Akkim firmasının Yalova’da bulunan üretim tesisini ziyaret ederek Satış ve Pazarlama Direktörü Burç Yıldırım ve Satış ile Pazarlama Bölüm Yöneticisi Burak Dalkılıç’tan, ultrafiltrasyon membranları konusundaki çalışmalarıyla ilgili bilgi aldık. Ultrafiltrasyon membranlarının üretiminde yüzde 80 oranından yerlilik belgesine sahip olan firmanın, ürünün geleceÄŸiyle ilgili önemli hedefleri bulunuyor.

SU VE ÇEVRE: Öncelikle Akkim hakkında kısa bir bilgi alabilir miyiz?

BURÇ YILDIRIM: Akkim 1977 yılında kurulmuÅŸ ve Türkiye’nin en büyük kimyasal üretim yapan firmalarında bir tanesi. Temel kimyasallar ve performans kimyasalları olmak üzere iki ana iÅŸ kolumuz bulunuyor. Performans kimyasalları konusunda ise özellikle “su”, önemli bir iÅŸ alanını oluÅŸturuyor. Ultrafiltrasyon (UF) membranları, Akkim’in tamamlayıcı bir ürünü olarak bu iÅŸ koluna katılmış durumda. Akkim kurulduÄŸu günden bu yana geçen 40 yılı aÅŸkın sürede, yıllık 600 bin tona yakın kimyasal madde üretim kapasitesine ulaÅŸmış bir firma. Son iki yıldır da bildiÄŸiniz gibi membran teknolojisine yönelerek sektörde faaliyet göstermeye baÅŸladı. Ultrafiltrasyon projesinin ise holding bünyesinde yer alan “Aksa Akrilik” ÅŸirketinin katma deÄŸerli elyaflar üretme düÅŸüncesi ile ortaya çıkan ve ÅŸirkettin uzun yıllar süresince tecrübe ettiÄŸi fiber üretme teknolojisinin birkaç adım geliÅŸtirilmiÅŸ hali olduÄŸunu söyleyebiliriz. Bu proje 5-6 yıllık bir Ar-Ge çalışmasının sonrasında hayata geçti. Ar-Ge çalışmaları fiber üretimi ile baÅŸlayan ve ileri arıtma teknolojisi olarak sunulmasına kadar uzanan bir süreci kapsıyor. Son iki yıldır yapılan çalışmalarla proje ticari bir faaliyet haline gelmiÅŸ durumda. Bu proje yaklaşık 35 milyon dolarlık bir yatırımı kapsıyor. Akualys markasıyla üretimini gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz ürünün farklı ülkelerde tescilini de yaparak bir Türk ürününü satışını gerçekleÅŸtiriyoruz.

SU VE ÇEVRE: Ä°ki senelik süre zarfında ürününüzün kullanım alanları ve referansları hakkında bilgi verebilir misiniz?

BURÇ YILDIRIM: Bizim hesaplarımıza göre, iki senelik süreç içerisinde lokal ultrafiltrasyon pazarında yüzde 50 seviyesine ulaÅŸmış durumdayız. Firma olarak kapasitemiz bu seviyenin çok daha üzerinde; dolayısıyla ürünümüzü ihraç pazarlarda da çok iyi bir ÅŸekilde tanıtmamız gerekiyor. Konsantrasyonumuzu da bu yönde giderek güçlendiriyoruz.

Yurtiçi pazarda projelere odaklanırken, büyük ya da küçük proje ayrımına gitmeden, faaliyetlerimizi gerçekleÅŸtirdik ve bu pazarı bir ÅŸekilde domine etmemiz gerektiÄŸini bilerek hareket ettik. Hem teknolojik anlamda hem de fiyat anlamında pazara rekabetçi ürünler sunduk. Kamu tarafına da deÄŸinecek olursak, yerli ve milli ürüne ciddi anlamda bir ilgi bulunmakta. TÜBÄ°TAK’ın da desteÄŸiyle geliÅŸtirilen bu proje DSÄ°’de ve yerel belediyelerdeki yetkililer tarafında olumlu bir ÅŸekilde karşılandı. Bu alanda Türkiye pazarının daha da büyüyeceÄŸini düÅŸünerek çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

