24 Haziran 2016 | TESİS 95. Sayı (Haziran 2016)

Avrupa Birliği fonları ve ulusal kaynaklar vasıtasıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı tarafından yapımı tamamlanan ve 105 bin kişiye hizmet veren Lüleburgaz Atıksu Arıtma Tesisi, 2013 yılının aralık ayında işletmeye alınmıştı. 21 bin m2lik alan üzerinde inşa edilen Atıksu Arıtma Tesisinin kapasitesi ilk kademede 19,440 m3/gün olarak planlanmış. Tesis, Fiziksel Arıtma (Kaba Izgara, Giriş Terfi Merkezi, İnce Izgara, Yağ ve Kum Tutucu), Biyolojik Arıtma (Uzun Havalandırma Tankları ve Son Çökeltme Havuzları) ile Çamur Susuzlaştırma Ünitelerinden oluşuyor.

Başvurusu 2007 yılında yapılan “Lüleburgaz Atıksu Arıtma Tesisi Projesi”, Türkiye’de 15 belediyenin seçildiği, Avrupa Birliği’ne katılım öncesi Mali Yardım Programı (IPA) kapsamına alınmış ve mutabakat zaptının 3 Ocak 2008’de imzalanmasıyla projeye başlanılmıştı. Bu süreçte Atıksu Arıtma Tesisi ile ilgili master plan, fizibilite raporu, ÇED raporu, tasarım raporu ve ihale dosyaları AB formatına uygun olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinatörlüğünde hazırlanmıştı. Hazırlanan bütün rapor ve formların maliyetinin yüzde 100’ü AB’den hibe olarak karşılanmıştı.
Atıksu Arıtma Tesisi’nin yapılması ile Lüleburgaz Belediyesi sorumluluk alanından kaynaklanan atıksuların mevcut durumda arıtılmadan deşarj edildiği Ergene Nehri’ndeki kirlilik yükünün azaltılması, atıksu sektöründeki AB ve Türk kalite standartların karşılanması amacıyla Lüleburgaz Belediyesi için bir atıksu yönetim sisteminin oluşturulması amaçlanmış. Yapılan Lüleburgaz Atıksu Arıtma Tesisi’nin inşaat maliyeti 11,003,287.33 Euro, müşavirlik maliyeti ise 1,707,000 Euro. Proje kapsamında Avrupa Birliği’nden yüzde 85, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yüzde 6 hibe alınmış; maliyetin yüzde 9’u da Lüleburgaz Belediyesi tarafından karşılanmış. 


Genel Görünüm

1. VAZİYET PLANLARI,
İŞ AKIM ŞEMALARI VE PROSES ÖZETLERİ
Tesis şu yapılardan oluşuyor;
1. Kaba Izgaralar
2. İnce Izgaralar
3. Giriş Pompa İstasyonu
4. Kum ve Yağ Tutucu
5. Numune Alma ve Debi Ölçüm Odası I
6. Havalandırma Havuzları Dağıtım Yapısı
7. Havalandırma Havuzları
8. Son Çöktürme Havuzları Dağıtım Yapısı
9. Son Çöktürme Havuzları
10. Numune Alma ve Debi Ölçüm Odası II
11. Geri Devir ve Fazla Çamur Pompa İstasyonu
12. Debi Ölçüm Odası III
13. Çamur Depolama Tankı
14. Süzüntü Suyu Pompa İstasyonu
15. Sulama ve yangın suyu depolama tankı
16. Çamur Susuzlaştırma Binası
17. Çamur Keki Depolama Alanı
18. Koku Kontrol Sistemi (Bio-filtre)
19. Blower Odası
20. Trafo Binası
21. Atölye ve Garaj
22. İletme Binası
23. Bekçi Evi
24. Yağmur Suyu Drenaj Pompa İstasyonu
25. Fosfor Giderimi için ayrılan alan.

Tesis;
1. Ön (Fiziksel) Arıtma
2. Biyolojik Arıtma (Nutrient Giderimi)
3. Çamur Susuzlaştırma
bölümlerinden oluşuyor.

Lüleburgaz Belediyesi sınırları içerisinden kanalizasyon şebekesi ile toplanan atıksu, arıtma tesisine Ø 1000 mm’lik cazibeli ve Ø 400 mm’lik terfili iki ayrı boru hattı ile geliyor.  Ayrı gelen iki hat bir emme çukurunda birleştikten sonra ızgara kanallarına giriş yapıyor. Ön Arıtma Ünitesi’nde öncelikle Kaba ve İnce Izgaralardan geçen atıksu, daha sonra pompalar ile yükseltilerek Kum ve Yağ Tutucu Ünitesine aktarılıyor ve burada içeriğindeki tutulabilir katı maddelerden ayrıştırılıyor. Kum ve Yağ Tutucudan çıkan atıksu, Numune Alma ve Debi Ölçüm Odası’ndan sonra geldiği Dağıtım Yapısı ile KOİ, BOİ, Askıda Katı Madde ve Azot giderimi sağlamak üzere Biyolojik Arıtma Bölümü’ne geçiyor. Havalandırma Havuzları’nda, uzun havalandırmalı aktif çamur sisteminde organik madde giderimi, aerobik stabilizasyon yardımı ve nitrifikasyon/denitrifikasyon prosesleri ile gerçekleşiyor. Son çöktürme tanklarında çöktürülen taze çamur, çamur pompaları ile uzun havalandırmalı aktif çamur sisteminde çamur stabilizasyonu sağlamak amacıyla Havalandırma Havuzları Dağıtım Yapısı’na geri döndürülürken, fazla çamur, çamur arıtma bölümüne alınıyor. Çamur depolama tankında depolanan fazla çamur, yoğunlaştırıcılar ve santrifüjler vasıtasıyla susuzlaştırıldıktan sonra çamur suyu tekrar Havalandırma Havuzları Dağıtım Yapısı’na verilirken, susuzlaştırılan çamur, çamur keki halinde uzaklaştırılıyor.
Arıtma Tesisi, evsel kirletici yükü, deşarj kriterlerine uygun şekilde azaltarak alıcı ortam olan Ergene Nehri’ne verilmesini sağlıyor.

