30 Ekim 2012 | TESÄ°S 51. Sayı (Ekim 2012)

Evsel nitelikli atıksular, mevcut su kaynaklarının her geçen gün kirlenmesine ve bu ortamlardaki canlı varlığının yok olmasına, su kalitesinin bozulmasına, sağlıklı tarımsal sulama suyu temin edilememesine ve oluşan kirlilik nedeniyle insanlar üzerinde olumsuz psikolojik etkilere sebep oluyor.
Bursa İl Özel İdaresi tarafından hayata geçirilen çevre dostu atıksu doğal arıtma teknolojisi ile kırsal yaşam şartlarını iyileştirmek, temiz ve yaşanabilir çevre anlayışını ülke sathına yaymak amaçlanıyor.
Kamuoyunda “Doğal Arıtma” olarak adlandırılan yapay sulak alanlar yöntemiyle atıksu arıtma sistemleri, sürekli enerji gereksinimi, personel istihdamı ve periyodik bakım - onarıma ihtiyaç duymaması nedeniyle konvansiyonel atıksu arıtma sistemlerine göre, kıyaslanamayacak düşük yatırım ve işletme maliyetine sahip.

Yapay Sulak Alan Teknolojisi
Sulak alanlar, ortamdaki güneş enerjisini kullanabilme ve kendi kendini yenileyebilme kapasitesine sahipler. Birçok canlı türüne yaşam alanı sağlayarak yabani bir hayat oluşturuyorlar. Organik maddeyi, askıda katı maddeyi, besinleri, toksik maddeleri, ağır metalleri giderebilmesinden dolayı yüksek arıtım kapasitesine sahipler.
Doğal arıtma sistemleri, yüzey ve dip akışlı olmak üzere iki şekilde tasarlanıyor. Bursa İl Özel İdaresi, daha az alana ihtiyaç duyulduğundan ve atıksu akışının yatak malzemesi boyunca öngörülen derinlikte ve yüzeye çıkmaksızın gerçekleşmesi nedeniyle koku ve sinek oluşumuna imkan vermediğinden dip akışlı sistemi tercih ediyor.
Çevredeki doğal malzeme kullanılarak ihtiyaç büyüklüğünde hazırlanan havuzlarda atıksuyun filtre edilmesi ve yetiştirilen sulak alan bitkileriyle suyun arıtılması esasına dayanan bu sistem, doğal yapının küçük taklitleri olarak ifade ediliyor.
Yapay sulak alan arıtma sistemlerinin arıtma verimliliği, yapılan bilimsel çalışmalarla ispatlanmış. Farklı bitki türüne ve akış şekline sahip sulak alanlarda genel olarak yüzde 80-99 BOİ5, KOİ ve bakteri giderimi, yüzde 92-95 AKM, yüzde 30-80 toplam azot ve yüzde 20-70 toplam fosfor giderimi elde ediliyor.

Yaşayan Makineler
Sistemde, ülkemizin farklı yörelerinde aksaz, hasır otu veya çoban değneği olarak adlandırılan Cattail (Typha Latifolia) yapay sulak alan bitkisi tercih edilmiş. Ülkemizin her yerinde kendi doğal şartlarında bulunan bitki, doğal yaşam şartlarına uyumlu, kendiliğinden yetişen ve çoğalan, çok ağır kış şartlarına dayanıklı bir tür.
Bursa’da, atıksu arıtma tesisi bulunan 74 köyden 52 tanesinde doğal arıtma tesisi mevcut. İlin önemli su kaynakları İznik ve Uluabat gölleri ile Nilüfer Çayı’nda 1-2 ve 5 km.’lik koruma bantları oluşturularak, bu doğal yaşam alanlarının korunması sağlanmış.
İl Özel İdaresi Laboratuvarı’nda periyodik olarak sistem giriş ve nihai deşarj noktalarından alınan atıksu numunelerinin analizleri yapılıyor. Mevcut yapay sulakalan arıtma sistemleri çıkış suyu kalitesi, öngörülen tarımsal amaçlı sulama suyu kriterlerini de sağlıyor.