BURAK DALKILIÇ: Akualys markası ile üretimini gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz UF modülümüz yerli malı belgesine sahip. ÇoÄŸu ürün zar zor %50’nin üzerine çıkarken bizim yerlilik oranımız %80. Bu yüzde çok önemli. Sadece bazı kimyasal hammaddelerin giriÅŸi ithal olarak gerçekleÅŸiyor. UF modülümüz tamamen bizim Ar-Ge çalışmalarımızla, devlet desteÄŸi de alarak geliÅŸtirilmiÅŸ bir üründür. Üretim aÅŸamasına geçildiÄŸinde, ileri teknolojik ürün kategorisinde deÄŸerlendirilip devlet teÅŸviki verilmiÅŸ bir üründür.

Fiber çekme iÅŸlemini Yalova tesisimizde gerçekleÅŸtiriyoruz. Fiberlerin üretimi sonrasında fiberlerden UF modüllerinin üretilmesi de Yalova tesisimizde yapılıyor. UF modülümüz, Akkim’in sahip olduÄŸu kalite belgelerine ek olarak, TSE ve NSF belgelerini de almaya hak kazandı.

SU VE ÇEVRE: Ürününüz için Türkiye’de belirlemiÅŸ olduÄŸunuz hedef pazarlardan ve satış stratejilerinizden bahsedebilir misiniz?

BURAK DALKILIÇ: Amacımız arıtma sistemi kuran OEM firmalara UF modülü tedarik etmek. Aynı zamanda kamu kurumları, yerel yönetimler ve endüstriye yönelik tanıtım faaliyetleri gerçekleÅŸtiriyoruz. Åžimdiye kadar ürünümüzle ilgili olumlu geribildirimler aldık. Özellikle yerli ve milli üretimin öneminin arttığı bu konjonktürde çok daha fazla artı fayda yaratacağımızı düÅŸünüyorum. Ülkemizde üretim yapmamız proje, satış, stok ve saha desteÄŸi gibi birçok konuda çok kısa sürede çözüm üretebildiÄŸimiz için avantaj saÄŸlıyor. 

BURÇ YILDIRIM: Yerli ve milli bir üretim saÄŸlıyor olmamızın önemli bir artısı da firmaların ithal ürünü alma mecburiyetini ortadan kaldırmış olmamız.

Küçük boyuta bir firma iki modülle kompakt bir sistem kurmak istediÄŸinde, ürünleri yurtdışından ithal etmek yerine bizden almayı tercih ediyor ve bu firmaya finansal olarak avantajlar da saÄŸlıyor.

SU VE ÇEVRE: Ürenleriniz fiyat açısından saÄŸlamış olduÄŸu avantajlardan bahsedebilir misiniz? Ä°thal ürünlere göre yüzdelik olarak ne kadarlık bir avantaj saÄŸlıyorsunuz?

BURAK DALKILIÇ: Proje bazlı fiyatlandırma yapıyoruz. Hem ürün kalitemiz hem de verdiÄŸimiz hizmet kalitesine ek olarak rekabetçi fiyatlarımız ile tercih edilir oluyoruz. 2018 yılı içerisinde hedeflediÄŸimiz tüm referans projeleri kazandık. Åžu anda yeraltı ve yer üstü suları, deniz suyu ve geri kazanım konularında kendinden söz ettiren projelerimiz mevcut. Bu projelerin fiyat fayda oranı, kalite ve hizmet açısından saÄŸladığımızı avantajları kanıtladığını düÅŸünüyorum. 

BURÇ YILDIRIM: Ürün kimyasal ağırlıklı olduÄŸu kadar aynı zamanda iÅŸçilik ağırlıklı da bir ürün. Bu nedenle rekabetçilik konusundan yabancı firmalara göre avantajlarımız bulunuyor. Kalite olarak düÅŸündüÄŸümüzde de uluslararası firmalarla rekabet edebilecek seviyede olduÄŸumuzu söyleyebilirim. 

SU VE ÇEVRE: Ä°hracata yönelik satışlarınız oldu mu?

