23 Temmuz 2012 | TESÄ°S 48. Sayı (Temmuz 2012)

Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesi, Temiz Türkiyem Yarışması’nın “En Temiz Organize Sanayi Bölgesi” kategorisinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi ile birinciliÄŸi paylaÅŸtı…
Kuruluş çalışmaları Ankara Sanayi Odası (ASO) tarafından 1978 yılında başlatılan ve 1981 yılında altyapı çalışmalarına başlanan Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesi (ASO 1. OSB), 1990 yılında faaliyete geçti. 954 hektarlık arazide kurulu ASO 1. OSB, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu yıl ilki düzenlenen “Temiz Türkiyem Yarışması”nın “En Temiz Organize Sanayi Bölgesi” kategorisinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi ile birinciliği paylaştı.

Toplam 322 parselde 235 tesisin faaliyet gösterdiği bölgede 16 tesisin inşaatı da devam ediyor. Karma bir organize sanayi bölgesi olan ASO 1. OSB’de mobilya, döküm, gıda, elektrik, elektronik, makine, alüminyum, tekstil, zirai aletler, savunma sanayi, kimya, metal işleri, madeni eşya vb. sanayi alanlarında üretim yapılıyor. Yaklaşık 30 bin kişiye istihdam sağlayan bölgeden yılda 1,8 milyar dolarlık ihracat gerçekleşiyor. Bölgenin yıllık ekonomik büyüklüğü ise yaklaşık 6 milyar dolar.

Sanayi bölgesinin tüm altyapı hizmetleri Bölge Müdürlüğü tarafından karşılanıyor. ASO 1. OSB’de sürdürülebilir çevre politikalarını desteklemek amacıyla 1999 yılında “ASO-KOSGEB Çevre Laboratuvarı” kurulmuş. 200 parametrede akredite olan labaratuvarda yılda yaklaşık 10 bin parametre ölçüm yapılıyor.

ASO-KOSGEB Çevre Laboratuvarı’nda,

• Atık su, içme suyu, baca gazı, hava kalitesi, gürültü ile ilgili parametrelerin analiz ve ölçümleri,
• Sektör ve araştırma analizleri,
• Soğutucu gazların toplanması, temizlenmesi ve tekrar kullanılması amacıyla geri dönüşüm ve iyileştirme merkezlerinin oluşturulması ve işletilmesi,
• Montreal Protokolü kapsamında Halon Bankası kurulması ve işletilmesi
• gibi faaliyetler yürütülüyor.

Bölge Atıksu Yönetimi
ASO 1. OSB’ye 4 km mesafede Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürlüğü’nün Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi yer alıyor. ASKİ Merkezi Arıtma Tesisi’nin bölgeye yakın olması ve bölgedeki atıksuların arıtımı için gereken kapasiteye sahip olması nedeniyle ikinci bir arıtma tesisi kurulmasının; kurulum maliyeti, enerji, personel ve diğer kaynakların kullanımının söz konusu olduğu işletme giderlerine sebep olması ve hem ülke ekonomisi hem de çevresel etkileri açısından olumsuzluğa yol açabileceğinden dolayı bölgede merkezi atıksu arıtma tesisi kurulması öngörülmemiş. Bunun yerine Bölge Müdürlüğü ile Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü arasında 1997 yılında bir protokol imzalanmış. Bu protokol kapsamında bölgenin atık suları, ön arıtmadan sonra ASKİ Merkezi Atıksu Arıtma Tesisine gönderiliyor. 

Bölgenin doluluk seviyesi ve üretim kapasitesi dikkate alındığında, Türkiye de örnek gösterilebilecek, atıksu kontrolünde verimliğin yüzde 95’in üzerinde olduğu, kaynakların optimum kullanıldığı, minimum atığın oluşturulduğu, atığın kaynakta azaltım ilkesinin uygulandığı, doğal kaynak kullanımının en az olduğu ve maksimum kontrol esasına dayalı bir sistem uygulanıyor. Ayrıca merkezi arıtma tesisinin de bir çevresel boyut olduğu düşünüldüğünde, kullanılacak kimyasal ve atık oluşumundan kaynaklı çevresel riskler de oluşmuyor.
1998 yılı itibariyle yapılan atıksu kontrolü çalışmasında, öncelikle faaliyet gösteren firmaların, faaliyet konuları,  atıksu miktar ve kirlilik yükleri dikkate alınarak, kontrol sistemi geliştirilmiş. Bu sisteme göre bölge kirlilik haritası çıkarılmış ve toplam kirlilik yüküne göre, üyelere teknik ve laboratuvar desteği verilerek, ön arıtma esasları belirlenmiş. 1 adet biyolojik ve 30 adet kimyasal olmak üzere toplam 31 adet ön arıtma ile atıksu deşarj kriterleri sağlanıyor.