1.1 ÖN (FİZİKSEL) ARITMA ÜNİTESİ
Ön Arıtma Ünitesi 1.219,68 m2 alan üzerinde kurulmuş. Ünite şu birimlerden oluşuyor:
1. Kaba Izgaralar
2. İnce Izgaralar
3. Giriş Pompa İstasyonu
4. Kum ve Yağ Tutucu

1.1.1. Kaba Izgaralar
Kanalizasyondan gelen atıksu ilk olarak Ön Arıtma Ünitesi binası içinde yer alan kaba ızgaralara geliyor. Mekanik olarak temizlenen ve otomatik olarak işletilen, 2 asil, 1 yedek olmak üzere ince ızgaraların öncesine kurulan kaba ızgaralar, 20 mm’den büyük kaba maddeleri tutarak arıtma tesisinin giriş pompalarını ve diğer aksamlarını hasarlardan ve büyük parçalar ile tıkanmalardan koruyorlar.


Kaba ve ince ızgaralar

1.1.2. İnce Izgara
Kaba ızgaralardan sonra yer alan ince ızgaralar, proses ekipmanlarına zarar verebilecek ya da arıtma proseslerinin etkinliğini ve emniyetini azaltabilecek 6 mm’den büyük kağıt ve plastik gibi maddelerin uzaklaştırılmasını sağlıyor.
İnce ızgaralar mekanik olarak temizleniyor ve otomatik olarak işletiliyor. İnce ızgaralardaki ince eleklerden çıkan atıklar, bertaraf edilmeden önce atık presine gönderilerek yıkanıyor. Burada, atıkların organik içeriği yıkanarak uzaklaştırılıyor. Oluşan atıksu tesise geri gönderiliyor. Bu işlemlerin sonucunda atıkların uzaklaştırılması kolaylaşıyor. İnce elek atıkları, atık presi ile otomatik olarak konteynerlere iletiliyor.

1.1.3. Giriş Pompa İstasyonu
Kaba ve ince ızgaralardan geçen atıksu, pompa istasyonunda 2 asil, 1 yedek çalışan pompalar ile tesisin tamamından cazibe ile akabilmesi için gerekli olan seviyeye yükseltiliyor. Bu amaçla dalgıç pompalar kullanılıyor.
Ultrasonik seviye ölçümü ile su seviyesi sürekli izleniyor ve böylelikle su seviyesine bağlı olarak pompalar otomatik olarak kontrol edilebiliyor. Pompaların raylar üzerinde kaldırılması elektrikli vinçle sağlanıyor.
Ön Arıtma Ünitesi’ne kurulan hava fanları ile emilen kokulu hava, hava kanalları ile Koku Arıtma Sistemi’ne (biofiltre) veriliyor ve burada arıtıldıktan sonra atmosfere salınıyor.

1.1.4. Havalandırmalı Kum ve Yağ Tutucu
Pompa İstasyonu’nda pompalar ile yükseltilen atıksu, içeriğindeki kum ve yağı ayırmak amacıyla 2 üniteden oluşan kum ve yağ tutucuya geliyor. Bakım amacıyla her iki ünitenin girişine manuel sistem kurulmuş. Kum tutucuda, proses ünitelerinde istenmeyen kum birikmelerini ve ekipmanların normalin üzerinde aşınmalarını önlemek için atıksuyun içindeki kum ve benzeri maddeler uzaklaştırılıyor. Her iki kum tutucuda, kum tutucu üzerinde iki gezer köprü ve bunlara bağlı çalışan birbirine paralel alt ve üst kazıyıcılar ile kum kaldırma pompaları bulunuyor.


Kum ve yağ tutucu

Kum, iki adet dalgıç pompa ile çıkarılıyor. İletilen kum, kum yıkayıcıda yıkanarak kum sudan ayrılıyor ve otomatik olarak konteynerlere iletiliyor. Bu amaçla 2 adet kum konteyneri bulunuyor. Kum yıkama sırasında oluşan atıksu tesis girişine veriliyor.
Uçucu organiklerin ve kötü kokulu çamurların yol açtığı estetik problemlerden dolayı atıksu içindeki yağlar da uzaklaştırılıyor. 2 asil, 1 yedek hava körüklerinden boru şeklindeki difüzörlere verilen hava ile yüzeye çıkması sağlanan yağlar, gezer köprüye bağlı yüzey sıyırıcılar ile sıyırılarak yağ çıkarma ünitesine yönlendiriliyor. Sistemde 1 adet yağ çıkarma ünitesi, 2 adet yağ pompası ve 1 adet atık yağ konteyneri bulunuyor. Çıkarılan atık yağ, diğer Ön Arıtma Tesisi ünitelerinden çıkan atıklarla beraber Lüleburgaz Belediyesi katı atık depolama alanına gönderiliyor.

