Ülkemizde bir yılda ortaya çıkan yaklaşık 28 milyon ton belediye çöpünden 7 milyon ton ek yakıt üretmenin mümkün olduÄŸunu vurgulayan Çimento Endüstrisi Ä°ÅŸverenleri Sendikası (ÇEÄ°S) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Tufan Ünal, “Üretilen bu ek yakıt yıllık 1,7 milyon ton CO2 azaltımı yapmak ve belediye katı atıklarını yüzde 80 oranında azaltmak anlamına da geliyor” ifadelerini kullanıyor...

Son yıllarda üretimi daha verimli hale getirmek amacıyla çöpü enerjiye, enerjiyi çimentoya çeviren çimento sektöründe ayrıca baca gazından elektrik üretim sistemi de hızla yaygınlaşıyor. Åžu ana kadar sektörde aktif faaliyet gösteren 32 kuruluÅŸa baÄŸlı 63 entegre tesisin 18’i baca gazından elektrik üretimine geçti. Tesislerin tümü baca gazından elektrik üretir hale gelinceyse elde edilen enerji 900 bin konutun enerji ihtiyacını karşılayabilecek düzeye ulaÅŸacak...

DiÄŸer taraftan çimento sektörünün yüzde 98’ini temsil eden Çimento Endüstrisi Ä°ÅŸverenleri Sendikası (ÇEÄ°S), sektörün atıktan ürettiÄŸi enerjinin kapsamını geniÅŸletmek için Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı ile görüÅŸmelere devam ediyor. Çünkü bir yılda ülkemizde ortaya çıkan yaklaşık 28 milyon ton belediye çöpünden 7 milyon ton ek yakıt üretmek ve kullanmak mümkün. Üretilen 7 milyon ton ek yakıt, yıllık 1,7 milyon ton CO2 azaltımı yapmak ve belediye katı atıklarını yüzde 80 oranında azaltmak anlamına da geliyor... Biz de bu güncel geliÅŸmelerle ilgili Çimento Endüstrisi Ä°ÅŸverenleri Sendikası (ÇEÄ°S) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Tufan Ünal ile bir röportaj yaptık.

Çimento sektöründeki yeni uygulamalar ve sektörün çevreyle iliÅŸkisi üzerine gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz röportajda, çimento sektörü olarak üretimi daha verimli hale getirmek amacıyla çöpü enerjiye, enerjiyi çimentoya çevirdiklerini ve sektörde baca gazından elektrik üretim sisteminin hızla arttığını ifade eden Tufan Ünal, belediye atıklarında ikame oranının Avrupa’da yüzde 60 seviyelerine ulaÅŸtığını, Türkiye’de ise bu oranın henüz yüzde 4 civarında olduÄŸu vurgusunu yaptı.

Çimento üretimi sonucu açığa çıkan CO2 emisyonunu azaltmak ve doÄŸal kaynakları daha verimli kullanmak için alternatif yakıt ve alternatif hammadde kullanımının çimento sektöründe giderek artış gösterdiÄŸini ifade eden Ünal, tüm bunların yanı sıra aÅŸağı yukarı üyeleri olan bütün çimento fabrikalarında geliÅŸmiÅŸ torbalı filtre sistemlerinin kullanıldığını, toz emisyonunu dünya standartlarının da altına indirdiklerini söyledi. Sektör olarak su kullanımında da verimliliÄŸe önem verdiklerini vurgulayan Tufan Ünal, ÅŸu ifadeleri kullandı:

“VerimliliÄŸin, doÄŸal hayat ve insanlığın geleceÄŸi için önemini biliyor, bu bilinçle de çeÅŸitli çalışmalar yürütüyoruz. Özellikle 2008 yılından bu yana çevresel verimliliÄŸi artırmaya yönelik yatırımlarımıza hız kazandırdık. Sektörümüz özellikle atıktan enerji üretiminde önemli bir ivme yakaladı. Güvenli depolama veya kapsülleme gerçekleÅŸtiriyoruz, ardından bu atıkları enerjiye dönüÅŸtürüyoruz ve böylece kaynak kazanımı gerçekleÅŸtirmiÅŸ oluyoruz. Bundan sonraki aÅŸamalarsa atıkların hammadde olarak geri kazanımı, birden çok defa yeniden kullanımı, daha az tüketme ve tüketimden kaçınma olarak devam ediyor. Daha açık bir ifadeyle, atıkları yakarak enerjisinden faydalanırken, kül olarak kalan kısım hammadde olarak kullanılarak son ürünü de çimentoya kaynakdönüÅŸtürüyoruz. Atıkların çimento fabrikalarında bertaraf edilmesiyle, kullanılan fosil yakıt miktarında önemli azalma saÄŸlıyoruz...”

“Sektörümüzün CO2 salımının azaltılması konusunda yürüttüÄŸü en önemli uygulamalardan biri, ‘atık ısıdan enerji üretimi’. Ä°lk olarak Akçansa Çimento Fabrikası’nda 2011 yılında devreye alındı. 2016 yılı sonu itibariyle sektörümüzde 10 fabrikada 18 hat ile toplam 100,7 MW gücünde atık ısı geri kazanım tesisi yatırımı daha gerçekleÅŸtirildi. Toplam 5 hatta 34,0 MW elektrik üretimine imkân tanıyacak dört fabrikaya ait yatırımların da birkaç yıl içinde devreye alınmasını bekliyoruz; böylece 135 MW’lık bir enerji hiçbir fosil yakıt kullanılmadan üretilmiÅŸ olacak ve bu da yıllık yaklaşık 400 bin hanenin elektriÄŸinin sıfır karbon salımı ile karşılanması anlamına gelecek...”

