27 Mart 2015 | DOSYA 80. Sayı (Mart 2015)

Bilindiği gibi arıtma sektörü, diğer sektörlerdeki gibi kendi kimliğini ortaya koyacak, ileriye dönük projeksiyon oluşturacak, kamu kurumlarıyla sektör arasında köprü işlevi görecek, sorun ve ihtiyaçları tespit edip, çözümler üretecek, eğitim faaliyetleri düzenleyecek, “kalite”yi ön plana çıkartacak, standartların ve mevzuatın oluşturulması ve revize edilme süreçlerine katkı sağlayacak-müdahil olacak, sektörün dış ülkelerle olan işbirliğini organize edecek, uluslararası çalışmaların içinde yer alacak, mevcut ve sektöre girecek yatırımcıları doğru bilgilendirecek, uygulama ve etik kuralları oluşturacak, akredite laboratuvar kuracak bir organizasyona maalesef sahip değil... 
Bu kapsamda biz de geçtiğimiz sayımızda, “arıtma sektöründe bu işlevleri yerine getirecek bir yapılanmaya ihtiyaç duyulduğu” görüşünden hareketle, sektör temsilcilerinin yorumlarına yer vereceğimiz bir dosya hazırlayacağımızı duyurmuştuk... Süreç içinde sektör temsilcilerine, arıtma sektöründe faaliyet gösterecek bir derneğe neden ihtiyaç duyulduğu, böyle bir derneğin sektöre katkısının ne olacağı, ne tür hedeflere odaklanılması ve hangi konulara öncelik verilmesi gerektiği gibi konulardaki görüşlerini sorduk. Dosya çalışmamıza gelen cevapları sayfalarımız elverdiği ölçüde sizlerle paylaşıyoruz. Yine bu kapsamda düzenli yazılarıyla katkılarını bizlerden esirgemeyen Prof. Dr. Ahmet Samsunlu da, ilerleyen sayfalardaki köşesinde, Almanya Su Ekonomisi, Atıksu ve Atık Derneği (DWA) örneğinden hareketle konuyla ilgili görüşlerini dile getirdi. Bu arada, dosya hakkında görüş belirtmek isteyen sektör temsilcilerinin yorumlarını, ilerleyen sayılarımızda da okurlarımızla paylaşacağımızı hatırlatmak isteriz. İşte görüşler...
H. Erkin Azman
Makro Çevre Koruma 
Proje Yöneticisi


“Arıtma Sektörü Bir Derneğe İhtiyaç Duyuyor”


“Çevre ve özellikle arıtma sektöründe faaliyet gösterecek bir derneğe ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Özellikle tüm kamu ve/veya özel sektör ihaleleri ve/veya işlerinde yapılması planlanan arıtma tesisi şartnameleri hazırlanırken, nitelikli iş çıkması yönünde katkıda bulunulmalı. Dernek onayı olmayan hiçbir şartname ihaleye çıkamamalı. Amaç para kazanmak da olmamalı. Yapılacak arıtma tesislerinde kaliteli iş ve sorunsuz proses için proje firmalarıyla temasları yoğunlaştırıp, kamuda şartname hazırlamada zorluk çeken bilinçsiz ve tecrübesiz meslektaşlarımızın bilgilendirilmesi sağlanmalı...” 
“Derneğin kuruluş aşamasında ise çevre sektöründe iş yapan tüm firma bilgileri toplanarak görüş ve öneriler alınmalı. Gelen öneriler doğrultusunda bu konuda deneyimli arkadaşlarımızın önderliğinde samimi ve güvene dayalı adımlar atılmalı. Sonrasında ana ve alt grup faaliyet alanları belirlenmeli. Bu faaliyet alanlarına göre kurullar oluşturulmalı. Her kurulun destek alacağı özel ve kamuda çalışan meslektaşlarımız da olmalı...” 


Feyyaz Yumurtacı
Anadolu Flygt Genel Müdürü





“Bağımsız Bir Dernek Olmalı”