1.2. BİYOLOJİK ARITMA ÜNİTESİ
Biyolojik Arıtma Ünitesi aşağıdaki tesis birimlerinden oluşuyor.
1.     Numune Alma ve Debi        
Ölçüm Odası I
2.     Havalandırma Havuzları        
Dağıtım Yapısı
3.     Havalandırma Havuzları
4.     Blower Odası
5.     Son Çöktürme Havuzları       
Dağıtım Yapısı
6.     Son Çöktürme Havuzları
7.     Numune Alma ve Debi        
Ölçüm Odası II

1.2.1. Numune Alma ve Debi Ölçüm Odası I
Kum ve yağ haznesi sonrasında dağıtım yapısı ile Havalandırma Havuzuna girecek atıksu akışını kontrol etmek amacıyla 46,34 m2 alan üzerinde bir Debi Ölçüm Odası inşa edilmiş. Elektromanyetik flanşlı tip bir debimetre ile akış debisi sürekli olarak izleniyor, atıksuyun pH ve sıcaklık değerleri ile iletkenliği de sürekli ölçülüyor.
Arıtma Tesisi’ne gelen atıksu kalitesini izlemek amacıyla, buradan otomatik numune alma ünitesi ile günlük olarak alınan atıksu numunelerinin İşletme Binası’nda bulunan laboratuvarda günlük olarak analizleri yapılıyor.

1.2.2. Havalandırma Havuzları Dağıtım Yapısı
Kum ve yağ tutucudan geçen atıksu, 44,88 m2 alan üzerinde inşa edilmiş havalandırma havuzları dağıtım yapısına giriyor. Dağıtım odası, manuel kanal kapaklarının kontrolünde atıksuyun 2 havalandırma havuzuna eşit bir şekilde dağılımını sağlıyor.

1.2.3. Havalandırma Havuzları
Bazı bileşiklerin çevreye deşarjının önemli kirlilik problemlerine yol açtığı görülüyor. Arıtılmış atıksuda geriye kalan bileşiklerin çevredeki potansiyel etkisi deşarj ortamına göre önemli değişiklikler gösteriyor. Her ne kadar askıda katı madde ve biyolojik olarak parçalanabilen organiklerin arıtımı için klasik ikinci kademe arıtma sistemleri yeterli olsa da deşarjın göl, nehir, dere veya hassas bölgelere yapılması durumunda daha fazla arıtım gerekiyor, bu da ileri arıtma sistemlerinin ilavesini zorunlu kılıyor. Örneğin, atıksudaki azot (N) ve fosfor (P)’un alıcı ortamlarda ötrifikasyonu hızlandırdığı ve sucul büyümeyi artırdığı görülmüş. Bu nedenle azot ve fosforun kontrolü ve deşarjında sınırlandırılması önem kazanmış.


Havalandırma havuzu

Havalandırma Havuzları ve Son Çöktürme Havuzlarından oluşan Biyolojik Proses İkincil Arıtma Sistemi, istenilen seviyede karbon ve azot elde etmek için tasarlanmış. Tasarımın işlem düzeni sırasıyla tek kademeli aktif çamur sistemine karşılık geliyor.
Prosesin 1. aşaması için toplam 6.794,50 m2 alan üzerinde 2 adet Havalandırma Havuzu inşa edilmiş. 2. aşamada bir havuz ilavesi daha yapılacak. Havuzlar, biyolojik proseslerle KOİ, BOİ, Askıda Katı Madde ve Azotun etkin arıtımını sağlayacak şekilde tasarlanmış. Havuzlar, karusel şeklinde ve hidrolik kayıpları en aza indirecek biçimde inşa edilmiş.
Atıksu, atıksuyun bileşenlerindeki mikrobiyal parçacıkların ilişkili hale getirilerek işleme sokulduğu reaktör havzasına giriyor. Reaktörün içindekiler, sıvı içerisinde çözünmeden asılı olarak kalan katı maddenin karışımı olarak adlandırılıyor ve mikroorganizmaların büyük bir kısmı için, kimyasal reaksiyona girmeyen ve geridönüşümü olmayan maddelerden oluşuyor. Hücrelerın üretimi, atıksuyun kimyasal bileşeninin yanı sıra biyolojik kütlelerin içindeki organizmaların belirli özelliklerine bağlı.


Havalandırma havuzu

Organik Madde Giderimi
Sürecin en önemli kısmı aerobik (oksijen) ortamda aktif atık (çamur) üretimi işlemi. Organik bileşikler mikrobiyal büyüme için karbon ve enerji kaynağı olarak çalışıyor ve mikrobiyal hücre dokusu ile oksitlenmiş ürünlere dönüşüyorlar. Organizmalar bu süreçte oksijene ihtiyaç duyuyorlar. Bu nedenle oksijen, havalandırma havuzu zeminine monteli ince kabarcıklı difüzörler vasıtasıyla havuzdaki atıksu içerisine enjekte ediliyor. Çamur, karbon bileşiklerini tüketen mikro organizmalar tarafından üretiliyor. Biyolojik fosfor giderimi ve fosfor çökelmesiyle daha fazla çamur ortaya çıkıyor.


