Dilek AÅŸan

Taksim Danışmanlık Hizmetleri Kurucu Genel Müdürü Global Raporlama Uzmanı

Küresel iklim sistemi, atmosfer tabakası, okyanuslar ve diÄŸer su kütleleri, buzullar, kara parçaları, hava olayları, biyolojik unsurlardan vs oluÅŸan oldukça karmaşık ve birbiriyle sürekli etkileÅŸimli halinde bulunan çok büyük bir yapıdır. Bu sistemin çalışma düzeni ve sınırları zaman içerisinde kendi iç dinamiklerinin (volkanik patlamalar, solar deÄŸiÅŸimler, gezegen hareketleri vs) etkisi ile deÄŸiÅŸebilir. Fakat bu, binlerce yıl ile ifade edilebilecek kadar uzun sürelerde gerçekleÅŸir. Bunun yanında, insan kaynaklı nedenlerden ötürü iklim sistemi üzerinde çok daha hızlı deÄŸiÅŸimler olabilir. Özellikle atmosferdeki gaz bileÅŸiminin ve yoÄŸunlunun deÄŸiÅŸimi ve arazi morfolojisindeki beÅŸeri faktörlerden kaynaklı deÄŸiÅŸiklikler iklim sisteminde sadece birkaç yüzyıl içerisinde çok büyük deÄŸiÅŸikliklere neden olabilir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren baÅŸlayan ve halihazırda içinde bulunduÄŸumuz deÄŸiÅŸim süreci buna örnektir.

Bugün iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi olarak tanımladığımız küresel çevre sorununun en önemli sebebi atmosferdeki sera gazı yoÄŸunluÄŸunun beÅŸeri faaliyetlerden ötürü çok hızlı bir ÅŸekilde artmasıdır. Bu gazların yoÄŸunluÄŸunun artması, güneÅŸten gelip dünyadan geri yansıyan ışınların daha fazla tutulmasına neden olur. Bu da küresel ısınma ve diÄŸer çevresel problemleri beraberinde getirir. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadele edebilmek için sebeplerini ve etkilerini doÄŸru ÅŸekilde anlamak büyük önem taşıyor.

Küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin en önemli sebebi baÅŸta ulaşım, üretim ve enerji olmak üzere farklı alanlardaki karbon emisyonlarıdır. Hayatımızın her alanında kullandığımız ürün ve hizmetlerin yaÅŸam döngüsü boyunca bir karbon ayak izi bulunmaktadır. Bu oran ne kadar büyük olursa iklimimiz de o kadar kötü etkilenecektir. Aynı ÅŸekilde ormanlık alanların azalması, karbondioksiti yakıt olarak kullanan bitkilerin de azalmasına neden olduÄŸundan atmosferdeki sera gazı miktarını ve dolayısıyla iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini artırıyor. Peki iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi nelere sebep olur, yani iklimimizin giderek deÄŸiÅŸtiÄŸini nasıl gözlemleyebiliriz?

Yazının devamı için tıklayın