30 AÄŸustos 2012 | TESÄ°S 49. Sayı (AÄŸustos 2102)

Ä°staç A.Åž. tarafından iÅŸletilen Odayeri Düzenli Depolama Sahası’nda, Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi, Çöp Gazından Enerji Ãœretim Tesisi ve Tıbbi Atık Bertaraf Tesisi yer alıyor. Tesiste günde yaklaşık 10 bin ton evsel atık bertaraf ediliyor…
Nüfusu pek çok ülkeden daha kalabalık bir metropol olan İstanbul, hemen her alanda olduğu gibi atık yönetimi konusundaki başarılı tutumuyla da dünya üzerinde pek çok kent ve hatta ülkeye örnek teşkil ediyor. İstanbul’da faaliyet gösteren düzenli depolama sahalarından Odayeri Düzenli Depolama Sahası da bu örneklerden biri.
İstanbul Avrupa yakasında yer alan, yaklaşık 266 hektarlık bir araziye sahip Odayeri Düzenli Depolama Sahası’nda Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi, Çöp Gazından Enerji Üretim Tesisi ve Tıbbi Atık Bertaraf Tesisi’nin yanında, Çöp Gazından Enerji Üretim Tesisi atık ısısının kullanılacağı mevsimlik çiçek üretim serası inşaatı çalışmaları da devam ediyor. Tesisin ana faaliyeti evsel atık bertarafı. İstanbul’da düzenli depolama sahalarına günde yaklaşık 15 bin ton evsel atık geliyor. Bu miktarın yaklaşık 9-10 bin tonu Odayeri Düzenli Depolama Sahası’nda bertaraf ediliyor.

Tesis, 1995 yılından bu yana Türkiye’de düzenli depolama sahası işletmeciliği yapan İstaç A.Ş. tarafından işletiliyor. İstaç, yaptığı Ar-Ge çalışmalarıyla, her yıl sürekli artan atık miktarlarını bertaraf etmede oldukça başarılı metotlar uyguluyor.

Atık yönetimi hiyerarşisinde son aşama, atıkların insan ve çevre sağlığına zarar vermeyecek uygun metotlarla bertaraf edilmesidir. İşte bu anlamda geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar, depolanmak suretiyle bertaraf edilmekte ve düzenli depolama sahası işletmeciliğinde gerekli olan tüm yasal şartlara uygun hareket edilerek toz, koku ve emisyon vb. ölçümlerle işin kalitesini etkileyen kritik kontrol noktaları da sürekli olarak gözlemlenmektedir. Altyapı hazırlıklarından saha üzerinin toprakla örtülmesine kadar büyük ölçekli çalışmaların yapıldığı bertaraf sahasında, evsel atıkların bertarafı, sadece düzenli depolamayla son bulmamaktadır.

Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi
Depolanan atıklardan sızarak oluşan çöp sızıntı suyu yönetimi de aynı lokasyon içinde yürütülmekte olan faaliyetlerden biri. Tüm sahanın altyapısı, sızıntı suyunun toprağa karışmasını engelleyecek şekilde mevzuata uygun hazırlanmış. Oluşan sızıntı suları borular vasıtasıyla Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi’ne taşınıyor. Sızıntı sularının arıtımı, ön çöktürme membran biyoreaktör (nitrifikasyon-dentrifikasyon-UF membranları) nanofiltrasyon ünitesi ve çamur susuzlaştırma ünitelerinden oluşan arıtma tesislerinde gerçekleştiriliyor. Arıtma tesislerinde son yıllarda yaygın olarak kullanılan membran teknolojisi Türkiye’de ilk olarak İstaç tarafından kullanılmış. Söz konusu arıtma tesisinde günde yaklaşık 2 bin metreküp sızıntı suyu arıtılarak İSKİ kolektörlerine deşarj ediliyor.

Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi yönetiminde, izleme kuyuları vasıtasıyla yeraltı kaynak suları analiz ettirilerek kontrol ediliyor. Bölgedeki yeraltı kaynak sularında bugüne kadar herhangi bir kirlilik durumu rapor edilmemiş.

Çöp Gazından Elektrik Üretim Tesisi
Evsel atıkların düzenli depolanması faaliyeti içerisinde atık gazların kontrolü ve yönetimi de önemli bir yer tutuyor. Çöp gazı diye tarif edilen metan içeriği yüksek olan gazlar, düzenli depolama faaliyeti esnasında sahaya yerleştirilen gaz bacalarıyla, saha altında sıkışma sonucu patlama riski oluşturmayacak şekilde, depolanmış atığın içinden çekiliyor. Tüm saha üzerinden emilen gazlar, Çöp Gazından Elektrik Üretim Tesisi’nde yakılarak enerjiye dönüştürülüyor ve elektrik enerjisi elde ediliyor. Enerji üretim tesisi, kurulduğu 2001 yılı ile 2011 yılları arasında 290 GWh elektrik enerjisi üretmiş. Yapılacak ilave iyileştirmeler de göz önüne alınarak 2030 yılına kadar tesisin 2.800 GWh elektrik enerjisi üretmesi planlanıyor.
Söz konusu faaliyetle çöp gazından elektrik enerjisi elde edilmesinin yanında, zararlı gazların atmosfere salımı da engelleniyor. Proje ile yılda yaklaşık 1 milyon ton karbondioksitin atmosfere karışması önlenmiş oluyor.



Tıbbi Atık Bertaraf Tesisi
Odayeri Düzenli Depolama Sahası bünyesinde faaliyet gösteren bir diğer birim de Tıbbi Atık Bertaraf Tesisi. İstanbul genelinde oluşan tıbbi atıkların bertaraf edildiği tesiste sistem olarak yakma metodu kullanılıyor. Tesis 1995 yılında kurulmuş ve kurulduğu günden bu yana yaklaşık 93 bin ton tıbbi atığı yakarak bertaraf etmiş.
Odayeri Düzenli Depolama Sahası yetkilileri, yılların verdiği bilgi ve birikimlerini, saha ziyaretleri gerçekleştiren kişi ve kurumlarla da paylaşıyor. Bugüne kadar çeşitli sivil toplum kuruluşları, yurtiçi ve yurtdışı resmi kurumlar, özel sektör temsilcileri ve üniversite, orta öğretim ve ilköğretim öğrencilerinin oluşturduğu yaklaşık 36.500 kişi tesisi ziyaret etmiş. Saha içinde yer alan mini hayvanat bahçesi ise özellikle ziyarete gelen miniklerin ilgi odağı oluyor.
 

---

R E K L A M