DR. MÜH. MEHMET GÜLBAŞ

Su, dünyamızda çok önemli bir yere sahip olup, tümcanlıların yaşaması için muhtaç olduğu maddedir. Aynı şekilde dünya tarımı, hayvancılığı, endüstrisi ve teknolojileri için de suyun çok önemli ve vazgeçilemez bir hammadde kaynağı ve kullanım ürünü olduğunu, dünyanın %70’inin su ile kaplı olmasına rağmen, bu suyun% 80’inin insan, canlı ve bitkiler için kullanıma ve tüketime uygun olmayan, tuzlu, kireçli, acı su olduğunu, gezegenimizdeki kullanılabilir ve tüketilebilir tatlı su oranın % 2.6’sine eşdeğer olduğunu ve içilebilir temiz suyun ise sadece gezegenimizde bulunan su miktarının %1’ine tekabül ettiği Su ve Çevre Teknolojileri dergisinin 2022 Ocak ayındaki sayısında yayınlanan, “iki Harfli kelime, Yaşamın İksiri Su”, başlıklı, (1) bilimsel makalemde belirtiğim gibi, dünya insanlığı tarafından bilindiği bir gerçektir.

Falkenmark İndeksi değerlendirmesine göre su rezervi 1700 m3/kişi/yıl’ın üstünde olan veya yıllık aldığı yağış miktarı minimum 1700 m3/kişi/yıl kadar olan ülkeler Su zengini, 1000-1700 arasındaki ülkeler su stresli, 500-1000 arasındaki ülkeler su kıtlığı olan ve Su fakiri, 500 m3/kişi/ yıl altında olan ülkeler kesin Su kıtlığı olan ülkelerdir (2, 3). Türkiye’nin su kaynakları potansiyeli aldığı 640-645 mm yağış, 500-505 milyar m3/kişi/yıl suya tekabül etmektedir, bu da dünya ortalamasının çok altındadır. Türkiye Falkenmark İndeksi’ne göre su sıkıntısı ve su kıtlığı çeken ülkeler arasındadır (3).

Temiz veya saf su, kimyasal bileşik H2O, iki adet hidrojen ve bir adet oksijen atomlarının birleşerek, H2O-su molekülünü oluşturmasından meydana gelir. Suyun muhtelif madde ve kimyasalları çözme özelliğinden dolayı, tabiattaki hiç bir su, yağmur suyu, kuyu suyu, nehir veya göl suyu, hiç bir zaman saf ve temiz değildir. Suyun oluşması ve tanımlanmasına göre sular muhtelif madde ve malzemeleri çözülmüş veya süspansiyon olarak içermektedir. Nadir olarak yüksek dağlardaki göllerde ve tabii su havuzlarda veya yer altı havuzlarında temiz ve içilebilir suya rastlanmaktadır. Bunlar da günden güne azalmakta ve eksilmektedirler. Her nevi tabii su genel olarak, muhtelif seyreltik tuz çözeltileri içermektedirler.

Bu tuz çözeltileri genel olarak, erdalkali ve/veya alkali metallerin sudaki klorid, sulfat, nitrat, karbonat, bikarbonat tuzları olarak bulunurlar. Örnek olarak sodyum klorür (NaCl), kalsiyum karbonat (CaCO3), magnezyum karbonat (MgCO3) kaliumchlorid (KCl) veya bu elementlerin sülfatları, nitratları, fosfatları, bikarbonatları silikatları, floridleri ve diğer değişik moleküller olarak da bulunabilirler. Bunların yanı sıra mangan ve demirin bileşikleri, oksijen ve karbondioksit gibi kimyasallar da suda çözülmüş olarak bulunabilirler.

Yazının devamı için tıklayın