Evsel ve endüstriyel arıtma çamurlarının Türkiye’nin en önemli çevre problemlerinden biri olduÄŸunu vurgulayan INEVA Çevre Teknolojileri A.Åž. Genel Müdürü Onur TaÅŸ, “Bir hammadde ve enerji kaynağı olarak arıtma çamurunun ülkemiz koÅŸullarına uygun kullanım alternatiflerinin belirlenerek ülkemiz ekonomisine kazandırılması büyük önem taşıyor” diyor...

Su ve Çevre: INEVA’yı tanıyabilir miyiz?

Onur TaÅŸ : Temelleri 2004 yılında atılan Ä°neva Çevre Teknolojileri A.Åž., çağımızın en büyük sorunlarından biri olan arıtma çamurlarını bertaraf eden bir kuruluÅŸ. 2006-2008 yılları arasında TÜBÄ°TAK ile yürütülen Ar-Ge çalışmaları sonucunda geliÅŸtirdiÄŸi sistemle kurutmaya gerek kalmadan doÄŸrudan yakma teknolojisine sahip tesislerin kurulumunu yaptı.

Ineva, arıtma çamurunu bertaraf ederken enerji üretebilen yüzde 100 yerli sermayeli bu tesislerle bu konudaki yurtdışı bağımlılığını ortadan kaldırdı. Ä°neva, 2016 yılından beri CoÅŸkunöz Holding bünyesinde faaliyetlerini sürdürüyor. Ineva, geliÅŸtirilmiÅŸ kanalizasyon çamuru bertaraf yöntemi ile çevreyi korumaya katkıda bulunurken, diÄŸer çamur arıtma yöntemlerine kıyasla daha kalıcı çözümler ve daha yüksek avantajlar sunuyor. Termal bertaraf ve enerji geri kazanım sistemi tasarımlarımız 52 Türk mühendisten oluÅŸan ekibin Ar-Ge çalışmalarıyla geliÅŸtirilmeye devam ediyor. Bu iyileÅŸtirmeler sayesinde RDF, atık lastikler, orman kalıntıları, tarımsal artıklar ve mezbaha atıklarının imha edilmesine yönelik çalışmalar yapıyoruz.

Su ve Çevre: Åžu anda Türkiye’de arıtma çamurundan enerji üretimi konusunda revaçta olan teknoloji talepleri ve ihtiyaçlar nelerdir?

Onur TaÅŸ : Türkiye’de arıtma çamurları uzun yıllardır birçok yöntemle bertaraf edilmeye çalışılıyor. Ancak kullanılan yöntemlerin hiçbiri nihai bertaraf yöntemi deÄŸildi. 2013 yılında geliÅŸtirdiÄŸimiz konseptle arıtma çamurlarının nihai bertarafını ve bunlardan enerji üretimi konusunu Türkiye’nin gündemine taşıdık. O yıldan sonra çoÄŸunluÄŸunu bizim ürettiÄŸimiz tesisler çalışmaya baÅŸladı. Bu tesislerin tamamı akışkan yatak teknolojisi üzerine yoÄŸunlaÅŸmış durumda. Sadece ülkemizde deÄŸil, dünyadaki duruma da baktığımızda, arıtma çamurlarından enerji üretimi konusundaki en yaygın teknolojinin “Akışkan Yatak Teknolojisi” olduÄŸunu görüyoruz. Bizim farkımız, bu teknolojiyi kendi mühendisliÄŸimizle yorumlayarak dünyada hiçbir ÅŸirketin kullanmadığı yeni bir tasarım geliÅŸtirmiÅŸ olmamız. Bu tasarımın en büyük avantajıysa modüler ve daha verimli olması. Türkiye’de teknolojimiz büyük talep görüyor. Konseptimiz, çevrenin korunmasının yanı sıra ekonomik perspektifle tesis içerisinde istihdam yaratıyor ve toplumsal bir perspektifle çevre bilincini artırıyor. Böylece Ä°neva, atık sektöründeki tesisler için örnek bir model oluÅŸturuyor.