Bölge kanalizasyon şebekesi ile Bölge atıksuyu, ana deşarj noktalarından ASKİ kolektörüne deşarj ediliyor ve kolektörle ASKİ merkezi arıtmaya gidiyor. Bölge kanalizasyon deşarjları da her ay ASKİ tarafından denetleniyor.

Ayrıca; Bölge atıksu kontrol sistemi kapsamında tüm firmalardan, faaliyet konuları, atıksu miktar ve kirlilik yüklerine göre belli periyotlarla atıksu numuneleri alınıyor ve analizleri yapılıyor. Atıksu deşarj standartlarını sağlayamayan firmalardan Kirlilik Önleme Payı alınıyor ve firmaya deşarj standartlarını sağlaması için ön arıtma tesisi kurduruluyor.

Çevre Denetimi
Bölgedeki çevre denetimleri ve kontrolü Çevresel Risk Değerlendirme ve Atık Yönetim Merkezi ve Çevre Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından yürütülüyor.

Çevre Yönetim Birimi
ASO 1.OSB’nin Bölge Müdürlüğü mevzuat kapsamında; Çevre Yönetim Birimi’ni kurmuş ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan onayını almış. Çevre Yönetim Birimi, bölgenin çevre yönetim sistemini (su, atıksu, emisyon, atık, gürültü, vb.) yürütüyor. Birimin başlıca faaliyet alanları, atıksu kontrolü ve deşarj izinlerinin verilmesi, atık yönetiminde ortak çözüm üretilmesi ve sistemin işletilmesi, hava kalitesi kontrolünün sağlanması, içme suyu kalitesi kontrolleri, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesi ve kontrolü ve çevre mevzuatı kapsamında eğitim faaliyetleri yapılması.

Çevre Yönetim Biriminde; çevre konusunda on iki yıllık tecrübeli Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü mezunu Şemsi Yeşildoğan ve sekiz yıllık tecrübeli Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü mezunu Selami Alagöz görev yapıyor.

Denetleme ve Analiz
Mevzuatın uygulanması konusundaki tüm denetimler Çevresel Risk Değerlendirme ve Atık Yönetim Merkezi tarafından yürütülüyor. Analizler merkez bünyesinde yer alan ASO-KOSGEB Çevre laboratuvarı tarafından yapılıyor. Laboratuvarın T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından almış olduğu Y-06/030/2008 belge nolu Çevre Analizleri Yeterlilik Belgesi ve AB-0134-T nolu Akreditasyon Sertifikası mevcut.

Toplama Taşıma Hizmetleri
Bölgede faaliyet gösteren firmalardan çıkan evsel katı atıklar, Bölge Müdürlüğüne ait iki adet 18 m3 kapasiteli hidrolik sıkıştırmalı atık toplama aracıyla düzenli olarak toplanıyor. Toplanan evsel atıklar, Ankara Büyükşehir Belediyesi düzenli atık depolama alanına naklediliyor.
Bölgede ayda 400 bin kg evsel atık toplanıyor. Yeşil alanlarından ve firmaların yeşil alanlarından çıkan peyzaj atıkları da Müdürlük tarafından toplanıyor. Peyzaj atıkları içerisinde kompost yapımına uygun materyaller (biçilen çimler ve yabancı otlar, dökülen yapraklar, vb.) ayrı toplanıp değerlendiriliyor. Peyzaj atıklarından yapılan kompost, yeşil alanlardaki ağaç ve bitkilerin gübrelemesinde kullanılıyor.

Ambalaj Atığı Yönetimi ve Uygulama
Bölgede ambalaj atıklarının yönetimi için ASO 1. OSB Entegre Atık Yönetimi ve Ara Depolama Tesisi kurulmuş. 2010 yılından bu yana faaliyet gösteren tesis, 4540 metrekare alan üzerinde yer alıyor. Tesisin Tehlikeli Atık Ara Depolama ve Ambalaj Atığı Toplama-Ayırma konularında Geçici Faaliyet Belgesi bulunuyor. Tesisin Entegre Çevre İzin ve Lisans süreci de devam diyor. 2011 yılı kasım ayından bu yana ambalaj atığı kabulü yapılan tesise kabul edilen ambalaj atığı miktarı yaklaşık 200 bin kg.
Ayrıca, tesisin tehlikeli atık taşınması için lisanslı araçları da var. 2010 yılı itibarıyla tesise kabul edilen tehlikeli atık miktarı ise yaklaşık 500 bin kg.

