TESİS 16. Sayı (Eylül Ekim 2007)

İşveren: Malatya Belediyesi İşletme Kadrosu: 20 kişi Kapasite: 135.000 m3/gün Eşdeğer Nüfus: 720.000 kişi/gün
Malatya Atık Su Arıtma Tesisi, Sistem Yapı, BAMAG ve GAP İnşaat konsorsiyumu tarafından inşa edildi ve işletmesi yapıldı. Halihazırda, tesisin işletmesi Sistem Yapı tarafından Sistem Grubu şirketlerinden Remondis-Sistem Yapı’nın desteği ile devam ettirilmektedir.

Malatya Atıksu Arıtma Tesisi, Malatya altyapı projelerinin en önemli parçasıdır. Bu proje çevre sağlığı ve daha temiz bir gelecek için atılan çok önemli bir adımdır.

Malatya’nın nüfusu; 500,000 merkez ve 150,000 kırsal nüfus olmak üzere yaklaşık 650,000’dir.

Tesis toplam 3 aşamada yapılacak şekilde inşa edilmiştir. Şu anda 2010 kriterlerine göre 720,000 EN’e göre tamamlanmış olup 2020 ve 2030’da ilaveler yapılacaktır. İlave yapıların tamamlanması ile toplam 1,200,000 EN’e hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır.

Arıtma tesisinde kullanılan proses ilk aşama için "Uzun Havalandırmalı Aktif Çamur Sistemi"dir. İkinci aşamada (2020) ise "Aktif Çamur Sistemi" kullanılacaktır.

Bu sistemde çökelebilecek maddeler; ızgaralar, ön çökeltme tankları, kum ve yağ tutucular tarafından uzaklaştırılır. Organik maddeler ise micro-organizmalar tarafından oksijen yardımıyla arıtılır. Oluşan floklar son çökeltme tanklarında çökeltilir. Geriye kalan çamur ise belt preslerde koyultulur.

Bu sistemde üretilen biyolojik çamurun bir kısmı geri dönüştürülüp sürekli gelen atıksu ile karıştırılır. Aktif Çamur Sistemi’nde mikro organizmalar atıksudaki organik maddeleri çözümleyip oksidasyon-sentez işlemi ile organik maddeleri CO2, H2O,NO3 ve SO4 gibi son ürünlere dönüştürmektedir.

Sistemde istenilen verim bekletme süresinin aktif flokların konsantrasyonunun kontrol altında tutulması ile sağlanır. Sistemde havalandırma, basınçlı havalandırma yayıcı (Diffuser) ile sağlanmaktadır.

Proses Tasarımı

2010 yılı için proses tasarımı 

Kaba ve İnce Izgaralar

 Pompa İstasyonu 

Kum ve Yağ Tutucu 

Anaerobik Tank

 Havalandırma Tankı (Anoksik ve aerobik bölmeli)

 Hava Körükleri 

Son Çökeltme Tankı 

Geri Dönüşümlü Aktif Çamur Sistemi ve Fazla Çamur Boşaltım Sistemi

2020 yılı için ilave yapılır

 Ön Çökeltme Tankları

 Havalandırma Tankları

 Hava Körükleri 

Son Çökeltme Tankları 

Çamur Yoğunlaştırma Tankları

 Çürütücüler

2030 yılı için ilave yapılır

 Ön Çökeltme Tankları

 Çamur Yoğunlaştırma Tankları

Tesis Çıkışında Atıksu Karakterizasyonu

BOİ5< 25 mg/l

KOİ< 125mg/l

Toplam N< 10 mg/l

Askıda Katı Madde< 35 mg/l

pH- Değeri 6.0 -9.0 mg/l

Tesis girişinde bulunan kaba ızgara genişliği 70 mm den büyük olan parçaları yakalamak üzere dizayn edilmiştir.

Kaba ızgara tarafından tutulan malzemeler konveyör yardımıyla konteynere alınır.

