YÜK. MÜH. ENİS BURKUT
enis@burkut.com.tr

İşletmelerde kullanılan kuyu sularının kalitesine güvenemeyiz. Bazı kuyu suları yeraltı özellikleri sebebi ile düşük kalitede olabilir. Bazı kuyu sularına yer üstü kirlilikleri sızabilir. Depremlerden sonra da kuyu suyu kalitesi değişebilir

1990’lı yıllarda, A.B.D.’ne yolculuk yaparken, bu uzun süren yolculukta, uçakta yanıma oturmuş olan kişi ile sohbet ettik. Bu kişi benim su konusundaki uzmanlığımı öğrenince şu konudaki derdini uzun uzun anlattı: “Amerika’da büyük bir çiftliği işletiyorum ve çiftlikteki evimde oturuyorum, 14 kuyumuz var fakat hiçbir kuyumun suyunu içemiyoruz; çünkü uzun yıllardır tarımda kullandığımız suni gübreler yer altına sızarak kuyu sularımızın hepsini zehirlemiş.”

Kuyu Sularında Amonium - NH₄

Gene 1990’lı yıllarda, yukarıda sözünü ettiğim olaya çok benzer bir olay için ülkemizdeki bir sanayi kuruluşu acilen beni işletmeye davet etmişti. Tarımsal arazinin yanına kurulmuş olan işletmenin kuyu suyu içilebilir lezzetteymiş, personel bu suyu içermiş, fakat o gün öğlen yemeğinden sonra birkaç kişi zehirlenmiş ve hemen hastaneye götürülmüş. Uçakta bana anlatılanı hatırladığım için yemekhanedeki sudan örnek alıp hemen bir su laboratuvarına göndermelerini sağladım. İletkenlik, pH ve Amonyum (NHâ‚„) ölçülmesini istedim. Sonuç: İletkenlik düşük çıktı, bu sebeple su içilebilir lezzete sahipti. Ancak sudaki NHâ‚„ miktarı yüksekti ve bu su içmek için hiç uygun değildi, hatta “zehirli” sayılırdı. İşletme yanındaki tarımsal arazide kullanılmış olan suni gübrelerde bulunan azotlu maddeler yağmur suları ile yer altına sızıp kuyu suyuna karışmış ve bunun sonucu kuyu suyu insan için zararlı, hatta zehirli olmuştu.

Bir farklı örnek: Yeni kurulan bir gıda işletmesi, işletme için gerekli tüm cihazları getirip monte ettikten sonra, kuyu sularının analizi yaptırmış ve kuyu suyunda 5 mg/L NHâ‚„ olduğunu öğrenmiş. Çünkü bu yeni işletme bir inek çiftliği yanına kurulmuş ve toprağa düşen hayvan dışkıları yıkama suları ve yağmur suları vasıtası ile yer altına sızıp komşu işletmenin kuyu suyu kalitesini etkilemiş. Bu gıda işletmesinin açılışına 10 gün vardı ve biz bu 10 gün içinde NHâ‚„ giderim sistemini kurmayı başardık.

Yazının devamı için tıklayın