23 Temmuz 2012 | ÜRÜN 48. Sayı (Temmuz 2012)

FESTO AG Festo, fabrika otomasyonunda kökleşmiş bir kuruluş. Firma, otomasyon teknolojisinde elde ettiği uzun yıllara dayanan tecrübesini su teknolojisinde uygulanan proses otomasyonunda da değerlendiriyor. Bu alanda, tesis işletmecilerinin ihtiyaçlarına tam uygun komple otomasyon çözümleri geliştiriliyor. Örneğin kontrol teknolojisi armatür kontrolünü üstlenen pnömatik tahrik sistemleriyle bir ağ içinde kullanılıyor, proses yönetim sisteminden programlanabilir bellekli kontrol ünitesine ve oradan tesis ve makine uygulama noktalarına kadar ulaşan eksiksiz otomasyon konseptleri oluşturuluyor…
Su global ölçekte önemli bir varlık. Bu nedenle bilinçli kullanılması çok önemli. İçme suyu şartlandırma ve atık su arıtma ve işleme prosesleri otomasyon teknolojisiyle yürütüldüğünde gerek tedarik güvenliği gerekse proses emniyeti bakımından büyük ilerlemeler ve avantajlar sağlanıyor. Özellikle su işletmelerinin talep ve ihtiyaçları düşünüldüğünde pnömatik teknoloji elektriksel otomasyon sistemlerine kıyasla daha avantajlı ve güvenli bir alternatif teşkil ediyor. Festo, su yönetimi için geliştirmiş olduğu geniş kapsamlı ürün yelpazesi sayesinde armatüründen kontrol seviyesine kadar komple bir çözüm paketi sunabiliyor: Sürgü, kapak ve küresel valflere yönelik pnömatik tahrikler, valf adası ve kontrol ünitelerini koruyan kontrol kabinleri, entegre kontrol ve Fieldbus sistemleri.

Su yönetiminde neden pnömatik?
Pnömatik otomasyon teknolojisi elektriksel kurulumlara kıyasla yatırım, kurulum ve işletme maliyetlerinin kısmen %50’nin üzerinde bir oranda düşmesini sağlıyor. Pnömatik tahrikler çalışma ömürleri süresince bakım gerektirmiyor. Su teknolojisinde armatürler düzensiz aralıklarla çalıştırıldıkları için birikimler veya sıkışma, sertleşme meydana geliyor ve bunlar da yüksek kırılma momentlerine yol açıyor. Burada pnömatiğin aşırı yük emniyeti çok önemli bir özellik olarak karşımıza çıkıyor. Tahrik durduğunda daha yüksek kuvvet uygulamak amacıyla basınç, basınç regülatörüyle kolayca artırılabiliyor ve masraflı, zahmetli bir bakım çalışmasına gerek kalmıyor. Bir diğer avantaj: Kompresör yanı sıra basınçlı hava üretim ve şartlandırma için daima bir basınçlı hava rezervuarı da mevcut olduğu için elektrik kesintisinde bile basınçlı hava bulunuyor.

Sistematik otomasyon
Su teknolojisinde dağınık esaslı eleman olarak uygulanan valf adası, pnömatik tesislerin çekirdeğini oluşturuyor. Armatürlere yakın kurulduğunda pnömatik komponentler armatür, pnömatik ve elektronik öğelerin bir arada kullanıldığı kolay ve çabuk kurulacak otomasyon çözümleri için birinci tercihtir.  Valf adaları armatürlerin sayısına bağlı olarak modüler donanımlıdır. Bu sistemsel çözüm biçiminin Fieldbus ile arasında sadece bir tane, açık ve net olarak tanımlanmış standardize ara yüzü SPS ile Valf adasında kurulmuştur. Sistem konsepti eklenti veya değişikliklerin sadece kontrol düzeyinde yapılmasını yeterli kılıyor, donanım değişikliği gerektirmiyor. Böyle bir sistemde tüm makine komponentleri birbiriyle uyumlu olacak şekilde seçiliyor. Festo marka pnömatik, dünya çapında birçok su arıtma ve işleme tesisinde başarıyla kullanılıyor.

İstanbul’da içme suyu tedariki
İstanbul, suyun kuşattığı bir şehir olmasına rağmen, içme suyu probleminin yaşandığı bir kent. Avrupa ve Asya’nın buluştuğu noktada yaşayan yaklaşık 14 milyonluk nüfusa içme suyu tedarik etmek zorunda olan İSKİ’nin işi hiç de kolay değil. Bu hedefe ulaşmak için her gün 2.000.000 m³’ün üzerinde şartlandırılmış akar ve yağmur suyuna ihtiyaç var. Boğazın iki yanına yayılan bu şehrin sürekli artan içme suyu ihtiyacını karşılayabilmek için İSKİ dört su işleme tesisini modernize etti.
İSKİ, Festo ürünü pnömatik tahrik sistemleri, konum regülatörleri, debi ve seviye tespit sensörleriyle filtreleme havuzları dahil su tesisinin önemli bir bölümünü modernize etti. Front End göstergeli modern kontrol kabinleri entegre Frond End kontrol birimleri ve Festo marka denetim programlarıyla gözetim ve denetim öğeleri de teknolojinin son standardına yükseltildi. Pnömatikle gerçekleştirilen otomasyon sayesinde, tesisin kullanım bakımı artık eskisi kadar masraflı değil ve daha kolay. Su kalitesi ise tüm bu tedbirler sayesinde ölçülebilir oranda arttı. Üstelik otomasyon sayesinde acil durumlarda müdahale etmek artık daha kolay.

Atina merkez su arıtma tesisi
Atina Körfezi’nin ve Pire kentinin açıklarında yer alan Psyttalia adasında kurulan iddialı bir proje: Psyttalia Wastewater Treatment Plant - yani Pysttalia Atık Su Arıtma Tesisi. Burada atık sular 1,5 km uzunluğundaki bir boru hattı vasıtasıyla karadan Pysttalia adasındaki su arıtma tesisine pompalanıyor. Teknik veriler gerçekten de ürkütücü boyutlarda: Tesisin biyolojik arıtma kademesinde 12 çürütme silosu yer alıyor; bunların toplam hacmi ise yaklaşık 300.000 m3 ve günlük işleme kapasitesi yaklaşık 1.000.000 m3.

Atık suyun pompalanmasında DLP serisi pnömatik lineer tahrik sistemli yassı sürgüler kullanılıyor. Bu tahrikler kuvveti direkt sürgü levhasına aktardığı için diğer tip tahrik sistemlerine karşılık bakım gerektirmiyor. Çürütme silosunda oluşan biyogazın akış kontrolünde ise döner tahrik sistemleri uygulanıyor. Bunlar çürütme silosun 36 °C’lik ısısını sabit tutmak için kullanılan eşanjörlerin ihtiyaç duyduğu suyun akışını da yönetiyor.