Su ve Çevre : Hizmetleriniz güncel taleplere göre nasıl ÅŸekilleniyor? Dünya çapındaki çözümleri Türkiye endüstrisine nasıl adapte ediyorsunuz?

Onur TaÅŸ : Sektörde var olan belediyeler, OSB’ler, arıtma tesisi olan firmalar, arıtma tesisi yapım firmaları, atık yönetimi firmaları ve arıtma tesisi iÅŸletme firmalarının ihtiyaç duyduÄŸu tonaja göre tasarımı yapabildiÄŸimiz gibi, her tesis kurulumu esnasında bir terzi gibi çalışarak gerekli ölçümleri yapıyor ve ihtiyaçları analiz ediyoruz. Bir anlamda ön fizibilite yapmış oluyoruz. Kendi bünyemizde yürüttüÄŸümüz mühendislik çalışmalarıyla optimum yatırım ölçeÄŸini ortaya çıkartıyor ve bu sayede ihtiyaç dışı yatırım yapılmasının da önüne geçiyoruz. Aynı zamanda yerinde bertaraf konseptiyle atıkların oluÅŸtuÄŸu noktada kurulan tesislerle taşıma maliyetlerini ortadan kaldırıyoruz. Çok güçlü bir Ar-Ge yapılanmamız mevcut. Bu sayede dünya çapında var olan en yeni ve en geliÅŸmiÅŸ teknolojileri kendi sistemimize adapte ediyor ve geliÅŸtiriyoruz. Arıtma çamurunu iÅŸlemenin yanı sıra çamur kadar önem arz eden diÄŸer sorunlar için de Ar-Ge çalışmalarımız sürüyor.

Su ve Çevre: Arıtma çamurlarının Türkiye ve bölge coÄŸrafyası için önemini anlatabilir misiniz?

Onur TaÅŸ : 2016 yılı TÜÄ°K verilerine göre atıksu arıtma tesisleri ile hizmet verilen nüfusun toplam nüfusa oranı yüzde 70,2. Bu atıksu arıtma tesislerinin yüzde 91’i fiziksel ve biyolojik arıtma ünitelerine sahipken, az sayıda tesis ileri arıtma ünitelerine sahip. Belediyelerde deÅŸarj edilen kiÅŸi başı günlük atıksu miktarı 183 lt/ kiÅŸi-gün kabul edilerek, evsel, kentsel ve sanayi kaynaklı günlük 12 bin ton çamur üretildiÄŸi tahmin ediliyor. Üretilen bu çamurun önemli bir miktarı belediye katı atık depolama tesislerine gönderiliyor.

Arıtma çamurunun iÅŸlenmesi ve çevreye uyumlu bir ÅŸekilde uzaklaÅŸtırılması, atıksu arıtımı kadar önem taşıyor. Türkiye’de son yıllarda Avrupa BirliÄŸi (AB) uyum süreci kapsamında yasal yönden yeni düzenlemelerle önemli adımlar atılmış olup, çalışmalar devam ediyor. Dünyadaki birçok ülkenin baÅŸlıca sorunu olan evsel ve endüstriyel arıtma çamurları, Türkiye’nin de en önemli çevre problemlerinden biri.

2016 yılı verilerine göre Türkiye’de ÅŸu an 140 atık bertaraf tesisi ve 1.558 geri kazanım tesisi olmak üzere toplam 1.698 tesis faaliyet gösteriyor. Bu tesislerde iÅŸlem gören atık miktarı 77.208,662 ton/ yıl olmak üzere 2014 yılı ile karşılaÅŸtırıldığında bu miktar yüzde 26 artış gösterdi. Gün geçtikçe artan bu bilincin rakamlara yansıyor olması umut verici.

Bir hammadde ve enerji kaynağı olarak çamurun ülkemiz koÅŸullarına uygun kullanım alternatiflerinin belirlenerek ülkemiz ekonomisine kazandırılması önem taşıyor. Bu noktada Ineva olarak gelecek nesillere yaÅŸanılabilir bir dünya bırakmak için ekolojik bir sisteme sahip olan tesislerimiz ile çevreyi korumanın yanı sıra yenilenebilir kaynaklardan enerji üretiyoruz.

