3 Mart 2014 | TEKNİK MAKALE 67. Sayı (Şubat 2014)

Fatih Türkkan Satış Uzmanı-Ürün Sorumlusu / Grundfos
Pompa istasyonlarının tasarımı, istasyonlar için uygun ekipman seçimi, istasyonların imalatı, seçilen ekipmanların montajı, jeolojik durum (zemin etüdü, yeraltı suyu yüksekliği vs.), istasyonun yapılacağı yerin-mekanın uygunluğu ve ürünlerin devreye alınma işi çoğu zaman idareler, müşavirler, proje firmaları ve müteahhit firmalar için uzun, zorlu ve maliyetli süreçler olmuştur. Bu bağlamda, birçok uygulama için standartlaştırılmış olan Grundfos Hazır Terfi İstasyonları, geniş ürün yelpazesi, tasarım, imalat, montaj ve devreye alma için harcanan zaman ve işçilik giderlerini düşürmektedir. Bu sebeple de Grundfos Hazır Terfi İstasyonları hem kapasite hem de konum anlamında uygun olduğu takdirde, betonarme pompa istasyonlarına göre avantajlı ve iyi bir alternatif oluşturmaktadır.


Grundfos Hazır Terfi İstasyonları, pompa haznesi, pompaları, vana, kolektör, seviye kontrol ekipmanları, kontrol üniteleri, montaj ve devreye alma hizmetiyle birlikte anahtar teslim olarak sunulmaktadır. 
Montaj maliyetleri, betonarme sistemlere göre çok daha düşüktür. Grundfos Hazır Terfi istasyonunun iç ekipmanlarının montajı, betonarme gibi sahada değil, fabrika ortamında yapılmaktadır. Bu özelliği sayesinde de ürün daha stabil ve sağlam montaj ile daha güvenilir ve kontrol edilebilir hale gelmektedir. Ayrıca betonarme pompa istasyonlarının kalıplama, beton dökme gibi hata yapma olasılığı yüksek uygulamaları da ortadan kaldırılmış olur. Bu sayede de montaj ve imalat işçiliklerinden tasarruf sağlanmış olur.





Yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu noktalarda sızdırmazlığın sağlanmasında yüksek performans gösteren Grundfos Hazır Terfi İstasyonları, hem yeraltı suyunun kirlenmesinde, hem de enerji maliyetlerinin azaltılmasından önemli rol oynar. 
Dünya genelinde geniş bir uygulama alanına sahip olan Hazır Terfi İstasyonları, ülkemizde de hızla yaygınlaşmaya başlamıştır. Standart uygulamaların yanında ortam ve bölge şartlarına göre de ilave ekipman ve özel imalatlarla ihtiyaca en uygun tasarım imkanı sağlaması nedeniyle, Avrupa-Amerika ve Rusya gibi bölgelerde vazgeçilmez bir sistem haline gelmiştir. Grundfos, özellikle Avrupa ve Rusya’da yaklaşık 20 yılı aşkın bir süredir bu konudaki tecrübesi, tüm detaylara hakimiyeti ve patentli ürünleriyle müşterilerine komple bir çözüm sunmaktadır. Hem Finlandiya hem de Danimarka merkezli üretim ağı olan Grundfos, 2013 yılında CTP malzemeden yaklaşık 500 adet, HDPE malzemeden yaklaşık 2800 adet hazır terfi istasyonu imalatı yapmıştır.


Uygun pompa istasyonu tasarımı, işletme güvenliği açısında da çok önemlidir. Doğru tasarım yapılmaması, çökelmelerin başlamasına ve çamur birikimi gibi büyük sorunlar doğmasının yanında çalışan personelin ciddi güvenlik tehditleri ile karşılaşmasına neden olduğu gibi, istasyonun verimli ve doğru bir şekilde çalışmasına da engel olmaktadır.


Grundfos Hazır Terfi İstasyonları 
Grundfos Hazır Terfi İstasyonları, tüm bu konuları ele alarak, tüm ihtiyaç ve isteklere cevap verebilmek amaçlı, mukavemeti yüksek, hafif ve tamiratı kolay HDPE veya CTP malzemeden imal edilebilmektedir. Helisel sarım teknolojisi (CTP) ve HDPE kalıp sistemiyle üretilen Grundfos Hazır Terfi İstasyonları taban kısmı, köpük oluşmaması, çamur birikmemesi ve koku oluşmaması için konik (açılı) yapıda imal edilmektedir. Bu yapı sayesinde, bütün atıksu emişin, en güçlü olduğu pompa ağzında toplanması sağlanır.



