2 Mayıs 2012 | TESÄ°S 45. Sayı (Nisan 2012)

Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi (HOSAB), coğrafyadaki sanayi bölgeleri arasında kendi arıtmasını ilk kuran ve devreye alan bölge oldu.
Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi (HOSAB) 26 Eylül 2003 tarihinde, 111 Hektar ve 115 adet parsel olmak üzere Bursa’nın Nilüfer ilçesinde, İzmir yolunun güneyinde kurulan ve sürekli gelişen yeni bir organize sanayi bölgesi. Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi, tüm altyapı çalışmalarını sonlandırmış. Yağmur suyu hatları, kanalizasyon hatları, içme suyu ve proses suyu şebeke hatları tamamlanmış, ana caddelerin ise asfalt çalışmaları bitirilmiş.

Atıksuların kendi cazibe ile gelen kısmı ana kolektörlere ulaşıyor. Sadece tek caddede bulunan fabrikalar için bir adet atıksu terfi istasyonu yapılmış. Yağmur suyu şebeke hattı ise DN 1400 çapında ana toplayıcı kolektör ile toplanarak Hasanağa Deresi’ne veriliyor. Bölge içerisinde yağmur suyu ızgaraları ile yağmur suyu kanalları yapılmış ve gerekli olan caddelere ilaveler yapılıyor. İçme suyu şebeke hattı DN 200 ana borular ile ara caddeler besleniyor. Bölge şu anda BUSKİ Genel Müdürlüğü’nden temin edilen içme suyu ile besleniyor.
Proses suyu şebekesi daha önce tamamlanmış olan bölgede yine Hasanağa Barajı’ndan temin edilen su ile kullanıma açılmış. Hasanağa Barajı’ndan kendi cazibesi ile gelen su, depodan hidrofor grubu ile sanayiciye ulaştırılıyor.

Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği ve Çevre mevzuatı gereğince yapılması zorunlu olan ve en önemlisi yaşanabilir çevrenin sağlanması ve korunması için gerekli olan atıksu arıtma tesisi devreye alınmış. Tesisin 30 Haziran 2010 tarihinde ihalesi yapılmış ve tesis 1 Kasım 2011 tarihinde işletmeye alınmış. Atıksu arıtma tesisi 20 Mart 2012 tarih ve B.18.4.İÇO.4.16.02-ÇYÖ-155/335 sayı ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden Geçici Faaliyet Belgesi almış. HOSAB böylece bölgedeki sanayi bölgeleri arasından kendi arıtmasını ilk kuran ve devreye alan bölge oldu.

Atıksu Arıtma Tesisi
HOSAB’ta genelde emek yoğunluklu çalışan firmaların olması ve çok fazla atıksu üreten firma bulunmaması nedeniyle tesisin kapasitesi 1.000 m3/gün seçilmiş. Atıksu arıtma tesisi, fiziksel+biyolojik arıtma üniteleri ile çamur susuzlaştırma ünitelerinden oluşuyor. Arıtma tesisinin tamamlanması ile birlikte Çevre Kanunu ve ilgili Yönetmelikler çerçevesinde tüm gereklilikler yerine getirilmiş. Böylece katılımcıların atıksu kirliliğinden kaynaklı bertaraf sorunu da bireysel çözümlerden ortak bir çözüme kavuşmuş.
Atıksu Arıtma Tesisi şu ünitelerden oluşuyor: Giriş Yapısı ve Mekanik Temizlemeli Kaba Izgara, Terfi Havuzu, Debimetre ve İnce Izgara, Havalandırmalı Kum-Yağ Tutucu, Dengeleme Havuzu, Biyo-Fosfor Havuzu, Havalandırma Havuzu, Son Çökeltim Havuzu, Çamur Yoğunlaştırma Havuzu, Çamur Susuzlaştırma Ünitesi, İdari Bina ve Laboratuvar.

Tesisin Özellikleri
Proje Kapasitesi: 1000 m3/gün
İşe Başlama Tarihi: 30.06.2010
Tesisin İşletmeye Alınma Tarihi: 1.11.2011
Tesisin Kurulum alanı: 3000 m2
Tesisin Özelliği: Fiziksel ve Biyolojik Arıtma
Tasarım Parametreleri: KOI: 800 AKM: 350, Azot: 50 Fosfor: 20 mg/lt
Deşarj Kriterleri: Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Tablo 19 parametreleri.
Atıksu Arıtma Tesisinin Üniteleri

Giriş Yapısı ve Kaba Izgara
Gelen atıksu, bir adet 25 mm çubuk aralıklı otomatik temizlemeli kaba ızgaradan geçerek terfi merkezine ulaşıyor.  

Terfi Merkezi
Terfi merkezine gelen atıksu, burada dalgıç tip pompalar ile havalandırmalı kum ve yağ tutucu üniteye ulaşıyor.  

Havalandırmalı Kum-Yağ Tutucu
Giriş yapısından terfi ettirilen atıksu, havalandırmalı kum ve yağ tutucuya alınıyor. Kum ve yağ, atıksudan ayrılıyor. Yağ ise ayrı olarak toplanıyor. Kum ve yağ tutucu girşinde tanbur tip ince ızgara ve giriş debimetresi bulunuyor. Giriş debimetresinde sürekli ölçüm yapılarak Scada sisteminden kontrol ediliyor.

Dengeleme Havuzu
Atıksu debisi ve kirlilik değerlerinin homojenizasyonu ve tesisin diğer ünitelerine sabit debinin basılabilmesi için dengeleme havuzu dizayn edilmiş. Buradan atıksu dalgıç tip pompalar ile biyolojik arıtmaya gönderiliyor.

