29 Mayıs 2012 | TESİS 46. Sayı (Mayıs 2012)

Festo San. ve Tic. A.Ş. Arıza arama ve tedbir amaçlı ön bakım olanakları sunan pnömatik ile süreç endüstrisinde sorunsuz üretim sağlanıyor.
Almanya/Sindelfingen’deki su arıtma tesisinde 250.000 kişilik bir nüfusun atık suları arıtılıyor. Schwippe Nehri’nin su kalitesini iyileştirmek amacıyla mekanik, biyolojik ve çamur arıtma kademelerine sahip olan bu arıtma tesisine geçen yıl bir de koagülasyon-flokülasyon kademesi eklendi.

Atıksu filtrasyonu, flokülasyon ve aşma hazneli 16 adet çok katmanlı filtrelerle gerçekleştiriliyor. Tesisin bu bölümü, toplam 600 m2lik bir alanla geleceğe yönelik kapasitelerin de altından kalkabilecek nitelikte. Filtreler, hava ve suyun birarada kullanıldığı kombine bir yıkama prosesiyle temizleniyor. Proses valfinden esas kontrol seviyesine kadar ihtiyaca tam uygun, aralıksız bir otomasyon konsepti sayesinde tesisin tümünün sorunsuz çalışması garantilenmiş durumda. Amaç, her filtrenin kontrol birimini Profibus DP üzerinden merkezi proses kontrol sistemiyle irtibatlandırmak için, çok katmanlı filtreler için dağınık esaslı, çalışma güvenliği yüksek bir otomasyon çözümü bulmaktı.

Dağınık esaslı sistemler maliyet tasarrufu sağlar
Tesis içinde, çok dağınık bir biçimde yerleştirilmiş servo tahrikli armatürlerin bir kısmına ulaşmak gerçekten zordur.

Armatürleri tekli ön kontrol valfleri aracılığıyla sürmek bir yöntem iken, bir diğeri de dağınık esaslı valf adaları kullanarak kontrol seviyesiyle bağlantı kurmak olabilir. Maliyet kalemine bakıldığında Festo’nun sunduğu kontrol kabinine monte edilmiş dağınık esaslı valf adası sistemlerinin avantajlı olduğu görülüyor. Bu tür bir sistem çözümü uygulandığında, örneğin Profibus DP için valf adasından endüstriyel seri haberleşme yoluna ulaşan tek, açık ve standartlaştırılmış bir arabirim oluşturulabilir. Bunun yanında fonksiyon blokları veya tesis birim ve kısımları tek başlık altında toplanıp valf adası konfigürasyonuyla eşleştirilebilir. Böylece öğelerin birbiriyle uyumunu temin ederek karmaşık yapılı tesislerin otomasyonunun yalın, modüler bir sistem biçiminde gerçekleştirilmesi mümkün olur.

Toplam 90 tahrik sistemli komple sistem
Festo tarafından Sindelfingen Arıtma Tesisi için hazırlanan çözüm, tahrik sistemlerinden valf adalarına kadar gerekli tüm öğeleri içeren bir paketten oluşuyor. Aksesuar ve bağlantı elemanları da pakete dahil.
Nominal genişlikleri 800 mm’yi bulan armatürler için 90 adet DLP ve DRD tip döner tahrik sistemi seçilmiştir. Bunların bir kısmı konum regülatörleri ve pozisyon ölçme sistemleriyle birlikte teslim edilir. Tesise ayrıca elektriksel terminaller ve valf adalarını içeren toplam 16 kontrol kabini kurulmuştur. Çözümün çekirdeğini oluşturan 03 tip elektropnömatik valf adaları entegre arıza arama fonksiyonlu, dağınık esaslı otomasyon çözümünün kısa sürede ve kolayca işletmeye alınmasını garanti ediyor.

Pnömatik komponentler üzerinden gerçekleşen arıza arama fonksiyonu
Sistemlerde bir hata başgösterdiğinde bunun sebebi genellikle yüksek güvenilirliğe sahip olan pnömatik komponentler değildir. Sorunlar daha çok sistem içi iletişim bozukluklarından, proses veya sensör hatalarından kaynaklanır. Proses hataları pnömatik komponentlerin arıza arama fonksiyonu vasıtasıyla erken dönemde tespit edilebildiğinden, aynı komponentler proses arızalarının teşhisinde sensör vazifesi görebilir.
Anahtarlama olaylarının sayısı, işletme saatleri, hava beslemesi, işletme basıncı, armatürlerin son konumlardaki pozisyonu, elektrik beslemesi ve voltaj gibi göstergelerden yararlanarak durum gözetimi (Condition Monitoring) uygulanabilir. Olağandışı değerler dikkat çektiğinde hatalı komponentler, arıza yapıp büyük zarara yol açmadan veya tesisin topyekün işletme dışı kalmasına sebebiyet vermeden değiştirilebilir. Böylelikle istenmeyen tesis arızaları ve dolayısıyla gereksiz maliyetlerin oluşması önlenir.

Sistem arıza arama fonksiyonlu ön tedbir amaçlı bakım
Yukarıda anlatılan basit gözetim çözümleri topyekün sistem analizleri ile tamamlanmaktadır. Kontrol sistemine entegre edilen bir arıza arama veri belleği tüm hata bildirimlerini, oluşma zamanıyla birlikte kaydeder. Bu şekilde biriktirilen arıza arama verileri merkezi kontrol sistemi aracılığıyla değerlendirmeye tabi tutulup özellikle kritik proses fonksiyonlarının titizlikle denetlenmesini sağlar. Anma ve gerçek değerlerin birbiriyle karşılaştırlması suretiyle belli başlı proses parametrelerinde meydana gelen değişimler fark edilip değişimin hangi yönde geliştiği anlaşılabilir. Tüm bu verilerden yola çıkarak gerekli bakım tedbirleri arıza oluşmadan uygulanabilir. Yani artık önleyici bakım kesinlikle mümkündür.

Tekniğin güncel gelişim seviyesindeki sistemler rahatça ofisten konfigüre edilip internet üzerinden denetlenebilir. Bunun için otomasyon çözümü ile bilişim teknolojisi arasında doğrudan eternet bağlantısından yararlanılır.