29 Nisan 2014 | YORUM 69. Sayı (Nisan 2014)

Prof. Dr. Ahmet Samsunlu İTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi (E), İmar ve İskan Eski Bakanı
1997 yılından beri Akdeniz Üniversitesi (AÜ) tarafından “Çevre Hizmet Ödülleri” veriliyor. Bu ödüllerin verilmesi ile ilgili tüm çalışmalar Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi ile Mühendislik Fakültesi tarafından ortaklaşa yürütülüyor.
Akdeniz Üniversitesi Çevre Hizmet Ödülleri;


• Akdeniz Üniversitesi Ölçeği,
Antalya Ölçeği ve Türkiye Ölçeği
• Kamu Kurumları ve Özel Sektör,
• Bilim Hizmet Ödülü ve Bilim Hizmet Teşvik Ödülü 
(< 35 yaş bilim insanları)
• Özel Ödül
başlıkları esas alınarak kişi ve kurumlara veriliyor. 
Bana da, çevre sorunlarının çözümü konusunda yapmış olduğum bilimsel çalışmalarımdan ötürü 2008 yılında “Bilim Hizmet Ödülü” verilmişti. O tarihten beri de bu ödüllerin verilmesinde  “Ulusal Danışma Kurulu Üyesi” olarak görev yapıyorum. 





Bu sene verilecek Akdeniz Üniversitesi Çevre Hizmet Ödülleri 2013 konusunda önerilerimi almak için beni arayan Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (AKÇAM) Müdürü Prof. Dr. Bülent Topkaya’ya, Türkiye’de çevre mühendisliği eğitiminin başlatılmasında dört bilim adamının kuruculuk görevi yaparak büyük hizmetler verdiğini hatırlattım. Belirttiğim dört bilim adamı Prof. Dr. Nevzat Kor (İTÜ), Prof. Dr. Ahmet Samsunlu (EGE Ü), Prof Dr. Erol Uluğ (ODTÜ) ve Prof. Dr. Kriton Curi (BÜ) idi. 


Bilindiği gibi sanayileşmeyle birlikte ortaya çıkan çevre sorunları, ülkemizde, 1972 yılında Stockholm’de yapılan 1. Dünya Çevre Kongresi ile birlikte dikkat çekmeye başlamış ve yetkilileri çözüm aramaya yönlendirmişti. Bu Kongre’de UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı)’in kurulması karara bağlanmıştı.
UNEP, Birleşmiş Milletler’de çevre konusunun eşgüdümünü, çevrenin durumunun küresel düzeyde sürekli gözden geçirilmesini, çevre sorunları hakkında uluslararası toplumun dikkatinin çekilmesini ve uluslararası ve ulusal çevre politikasının ve hukukunun gelişiminin sağlanmasını amaçlıyor. 
1973 yılında kurulan UNEP, ilk projelerinden birini Türkiye Cumhuriyeti ile başlatmıştı. Bu projenin adı Türkiye’de Çevre Mühendisliği Eğitiminin Geliştirilmesi projesiydi. Böylece Türkiye’de çevre mühendisliğinin geliştirilmesi yönünde önemli bir adım atılmıştı.


Proje kapsamında  İstanbul Teknik Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde çevre mühendisliği eğitiminin başlatılması için çalışmalar desteklenmişti. Bu projenin sağladığı destek ile Prof. Dr. S Arceivala gibi yabancı bilim adamlarının ülkemize gelmeleri sağlanmış, laboratuvarlar için aletler alınmış ve Türk bilim adamlarının yabancı ülkelerde eğitim ve tetkik yapmaları sağlanmıştı.
Lisans seviyesinde eğitim veren Çevre Mühendisliği Bölümü, 1975 yılında Ege Üniversitesi, 1978 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ve Ortadoğu Üniversitesi’nde açılmıştı. Boğaziçi Üniversitesi’nde, 1970’li yıllarda Mühendislik Fakültesi bünyesinde oluşturulan Çevre Araştırmaları Grubu’nun genişletilmesi ve yeniden düzenlenmesiyle, 1982 yılında yalnızca lisansüstü eğitim ve araştırma yapan Çevre Bilimleri Enstitüsü kurulmuştu.


İsimlerini yukarıda belirttiğim dört bilim adamından Prof. Dr. Kriton Curi’yi, 1996 yılında 54 yaşında bir kalp krizi sonucu çok erken kaybettik. Bu ödüller, hayatta olan insanlara verildiği için kendisine ödül verilmesi mümkün olamadı. Prof. Dr. Kriton Curi ile birlikte Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü’nün kurulmasına ve gelişmesine büyük katkıda bulunan Prof. Dr. Günay Kocasoy, “Katı atıkların yönetimi konusunda gerçekleştirdiği örnek çalışmaları” nedeni ile 2011 yılında Akdeniz Üniversitesi Bilim Hizmet Ödülü’nü almıştır. Yukarıda belirttiğim gibi ben de 2008’de bu ödülü almıştım. Danışma Kurulu üyesi olarak 2013 Bilim Hizmet Ödülü’nün çevre mühendisliği eğitiminin üniversitelerde başlatılmasını sağlayan diğer iki bilim adamına, Prof.Dr. Nevzat Kor (İTÜ) ve Prof. Dr. Erol Uluğ (ODTÜ)’a verilmesini önerdim.


ODTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü’nün kuruluşunda görev alarak Türkiye’de Çevre Mühendisliği Eğitimi’nin gelişmesi ve kurumsallaşması için yaptığı hizmetlerden dolayı 2013 yılı Çevre Bilim Hizmet Ödülü Prof. Dr. Erol Uluğ’a verildi.
Prof. Dr. Nevzat Kor’un sağlık nedeniyle 22 Nisan 2013 (Dünya Günü) yapılan ödül törenine katılamayacağını bildirmesi nedeniyle kendisine ödül verilmesi mümkün olamadı.
1975 yılında başlayan çevre mühendisliği eğitimi bugün 41 üniversitede sürdürülüyor. Bu eğitimin gelişmesine, yukarıda isimlerini saydığım dört bilim adamı dışında çok sayıda meslektaşım da büyük katkıda bulunmuşlardır. İsimlerini burada ayrı ayrı belirtmeme rağmen hepsine çok teşekkür ediyor ve kaybettiklerimize rahmet diliyorum.

Kaynak
Samsunlu, A. (1997), “Ülkemizde Çevre Mühendisliğinin Gelişimi, Tarihçesi ve Eğitimi”, TMMOB Çevre Mühendisliği Odası 2. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, İstanbul.

 

---

R E K L A M