28 Haziran 2012 | TESÄ°S 47. Sayı (Haziran 2012)

Gebze Organize Sanayi Bölgesi, Temiz Türkiyem Yarışması’nın “En Temiz Organize Sanayi Bölgesi” kategorisinde Ankara 1. Organize Sanayi Bölgesi ile birinciliÄŸi paylaÅŸtı...
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu yıl ilki düzenlenen “Temiz Türkiyem Yarışması”nın “En Temiz Organize Sanayi Bölgesi” kategorisinde Ankara 1. Organize Sanayi Bölgesi ile birinciliği paylaşan Gebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB), 537 ha alana sahip. Toplam 189 sanayi parselinden oluşan bölgede halen 133 parselde üretim, 24 parselde ise inşaat çalışmaları sürüyor. Bölge’nin sağladığı istihdam ise 22 bin kişiye ulaşmış.

GOSB’da 1989 yılından bu yana faaliyetlerini sürdürmekte olan çevre bölümü tarafından, katılımcı firmalara, yatırım kararından başlayarak faaliyet gösterdikleri süre boyunca çevre ve işletme izinleri hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılıyor, izin ve ruhsat durumları takip ediliyor. Ayrıca çevre kirliliğinin kontrolü amacıyla ihtiyaç duyulan konularda seminer ve toplantılar düzenleniyor, katılımcılara yasal yükümlülükleri ve periyodik bildirimlere ilişkin hatırlatmalarda bulunuluyor.  

Atık Yönetimi Faaliyetleri
Atık yönetimi faaliyetleri çerçevesinde, 2006 yılından bu yana yürütülen GOSB Atık Denetim Hizmetleri Projesi kapsamında, firmalardan kaynaklanan tehlikeli atıkların İZAYDAŞ’a nakli yapılıyor, uygun durumlarda birden fazla firmanın atığı aynı araçla taşınarak nakliye maliyetleri düşürülüyor.

Bölgeden atık çıkışını kontrol altına almak ve katılımcılara sunulan hizmet yelpazesini genişletmek amacıyla 2011 yılında evsel ve endüstriyel nitelikli katı atıkların düzenli depolama alanına nakliyesi de proje kapsamına alınmış. Gerek taşıma işlerinin GOSB tarafından organize edilmesi, gerekse yıllık atık beyanlarının öncelikle GOSB tarafından toplanarak İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne iletilmesi sayesinde, taşınan atıkların envanterinin tutulması ve takibinin yapılması kolaylaşmış.

GOSB Atıksu Altyapısı ve Arıtma Tesisi
4562 sayılı OSB Kanunu ve 2862 sayılı Çevre Kanunu uyarınca, organize sanayi bölgeleri, kendi sınırları içinde atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, bakımı, onarımı ve işletilmesinden sorumlu. GOSB’da atıksu ve yağmur suyu altyapısı ayrık sistemde inşa edilmiş olup değişik çaplarda yaklaşık 25 kilometre kanalizasyon ve 19 kilometre yağmursuyu borusundan oluşuyor. Bölgenin topografik yapısının sonucu olarak farklı noktalardan yağmur suyu çıkışları olduğundan, araç trafiği ve doldurma-boşaltma sırasında yaşanabilecek olumsuzlukları önlemek adına parsellerin yağmur suyu çıkışlarına yağ tutucu tesis ediliyor ve bölge çıkışları günlük olarak kontrol ediliyor.

Yine topografik yapı nedeniyle 4 adet terfi merkezinde toplanarak GOSB Atıksu Arıtma Tesisi’ne gelen atıksu, arıtıldıktan sonra Yumrukaya Deresi yoluyla Dil Deresi’ne deşarj ediliyor.

İnşaatı bir yılda tamamlanan GOSB Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi’nin atıksu deşarjı, hava emisyon ve tehlikeli madde deşarjı konularında Çevre İzni bulunuyor.