BURAK DALKILIÇ: Avrupa, Afrika ve Orta DoÄŸu’da çeÅŸitli projeler gerçekleÅŸtirdik. Hedefimiz daha büyük projelerin altına imza atmak. Aynı zamanda Orta Asya, Orta DoÄŸu ve Kuzey Afrika bizim için önemli hedef ihracat bölgeleri arasında. Bu bölgelerde temsilcilikler oluÅŸturduk. Temsilciliklerimiz ile birlikte çeÅŸitli projeler üzerinde çalışmalarımız devam etmekte.

SU VE ÇEVRE: Ultrafiltrasyon üretimi ve üretim sürekliliÄŸinin saÄŸlanmasındaki süreçlerden bahsedebilir misiniz?

BURÇ YILDIRIM: Üretim tesisinin kurulmasının ve sürdürülebilir bir üretimin saÄŸlanması ciddi anlamda zorluklar içeriyor. Fiberin üretimi sırasında tesisteki sıcaklığın belli bir standartta olması gerekiyor. Bu nedenle tesiste birkaç milyon dolarlık iklimlendirme sistemi kuruldu. GeçmiÅŸten gelen fiber bilgimiz yeni üretimimizde oldukça fayda saÄŸladı. Üretimde tekrarlanabilirlik çok önemli bir konu; bunula birlikte ürünün gelecek dönemde daha verimli bir ÅŸekilde üretmek de bizim için aynı derecede öneme sahip. Ar-Ge çalışmalarımız, yayınlarımız ve akademik çalışmalarımız ve ürün geliÅŸtireme hedeflerimiz devam ediyor. Ar-Ge ve Ür-Ge alanında odaklandığımız nokta, ürünün farklı özelliklerde üretimini saÄŸlamak, antifouling özelliÄŸini geliÅŸtirmek, kimyasal ve mekanik açıdan daha dayanıklı hale getirmek. ÜretmiÅŸ olduÄŸunuz fiber, PVDF bazlı ve kimyasal dayanım açısından bütün rakiplerinin birkaç kat ötesinde. Mekanik anlamda da çok dayanıklı bir ürün, yaptığımız çalışmalarla kendi seviyesinin birkaç adım ötesine geçmeyi hedefliyoruz.

SU VE ÇEVRE: Bir üretici firma olarak, üretim ve teknoloji açısından düÅŸünürsek, çevre konusunda sektörel deÄŸerlendirmeleriniz nasıl olur?

BURAK DALKILIÇ: Türkiye’de ve dünyada eski teknoloji ile çalışan tesislerin yeni teknolojilere ayak uydurması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz. Kum filtresi gibi eski teknolojilerin yerine UF gibi daha hassas arıtım yapan yeni teknolojilerin kullanılması ürün kalitesi ve insan saÄŸlığı açısından çok daha iyi ve verimli sonuçlar yaratacaktır. Zaman içerisinde sektör oyuncularının da bu ÅŸekilde pozisyon alacaklarını düÅŸünüyoruz. Su fakiri bir ülke olmamak için atık sularımızı geri kazanmamız, denizlerimizden faydalanmamız ve kontrollü üretim-tüketim yapmamız gerekiyor. Bugün olduÄŸu gibi gelecekte de membran teknolojilerine ihtiyaç duyacağız. Bu anlamda Akkim gibi sektör için teknoloji üreten firmaların, yine sektör tarafından desteklenmesi gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz.

BURÇ YILDIRIM: Kum filtreleri birçok firma tarafından kullanılıyor olmasına raÄŸmen çok fazla olumsuz yönü bulunuyor. Çalışan bir sistem olarak görülebilir olmasına karşın ultrafiltrasyonun saÄŸladığı standart su kalitesini saÄŸlamaktan çok uzak bir durumda. Ülke olarak arıtma teknolojilerinde kötü bir seviyede deÄŸiliz, buna karşın geri kazanma konusunda daha fazla yol kat etmemiz gerekiyor. OSB’lerin birçoÄŸundan suyun geri kazanımı konusunda yeterli seviyede faaliyetin olduÄŸunu söyleyemeyiz. Gelecekte ileri arıtma teknolojilerine yönelik ihtiyaç artacak ve ultrafiltrasyon sektörü de büyüyerek geliÅŸecek. Bu geliÅŸim sadece ülkemizde deÄŸil bizim gibi geliÅŸmekte olan ülkelerde de görülecek. Avrupa ülkeleri ve Japonya gibi örneklere baktığımızda bu gibi teknolojileri çok uzun süredir kullanıldığını görebiliriz. Türkiye bulunduÄŸu coÄŸrafyada ekonomik ve sosyolojik bir lider konumunda. Ülkemizde gerçekleÅŸtireceÄŸimiz uygulamalar bölgemizde yer alan ve bizim gibi geliÅŸmekte olan ülkelere de yansıyacaktır.