Tesisin yönetim ofisi ve çamur susuzlaştıma ünitesi

Nitrifikasyon
İki aşamalı olan amonyaklı nitrata dönüştürme işlemi ototrofik Nitrobakter ve Nitrososoma bakterileri tarafından gerçekleştiriliyor. Nitrifikasyon (azotlanmış) organizmaların okside (oksitlenmiş) karbon bileşiklerini azaltması gerekir; karbondioksit ve hücre büyümesi için atık suda bulunan iyonik türler gibi... Nitrifikasyon bakterileri enerjilerini, amonyak azotunu nitrit azota, sonra da azota oksitleyerek elde ediyorlar. Çünkü çok az enerji bu oksitlenme reaksiyonlarından elde ediliyor. Ve yine enerjinin karbondioksiti hücresel karbona dönüştürmesi gerekiyor. 
Aktif haldeki çamurda bulunan nitrifikasyon bakterilerinin mikrobiyal popülasyonu nispeten küçük. Çamurdaki normal bakterilerle karşılaştırıldığında, nitrifikasyon bakterilerinin üremeleri yavaştır. Bu yüzden çamurun süresi, büyümenin yeterli düzeyde olması için minimum değerde tutulmalı.

Denitrifikasyon
Denitrifikasyon, oksijensiz koşullar oluşturularak (anoksik depo) gerçekleştiriliyor. Denitrifikasyon alanında çözünmüş oksijen yok. Böylece nitrat azottaki oksijen, heteotrofık organizmalar tarafından kullanılıyor. Azottan oksijeni ayırma işlemi sonunda atmosfere karışıyor.
Tasarım, istenilen seviyede karbon ve azota ulaşmak için hazırlanmış ve işlemin tasarımı, gelecekte biyolojik fosfor giderim depolarının birleşimini mümkün kılıyor. Yaklaşık 500 m2 alan, gelecekte fosfor giderimi amacıyla anaerobik depo yapımı için ayrılmış. Dengedeki çamur, ya eşzamanlı uzun havalandırmanın tek aşamalı aktif çamur sistemi ile ya da ayrı olarak tek aşamalı aktif çamur sistemini anaerobik çürütücünün takip etmesiyle elde edilebiliyor.
Uzun havalandırmalı aktif çamur sisteminde organik madde giderimi aerobik stabilizasyon yardımı ve nitrifikasyon/denitrifikasyon prosesleri ile gerçekleştiriliyor. Bu nedenle çamur yaşı 25 gün olarak seçilmiş.
Havuz içinde denitrifikasyon için gerekli olan anoksik bölgeler, havalandırmada çözünmüş oksijen seviyesi değiştirilerek ve SCADA sistemi kontrolünde sağlanıyor.
Biyolojik arıtma işlemi tek kademede gerçekleşen eşzamanlı denitrifikasyonda, oksijenli ve düşük oksijenli bölgelerin oluştuğu işlem tankları dönerli sistem şeklinde birleştiriliyor.
Kullanılacak aksesuarlar;
O2 metre: 6 adet (Her havalandırma modülü için 3 adet)
ORP metre: 2 adet (Her havalandırma modülü için 1 adet) (Biyolojik reaktörlerde yürütücü güç).
Her bir havalandırma havuzunda, çamurun ve suyun etkin bir şekilde karışmasını sağlayacak ve çamurun havuz içinde çökelmesini engelleyecek muz tipinde yavaş karıştırıcılar bulunuyor. Karıştırıcılar, suyun ortalama yatay hızı 0,3 m/sn olacak şekilde tasarlanmış.
1. aşamada 500 Nm3/h, 700 mbar kapasiteli 2 asil + 1 yedek vantilatörler sağlanmış. Ek vantilatör 2. aşamada sağlanacak. Vantilatörler enerji tüketimini en aza indirmek ve gerekli fan kapasitesini ayarlamak için invertörlerin (çeviricilerin) frekansıyla donatılmış.

1.2.4. Blower (Üfleyici) Odası
Havalandırmayı sağlayan blowerlar uzun havalandırma havuzlarının yanında, hava şartlarından etkilenmemeleri ve çevrede blowerlar nedeniyle oluşabilecek gürültü seviyesinin azaltılması için ayrı bir oda içinde bulunuyor.
Blowerlar yerinde kontrol ediliyor ve oksijen seviyesinin kontrolü ve blowerları izlemek için SCADA sistemi kullanılıyor.

1.2.5. Son Çöktürme Havuzları Dağıtım Yapısı
Havalandırma havuzlarından çıkan atıksu Son Çöktürme Havuzları Dağıtım Yapısı’na giriyor.
Dağıtım yapısı, manuel kanal kapaklarının kontrolünde havalandırılmış atıksuyun 2 adet Son Çöktürme Havuzuna eşit bir şekilde dağılımını sağlıyor. Havuzlar 34,68 m2 alan üzerine kurulu.


Son çöktürme havuzu

1.2.6. Son Çöktürme Havuzları
1. aşamada toplam 902,13 m2 alan üzerinde 2 adet Son Çöktürme Havuzu inşa edilmiş. 2. aşamada bir havuz ilavesi daha yapılacak.
Son Çöktürme Havuzlarının zeminleri, merkezdeki besleme hunisine doğru eğimli. Çamur-su ayırma işlemi, merkezden hareketli, havuz duvarları üzerinde hareket eden köprülere bağlı tam dairesel dönebilen yüzey ve dip sıyırıcılarla donatılmış Son Çöktürme Havuzunda yapılıyor. Çökelen aktif çamur dip kazıyıcıların da yardımıyla huniye doğru yer çekimi ile hareket ediyor. Çamurdan ayrılan su, arıtılmış su olarak havuzun çevresi boyunca yerleştirilmiş olan betonarme savaklardan savaklanarak Numune Alma ve Debi Ölçüm Odası’na gidiyor.