Doğal Arıtma Projesinin Hedefleri
-     Sürdürülebilir doğal kaynak yönetimini sağlamak.
-     Sağlıklı bir çevre için su kaynaklarının ve ekolojik dengenin korunmasına katkıda bulunmak.
-     Arıtılmış suyun geri kazanımı ile tarımsal sulama suyu elde etmek.
-     Maruz kalınan kirliliğin önüne geçilerek, doğrudan mevcut su kaynaklarından temin edilen tarımsal sulama suyu ve ürün kalitesini artırmak, dolaylı olarak da köylünün ekonomik gelişimine katkıda bulunmak.
-     Öncelikle kanalizasyon şebekesi tamamlanmış olan köylerde, eş zamanlı olarak da yeni yapılacak tüm kanalizasyon inşaatlarını arıtma tesisi ile sonlandırmak.
-     Doğal arıtma sistemini ülke çapında yaygınlaştırmak.
-     Kırsalda yenilikçi yaklaşım ve sürdürülebilir çevre bilincini geliştirmek.
-     Benzer sorumluluğa sahip kamu kurum ve kuruluşları için model proje alternatifi oluşturmak.
-     Köylerde atıksuların toplum sağlığı için oluşturduğu tehdidi ortadan kaldırmak.
-     Bursa’nın Marka Kent hedefine, mevcut başarılı doğal arıtma projesi uygulamalarıyla katkıda bulunmak.

Doğal Arıtma Projesinin Sonuç ve Etkileri
-     Sağlıklı bir çevrenin tesis edilmesi sağlanmış.
-     Köylerden kaynaklanan atıksu kirliğinin önüne geçilmiş.
-     Salgın hastalıkların engellenmesine katkı sağlamış.
-    Bölgesel ölçekli sürdürülebilir çevre politikalarına destek olunmuş.
-     Atıksu sorununun çözümüne ekonomik ve doğal bir çözüm üretilmiş.
-     2004 yılından bu yana ilk proje, uygulama süreci boyunca her yıl Ar-Ge sonuçları doğrultusunda geliştirilmiş ve optimum çözüm odaklı inşa alternatifleri üretilmiş.

Bursa İl Özel İdaresi tarafından hayata geçirilen tesisler, bugüne kadar Uludağ ve Süleyman Demirel Üniversiteleri, İl Özel İdareleri (Ardahan, Adıyaman, Aksaray, Çanakkale, Rize, Samsun, Edirne vd.), DSİ Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı ile K.K.T.C. Çevre ve Kültür Bakanlığı’nca ziyaret edilerek, akademik çalışmalara konu edilmiş ve model olarak alınmış.

Bursa İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Bilal Çelik:
“Doğal Arıtma, doğada var olan sulak alanların, yapay usuller ve modern
tekniklerle yeniden yapılmasıdır”



Bursa İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Bilal Çelik, “İl Özel İdare olarak yapmış olduğumuz doğal arıtma çalışmaları, küçük yerleşim yerlerindeki kirli suların arıtılarak doğaya en temiz şekilde verilmesi demektir. Aslında doğal arıtma, doğada var olan sulak alanların yapay usullerle ve modern tekniklerle yeniden yapılması anlamına geliyor. Oluşturduğumuz  alanlarda sucul bitkilerle bir arıtma sağlanmakta ve o suyun içindeki kirlilik yüzde 95’e kadar arıtılabilmektedir. Arıtmış olduğumuz su rahatlıkla sulama suyu, tarımsal su olarak kullanılabilmektedir. Bu bakımdan Bursa’nın yeşil ve güzel doğasının geleceğe aktarılmasında, doğal arıtma çok büyük bir fonksiyon ifade etmektedir.” şeklinde konuşuyor.
“Yapmış olduğumuz projeyle Bursa’nın doğasını koruyoruz” diyen Çelik, şöyle devam ediyor: “Rio+20 çerçevesinde ülkemizi temsil eden örnek projelerden birisi oldu. Ayrıca şu anda ülkemizde yapılan çeşitli çevre zirvelerinde, örnek projelerin tartışıldığı ortamlarda da sürekli olarak bu doğal arıtma projesi gündeme geliyor.”

 

---

R E K L A M