Su ve Çevre: Enerji sektörü için gerçekleÅŸtirdiÄŸiniz çalışmalar neler?

Onur TaÅŸ : Tesislerimize gelen arıtma çamurlarının yüksek verimlilikte termal bertarafı saÄŸlandıktan sonra buhar ya da kızgın yaÄŸ kazanlarından geçirilerek buhar türbini ya da ORC sistemleri ile enerji geri kazanımı yapılabiliyor. Bu sayede tehlikeli olan bu atık, enerji olarak deÄŸer kazanıyor. Özellikle yurtdışındaki muadillerimizle karşılaÅŸtırıldığımızda, ülkemizin enerji ihtiyacına yönelik ekonomik çözümler üreterek bu açığın kapanmasında ülkemize faydalı olmaya çalışıyoruz.

Su ve Çevre: Atık çamurundan enerji üreten tesislerde enerji üretim verimliliÄŸi/ performansı konusunda neler saÄŸlıyorsunuz?

Onur TaÅŸ : Tesislerimizde atık çamurdan termal bertarafla buhar ve elektrik enerjisi üretilebiliyor. GeliÅŸtirdiÄŸimiz sistemimizle 1 ton atıktan ortalama 1.5 ton buhar elde edilebildiÄŸi gibi, 0,24 MW yenilenebilir enerji statüsünde elektrik elde edilebiliyor. Bu anlamda tesislerimizde yatırım geri dönüÅŸ süresi oldukça kısalıyor.

Su ve Çevre : 2017 yılını nasıl tamamladınız? 2018 ve gelecek dönem için planlarınız nelerdir? Öngörülerinizi öÄŸrenebilir miyiz?

Onur TaÅŸ : 2017 yılı Ineva için altyapısını güçlendirdiÄŸi, organizasyonel geliÅŸimini tamamladığı ve aynı zamanda 2016 yılındaki projelerini son aÅŸamaya getirdiÄŸi bir yıl oldu. 2018 yılı Ä°neva için 3 yeni tesis devreye alacağı ve müÅŸterilerine yeni teknolojiler sunacağı bir yıl olacak. Türkiye’nin arıtma çamurundan elektrik üreten ilk tesisleri çalışmaya baÅŸlayacak. 

Ä°neva, gelecekte atıkların bertarafı konusunda yerli teknolojiyle kapsamlı çözümler üretmeye, lider ve öncü rolünü sürdürmeye, uzmanlığını atığa adamaya devam edecek.

Onur TaÅŸ Kimdir
1972 doÄŸumlu olan Onur TaÅŸ, Ä°stanbul Teknik Üniversitesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi Bölümü’nden mezun olduktan sonra 1998-2003 yıllarında Lafarge Roofing Solutions A.Åž.’de Bölge Satış Müdürü olarak çalıştı. 2003-2006 yılları arasında Maersk Line ÅŸirketinde Satış Koçu, Bölge Kilit MüÅŸteri Yöneticisi ve Satış Müdürü rollerini üstlendi. Kariyerine daha sonra sırasıyla CMS Jant ve Mak. San. A.Åž.’de FIAT Group Auto SPA Kilit MüÅŸteri Yöneticisi; Kemal Carfi A.Åž.’de Satış ve Pazarlama Direktörü; Recydia Waste Management Group’ta Satış Müdürü ve Ä°ÅŸ GeliÅŸtirme Müdürü olarak devam etti. 2013 yılından 2016 yılına kadarsa BDI BioEnergy Turkey’de Genel Müdürlük görevinde bulunduktan sonra 2016 yılı AÄŸustos ayı itibariyle CoÅŸkunöz Holding A.Åž.’de Enerji ve Çevre Teknolojileri DirektörlüÄŸü ve eÅŸzamanlı olarak Ineva Çevre Teknolojileri A.Åž. Genel MüdürlüÄŸü görevlerine getirildi.