“Çevre sektörünün 1991-92 senelerinde kurulmuş bir derneği vardı. Kurucu firmalar Türkiye’nin arıtma sektöründe faaliyet gösteren en büyük taahhüt firmalarıydı. Fakat zamanla kurucu firmalar kendi aralarında oluşan sorunlardan dolayı ayrılmış ve dernek uzunca bir süre yaşam mücadelesi vermişti. Sonunda da faaliyetlerini sürdürememiş ve kapanmıştı. Taahhüt firmaları birbirleriyle rekabet ettikleri için aynı dernekte faaliyet göstermelerinde sorun yaşanmıştı. Ya kavgalı oluyorlar ya da birbirleriyle görüşmek istemiyorlardı.”
“Bence çevre derneğini, müşavir firmalar, arıtma tesisi sahibi olan kuruluşlar, eğitim kurumlarında çalışan öğretim görevlileri kurmalı. Derneğin amacı, atıksu ve içme suyu ile ilgili her türlü konuyu kapsamalı. Bu tip bir derneğin, taahhüt firmalarının daha kaliteli işler yapması, projelerin daha düzgün yapılması konusunda sektöre faydası olur.”
“Kurulacak dernek, atıksu ve içme suyu arıtımı ile ilgili kriterlerin belirlenmesi, arıtma tesisleri işletilmesi ve projelendirme konularında yönetmeliklerin çıkarılması, işletmelerde çalışan personelin  sertifikasyonu  gibi konulara öncelik vermeli. Derneğin ilke ve amaçları kurucular tarafından görüşülmeli. En önemli ilke ise hiçbir kuruluş veya kuruma bağlı olmayan, bağımsız bir dernek olmasıdır.”


Reşat Şener
Deniz Mühendislik Genel Müdürü





“Herkes Elini Taşın Altına Koymalı”


“Ülkemizde her sektörün bir dernek ve birlik yapılanması içinde olduğunu düşünecek olursak çevre sektörünün de bir derneğe olan ihtiyacı tartışılmaz. Bu konuda çok geç kaldığımız bile söylenebilir. Kurulacak dernek, toplum, özel sektör ve kamu yönetiminin muhatap alabileceği bir konum ve çalışma içinde olmalı ve derneğin ne dediği önemsenmeli. Geniş anlamda çevre sektörüne yönelik kanun, uygulama ve sorunların çözümü için katkı sunabilmeli, üyelerinin çıkarlarını her platformda savunmalı. Örneğin, çevre sektöründe yapılan fuarların organizasyonunda aktif yer almalı, sektörün büyütülmesine yönelik her türlü çalışmaya katkı sunmalı ve destek vermelidir. Aynı tutum, sektördeki yayınlar için de geçerli. Dernek, ülkemiz ve toplum adına yaşanabilir bir gelecek için öneriler sunmalı, bu çerçevede yapılması gerekenlerin devlet ve toplum nezdinde takipçisi olmalıdır. Aynı zamanda bir sivil toplum örgütü olarak Avrupa Birliği’ndeki çevre örgütlerinin ve firmaların deneyimlerini kendi üyelerine, yerel yönetimlere ve merkezi yönetime aktarabilmelidir. Avrupa Birliği çevre fonlarından, üyelerinin ve yerel yönetimlerin faydalanması için çalışmalıdır.”
“Geçmişte yaşanan dernek tecrübesi ışığında yeni bir model geliştirmeliyiz. Dernek, sektörde hiçbir uygulamacıyı dışarıda bırakmayacak şekilde kapsayıcı olmalı, üyelik kriterleri bu amaca uygun olmalıdır. Derneğin kuruluş amaçlarından biri, sektörde belli bir kalite standardının yerleştirilmesi olmalıdır. Böyle bir çalışma sektöre güven, derneğe saygı duyulmasını sağlar. Bu amaca yönelik olarak üyelerin dışında, örneğin akademisyenlerden oluşan bir etik kurul veya danışma kurulu oluşturulabilir. Bu kurulun öncülüğünde üniversitelerin ilgili bölümleri ve belediyeler gibi resmi/idari kadroların da içinde bulunduğu Çevre Çalıştay Grubu yaratılarak, seminer ve kongre gibi faaliyetler sıklıkla düzenlenmelidir.” 
“Dernekleşme yolunda bir talep ve görüş birliği oluşturmak için Su ve Çevre Dergisi’nin açtığı platformu iyi kullanmalı ve destek vermeliyiz. Dergi’de oluşan bu forumun devamında geniş katılımlı toplantılar yapmalıyız. Çevre sektöründeki herkesi dernekleşme için hızla katkı sunmaya ve elini taşın altına koymaya davet ediyorum.”


Reşit Palabıyıkoğlu 
Arokem Genel Müdürü 





“Anlayışın ve Bakış Açısının Değişmesi Gerekli”


