TESİS 16. Sayı (Eylül Ekim 2007)

Avrupa Birliği Düzey 2 Bölgeleri Kalkınma Programı kapsamında hazırlanan "Kardelen Tıbbi Atık Yönetim Sistemi Projesi", Çorum İl merkezinde oluşan tıbbi atıkların günlük olarak toplanması için bir tıbbi atık toplama aracı satın alınması, toplanan tıbbi atıkların steril edilmesi için bir sterilizasyon ünitesinin kurulması ve tüm sağlık çalışanlarının yanı sıra tıbbi atıklarla temas halinde olan diğer çalışanların tıbbi atıklar konusunda eğitimlerini kapsıyor.
Nurten Türkmen

Proje Koordinatörü

Projenin sahibi Çorum Valiliği, ortağı Çorum Belediyesi

749.343,10 Euro olan proje bütçesinin % 90’ı AB’nin hibe fonlarından sağlanmıştır. Proje faaliyetleri 31.05.2006 tarihinde sözleşme makamı olan "Merkezi Finans ve İhale Birimi" ile "Çorum İl Özel İdaresi" arasında yapılan sözleşmenin imzalanması ile başlamıştır. Bu bütçe ile yapılan ihaleler sonucunda özel yapım tıbbi atık toplama aracı için 40.000 Euro, sterilizasyon ünitesi ve ekipmanları için 529.200 Euro ve sterilizasyon ünitesi bina yapım işi için 148.000 Euro üzerinde sözleşmeler yapılmıştır.

Bunlardan tıbbi atık toplama aracı teslim edilmiştir. Yapım işinin % 90’nı tamamlanmıştır. Sterilizasyon ünitesi ve ekipmanı ise yapım işi tamamlanınca tesis içine monte edilecektir. Proje Ekim 2007’de tamamlanacaktır.

Çorum merkezindeki tıbbi atık kaynağı durumunda olan ve projemizin potansiyel kullanıcısı tüm sağlık kuruluşlarının, sağlık çalışanı yetiştiren okulların ve bu kuruluşların temizliğini yapan temizlik firmalarının yetkilileri ile görüşülmüş ve proje amaçları anlatılmıştır. Kendi kuruluşlarında oluşan tıbbi atıklarını diğer atıklardan ayrı olarak sınıflandıracaklarına, tıbbi atık toplama aracına bu atıkları günlük olarak vereceklerine ve proje amaçlarına uyumlu hareket edeceklerine dair destek ve taahhüt istenmiştir. Bu kurum ve kuruluşlar, Çorum Devlet Hastanesi, Çorum Devlet Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi, Hasan Paşa Devlet Hastanesi, Çorum Özel Hastanesi, Özel Can Poliklinikleri, 75. Yıl Sağlık Meslek Lisesi, Hitit Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu, Demirhan Temizlik Şirketi(Çorum Göğüs Hastanesi), Demirhan Temizlik Şirketi(Çorum Devlet Hastanesi), Çorum Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Çorum Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi ve Çorum Sağlık Müdürlüğü Gıda ve Kontrol Şube Müdürlüğü’dür.

Proje kapsamında tıbbi atıkların bertarafında çevreye daha az zararlı olduğu kabul edilen ve 2005 yılında revize edilen Çevre ve Orman Bakanlığının "Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği"ne göre uygun yöntemlerden biri olan buharlı sterilizasyon yöntemi seçilmiştir. Bu yöntemle, Çorum merkezinde oluşan yaklaşık 1 ton/gün tıbbi atığın buharla steril edilerek zararsızlaştırılması planlanmıştır. Sterilizasyon ünitesine ait tüm ekipmanlar bir bütünlük arz etmektedir ve tam bir tesis özelliği taşımaktadır. Proje kapsamında aldığımız özel yapım, içi özel soğutmalı tıbbi atık toplama aracı ile hastanelerden, sağlık ocaklarından, özel kliniklerden, eczanelerden ve güzellik merkezlerinden toplanan tıbbi atıklar, sterilizasyon işlemine tabi tutulmak üzere tesise getirilecektir. Tıbbi atıklar, sadece bir kişi tarafından idare edilebilecek olan bu tesiste ilk önce tıbbi atık konteynerleri üzerindeki barkodlar otomatik olarak okunacak, konteynerler radyoaktif taramadan geçirilecek, otomatik olarak tartılacak ve her konteynere ait kurum bilgileri ile fatura bilgileri veri tabanına sistem tarafından otomatik olarak atılacaktır. Sterilizasyon işlemi yapılırken sisteme ait sıcaklık-basınç değerleri, bunların süreleri ve diğer veriler de otomatik olarak kayıt altına alınabilecek ve bu veriler depolanabilecektir. Tesis içindeki tüm faaliyetler kameralarla izlenebilecek ve bu görüntülere internet üzerinden de ulaşılabilecektir. Steril edilen ve hacimsel olarak ortalama 1/8 oranında küçültülmüş olan tıbbi atıklar nihai olarak belediyemize ait düzenli depolama alanına verilecektir.

Kurulacak bu tesisin çalışmaya başlaması ve tıbbi atıklarla ilgili eğitimlerin tamamlanması sonucunda tıbbi atıkların kamu sağlığı için oluşturduğu potansiyel risk ortadan kaldırılmış olacaktır. Tıbbi atıklar aracılığıyla bulaşan ve toplum sağlığını tehdit eden Hepatit türleri, AIDS, CMV, EBV, Toksoplazma Gondi, Ebola Virüsü ve daha bir çok hastalığın etkenlerinin bu yolla bulaşması engellenecektir.

