PERSPEKTİF 16. Sayı (Eylül Ekim 2007)

Yaşadığımız dünyada sonsuz sandığımız kaynakları hoyratça kullanıp, sürdürülebilir kalkınma uğruna çevreyi bilinçsizce kirletip ondan sonra telafi yolunu seçmek mi? Yoksa her şeyin bir sonunun olduğunu kabul ederek, "önceliğimiz çevre" diyerek sorunları olmadan önce önlemek mi?
Hemen her gün basında yer alan haberlere baktığımızda çoğumuz yaşanan olaylar karşısında önlem alınması için mutlaka büyük bir felaket ya da bir can kaybı olması mı gerekir diye düşünmüşüzdür. Bu düşünceyi destekleyen birçok örnek verilebilir. Bizler maalesef arıtma tesisi yapmak için önce canlıların ölmesini bekliyoruz. Çevrenin önemli olduğunu anlamak için önce toprağın altında bir yerde gömülü olan zehirli varillerin bulunmasını bekliyoruz. Su tasarrufu yapmak için önce kaynakların tükenmesini ve suların kesilmesini bekliyoruz.

Önleyici faaliyetler tespit edilip uygulanmış olsaydı bugün karşılaştığımız birçok sorun muhtemelen hiç yaşanmazdı. Bu sayede ozon tabakası delinmeden önce CFC kullanımı sınırlanırdı. Alıcı ortamlar kirlenmeden, pek çok canlı türü yok olmadan önce arıtma tesisleri yapılırdı. Göller kurumadan, barajlarda sular tükenmeden önce su tasarrufu yapılırdı. Küresel ısınma olmadan önce zararlı gazların emisyonları azaltılırdı.

Bugüne kadar bilinçsizlik ve ekonomik sebeplerle göz ardı edilen ve en nihayetinde sorunlarla karşılaşıldıktan sonra düzeltilmeye çalışılan çevre konuları, önleyici faaliyet olarak yıllar öncesinde ele alınmalıydı. Bu sayede bugünleri dünden görerek; yıllar önce çevre teknolojisi üreten ve bu teknolojiyi satarak ekonomik getiri ve çevre koruması sağlayan bir ülke olabilirdik. Tabi kaçırılan fırsatlara ve kaybedilen çevresel kaynaklara üzülmek için artık çok geç.

Zaman gittikçe daralıyor. Bundan sonra neler yapılabilir diye baktığımızda önleyici faaliyetleri hayatımızın bir parçası yapmalı ve gelecekteki sorunları ve fırsatları bugünden düşünmeli ve ona göre harekete geçmeliyiz.

Bizler de "önceliğimiz çevre" diyenlerdeniz. Bir şeyler yapmak için daha ne olmasını bekliyoruz?

Berna Akın

Çevre Mühendisi

bernaakin@dogayayin.com