“Sektör geçtiğimiz yıllarda bir ÇEVRETED tecrübesi yaşamıştı. İyi ilişkilerle başlayan yapılanma, ilerleyen yıllarda üyeler arasındaki çıkar kavgalarının yoğunlaşması neticesinde aidatların ödenmemesine ve ayrılmalara kadar varan gelişmelere sahne olmuştu. Dernek, üyelerin yasal olarak suçlu duruma düşmesine neden olacak duruma getirilmiş ve bu koşullarda derneği tasfiye etmek son yöneticilerine (Deniz Mühendislik, Özgün Çevre ve Pal-Su) kalmıştı. Bu süreçteki tüm yükü  de Deniz Mühendislik üstlenmişti.“
“Arıtma sektöründe faaliyet gösterecek bir derneğin çok faydalı olacağı kanaatindeyiz. Fakat üyeler, her şeyi kendi çıkarları doğrultusunda halletmeye çalışır ve kendi aralarında ‘pazarlıklar’a girerlerse böyle bir derneğin hiçbir katkısı ve faydası olmaz... Olmadı da...”
“Her tür arıtma konusunda (Ham Su, Atıksu, Geri Kazanım) standart çalışmaları, Ar-Ge çalışmaları, uygulanabilir ve kalıcı proje üretimi, danışmanlık hizmetleri, akredite laboratuvar çalışmalarını kendi bünyesinde yapılandırabilir, işlerin yapımı için kontrol ekibi ve kontrol mekanizması (Donatılmış gezici kontrol aracı) oluşturulabilir. Şu an bunun gerçekleştirilmesi çok zor. Zaten Çevre Bakanlığı, aldığı bazı kararlarla arıtmacı firmaların önünü kesti ve söz konusu işler inşaat firmalarına yönlendirildi. Hiçbir standart ve kontrol olmadan yapılan birçok arıtma sistemi çalışmıyor veya atıl durumda. Hangisi düzeltilecek? Bu konuda yaptırımcı konumunda olanlar ‘defi bela’ kabilinde yaptırırlarken de en kalitesiz ve ucuz işleri seçiyorlar. Yatırım maliyeti ucuz, ancak işletme maliyeti yüksek sistemleri tercih ediyorlar. Sonra da sorunlu sistemleri düzeltecek eleman veya firma arıyorlar. Ne yazık ki arıtma sektöründe her arıtmacı ‘Ben bilirim” diyor. Peki kim bilmiyor?.. Bir de bunlara ilave, ‘bildiğini’ iddia eden otoriteler var...” 
“Kurulacak derneğe katılacak üyelerin öncelikle ‘kalıcı’ olmaları gerekiyor. Her konuda hemfikir olmaları ve zamanlarının bir kısmını dernek için ayırmaları da şart. Ben-sen kavgası veya çıkar ilişkilerinde bulunmak, derneğe yapılacak en büyük zararlardan birisi olur. Fakat böyle bir dernek oluşturmak çok zor. Öncelikle anlayışımızın ve bakış açımızın değişmesi gerekir; ki bu hiç de mümkün görünmüyor...” 


Yüksel Okumuş  
Çevtaş Çevre Teknolojisi Genel Koordinatörü 


“Ahlaklı Çalışmayı Ön Planda Tutan Firmalardan Oluşmalı”


“Çevre  ve özellikle arıtma sektöründe böyle bir derneğe ‘acilen’ ihtiyaç var. Yıllar önce kurduğumuz ÇEVRETED (Çevre Teknolojileri Uygulayıcıları Derneği)’i uzun yaşatamamıştık. O zamanki konjonktür ve çevre bilincinin yetersiz olması ve bizlerin de yanlışları bu sonu hazırlamıştı. Ancak bundan sonra kişisel çıkar ve menfaatler yerine sektörün gerçek temsilcileri olarak sektöre ve geride bıraktığımız 30 küsur yıla saygı ile daha bilinçli ve kararlı davranılır ve ‘küçük olsun benim olsun yerine, büyük olsun paylaşalım’ mantığı esas alınabilirse çok daha başarılı olunur ve verilen emeklerin de gerçek karşılığı alınabilir. Eğer bu mantıkla bir dernek kurulması amaçlanıyorsa, böyle bir girişimi ÇEVTAŞ olarak her zaman destekleriz.” 
“Dernek öncelikle mühendislik formasyonuna sahip, konunun uzmanı olan firmaları bünyesinde barındırmalı. Avrupa standartları ve kalitesinde tesisler kurmayı hedeflemiş, en önemlisi de ‘ahlaklı çalışmayı’ ön planda tutabilen ve bütün bunları toplam kalite anlayışıyla yapabilen firmalardan oluşmalı. Hafriyatçılardan devşirme, ‘sonradan’ arıtmacı olan, konunun bilimsel yanından bihaber firmalara kesinlikle kapalı olmalı. Eğer bu formatta bir dernek yaratılabilirse, daha sonra çöplüğe dönüşecek tesisler inşa edilmesinin önüne geçilir ve Avrupa standartlarında tesisler hedeflenir. Dolayısıyla bu mantıkla çalışıldığında hem yurtiçi hem de yurtdışında arıtma sektörünün aranan firmaları oluruz...”