Koruma ızgarası


Yaklaşık 100-150 lt/sn karşılayacak büyüklükte, S-Tube çark yapısına sahip yeni nesil Grundfos atıksu pompalarının montajına müsaade edecek yapıda ve dizayndadır. Seçilen pompa kapasiteleri ile doğru orantılı olarak 400 mm’den 1700 mm’ye kadar HDPE malzemeden, 1000 mm’den 3000 mm’ye kadar da CTP imalat yapılmaktadır. Tüm bu çaplarda yaklaşık 12000 mm’ye kadar derinlikler Grundfos Hazır Terfi İstasyonu imalat programında mevcuttur.
Standart olarak kapak ile beraber kapağın altında koruyucu ızgara ile kötü sürprizlerin ve yaşanacak ciddi kazaların önüne geçilebilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca buna ilave olarak giriş kapağının üstü, kalın bir alüminyum plaka ile de kaplanmıştır. 


Grundfos Hazır Terfi İstasyonları için seçilen S-Tube pompaların çıkış çaplarına göre DN 50-DN200 arası borulama yapılabilmektedir.
1+1, 2+1 gibi tüm hidrolik dizaynlara seçim kolaylığı sağlayabilen Grundfos Hazır Terfi İstasyonları için çok çeşitli borulama tipleri dizayn edilebilir. Bölgenin, sahanın ve projenin ihtiyacına göre tek kolektör, deve boynu, ayrı ayrı hatlar vs. şeklinde boru dizaynı üretimler de yapılabilmektedir. Tüm borulamalar gelen atıksuyun karakterizasyonuna göre PE, CTP, Galvaniz, AISI 304, AISI 316L gibi tüm malzeme tiplerinde üretilebilir.





Borulama-çek valf-vana gibi operasyonel konularla ilgili rahat ve güvenli çalışma ortamı sağlamak amaçlı, terfi istasyonu içerisine bakım platformu ve merdiven de yerleştirilebilmektedir. Hem ağırlık hem de ömür maliyetleri açısından alüminyum malzeme tercih edilebildiği gibi, diğer tüm paslanmaz malzeme (AISI 304) alternatifleri de imal edilebilmektedir.
Ayrıca yine projedeki ihtiyaca göre, terfi istasyonunun giriş yapısına uygun sepet ızgara veya Sewer Chewer (Öğütücü&Parçalayıcı) da monte edilebilir. Paslanmaz malzemeden imal edilen sepet ızgara çok rahat temizlenebilir, ayrıca bakım yapılabilmesi amaçlı olarak kızak sistemiyle istasyon içerisinde yerleştirilmiştir. 


Grundfos Sewer Chewer (Öğütücü&Parçalayıcı)
Sepet ızgara gibi, işletmesi gerekli ve güç olan dizaynlarda, öğütücü rahatlıkla kullanılabilir. Grundfos’un Amerika’daki fabrikalarında üretimini yaptığı hem açık kanala hem de hatta (Inline) düz olarak monte edilebilmektedir. Yaklaşık 20 m3/saat ile 550 m3/saate kadar kapasiteleri karşılayabilen ürün yelpazesine sahip Grundfos, bu ürün sayesinde özellikle hazır terfi istasyonlarında bakım, arıza, tıkanma ve bloke olma gibi pompalarda sıklıkla karşılaştığımız sıkıntıların da önüne geçmektedir. 



Inline (hatta monte) server chewer (parçalıyıcı)



Grundfos S-Tube Atıksu Pompaları
Terfi istasyonlarında ve birçok atıksu uygulamasında 2012’de lansmanı yapıldıktan sonra kullanılan ve sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam eden S-Tube çark tipine haiz tıkanmaz atıksu pompaları, terfi istasyonlarının bakım ve işletme maliyetlerini azalttığı gibi, özel dizaynları nedeniyle de kullanıcı dostu ürünler olduğunu ayrıca kanıtlamıştır. Yaklaşık 0,9 kW kapasitelerden 30 kW’lık güçlere, DN65’den DN 300’e kadar üretilen S-Tube tıkanmaz atıksu pompaları, hem katı partikül geçirgenliği hem de hidrolik verim ile rakiplerinin de bir adım önünde yol almaya devam ediyor. 
15 kW’lık pompalarda yaklaşık 160 mm katı partikül geçirgenliği ve yüzde 84,4’lük hidrolik verime sahip olması, tıkanmaz bir pompa konumuna erişmesinin yanı sıra, verimden ve partikül boyutundan da taviz vermeyen pompa özelliğini sağlamaktadır. 