Avrupa ile aramızda ciddi bir mesafe var

“Çevresel sürdürülebilirlik anlamında referans niteliÄŸinde olan Avrupa BirliÄŸi, yapı olarak, yürütülen ekonomik faaliyetlerin çevreye olan etkisini inceleyen ülkelerden oluÅŸuyor. AB atık yönetimine baktığımızda düzenli depolama, kompostlama, geri dönüÅŸüm, geri kazanım, yakma, atıklardan enerji üretimi teknolojileri geliÅŸtirme, uygulama ve eÄŸitim yöntemleri ile çevreyi korumaya yönelik iyi uygulama örneklerini oluÅŸturduklarını görüyoruz. Türkiye’de atık yönetimine iliÅŸkin düzenlemeler de AB direktifleri doÄŸrultusunda geliÅŸtirilmiÅŸ ve ülke ÅŸartlarına uygun yönetmelikler yayımlanmıştır. Ancak yakma, kompostlama, düzenli depolama gibi yöntemler bazı kentlerde kullanılmaya baÅŸlanmakla birlikte yeterli düzeye henüz eriÅŸememiÅŸ, uygun katı atık hazırlanmasındaki sorunlar yeterince çözülememiÅŸtir. Atık yönetimi konusunda Avrupa ülkeleri ile aramızda ciddi bir mesafe olduÄŸu gerçeÄŸine ek olarak, AB çevre mevzuatının gerektirdiÄŸi atıksu arıtma tesisleri, düzenli çöp depolama alanları vb. yatırımların tamamlanması için büyük mali kaynak lara ihtiyaç duyuluyor. GeliÅŸmiÅŸ ülkelere baktığımızda, çevresel sürdürülebilirlik konusunun çoÄŸunlukla özel ÅŸirketlere emanet edildiÄŸini görüyoruz. Türk çimento sektöründe de alternatif yakıt kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Söz konusu alternatif yakıtlar arasında belediye atıkları, endüstriyel atıklar, ömrünü tamamlamış lastikler gibi pek çok atık yer alıyor. Sendika olarak, atıktan ürettiÄŸimiz enerjinin kapsamını geniÅŸletmek için Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı ile görüÅŸmelerimizi devam ettiriyoruz. Kamuya düÅŸen görev ise belediyelerin toplama ve bertaraf yükümlülüÄŸünde olan atıkların entegre bir yaklaşımla yönetilmesi esasıdır. Bu kapsamda yapılan çalışmalar doÄŸrultusunda, katı atık düzenli depolama tesisi sayısının yıldan yıla artış gösterdiÄŸini de gözlemleyebiliyoruz...”

Sektörde alternatif yakıt kullanımı artış gösteriyor

“ÇEÄ°S’e üye 32 kuruluÅŸa baÄŸlı 63 tesiste çeÅŸitli yatırımlarla, çevresel sürdürülebilirlik ve enerji verimliliÄŸine yönelik çalışmalar gerçekleÅŸtiriliyor. Enerjinin ve suyun verimli kullanılması, karbon salımının azaltılması, alternatif yakıt ve hammadde kullanımı, atıkların azaltılması, habitatın korunumu gibi çeÅŸitli faaliyetlerle doÄŸal hayatın sürdürülebilirliÄŸine katkı saÄŸlıyoruz. Tüm bu çalışmalarımıza paralel olarak, karbon ayak izine karşı tüm dünyada giderek yaygınlaÅŸan harekete destek kapsamında daha çevreci bir çimento türü olan katkılı çimento kullanımını da sektör genelinde artırıyoruz. Çimento üretimindeki CO2 salımının ana kaynağı yüksek ısıda piÅŸirilen klinkerden kaynaklanıyor. Klinker ve katkıların beraber öÄŸütülmesi ile elde edilen çimentonun katkı oranı yüksek, klinker oranı düÅŸük tiplerinde CO2 salımı daha az. Alternatif yakıtlardan olan arıtma çamuru, karbondioksit emisyonu açısından nötr olduÄŸu kabul edilen saf biyokütleden oluÅŸuyor ve buna ek olarak pek çok alternatif yakıtta, içinde bulunan odun ya da kağıt parçaları nedeniyle yüksek miktarda biyokütle içermekte olup, CO2 emisyonlarının azaltılmasını saÄŸlıyor. Çimento üretimi sonucu açığa çıkan CO2 emisyonunu azaltmak ve doÄŸal kaynakları daha verimli kullanmak için alternatif yakıt ve alternatif hammadde kullanımı sektörümüzde giderek artış gösteriyor. Ayrıca, yukarıda da bahsetmiÅŸ olduÄŸum çimento fabrikalarında hızla yaygınlaÅŸan atık ısıdan enerji üretimi, sektörümüzün CO2 salımının azaltılması konusunda yürüttüÄŸü en önemli uygulamalardan biri”.

E-Dergi üzerinde okumak için lütfen tıklayınız...