Baca Gazı Emisyon ve Emisyonları Yönetimi ve Uygulaması   
Bölge içerisindeki firmaların mevzuat kapsamında Çevre İzin ve Lisansı alması gerekliyse izin belgelerini İş Yeri Açma Çalışma Ruhsatları kapsamında Bölge Müdürlüğüne ibraz etmek zorunda. Ayrıca, Bölge Müdürlüğü tarafından tespit edilen uygunsuzluklarda ya da çevrede rahatsızlık meydana geldiğinde tesis incelemeye alınıyor ve tesisin gereken önlemleri alması sağlanıyor.

İklim Değişikliğine Uyuma Yönelik Projeler ve Çalışmalar
Bölge Müdürlüğü tarafından iklim değişikliğine uyum çerçevesinde üç adet proje; verimlilik kapsamında da bir adet proje yürütülüyor.    

Türkiye Halon Bankası (TÜHAB):
Ozon tabakasını incelten maddelere ilişkin Montreal Protokolü kapsamında, Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda Ankara Sanayi Odası 1.Organize Sanayi Bölgesi bünyesinde kurulan “Halon Bankası” bir sosyal sorumluluk projesi kuruluşu. ASO 1. OSB bünyesinde kurulan Türkiye Halon Bankası, Ocak 2007 tarihinde fiilen faaliyetlerine başlamış ve  Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından “Tek Kuruluş” olarak yetkilendirilmiş. Halon Bankası, Türkiye çapında mevcut halon gazlarının kayıt altına alınmasını, Halon gazı alternatiflerine ait eğitimlerin ve teknik desteğin verilmesini, Halon gazlarının, toplanması, depolanması işlenmesi, testlerinin yapılması ve ihtiyaç sahibi kurum ve kuruluşlara satılmasını sağlıyor.
Ayrıca, Türkiye Halon Bankası çatısı altında faaliyet gösteren bir diğer kuruluş ise Ankara Soğutucu Gaz Geri Dönüşüm ve Temizleme Merkezi. Bu merkezde, soğutucu gazların temizlenerek kullanıcılara tekrar geri dönüşümü sağlanıyor.

Soğutucu Gaz İyileştirme Merkezi
Ankara Sanayi Odası ile Sanayi ve KOSGEB arasında 27.09.2005 tarihinde yapılan protokol gereği, Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesi bünyesinde Gaz İyileştirme Merkezi kurulmuş. Merkez, ozon tabakasına zarar veren gazlardan soğutma gazlarının ( R12, R22 v.s.) ıslahı, ıslah edilmeyen gazların ise biriktirilerek imhası için depolanmasını sağlıyor.  

Yeni Başlayacak Olan OTİM Bertarafı Pilot Projesi
Projenin amacı, Türkiye’de özellikle soğutma-iklimlendirme sektöründe 2005 yılı itibariyle üretimde kullanımı sonlandırılmış olan, ancak halen içeren cihazların kullanımda bulunduğu ve servis hizmetlerinin geri kazanım yolu ile gerçekleştirildiği CFC’lerin bertaraf edilmesi.

Projeyle öncelikli olarak, halihazırda toplanmış ya da erişilebilir CFC stoklarının bertarafı ve eşzamanlı olarak kullanımdaki soğutma-iklimlendirme cihazlarında bulunan CFC’lerin belirlenerek, geliştirilecek toplama-depolama-doğrulama-yakma sistemi dahilinde bertarafı sağlanıyor.

Verimlilik Projesi
EKO-Endüstriyel Parklar Çevre Destek Sistemi (EPESUS) Projesi, KOBİ’lerin enerji ve hammadde tasarrufu uygulamaları için geliştirilecek örnek bir Ar-Ge projesi. Projenin amacı, bir sanayi bölgesi ya da herhangi bir iletişim ağı içinde bulunan KOBİ’lerin çevresel gereksinimlerinin geliştirilmesi, kümelenmesi, atık yönetimi, kaynak kullanımı ve enerji verimliliklerini geliştirme konularında EPESUS Bilgi Sistemi ile destek sağlanması.

