YÃœK. MÃœH. ENÄ°S BURKUT
enis@burkut.com.tr

Ä°ÅŸletmelerde kullanılan kuyu sularının kalitesine güvenemeyiz. Bazı kuyu suları yeraltı özellikleri sebebi ile düÅŸük kalitede olabilir. Bazı kuyu sularına yer üstü kirlilikleri sızabilir. Depremlerden sonra da kuyu suyu kalitesi deÄŸiÅŸebilir

1990’lı yıllarda, A.B.D.’ne yolculuk yaparken, bu uzun süren yolculukta, uçakta yanıma oturmuÅŸ olan kiÅŸi ile sohbet ettik. Bu kiÅŸi benim su konusundaki uzmanlığımı öÄŸrenince ÅŸu konudaki derdini uzun uzun anlattı: “Amerika’da büyük bir çiftliÄŸi iÅŸletiyorum ve çiftlikteki evimde oturuyorum, 14 kuyumuz var fakat hiçbir kuyumun suyunu içemiyoruz; çünkü uzun yıllardır tarımda kullandığımız suni gübreler yer altına sızarak kuyu sularımızın hepsini zehirlemiÅŸ.”

Kuyu Sularında Amonium - NH₄

Gene 1990’lı yıllarda, yukarıda sözünü ettiÄŸim olaya çok benzer bir olay için ülkemizdeki bir sanayi kuruluÅŸu acilen beni iÅŸletmeye davet etmiÅŸti. Tarımsal arazinin yanına kurulmuÅŸ olan iÅŸletmenin kuyu suyu içilebilir lezzetteymiÅŸ, personel bu suyu içermiÅŸ, fakat o gün öÄŸlen yemeÄŸinden sonra birkaç kiÅŸi zehirlenmiÅŸ ve hemen hastaneye götürülmüÅŸ. Uçakta bana anlatılanı hatırladığım için yemekhanedeki sudan örnek alıp hemen bir su laboratuvarına göndermelerini saÄŸladım. Ä°letkenlik, pH ve Amonyum (NHâ‚„) ölçülmesini istedim. Sonuç: Ä°letkenlik düÅŸük çıktı, bu sebeple su içilebilir lezzete sahipti. Ancak sudaki NHâ‚„ miktarı yüksekti ve bu su içmek için hiç uygun deÄŸildi, hatta “zehirli” sayılırdı. Ä°ÅŸletme yanındaki tarımsal arazide kullanılmış olan suni gübrelerde bulunan azotlu maddeler yaÄŸmur suları ile yer altına sızıp kuyu suyuna karışmış ve bunun sonucu kuyu suyu insan için zararlı, hatta zehirli olmuÅŸtu.

Bir farklı örnek: Yeni kurulan bir gıda iÅŸletmesi, iÅŸletme için gerekli tüm cihazları getirip monte ettikten sonra, kuyu sularının analizi yaptırmış ve kuyu suyunda 5 mg/L NHâ‚„ olduÄŸunu öÄŸrenmiÅŸ. Çünkü bu yeni iÅŸletme bir inek çiftliÄŸi yanına kurulmuÅŸ ve topraÄŸa düÅŸen hayvan dışkıları yıkama suları ve yaÄŸmur suları vasıtası ile yer altına sızıp komÅŸu iÅŸletmenin kuyu suyu kalitesini etkilemiÅŸ. Bu gıda iÅŸletmesinin açılışına 10 gün vardı ve biz bu 10 gün içinde NHâ‚„ giderim sistemini kurmayı baÅŸardık.

Yazının devamı için tıklayın