7 Ekim 2019 | SU DÜNYASI 135. Sayı (Ekim 2019)

1.388 kez okundu

Yazar’ın notu: Bu yazımız, hizmet verdiğimiz sanayi tesislerinde gördüğümüz ve edindiğimiz, paslanmaz çeliğin korozyonu bilgileri ile sınırlıdır, paslanmaz çeliğin tüm korozyon sorunlarını anlatan bir yazı değildir.

Piyasada “Karbon çelik” veya “Siyah demir” olarak adlandırılan ve korozyona karşı boya türleri ve galvanizleme teknikleri ile korunan metalin maliyeti, paslanmaz çeliğe kıyasla çok düşük olduğundan, işletmelerde karbon çelik ile imal edilmiş ekipmana daha çok rastlanır. Paslanmaz çelikler normal atmosferik şartlara ve normal sulu ortamlara dayanıklıdır. Asitli ve bazik ortamların birçoğuna da dayanıklıdır. Paslanmaz çelik korozyona dirençli olduğu için birçok uygulama için tercih edilir; ancak bazı ortamlarda paslanmaz çelik dahi korozyona karşı koyamaz ve paslanır. Paslanmaz çelik normal karbon çeliğe kıyasla görünüşü düzgün olduğu için bazı işletmelerde görsellik sebebi ile de tercih edilir. Paslanmaz çelik en çok içecek ve gıda sanayiinde, ilaç, kimya ve kağıt sektöründe çok kullanılır.

Paslanmaz çeliğin korozyonu: Sanayi işletmelerinde en çok rastladığımız paslanmaz çelik korozyonu “Klorür İyonu” (Cl¯) korozyonudur. Klorür iyonu suyun içinde bulunduğu gibi, işletmelerin kullandığı farklı ürünlerin içinde de bulunur: örneğin NaCl (tuz), HCl (Hidroklorik asit), NaOCl (Sodyum hipoklorit – Klor).

(NOT: Klor, Klorür, Hipoklorit kelimelerindeki anlam karışıklığını açıklayan makalemiz, Su ve Çevre Dergisi Temmuz 2013 sayısında yayınlanmıştır.)

Paslanmaz çelik malzemenin metalürjisinin bozulduğu noktalarda, yani kaynak noktaları, perçin, delik, taşlama yerleri genelde korozyona daha müsait yerlerdir. Ayrıca basınçlı kaplarda ve yerlerde, metalin gerilimi sebebi ile de korozyon olayı artar. Asitlerin oluşturduğu çok düşük pH ortamı da paslanmaz çeliği bozar.

Ortamda Bulunan “Cl¯” İyonunun Paslanmaz Malzemeye Tesiri

Bir sanayi işletmesindeki işletme sularında “Cl¯” iyonu az dahi olsa, bu sanayi işletmesi bir şekilde NaCl (tuz), HCl (Hidroklorik asit), NaOCl (Sodyum hipoklorit – Klor) kullanıyor olabilir ve işletmeci bu maddeleri paslanmaz çelik ile imal edilmiş ekipmanlara yakın bir yerde barındırıyorsa, havada uçuşan ve “Cl¯” iyonu içeren gaz veya maddeler çevredeki paslanmaz çeliği kesinlikle paslandırır. Resim 1’de görüldüğü gibi, paslanmaz çelik ile imal edilmiş kartuş filtre kabı, ortamdaki “Cl¯” iyonu içeren maddeler ile paslanmıştır. İşletmelerde bu resimdekine benzer, ortam havasındaki “Cl¯” iyonu ile paslanmış birçok malzeme görmek mümkündür.

Yazının devamı için tıklayın