BURAK DALKILIÇ: Geri kazanımın önemli olacağını düÅŸünüyoruz. Türkiye gibi enerji açısında çok zengin olamayan ülkelerde, daha az enerji harcayarak geri dönüÅŸüm saÄŸlayabilen düÅŸük basınçlı membran pazarının ve geri kazanım projelerinin yarattığı finansal avantaj düÅŸünülürse, bu projelerin ana bileÅŸenlerinden biri olan özellikle Akulays gibi dışarıdan içeri doÄŸru çalışan PVDF ultrafiltrasyon modüllerinin geleceÄŸinin daha da parlak olduÄŸu çok açık.

Ek olarak; 320 modüllü Aksaray Belediyesi Arıtma Tesisi projesi, 84 modüllü 3. Havalimanı atık su geri kazanım projesi gibi yeni projeleri kazanırken, mevcut yabancı menÅŸeili membranlar ile kurulmuÅŸ projelerde de deÄŸiÅŸim iÅŸleri de kazandık. Ä°zmit körfezinde mevcut deniz suyu sistemlerinin ön filtresi olarak kullanılan yatay tip UF ürünler yerine 168 adet Akulays UF modülü çalışıyor.

SU VE ÇEVRE: Firma olarak hayata geçirmiÅŸ olduÄŸunuz projelerin detaylarından bahsedebilir misiniz?

BURAK DALKILIÇ: AKSA Akrilik Kimya’nın, Yalova’daki tesisinde 2015 yılında 24.000 m3/gün kapasiteye sahip deniz suyu arıtma tesisinin kurulumunu gerçekleÅŸtirdik. Ultrafiltrasyon modülleri, akrilik elyaf tesisi için proses suyu üretmek üzere kurulmuÅŸ olan ters ozmoz (RO) sistemi öncesinde, RO ön filtresi olarak çalışıyor. Akkim Kimya’nın Akualys UF modül teknolojisi, yüksek performans, çok düÅŸük kimyasal ve enerji tüketimi gibi avantajlı özellikleri ile revizyon projesi kapsamında tercih edildi. Akkim Akualys ultrafiltrasyon modülleri 270 m3/h kapasiteli birinci aÅŸama sistemde çalışmaya baÅŸladı.

5.700.000 ton kapasite çimento üretimine sahip Nuh Çimento, Körfez-Kocaeli tesisinde 2007 yılında 17.000m3/gün kapasiteye sahip deniz suyu arıtma tesisi kuruldu. Bu projede de ultrafiltrasyon modülleri, çimento tesisi için proses suyu üretmek üzere kurulmuÅŸ olan ters ozmoz (RO) sistemi öncesinde, RO ön filtresi olarak çalışıyor. Akkim Akualys ultrafiltrasyon modülleri 720 m3/h kapasiteli birinci aÅŸama sistemde çalışmaya baÅŸladı.

2018 yılında, yıllık 90.000.000 yolcu kapasiteli 3. havalimanının tüm saha geneli atıksu, yaÄŸmur suyu, kullanma suları toplanıp arıtılmak üzere 5.040 m3/günlük UF geri kazanım tesisinin kurulumu gerçekleÅŸtirildi.

Tuzla Deri OSB’nin arıtılmış arıtım suyunu geri kazanmak üretmek üzere kurulmuÅŸ olan ters ozmoz (RO) sistemi öncesinde, RO ön filtresi olarak çalışıyor. Akkim Akualys ultrafiltrasyon modülleri 600 m3/h kapasiteli birinci aÅŸama sistemde çalışmaya baÅŸladı.