Tesis giriş pompa istasyonunda toplam 6 adet dalgıç pompa bulunmaktadır. Bu pompaların 4 tanesinin debisi 3000m3/h, 2 tanesinin 6000m3/h’tir.

Ayrıca 3000 m3/h’lik pompalardan 2 tanesi frekans değiştiricilidir (converter)

4 adet kum tutucudan gelen kum hatları 2 adet kum ayırıcıya gelmektedir. Bu ekipmanlar yardımıyla kum ve su birbirinden ayrılır. Kum, konteyner yardımıyla katı atık sahasına gönderilir, su giriş pompa istasyonuna geri döner.

İnce ızgaralarda tutulan 10 mm’den büyük malzemeler ızgara preslerine konveyör yardımıyla aktarılır. Izgara presleri bu atıkların suyunu süzerek posasını katı atık sahasına gönderilmek üzere konteynıra, suyu da giriş yapısına gönderir.

İnce ızgara konveyörü

İnce ızgaralar 10 mm’den büyük olan malzemelerin kum ve yağ tutuculara geçmesini önler. Tutulan malzemeler konveyör yardımıyla ızgara preslerine gönderilir.

Kum ve yağ tutucular

Havalandırmalı kum ve yağ tutucuya geçen atıksu içerisindeki kum ve benzeri ağır parçaların çökeltilerek sudan ayrılması sağlanırken atıksuyun içinde bulunabilecek ve biyolojik arıtmanın çalışmasını etkileyecek yağın, burada verilen hava ile yüzdürülerek atıksudan ayrılması sağlanır.

Kum yağ tutucu çıkış kanalı

Kum ve yağ tutucu çıkışında bulunan debimetre ve numune alma cihazı yardımıyla kompozit numune alınarak analizlerin sağlıklı bir şekilde yapılması sağlanır.

Birinci aşamada yalnızca dağıtım yapısı olarak kullanılan anaerobik tankta fosfor giderimi yapılmaktadır.

Havalandırma tankı

Tesiste toplam 6 adet havalandırma havuzu bulunmaktadır. Her havuz anoksik ve oksik olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

Anaerobik tanktan havalandırma havuzuna gelen atıksuya toplam 4 adet (3+1) Turbo üfleycici (blower) yardımıyla oksijen verilir. Havalandırma havuzlarından savaklanan atıksu son çökeltme tanklarına gider.

Son çökeltme tankı

Tesiste toplam 6 adet son çökeltme bulunmaktadır. Havalandırma havuzundan savaklanan atıksu son çökeltme havuzlarına gelir. Burada dibe çöken çamur sıyırıcılar yardımıyla havuz merkezine yönlendirilir. Buradan da cazibe ile geri devir pompa istasyonuna giden çamurun bir kısmı giriş suyu ile karıştırılır. Bir kısmı da belt presse gönderilerek tesisten uzaklaştırılır.

Ön susuzlaştırma ünitelerine gelen fazla çamurun burada polielektrolit çözeltisi ile karıştırılarak floklara ayrılması sağlanır.

Ön susuzlaştırma ünitesinden belt presse dökülen çamur susuzlaştırılarak % 22 kurulukta çamur keki olarak konveyöre dökülür.

İsteğe bağlı olarak belt pressten çıkan çamur keki kireç ile karıştırılarak kurluğu % 36 seviyesine çıkarılabilir.

Laboratuvar

Tesis laboratuarında AKM, BOI, KOI, Imhoff, TKN, TN, NO3-N, NO2-N, TP, UAKM, Yağ-gres, pH, Sıcaklık, Kek kuruluğu, İletkenlik analizleri yapılmaktadır.

Turbo üfleyiciler (blower)

İdari bina içinde bulunan merkezi kontrol odasında MIMIC pano ve PLC Scada sistemine bağlı 2 adet bilgisayar bulunmaktadır. Scada sistemi sayesinde tesisin tüm ekipmanlarını tam otomatik bir şekilde izlemek, kayıt yapmak ve müdahale etmek mümkündür.