30 Mart 2015 | TESİS 80. Sayı (Mart 2015)

Mersin kent merkezinin su ihtiyacını karşılayan Berdan İçmesuyu Arıtma Tesisi, 390.000 m³/gün içme suyu arıtma kapasitesine sahip...
Mersin kent merkezinin yanı sıra Tarsus’a da içme suyu sağlayan Berdan İçmesuyu Arıtma Tesisi, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından projelendirilmiş ve inşa ettirilmiş. Günlük su arıtma kapasitesi 390 bin metreküp olan Berdan İçmesuyu Arıtma Tesisi, suyu Tarsus Çayı üzerinde bulunan Berdan Barajı’ndan alıyor.  Berdan Barajı İçme Suyu Arıtma Tesisi’nden Karacailyas Pompa İstasyonuna gelen içme suyu, D1 su deposuna aktarılıp Mersin içme suyu dağıtım sistemine dahil oluyor.
Berdan İçmesuyu Arıtma Tesisi, her birinin kapasitesi 130.000 m³/gün olan 3 kısımdan oluşuyor. Pompa Binası ve Havalandırma Havuzu, bu 3 kısım tarafından ortak kullanılıyor.


Havalandırma Ünitesi: 
Pompalar yardımı ya da cazibeyle tesise alınan su, ilk olarak havalandırma ünitesine geliyor. Kaskat tipi havalandırma havuzunda su, basamaklardan düşürülerek havadan oksijen kazanması sağlanıyor. Ön klorlama yapıldıktan sonra Hızlı Karıştırma Ünitesi’ne gönderiliyor.


Hızlı Karıştırma Ünitesi
Hızlı Karıştırma Ünitesi’nde bir motor tarafından tahrik edilen pervane yardımıyla, dozlanan kimyasal maddelerin suya homojen olarak karışması sağlanıyor. Hızlı Karıştırma Ünitesi’nde suya pH ayarlayıcı sülfürik asit, asıl koagülant madde olan alüminyum sülfat ve yardımcı koagülant madde olan polimer dozlaması yapılıyor. Pervane yardımıyla homojen hale getirilen su, dağıtım odalarından Durultma Havuzları’na gönderiliyor.





Durultma Havuzları
Durultma Havuzları, içmesuyu tasfiyesinde suda bulunan askıdaki çökelebilen katı maddelerin miktarlarının azaltılmasında kullanılıyor. Hızlı karıştırma ve yumaklaştırmayı takip eden çöktürme, renk ve bulanıklığı gidermek için yumaklaştırıcı kimyevi maddelerin ilavesi suretiyle meydana gelen çok miktardaki çökebilen maddeleri sudan uzaklaştırmak maksadıyla kullanılıyor. Durulmuş su kanalına gönderilen sular pH nötralizasyonu için kireçle muamele ediliyor ve dağıtım kanalları yardımıyla Hızlı Kum Filtreleri’ne alınıyor.


Hızlı Kum Filtreleri
İçmesuyu tasfiyesinde en eski ve en çok kullanılan yöntemlerden biri filtrasyon işlemi. Filtrasyon işleminin amacı, durultucudan sonra çökelememiş olan maddeleri sudan uzaklaştırmak ve bulanıklığı gidermek. Demir ve manganezi okside etmek, amonyumu okside etmek, aynı zamanda mikroorganizmaları tutmak da kum filtrelerinin görevi. 


Temas Tankı ve Temiz Su Tankı
Filtrelerden süzülen sular artık dezenfekte edilmek için temas tankında toplanıyor. Temas Tankı’nda klor dozlaması yapılarak, su içinde bulanabilme ihtimali olan patojen mikroorganizmaların öldürülmesi sağlanıyor. Klor tank içine dozlanıyor ve 30 dakika klorla temas etmesi için temas tankında bekletiliyor. 
30 dakikalık sürenin sonunda dezenfekte edilmiş, içilebilecek kaliteye getirilmiş sular Tarsus ve Mersin şehirlerinin ana depolarına gönderilmek için Temiz Su Tankı’na alınıp borular yardımıyla gönderiliyor.





Kimya Binası
Tesis içerisinde su kalitesini artırmak/iyileştirmek için kullanılan klor, alüminyum sülfat, polimer, sülfürik asit ve kireç çözeltileri; Kimya Binası’nda laboratuvar çalışmaları sonucunda belirlenen konsantrasyonlarda hazırlanıyor ve tanklarda depolanarak tesis içerisinde dozlama yapılacak ünitelere borularla taşınıyor. Tesiste dezenfeksiyon için klor kullanılıyor. Ön klorlama için klornatör denilen gaz kloru suya dozlayan sistemler kullanılıyor. Son klorlama için sıvı kloru alıp gaz klora dönüştüren evaporatör ve gaz kloru suya dozlayan klornatörler bulunuyor.


Laboratuvar
Laboratuvarda yapılan işlemlerin başında, kullanılacak malzemelerin sterilizasyonu, kimyasalların hazırlanması ve saf su üretimi geliyor. Gelişmiş cihazlarla donatılmış laboratuvarda 24 saat, tesiste üretilen suyun standartlara uygunluğunu denetlemek için kimyasal, fiziksel ve bakteriyolojik analizler yapılıyor. Ayrıca ünitelere dozlanacak kimyasal madde dozları deneyler sonucunda belirleniyor ve proseslere uygulanıyor. Günlük olarak ham su ve temiz suda pH, iletkenlik, sıcaklık, renk, bulanıklık, alkalinite, sertlik, demir, manganez, koliform ve bakiye klor gibi analizler yapılıyor. Yine gerekli görüldüğü zamanlarda fosfat, sülfat, amonyak, nitrat, nitrit, florür, çözünmüş oksijen, organik madde ve siyanür, selenyum gibi deneyleri yapabilecek gelişmiş cihazlar bulunuyor.
Berdan İçmesuyu Arıtma Tesisi’nde  24 saat devam eden su üretimi, içme ve kullanma suyu kalitesi açısından İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik’in standartlarına uygun şekilde, laboratuvarda 24 saat çalışma esası ile analiz ediliyor.