Grundfos S-Tube atıksu pompaları, bu özelliklerinin yanı sıra kablo soket sistemi, Smart-Trim özelliği, IE3 motor verimi, S-Tube tıkanmaz çark, kartuş tip salmastra, H izolasyon sınıfı gibi birçok kullanıcı dostu özelliğe sahiptir. 
Pompaların çıkartılıp indirilmesi için pergel vinçli zincir ve kızak sistemi Grundfos Hazır Terfi İstasyonlarında standart halde sunulmaktadır. 250-500 kg kapasiteli galvaniz malzemeden üretilmiş ek çıkrıklı pergel vinç sistemleri, paslanmaz halat veya zincir sistemi ile beraber sunulmuştur.


Grundfos Hazır Terfi İstasyonları Tipleri
Terfi istasyonları, tüm borulama, çek valf, vana, platform merdiven, seviye flatörleri ve pompaların tek bir tankta olduğu ürünlerin haricinde, vana odasının farklı bir tankta ayrı bir şekilde olduğu sistemler de mevcuttur. Ayrıca Grundfos Hazır Terfi İstasyonları, “Servis Kabinli”, “Dikey-Yatay Kuru Montaj”, “Dalgıç Montaj” ve “Vana Odalı” gibi üretim opsiyonları ile birçok ihtiyaca cevap verebilmektedir. 
Mevcut betonarme pompa istasyonlarının revizyonlarında da tercih edilen Grundfos Hazır Terfi İstasyonları, hem montaj süresi hem de enerji maliyetleri anlamında ciddi avantajlar sağlamaktadır. Montaj ve saha işleri kısmında yaklaşık yüzde 10-35 gibi bir maliyet ve işçilik avantajı sağladığı da gözlemlenmiştir.





Grundfos Smart-Bottom Teknolojisi
“Smart-Bottom” dizaynı ile mevcut pompa istasyonlarının taban revizyonu sağlanmış, tüm pompa ve bağlantıları kontrol edilmiş, verim ve enerji maliyetleri açısından da ciddi avantajlar elde edilmiştir. İstendiği takdirde gerekli modellemelerle (CFD) projelendirme esnasında, sistemin çalışabilirliği ve verimliliği kontrol altına alınabilir.


Grundfos DC (Dedicated Control) Panoları
Grundfos, Hazır Terfi İstasyonları ile beraber kontrol ve haberleşme cihazlarını da sunmaktadır. Dedicated Control (DC) kontrol panoları ile altı pompaya kadar kontrol sağlanabilmektedir. Grundfos DC panolarında kullanılacak, MP 204, IO351, IO113, SM113 gibi modüllerle ısınmaya karşı koruma, nem sensörü, vibrasyon gibi birçok veri kontrol altına alınabilir ve takip edilebilir.





Grundfos DC panolar ile;
-6 Pompaya kadar kontrol edebilme
-Analog ve ultrasonik seviye sensörlü pompa kontrolü
-Farklı yol verme seçenekleri (DOL, SD,CUE,SS,MP 204)
-Kullanıcı dostu arayüz - LCD Ekran
-Enerji optimizasyonu
-Devreye alma sihirbazı
-Alarm ikazı
-Mikser Kontrolü (opsiyonel)
-Haberleşme opsiyonları (SCADA, SMS)
-Türkçe operatör paneli
-Anti-Clogging (Pompa tıkanmasını önleme sihirbazı) gibi konular standart olarak 
sunulmuş ve ihtiyaca göre daha farklı opsiyonel özellikler de ilave edilebilir şekilde dizayn ve üretimi yapılmıştır.  


Referans ve Uygulama Örnekleri


Vana Odalı Sistem 
Tank Boyutları: 1800 mm çap
5000 mm yükseklik 
Vana Boyutları: 1400 mm çap
2000 mm yükseklik





Dalgıç Montaj 
Tank Boyutları: 3000 mm çap
12000 mm yükseklik
Tank Boyutları: 2200 mm çap
6000 mm yükseklik





Servis Kabinli Montaj 
Tank Boyutları: 1800 mm çap
5000 mm yükseklik