Proje Kapsamında:

• Sanayicimizin rekabet edebilirliği ve uyum süreci hedefleri, AB ve ulusal strateji ve yasalarımızın hedefleri dikkate alınarak, endüstriyel aktivitelerin enerji tasarrufu potansiyelinin analitik analizi yapılacak,
• Binalarda Yaşam Döngüsü Analizi dikkate alınarak ve ilgili kılavuzlar çıkarılarak, çevre dostu ve enerji tasarruflu binalar yapabilmek için hesaplama ve sistem önerileri geliştirilecek,  
• Eko-endüstriyel parktaki (EEP) sanayiciler için materyal ve atık konusunda çevresel etkileri belirlemek üzere veri tabanları oluşturulacak,
• Böylece görsel olarak fayda ve maliyetlerini analiz edebilecek,
• Sanayicinin sürdürülebilir ürün ve üretim prosesleri analiz edilirken aynı zamanda, çevre ile ilgili sorumlulukları da belirlenmiş olacak,
• Yukarıdaki çalışmaları destekleyecek ve gerçekleştirecek EPESUS bilgi sisteminin geliştirilmesi ile özellikle karar verme sürecindeki yöneticilere destek vermiş olacak. 
  

Bölge Dışı Ağaçlandırma ve Yeşillendirme Projeleri
Bölge Müdürlüğü, bölge yeşil alanlarında yapılan çalışmaların yanı sıra sosyal sorumluluk bilinci içerisinde bölge sınırları dışında da ağaçlandırma çalışmaları yapıyor. Bu kapsamda, Bölge dışında 220 bin metrekarelik alan 18.500 adet fidan dikilerek ağaçlandırılmış.

Bölgedeki Çevre Tanzimi ve Ağaçlandırma Çalışmaları
Bölge imar planında yeşil alan olarak ayrılan alanlarda gerekli çevre düzenlemesi ve ağaçlandırma çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmalarla yaklaşık 500 bin metrekarelik yeşil alan; orman, koruluk, yol kenarı ve refüj ağaçlandırılması şeklinde düzenlenmiş. 

Bu çalışmalar neticesinde bölgede, 50 bin adet ağaç, 200 bin adet çalı gurubu bitki ve gül, 40 bin metrekare çim alan ve bölge serasında yetiştirilerek yeşil alanlara dikilen yıllık 30 bin adet mevsimlik çiçek ve peyzaj uygulamaları yer alıyor. Bölge yeşil alanlarının sulamaları, otomatik sulama sistemleri ve damla sulama sistemleri kullanılarak yapılıyor, böylece verimli sulama ve su tasarrufu sağlanıyor. Ayrıca, bölge sağlık koruma bandındaki yamaç arazilerde, özellikle erozyonun engellenmesi amacıyla kapari fidanları da dikilmiş.

Ulusal ve Uluslararası Ar-Ge Çalışmaları
Ulusal ve uluslararası Ar-Ge çalışmaları kapsamında iki adet proje yürütülüyor. Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesi Bilişim ve Haberleşme Platformunun Oluşturulması Projesi:
Ankara Kalkınma Ajansı’nın “Yenilikçi Uygulamalar Mali Destek Programı” kapsamında desteklenen, 21.11.2011 tarihinde başlayan ve 21.11.2012 tarihine kadar devam edecek olan projeyle 1. OSB’deki mevcut bilgi iletişim altyapısı, çok amaçlı ve sürekli yenilenen “Bilişim ve Haberleşme Platformuna” dönüştürülerek, firmalara veri iletişim ve internet hizmetlerinin yanında sanal fuar, e-ticaret ve e-öğrenme fonksiyonları ile güçlendirilmiş daha geniş kapsamlı ve daha hızlı on-line hizmet sunulacak.

Metal Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunlarının Araştırılması İşbirliği Projesi:
Bölgede iş sağlığı ve güvenliğine yönelik de çalışmalar yapılıyor. Bu kapsamda, ASO 1.Organize Sanayi Bölgesi ile İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (İSGÜM) tarafından Metal Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunlarının Araştırılması İşbirliği Projesi yürütülüyor.

Projenin amacı, ASO 1. OSB’de hizmet veren metal sektöründeki çalışanların, maruz kaldıkları risk faktörlerinin yapılacak ortam ölçümleriyle araştırılması, belirlenen işyerlerinde çalışanların odyometrik testlerinin yapılması, yapılan ortam ölçümlerine göre işyerlerinde alınması gereken önlemlerin belirlenmesi ve çalışanların ve işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği alanında duyarlılığın arttırılması.

 

---

R E K L A M