1.2.7. Numune Alma ve Debi Ölçüm Odası II
Son Çöktürme Havuzlarından çıkan ve deşarj edilecek olan su akışını ölçmek amacıyla 46,61 m2 alan üzerinde debi ölçüm odası inşa edilmiş. Arıtılmış su buradan itibaren boru hattıyla Ergene Nehri’ne deşarj ediliyor. Su akışı, elektromanyetik flanşlı tip bir debimetre ile sürekli olarak izleniyor, giriş suyunda olduğu gibi çıkış suyunda da pH, sıcaklık ve iletkenlik ölçümleri yapılıyor, çıkış suyundan alınan numunelerin laboratuvarda analizleri yapılarak çıkış suyu kalitesi izleniyor.

1.3. ÇAMUR ARITMA ÜNİTESİ
Çamur Arıtma Ünitesi aşağıdaki tesis birimlerinden oluşuyor.
1.     Geri Devir ve Fazla Çamur Pompa İstasyonu
2.     Debi Ölçüm Odası III
3.     Çamur Depolama Tankı
4.     Süzüntü Suyu Pompa İstasyonu
5.     Çamur Yoğunlaştırma ve Susuzlaştırma Binası
6.     Çamur Keki Depolama Alanı

1.3.1. Geri Devir ve Fazla Çamur Pompa İstasyonu
Geri Devir ve Fazla Çamur Pompa İstasyonu 68,22 m2 alan üzerinde kurulmuş. Atık çamur, Son Çöktürme Havuzları dibindeki besleme hunisinden Geri Devir ve Fazla Çamur Pompa İstasyonunda bulunan manuel teleskopik vanalar sayesinde çekiliyor. Pompa İstasyonuna alınan taze çamurun bir kısmı, geri besleme amacıyla dalgıç tip geri devir pompaları ile Havalandırma Havuzları Dağıtım Odasına verilerek sisteme geri beslenirken, fazla çamur kuru tip çamur pompaları ile Çamur Depolama Tankına alınıyor.
Geri devir pompaları;
2 asil 1 yedek dalgıç pompa
Pompa kapasitesi: 610 m3/h
Basma yüksekliği: 7 m
Fazla çamur pompaları;
2 asil 1 yedek kuru tip pompa
Pompa kapasitesi: 40 m3/h
Basma yüksekliği: 6 m
Dalgıç pompaların çalışması bir ultrasonik seviye ölçer ile kontrol ediliyor.

1.3.2. Debi Ölçüm Odası III
Geri devir pompa istasyonu sonrasında 46,34 m2 alan üzerinde kurulu bulunan debi ölçme odasında Havalandırma Havuzları Dağıtım Yapısına geri beslenen aktif çamur akış debisi ve Çamur Depolama Tankına gönderilen fazla çamur debisi, debi ölçer ekipmanlar ile sürekli ölçülüyor.

1.3.3. Çamur Depolama Tankı
Fazla çamur, çamur susuzlaştırma ünitesine beslenmeden önce kuru tip çamur pompaları ile 280 m2 alan üzerinde kurulu Çamur Depolama Tankına pompalanıyor. Tank, birikmeyi önlemek ve çamur kalınlaşmadan homojen bir karışım sağlamak için dalgıç tip (su basabilen) karıştırıcılar ile donatılmış. Çamur Depolama Tankı tamamen kapalı; ve oluşan koku, Koku Arıtma Ünitesine veriliyor.
Çamur Depolama Tankı ana boyutları;
Ünite Sayısı: 1
Tank Hacmi: 1300 m3
Gözaltı Süresi: 24 saat (Evre II), 36 saat (Evre I)
Çamur bu tanktan santrifüjlere, frekans dönüştürücülerle donatılmış Santrifüj Besleme Pompaları ile basılıyor.
Santrifüj Pompaları
Pompa Sayısı: 3 (2 asil + 1 yedek)
Her Pompa Kapasitesi: 54 m3/h
Basma yüksekliği: 30 mSS
Santrifüj Besleme Pompalarının çalışması bir ultrasonik seviye ölçer ile kontrol ediliyor. Santrifüj besleme hattı santrifüj besleme debisini sürekli izlemek için elektromanyetik akış ölçerle donatılmış.

1.3.4. Çamur Susuzlaştırma Ünitesi
Çamur Susuzlaştırma Ünitesi 373,75 m2 alan üzerinde kurulmuş. Susuzlaştırma santrifüjlerle yapılıyor.
Sindirilmiş çamur için santrifüjlerin ana boyutları;
Sayısı: 3 (2 asil + 1 yedek)
Çalışma saati: 12 saat/gün, 7 gün
Kapasitesi: 54 m3/h
Santrifüj besleme hatları, parçalanmış çamuru ve katyonik polielektroliti iyi bir şekilde karıştırmak için statik karıştırıcılarla donatılmış. 1 asil + 1 yedek polielektrolit hazırlama ve dozaj ünitesi bulunuyor. Herhangi bir ek ekipmana ihtiyaç bulunmuyor.
Ekipman özellikleri;
Polimer ünitesi: 2 (1 asil + 1 yedek)
Yoğunlaşma kapasitesi: 6000 lt/h
Polimer dozlama pompaları: 2
(1 asil + 1 yedek)
Her pompa kapasitesi: 6000 lt/h
Çıkış basıncı: 3 bar
Çamur susuzlaştırma binasında bulunan ekipmanların kaldırılması monoray vinçler ile sağlanıyor. Çamur susuzlaştırma binasında oluşan kokulu hava, hava fanları ve kanal sistemi ile koku arıtma sistemine veriliyor. Çamur susuzlaştırma ünitesindeki tüm ekipmanlar otomatik olarak kontrol ediliyor ve SCADA Sistemi ile izleniyor. Çamur keki, çamur depolama alanına vidalı konveyör ile taşınıyor. Vidalı konveyör sistemi çamur keklerini çamur keki depolama alanına ya da doğrudan konteynerlere aktaracak şekilde tasarlanmış.  Çamur arıtma sistemi 2. aşamanın kapasitesine göre kurulmuş; daha sonra ek bir yatırıma ihtiyaç duyulmayacak.