Fiziksel ve kimyasal arıtma ünitelerini takiben azot ve fosfor giderimli biyolojik aktif çamur prosesi ile çamur kurutma ve koku giderim ünitelerinden oluşan tesis toplam 6.400 m3/gün ortalama debiye göre inşa edilmiş ve ikinci kademe sonunda 9.600 m3/gün kapasiteye ulaşacak şekilde tasarlanmış. Arıtma tesisi çıkış suyu standardı olarak Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Tablo 19’da verilen deşarj kriterleri esas alınmış.
Minimum alan kullanımını sağlamak amacıyla biyolojik arıtma bölümü, anaerobik tank, anoksik tank ve aerobik havuz ile çöktürme havuzunun iç içe olduğu kompakt bir reaktör olarak tasarlanmış. Birinci kademe debi için 2 adet biyolojik reaktör kurulmuş ve ikinci kademe debide ilave 1 adet reaktör yapılması öngörülmüş.
Tesiste oluşan kimyasal ve biyolojik çamurlar ayrı yoğunlaştırma tanklarında biriktiriliyor ve susuzlaştırma için dekantöre basılıyor. Dekantör çıkışında, katı madde miktarı en az yüzde 25 seviyesine çıkan çamur, doğrudan ateşlemeli belt tipi termal kurutucuda katı madde yüzdesi yüzde 80’i aşacak şekilde kurutuluyor. Bu şekilde, arıtma çamurunun lisanslı çimento fabrikalarında ek yakıt olarak kullanımı mümkün kılınmış ve atıksu arıtma tesisleri için en önemli sorunlardan biri haline gelen çamur bertarafı çözüme kavuşturulmuş.
Ayrıca, tesisin fabrikalara yakın konumu sebebiyle olası koku problemlerine karşı önlem olarak, kimyasal koku giderim sistemlerine kıyasla işletme giderleri çok daha düşük ve işletilmesi daha kolay olan biyolojik koku giderim sistemi kurulmuş. Mikroorganizmaların suda çözünen toksik olmayan ve kötü koku oluşturan maddeleri çürütmesi esasına dayanan biyofiltre, kıymık, torf ve gübre karışımıyla edilen özel filtre malzemesinden oluşuyor. Bakteriler kirli hava içerisinde bulunan besin maddelerini kendi metabolizmalarında kullanarak havayı temizliyor. Optimum bakteri faaliyeti belli bir nem seviyesinde elde edilebildiğinden, otomatik damlatma sistemi ile ortam nemi istenen düzeyde tutuluyor. Biyolojik koku giderim ünitesine, tesisin giriş yapısındaki üzeri kapatılmış kaba ve ince ızgara kanalları ile çamur susuzlaştırma ve kurutma ünitesi çıkışları bağlanmış.
Çamur ve koku sorunlarına karşı alınan önlemler dışında, gürültü konusu da arıtma tesisinin yapımı sırasında üzerinde hassasiyetle durulan konulardan biri olmuş. Tesisteki en yüksek gürültü kaynağı olan blower odasında çift duvar uygulaması yapılarak, çelik karkas 5+3 milimetre yüksek yoğunluk taşyünü ile kaplanmış, üzeri de açıklığı yüzde 40 olan delikli sac ile kapatılmış. Ayrıca, her bir blower kabinin içi de ses yalıtım malzemesi ile kaplanmış. Bu sayede, Çevresel Gürültünün Kontrolü Yönetmeliği gerekleri sağlanmış. Atıksu arıtma tesisi proses kontrolleri için günlük olarak tesis bünyesindeki laboratuvarda yapılan analizlere ek olarak Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği uyarınca iki haftada bir yapılması gereken analizler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yeterlilik belgesi almış bir laboratuvarda yapılıyor. Ayrıca performans kontrolü amacıyla üç ayda bir defa, bir hafta boyunca tüm ünitelerin giriş ve çıkışından alınan numunelerin analizleri sayesinde arıtma verimleri proses bazında hesaplanıyor.

Firmaların atıksu deşarjlarının kontrolüne ilişkin kapsamlı bir sistem mevcut. Endüstriyel nitelikli atıksuyu olan firmaların parsel bağlantı bacalarına ultrasonik tipte alan-hız debimetresi ve debimetre ile entegre otomatik numune alma cihazları kurulmuş ve söz konusu cihazlar günlük olarak kontrol ediliyor. Ayrıca, ayda iki defa 24 saatlik kompozit numune alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş bir laboratuvarda analizleri yaptırılıyor. Sadece evsel nitelikli atıksuyu olan firmalar için ise numune alma periyodu dört ayda bir defa olarak belirlenmiş.

Ağaçlandırma
Bölge içinde 1986 yılından bu yana ağaçlandırma çalışmaları yürütülüyor. GOSB’da yeşil alan büyüklüğü 88.012 metrekare ve bölgenin toplam alanına oranı yüzde 2,2. Ağaçlandırma faaliyetleri çerçevesinde söz konusu yeşil alanlar ile firma yeşil bantlarına son on yılda yaklaşık 40 bin fidan dikilmiş. Kaldırım kenarlarında bulunan 29.600 ligustrume, 2012 yılında 15.250 adet ligustrum ilave edilmiş.
Ayrıca, ağaçlandırma, bakım ve koruması GOSB tarafından yapılan 11 ha orman alanı bulunuyor.

Enerji Verimliliği
5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu çerçevesinde Enerji Yönetim Birimi kurulmuş ve tüketimi 1.000 TEP’in altında olan katılımcılara hizmet veriliyor. Ayrıca, Bölge Müdürlüğü faaliyetlerine ilişkin enerji tüketimleri sürekli takip ediliyor, aydınlatma ve pompa istasyonları gibi enerji tüketiminin yoğun olduğu alanlarda iyileştirme yapılıyor.

Atıksu arıtma tesisinin yapımı sırasında da verimi yüksek ekipmanlar seçilmiş, ayrıca pompa ve blower’larda ihtiyaca göre frekans konvertörü ve soft-starter kullanılmış.

Yangın Önlemleri
1994 yılında kurulan GOSB İtfaiyesi, uzman personeliyle firmalarda risk analizleri yaparak yangın eğitimleri veriyor ve yangın ve patlamalara karşı yeterlilik belgesi düzenliyor. Gerek eğitimler gerekse yangınla mücadele sırasında çevreye verilecek etkilerin minimize edilmesini sağlamak amacıyla prosedürler oluşturulmuş ve her yıl yapılan tatbikatlarla da eksiklikler tamamlanıyor.

ISO 14001:2004’ün yanı sıra ISO 9001:2008 ve OHSAS 18001:2007 sertifikaları ile EFQM Mükemmellikte Yetkinlik Belgelerine sahip olan GOSB, 2012 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan aldığı “En Temiz OSB” ödülü ile faaliyetlerine devam ediyor.

 

---

R E K L A M