Sağlık çalışanlarından ve tıbbi atıklarla temas halinde olması muhtemel kişilerden oluşan 1480 kişiye tıbbi atıklarla bulaşan hastalıklar, tıbbi atıkların toplanmasında izlenecek yollar, dünyada ve Türkiye’de tıbbi atıkların durumu, tıbbi atık bertaraf yöntemleri, yönetmeliklerde tıbbi atık konularının anlatıldığı eğitim programına başlanmıştır.

Enfeksiyöz atıklar aracılığıyla bulaşabilen etkenlerin (HIV, Hepatit B, HCV, HDV, HAV, CMV, EBV, Parvovirus B19, HTLV-1, Marburn virusu, Ebola virusu, Lassa Fever, Toksoplazma Gondii, brucella türleri, salmonella türleri vb.) bu yolla bulaşmaları ve tıbbi atıklar nedeniyle insanların ve hayvanların yaralanmaları engellenecektir. İnsanların ruh ve beden sağlığına, hayvan sağlığına, toprak, doğal bitki örtüsü ve yeşil alanlara, yeraltı ve yüzeysel su alanları ile su rezerv sahalarına, toplumun düzeni ve emniyetine zarar vermeyecek, kamu sağlığının iyileştirilmesinde etkili olacak, hava yönünden çevre kirliliğini engelleyecek çalışmaları içeren bir projedir.

Çöplerden geçimini sağlayan sosyo-ekonomik düzeyi düşük kişiler ve bu çöplerden beslenen sokak hayvanları tıbbi atıklardan görecekleri her türlü zarardan uzaklaştırılmış olacaktır. Havanın, tıbbi atıkların açıkta yakılması sonucu kirletilmesi engellenecek; böylece başta akciğer hastaları olmak üzere tüm şehir halkı bu potansiyel tehditten uzaklaştırılmış olacaktır. Aynı şekilde doğal sulara, sulama sularına ve içme sularına olası enfeksiyöz atık bulaşlarının engellenmiş olmasıyla kamu sağlığı desteklenmiş olacaktır.

Türkiye’de çevre sorunlarına somut olarak atılan en önemli adımlardan biri olan ve bu anlamda adıyla da özdeşleşen "Kardelen Tıbbi Atık Yönetim Sistemi Projesi" Türkiye’de tıbbi atıkların bertarafında bu sorunla karşı karşıya olan tüm şehirlere yol gösterici olmakta ve faaliyetlerinin % 90’ını AB hibe fonlarından sağlamakla da dikkatleri üzerine çekmektedir. n

Çorum Valisi Mustafa Toprak;

"Proje, uygulaması ile Türkiye’de bir ilk olacak"

Avrupa Birliği eş finansmanı ile yürütülen projelerin Çorum ilinde bölgesel gelişmeye büyük katkı sağlayacağı bir gerçektir. Yapılması planlanan fakat finansman yetersizliği nedeniyle gerçekleştirilemeyen birçok projenin hayata geçirilebilmesi için AB hibe fonlarının bir fırsat olduğunu ve öneminin geç de olsa anlaşılmaya başladığını görmek mutlu edici ancak yapılan çalışmalar hala yetersiz kalmaktadır. Türkiye’nin AB hibe fonlarından faydalanma oranı çok düşüktür. Çorum’da bu hibe fonlarından en yüksek oranda yaralanabilmek için valilik bünyesinde gerekli çalışmaları yürütecek bir proje ofisi kurulmuş ve çalışacak elemanlar görevlendirilmiş bulunmaktadır.

"Kardelen Tıbbi Atık Yönetim Sistemi Projesi" Valiliğimizce yürütülen iki projeden bir tanesidir. Diğeri ise 34 köyün alt yapı sorununu çözmeyi amaçlayan "Derinçay’ın Kirliliğini Önleme Projesi"dir. Kardelen Projesi’nde, Çorum merkezinde oluşan tıbbi atıkların bertarafı için "Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği"ne uygun olarak, çevreye en az zararlı olduğu tespit edilen yöntemlerin kullanması amaçlanmıştır.

"Kardelen Tıbbi Atık Yönetim Sistemi Projesi" aynı zamanda kamu sağlığının iyileştirilmesinde de önemli rol oynayacaktır. Proje, uygulaması ile Türkiye’de bir ilk olacağından konuyla ilgili standartların oluşturulmasında ve kanun yapıcılara yol göstermesi bakımından da ayrı bir önem taşımaktadır. Tıbbi atık sorunları ile karşı karşıya olan diğer şehirlerimize de örnek olacaktır. Bu anlamda çok önemli bir görev üstlenilmiştir. Bu görevin bilincinde olan Çorum Valiliği ve proje çalışanları büyük bir titizlik içinde proje faaliyetlerini yürütmektedirler.

749.343,10 Euro olan proje bütçesinin yüzde 90’ı AB’nin hibe fonlarından sağlanmıştır. Proje faaliyetleri 31.05.2006 tarihinde sözleşme makamı olan "Merkezi Finans ve İhale Birimi" ile "Çorum İl Özel İdaresi" arasında yapılan sözleşmenin imzalanması ile başlamıştır. Proje faaliyetleri kapsamındaki ihaleler tamamlanmış olup yüklenici firmaların almış oldukları işleri teslim etmeleri beklenmektedir.