1.3.5. Süzüntü Pompa İstasyonu
Çamur susuzlaştırma biriminde şartlandırılan ve susuzlaştırılan çamurun süzüntü kısmı, 49 m2 alan üzerine kurulu Süzüntü Pompa istasyonunda toplanıyor. Süzüntü, dalgıç mikser ile karıştırılarak buradan dalgıç pompalar ile Havalandırma Havuzları Dağıtım Yapısına basılıyor.
Gözaltı süresi: 4 h
Tank hacmi: 220 m3
Aksesuarlar: 1 adet dalgıç mikser
Bu ana özellikteki dalgıç pompalar;
Sayısı: 2 (1 asil + 1 yedek)
Her birinin kapasitesi: 52 m3/h
Basma yüksekliği: 10 m
Operasyon süresi: 12 saat/d
Pompa İstasyonundaki her pompa, çalışmasını kontrol etmek için ultrasonik seviye ölçer ile donatılmış.

1.3.6. Çamur Keki Depolama Alanı
Çamur keki vidalı konveyör vasıtasıyla çamur depolama alanına taşınıyor. Çıkan stabilize olmuş ve susuzlaştırılmış çamurun uygun olması durumunda öncelikle tarımda kullanılması planlanıyor. Yapılan hesaplara göre 2012 yılından 2025 yılına kadar Arıtma Tesisi’nden 17-25 m3/gün stabilize edilmiş çamur çıkacak. Susuzlaştırılmış çamurun en az bir hafta bekleyeceği düşünülerek 200 m2lik çamur depolama alanı yapılmış.

1.4. DİĞER TESİSLER

1.4.1. Koku Kontrol Sistemi
Koku, son zamanlarda Arıtma Tesisleri’nden kaynaklanan önemli bir sıkıntı ve sorun. Bu nedenle, Arıtma Tesisi’ndeki çeşitli ünitelerde biyolojik olarak oluşan koku, 181,44 m2 alan üzerinde kurulmuş ve kokuyu 6-12 saatte arıtacak şekilde boyutlandırılmış biyofiltrelerle arıtılıyor.


Tesiste koku biofiltrelerle arıtılıyor...

Koku Kontrol Sistemi’ne bağlanacak koku yayan alanlar;
-     Giriş Kanalları
-     Kaba ve İnce Izgara Kanalları, Konveyör, Izgaralar, Konteynerler, Kum Ayırıcı, Tarama Kompaktör, Kum Konteyneri
-     Çamur Depolama Tankı
-     Santrifüjler, Çamur Keki Taşıma Vidalı Konveyör, Çamur Keki Depolama Alanı
-     Üst Süzüntü Pompa İstasyonun
Çamur Ünitelerinde sistem koku kontrol sistemine bağlı ve ünitelerde ek olarak havalandırma yapılıyor. Koku Kontrol Sistemi yontma ahşap ve biyokompost biyofiltreler ile dolu.
Havada hareket halindeki koku parçacıkları filtre tarafından emiliyor. Filtre yüzeyinde sıvı bir film tabakası oluşuyor ve adsorbe mikroorganizmalar doğrudan emilen maddeyi karbondioksit ve suya parçalıyor. Optimum biyolojik aktivite için gerekli yüzde 50 hava nem oranı hava nemlendiriciler ile sağlanıyor.
Girişteki 1. Fanın seçilen kapasitesi = 8.500 m3/h
Çamur Binasındaki 2. Fanın seçilen kapasitesi = 9.200 m3/h
Toplam arıtıma kapasitesi = 17.700 m3/h
Maksimum Yüzey Yükleme Hızı = ≤ 150 m3/h
Seçilen Yüzey Yükleme Hızı = 110 m3/m2 h
Minimum Temas Süresi = 30 sn (tipik)
Gerekli Alan = 160 m2
Seçilen boyutlar = 10 x 16 m
Seçilen Yükseklik = 1,2 m
Kontrol edilecek gerçek yüzey yükleme hızı: 17.700/160 = 111 m3/m2 h
Kontrol edilecek temas süresi: (1.2 x 160) / (17700/3600) = 39 sn.
Koku Kontrol Sistemine ek olarak belli yapılar için ayrıca havalandırma sağlanıyor.
 Kaba Izgara ve Giriş Pompa İstasyonu’nda - 10 saat havalandırma (potansiyel tehlikeli gaz konsantrasyonu için)
İnce Izgaralarda - 6 saat havalandırma
Blower Binasında - 6 saat havalandırma
Geri Devir ve Fazla Çamur Pompa İstasyonunda - 6 saat havalandırma
Çamur Susuzlaştırma Binasında - 6 saat havalandırma (Çamur Susuzlaştırma Binası ayrıca Koku Kontrol Sistemine bağlı)
Atölye Binası - 6 saat havalandırma.