Biyo-Fosfor Havuzu
Biyolojik fosfor giderme ünitesinde anaerobik (havasız) ortam şartları sağlanıyor. Bu tanklarda mikroorganizma bünyesinde bulunan fosforun daha sonra havalandırma havuzlarında (çok daha fazlasını almak üzere) salınması, yani suya verilmesi işlemi gerçekleştiriliyor.

Havalandırma Havuzu
Biyolojik arıtma sistemi karbon, azot ve fosforun biyolojik olarak giderilmesi esasına dayanıyor. Dolayısıyla kimyasal kullanılmıyor. Anaerobik tankın çıkışından su, havalandırma havuzuna gönderiliyor. Sistemden azotun uzaklaştırılması havalandırma havuzları içerisinde yaratılan anoksik/oksik bölümlerde gerçekleştiriliyor. Havalandırma havuzu oksidasyon hendeği şeklinde bir tanktan oluşuyor. Tankın içinde birbirini takip eden oksik ve anoksik bölümler bulunuyor. Atıksu önce anoksik bölüme geliyor. Burada döngü halinde bulunan ve nitrat olarak zengin ilk bölmede nitratlar denitrifiye ediliyor. Anoksik bölümü terk eden su oksik bölüme geçiyor; burada tabanda bulunan difüzörler ile tanka hava veriliyor. Oksidasyon hendeği tipi havuzlarda içsel döngü suyun havuz içinde dolaşması ile sürekli olarak yapılıyor. Havuzda çökelmeyi önlemek ve suyun yatay hareketini sağlamak amacıyla tabanda 0.3 m/sn hızı sağlayan dalgıç mikserler bulunuyor.
Havuzlarda bulunan mikroorganizma konsantrasyonunu sabit tutmak için son çökeltme havuzunun tabanından alınan çamur, havalandırma havuzuna geri devrettiriliyor.

Son Çökeltim Havuzu
Çökeltme havuzları, havalandırma havuzunda oluşan aktif çamurun yerçekimi etkisiyle atıksudan ayrılması için kullanılıyor. Döner köprüler üzerindeki yüzey sıyırıcılar, yüzeyde biriken köpüğü köpük toplama haznesine taşıyor. Yine fazla çamur ve köpük, buradan bir dalgıç pompa aracılığıyla çamur yoğunlaştırma havuzuna iletiliyor. Geri devir pompaları ile de havalandırma havuzuna sürekli aktif çamur gönderilerek, biyolojik arıtma döngüsü devam ediyor. Arıtılmış su çıkış savaklarından geçerek debi ölçümü yapılıyor ve deşarj ediliyor.

Çamur Yoğunlaştırma Havuzu
Fazla aktif çamurun yoğunlaştırılması için çamur yoğunlaştırma havuzları ile susuzlaştırma  öncesi fazla su alınıyor. Süzülen su, ana terfinin başına gönderiliyor ve tekrar sisteme alınıyor.

Çamur Susuzlaştırma
Çürütücü sonrası depo tankından çekilen çamur, polimer dozlaması yapılarak santrifüjlerde susuzlaştırılıyor. Susuzlaştırılan çamur, kamyonlar vasıtasıyla çamur depolama alanına gönderiliyor. Süzülen su, süzüntü suyu pompa istasyonuna gönderiliyor.

Laboratuvar
Tesisin izlenmesi ve işletilmesi için alınan numunelere gravimetrik, volumetrik, titrimetrik ve spektrofometrik tüm analizler tesis laboratuvarında yapılabiliyor.

Otomasyon Sistemi
Kumanda bölümünde SCADA kullanılıyor. Ayrıca tesiste oluşan tüm alarmlar SCADA üzerinden görülüyor. Tesisin tümü, set değerleri verilerek otomatik olarak çalışıyor. Proses Kontrol Sistemi ile tesise ait bütün veriler rapor haline getirilerek arşivleniyor.

İdari Bina
İdari binada laboratuvar, yemekhane ve toplantı odası bulunuyor.

Hedef:
İçme Suyu Arıtma Tesisi
Bölge şu anda BUSKİ Genel Müdürlüğü’nden temin edilen içme suyu ile besleniyor. Ayrıca HOSAB, DSİ Genel Müdürlüğü ile 22.04.2011 tarihinde protokol imzalayarak, Hasanağa Barajı’nın yüzde 17,7’lik kullanım kısmını satın almış durumda. Böylece yılda 750 bin metreküplük bir su debisine sahip olunacak ve bu konuda uzun yıllar herhangi bir problemin yaşanmayacağı öngörülüyor.

Bu protokol gereği, Hasanağa Barajı’nın çıkışında bulunan su alma yapısından başlamak üzere toplam 3 bin metre uzunluğunda PN10 DN 225 HDPE boru ile bir hat çekilerek 700 metreküplük depoya ulaştırılmış. 1 Aralık 2011 tarihinden itibaren bölge sanayicilerine proses kullanım amaçlı su verilmesine devam ediliyor. Önümüzde dönemde Barajdan alınan ham suyun arıtılarak sanayiciye verilmesi üzerine çalışmalar sürdürülüyor. Yapılacak olan arıtma tesisinde ham su, içme suyu kalitesine getirilecek ve hem ucuz hem de kaliteli ve en önemlisi kesintisiz bir su kaynağına kavuşulacak.

 

---

R E K L A M