yapılabilmesi için yer seçilmesidir. Yerin seçilmesinde bazı şaıtlar aranıyor. Böyle yerler bulmak zor. Kimse de böyle bir tesisin kendi bölgesinde, kendi oturduğu yere yakın olmasını istemiyor. Bu planlamaların yapılması lazım. Diğer bir sıkıntı da teknolojidir. Döner fırınlı yakma tesisleri günümüzde yaygınlaştı ama teknolojisi eski teknoloji. Son teknolojilerin de Türkiye'ye getirilmesi lazım. Niye Türkiye eski teknolojiler gelsin de teknoloji çöplüğü olsun. Teknoloji düzgün seçilirse bu tesisler şehrin merkezinde bile kurulabilir. Japonya'da bir tesis gördük, tesisin üst katı olimpik yüzme havuzu sportif aktiviteler için, alt katı sosyal faaliyet alanlan, kütüphanesi var, kurs salonları var. Yani en alt katına yakma tesisini kurmuşlar, oradan çıkan sıcak su buharı hem elektrik üretiyor hem de yüzme havuzunun ısıtılmasını sağlıyor. Bu tesisi özel sektör belediye ortaklığında, işbirliği içinde yapmışlar. İzaydaş'ın kapasitesini artırma konusunda bu sisteme ilave yapmamız çok zor. Mevcut ikinci bir döner fırınlı yakma sistemini koymak istemiyoruz. Çünkü sağlıklı çalışmayan veya işletmesi zor olan bir sistemi tekrardan kurmak gibi bir durum söz konusu. Biz burada plazma yöntemine geçmeyi düşünüyoruz. Bu teknolojide emisyon sıfır denecek kadar az. Böyle bir teknoloji varken bizim mevcut teknolojide ısrar etmemizin anlamı yok. Bu yatırıma belediye çok fazla kaynak ayırmak istemediği için yap-işlet-devret modeliyle yapmayı planlıyoruz. Kapasitemizi yüzde 50 artırılabileceğiz ancak gazifikasyondaki sıcaklıkların 3000-4000 derecelerde olması nedeniyle bizim mevcut tesisimizle beraber çalışmıyor. Böyle bir sıkıntımız var. Alternatifimiz olacak ikinci bir tesis kurulmuş olsa o zaman biz bu tesisi yenileyeceğiz. Ama mevcut tesis çalışırken yenileme yapmamız çok zor. Öte yandan bacamızdan çıkan gazların ne olduğunu ve nekadar olduğunu göstermek amacıyla da hem Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin giriş kapsının üstüne hem de bu bulunduğumuz belediyenin ilçe binasının önüne iki tane emisyon panosu koyduk. Online olarak çalışıyor, bakanlığa ve çevre müdürlü-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=