Tesisin laboratuvarı...

1.4.2. Yıkama ve Yangın Suyu Depolama Tankı
Arıtılmış suyun boru temizleme, polimer hazırlama, santrifüj yıkama vb. ihtiyaçlar için kullanılması amacıyla 70,56 m2 alan üzerinde iki bölmeli Yıkama ve Yangın Suyu Depolama Tankı ve Yıkama ve Yangın Suyu Pompa istasyonu bulunuyor.
Yıkama suyu pompa kapasitesi: 2x30 m3/h
Yangın suyu pompa kapasitesi: 2x40 m3/h

1.4.3. Atölye ve Garaj Binası
Arıtma Tesisi’nde gerekli bakım ve onarımlar için 229,50 m2 alan üzerinde Atölye ve Garaj Binası kurulmuş. Bu bina içerisinde garaj, işçi tuvaletleri, atölye odası ve atık odası bulunuyor.

1.4.4. İşletme Binası
Personel ihtiyaçları için laboratuvar, kontrol odası, toplantı odaları, yemekhane, tuvalet vb. diğer işletimsel bölümler 262,50 m2lik İşletme Binası içinde yer alıyor.

1.4.5. Bekçi Evi
Tesis güvenliğini sağlamak tesise giriş-çıkışları kontrol altında tutmak üzere 23,28 m2 alana inşa edilmiş.

1.4.6. Jeneratör Binası
Tesiste, elektrik kesintisi olması halinde arıtma tesisinin elektrik ihtiyacını karşılamak, ünitelerin aksamadan çalışmasını sağlamak amacıyla 750 kW gücünde susturuculu bir jeneratör bulunuyor. Jeneratör Odası, Blower Odası yanında 117,82 m2 alan üzerinde inşa edilmiş.

1.4.7. SCADA Sistemi
Tesis, mekanik ekipmanların kontrolü ve izlenmesi amacıyla Denetim Kontrol ve Veri Alma (SCADA) sistemi içeren bir kumanda ve otomasyon sistemiyle donatılmış.


Kirliliklerinden arıtılan berrak su Ergene Nehri’ne deşarj ediliyor...

2. HAVA EMİSYONLARI

2.1. Hava Emisyon Noktaları
İşletmede, koku emisyonu yayan alanlar;

-     Giriş Kanalları
-     Kaba ve İnce Izgara Kanalları, Konveyör, Izgaralar, Konteynerler, Kum Ayırıcı, Tarama Kompaktör, Kum Konteyneri
-     Çamur Depolama Tankı
-     Santrifüjler, Çamur Keki Taşıma Vidalı Konveyör, Çamur Keki Depolama Alanı
-     Üst Süzüntü Pompa İstasyonu

2.2. İşletmede Kullanılan Yakıt Türleri
Tesiste kullanılan jeneratör 750 kW gücünde olup, yakıt olarak mazot kullanılıyor ve yakıt sarfiyatı 100 lt/saat. Jeneratörün mevcut yakıt deposu 2.000 litre kapasiteli olup, buna ilave olarak 3.000 litrelik bir mazot deposu daha ilave olarak sisteme bağlanacak.
Devamlı çalışması halinde harcayacağı günlük mazot miktarı 24 x 100 = 2.400 lt/gün.


Tesisi birlikte gezdiğimiz Lüleburgaz Belediyesi’nden Çevre Mühendisi Sennur Günenç ve tesisi işleten Va Tech Wabag firmasından Hüseyin Akdeniz, Ergene’ye deşarj edilen “berrak” suyun, “ziyan olmaması” amacıyla sulama suyu olarak kullanılması konusunda bir çalışma yürütüldüğü bilgisini veriyorlar. Günenç, arıtma çamurunun doğru değerlendirilmesi üzerine araştırmalar yaptıklarını da belirtiyor.

2.3. İşletmede Emisyon Azaltıcı Tedbirler
Hava emisyon noktalarında belirtilen koku emisyonu yayan ünitelerden kaynaklanan kokulu hava, fanlarla çekilerek Koku Kontrol Sistemi’nde arıtıldıktan sonra atmosfere veriliyor ve bu ünitelerde ek olarak havalandırma yapılıyor.

3. ATIKSU DEŞARJI
İşletme, Lüleburgaz Belediyesi’nin sınırları içinde yer alan yerleşim bölgelerinden kanalizasyon şebekesi ile toplanan atıksuyun arıtılması amacıyla kurulmuş bir Atıksu Arıtma Tesisi. İşletmede çalışan personelden kaynaklanan atıksular da bu tesiste arıtılıyor.
Tesise gelen atıksu miktarı günlük 19.440 m3/gün. Atıksu Arıtma Tesisi’nde arıtılan atıksu 470 m boru hattı ile Ergene Nehri’ne deşarj ediliyor.
Arıtılmış su deşarj noktası Ergene Nehri olup, KOI deşarj standartları 2011/10 sayılı “Ergene Nehri’nde Deşarj Standartlarında Kısıtlama Genelgesi”ne göre sağlanıyor.
Ayrıca 08.01.2006 tarih ve 26047 R.G. sayılı “Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Tablo 2’ye uyuluyor.

Lüleburgaz Belediye Başkanı Emin Halebak:
“Marmara Denizi Ne Olacak?"



