Küresel iklim değişikliği ve küresel ekonomik kriz 21. yüzyılın en önemli sorunları. Çevrenin ve hayatın kaynağı olan su, küresel bir diğer sorun. Su yoksa hayat da yok. Dünyada hızla artan nüfus, tarım ve sanayileşme ile birlikte yaklaşık 1.2 milyar insan  temiz kullanma suyu kaynaklarından yoksun. Milyonlarca insan ise temiz içme suyuna ulaşamıyor. Oysa evindeki musluklardan yeterli miktarda temiz suyu içebilmek her insanın doğal bir hakkıdır. Günümüzde temiz su eksikliği ve bunun yol açtığı hastalıklar yüzünden yılda 5 milyon insan ölmektedir. Bu sayı savaşlarda ölen insan sayısından daha çoktur.

Neden su sorunu yaşanıyor?

Küresel İklim Değişikliği: Dünyada her ülkenin suyla ilgili sorunları var. Küresel ısınmayla birlikte buzullar eriyor, dünyanın nemli bölgeleri daha fazla yağış alıyor, sel problemi yaşanıyor. Kurak bölgeler ise giderek daha az yağış alıyor ve daha çok kuraklaşıyor. Kurak yerlerde yağışlar azaldıkça baraj, göl, nehir gibi yeryüzü su rezervleri kurumaya yüz tutuyor, yeraltı su kaynakları beslenemiyor. Su ve iklim değişikliği arasında bir bağlantı var ancak kuraklık sorunu sadece iklim değişikliğine bağlı değil. Aslında su kaynakları yetersiz değil.

Çevre Katliamları-Kirlilik: Ağaçlar ve bitki örtüsü yok ediliyor. Yağmur suyu artık toprakta tutulamıyor, hızla akıp gidiyor, yeraltı sularını besleyemiyor. Erozyon sonucu su ve toprak kaybediliyor. Diğer taraftan endüstriyel, tarımsal, evsel kirleticilerle temiz su kaynakları kirletiliyor.

Bilinçsiz Su Tüketimi: Elbette kuraklığın sebepleri sadece küresel ısınma, çevre katliamları, kirlilik değil. Doğal döngüsünde su, yağışlarla bir miktar yeraltı sularına, sonrasında yeryüzü sularına ve buharlaşma ile tekrar atmosfere döner. Küresel ısınmayla artan buharlaşma kaybı ve azalan yağış elbette kuraklıkta etkilidir ancak tarım, sanayi, evsel su tüketimine aynı şekilde kontrolsüz, bilinçsiz ve aşırı kullanıma devam edildiğinden su kaynaklarının azalması çok normaldir.

Politikalar: Birleşmiş Milletler, dünyada su sıkıntısı yaşanmasında yolsuzluklar ve kötü yönetimin, küresel iklim değişiklikleri kadar etkili olduğunu belirtmiştir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde teknik düzeyde yeterli uzman çalıştırmak yerine işi bilmeyenlerden oluşan siyasi kadrolaşmalar, denetim mekanizmasının yetersiz olması yanlış yatırımlarla maddi kayıplara yol açmaktadır. Ayrıca etkin bir su yönetiminin olmaması da suyun maliyetini arttırmaktadır. 

Etkin bir ?Su Yönetimi? ile tüm bu sorunlar engellenebilir.

Su yönetimi: Su kaynaklarını kirletmemek, su arzını, tüketimini optimize etmek, su geri kazanımını maksimuma çıkarmak ve bunları yaparken en tasarruflu su teknolojilerini kullanmak demektir. Dünyada mevcut su kaynaklarının % 75?inin tarımsal sulama amaçlı kullanıldığı biliniyor. Bu nedenle tarımda açık sulama (salma sulama) yöntemi % 100 terk edilip, kapalı (basınçlı) sulamada ise ileri bir teknoloji olan damla sulama uygulamalarına geçilmelidir. Nüfus artışıyla birlikte tarımsal ürünlere ihtiyacın artması doğaldır ancak iklim değişikliğini dikkate almadan yeryüzü, yeraltı sularını tarımsal sulama bahanesiyle verimsizce kullanmamak gerekir.

Endüstrilerde yeraltı ve yeryüzü sularınının kontrolsüz ve aşırı tüketimine sınırlama getirilmelidir. fiehir altyapılarında kayıp ve kaçaklar önlenmeli, evsel atıksular, yağmur sularından ayrı toplanmalıdır, atıksu arıtma tesislerinden çıkan arıtılmış sular, tarımsal sulamada kullanılmalıdır.

Su kamusal bir ihtiyaç maddesidir, ticari bir mal değildir. Suyun sadece ekonomik değeri ile değil, bir yaşam hakkı olarak sosyal değerleriyle de ele alınması gerekmektedir. Gelecek nesillere sağlıklı ve yeterli su bırakabilmesi için kaynakların çok iyi korunup, akılcı kullanılması gerekmektedir.

Berna Akın

Yazıişleri Müdürü / Teknik Editör