“Ergene Nehri, su fakiri bir bölge olan Trakya için çok önemli... Yüzey sularımız çok az. Bir de Ergene Nehri gibi mevcut olan su kaynakları kirlenmişse, tam bir felaket oluyor. Eskiden bu bölgede çeltik tarımı yapılıyordu; şimdi ise mümkün değil. Sanayi tesisleri nedeniyle Ergene Nehri’nden sulama yapmak imkansız hale geldi. Fakat sanayi tesislerini kaldırmak da bir çözüm olarak görülmemeli. Ergene çevresindeki kirlilik sorunuyla ilgili geçtiğimiz senelerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bir eylem planını devreye soktu. Tarlalarda kullanılan gübre ve zirai ilaçlardan başlayarak birçok unsur kontrol edilmeye, sınırlandırılmaya başlandı. Fakat bu konuda ikinci bir yanlış yapıldığı kanaatindeyim. Ergene Nehri’ni toparlamaya çalışırken bütün atıksuyu Marmara Denizi’ne deşarj ediyoruz. Belki Ergene’yi kurtaracağız ama ya bir iç deniz olan Marmara Denizi ne olacak?.. Bu durum bana, çöpün halının altına süpürülmesini hatırlatıyor. Marmara’yı da korumalıyız...”

Kirletenle kirletmeyen aynı kefeye konulmamalı
“Dünyanın gelişmiş ülkelerinin çoğu doğayı kirleterek, doğaya zarar vererek bu zenginlik seviyesine ulaştılar. Şimdi de bunun bedelini tüm dünya gibi biz de ödemeye çalışıyoruz. Bu zamana kadar doğaya zarar veren, iklim değişimine büyük etkileri olan ülkelerle aynı sorumlulukları paylaşıyoruz. Dünyaya karşı sorumluysak hepimizin sorumluluğu var. Artık ülkeler, coğrafi sınırlar, siyasal sınırlar kalmadı. Çevre sorunları da dahil olmak üzere dünyanın herhangi bir yerindeki her bir sorun, artık o bölgeyle sınırlı değil. Küresel ısınma kirletenleri bunaltıyor da kirletmeyenleri bunaltmıyor mu? Sorunlardan herkes etkileniyor. Dolayısıyla öncelikle çevreye karşı duyarlı olunması ve ardından çevreyle ilgili tüm teknolojik gelişmelerin takip edilip, uygulanması gerekiyor. Ayrıca, bu zamana kadar doğayı kirletenlerle kirletmeyenler de aynı kefeye konulmamalı. Bu ciddi bir haksız rekabet yaratıyor...”

Herkes kendi üzerine düşeni yapmalı
“Biz yerel yönetimler olarak sorumluluklarımızı bilmek zorundayız. Tek başına sanayi tesisleri ya da başka kurumlar suçlanmamalı. Herkes önce kendi üzerine düşeni yapmalı. Biz de bunun çabası içindeyiz. Lüleburgaz Belediyesi olarak kendi gücümüzle, çevre ile olan tüm ilişkilerimizi en üst teknolojik düzeyde tutmaya çalışıyoruz ve takip ediyoruz. Lüleburgaz Belediyesi olarak çevreyle ilgili bir strateji planımız var. Mesela 16 yıl önce ilçemizdeki çöp konteynerlerini kaldırdık. Lüleburgaz’da artık çöp konteyneri kalmadı. Çöpleri iki günde bir evlerden alıyoruz. İnsanlar konteyner olmayan bir düzene alışık olmadıklarından biraz sıkıntı çektiler ama gün geçtikçe alışılıyor. Çevreyle ilgili sorumluluk sadece kurumsal olarak belediyeye ait değil. Tüm halkın bu çabalarda katkısı olması gerekiyor. Ayrıca standart poşet kullanımını yasakladık ve atıkları ayrıştırılmış halde toplamaya başladık. Lüleburgaz göç alan bir şehir, nüfusumuz da günden güne arttığından bu çalışmaları yürütmekte biraz zorlanıyoruz. Katı atık konusunda bertaraf tesisi için arazi bulmakta da oldukça zorlandığımızı belirtmeliyim...”

Ergene’de bir ilk
“Sıvı atıklarda ise Avrupa Birliği ile bir proje yürüttük. Avrupa Birliği fonları ve ulusal kaynaklar vasıtasıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı tarafından yapımı tamamlanan ve 105 bin kişiye hizmet veren Lüleburgaz Atıksu Arıtma Tesisi 2013 yılının aralık ayında işletmeye alındı. Ergene Havzası’nda bir belediye tarafından tamamlanan ilk arıtma tesisi olma özelliğine sahip. Tesiste son derece çağdaş, uzaktan kontrolü yapılabilen tam otomasyonlu bir sistem kurulu. Çıkış suyu değerleriyle de dikkat çeken tesis, Bakanlık tarafından online takip ediliyor...”

Gündemimiz arıtma çamurları
“Atıksu arıtma konusunda bugünlerdeki gündemimiz arıtma çamurları. Arıtma çamurlarını verimli bir şekilde bertaraf etmek istiyoruz. Bir tarım firmasıyla, arıtma çamurundan organik gübre üretme konusunda görüşüyoruz. Trakya’da uzun yıllardır kimyevi gübreyle tarım yapıldığından organik madde miktarı oldukça düşük. Topraklarımız bu sayede zenginleştirilebilir. Bir Alman enstitüyle de çamurdan enerji üretmeye yönelik bazı görüşmeler yürütüyoruz”.