Dünya Genelinde Kullanımda Olan Tesisi Modelleri

▪         Turbo Sistemli Kurutucular

▪         Akışkan Yataklı Kurutucular

▪         Bantlı Kurutucular

▪         Güneş Enerjili Sera Tipi Kurutma Sistemleri

Turbo Sistemli Kurutucular

Üretici firmalar hakkında yaptığımız araştırmalar ve bire bir görüşmeler sonucunda söyleyebiliriz ki patlama riski olan ve dışa bağımlı modellerdir. 1000'e yakın çamur çapasının her yılsonunda aşınması ve yenisi ile değişmesi gerektiği için, bahsi geçen çapaların sökülmesi, yerine yenilerinin takılması, kaynak ile aşınan kısımların dolması ve bu işlemin her yıl tekrarlanması söz konusu olduğundan ülkemiz için uygun olduğunu söyleyemeyiz.

Akışkan Yataklı Kurutucular

Kızgın yağ ısıtmalı sistemlerdir. Karşılıklı çalışan çapaların içerisinde 380 ºC'lik kızgın yağ dolaşması, çamurun içerisinde çalışan çapaların sürtünmesi ile oluşan kurutma sağlama işlemidir. Çamurun içinde sürtünme yolu ile çalışan karşılıklı çapalardan oluşan mekanik parçaların aşınması ve sonucunda kızgın yağın çamura karışımı halinde yangın ve patlama oluşacağı ve bunları önlemek adına bu parçaların sık sık değişimi söz konusu olduğundan bu sisteminde pek uygun olmadığını söyleyebiliriz.

Bantlı Kurutma Sistemleri

Dünyada en çok kullanılan, malzeme-yedek parça tüketimi olmayan ve patlama riski bulunmayan sistemlerdir. Dünyada en çok üretilen ve satılan sistemlerdir. Diğer sistemlerin genelinde kendine özgü problemler ve kusurlar bulunması ile birlikte müşteriyi kendilerine mecbur bırakacak şekilde yedek parça sorunları olması bantlı sistem kurutucuların tercih edilmesi sonucunu doğurmuştur. Bantlı sistemlerin ekonomik, arıza bakımından sorun teşkil etmemesi, dışa bağımlı aşınan parçaların olmayışı, yedek parça ihtiyacı olması halinde, dünyanın her yerinde rahat bulunabilmesi, yangın ve patlamaya karşı risksiz bir sistem olması nedeni ile Türkiye için en uygun sistem olduğunu söylüyoruz.

A.E.T. Bantlı Sistem Atık Çamur Termal Kurutma Sistemi

Ürün Yolu Tanımı

1- Bantlı Sistem Atık Çamur Termal Kurutma Sistemi (KBAÇKF):

Çamurun susuzlaştırma aşamasından sonra kurutucuya girmeden önce çamur depo tankı içerisinde ve helezon sistemi ile devamlı beslenmesi ile karıştırılması, hız kontrolü ile ayarlanabilecek şekildedir.

Kuruluk oranı % 20 - 30 olan çamur, kurutma sistemi "Yaş Dengeli Besleme Haznesi"ne bir vidalı helezon sistemi ile aktarılmaktadır. Kurutma fırınında % 90 - 92 kuruluk oranına yükseltilen kurutulmuş çamurun belirli bir kısmı yaş ürünle karıştırılmaktadır. Yaş çamur ile kuru çamurun karıştırıldığı sisteme granülatör denilmekte, granülatör çıkışında ki çamur tanelenmiş halde kurutma fırını besleme helezonuna aktarılmaktadır. Kurutma fırını besleme helezonu vida şeklinde olup bandın üzerine çamuru eşit miktarlar da dozajlamaktadır. Ayarlanabilir yükseklikteki çamur seviye ayar tamburu yaklaşık olarak 5-10 cm yükseklikleri arasında çamuru bandın üzerine yaymaktadır. Bandın üzerinde ilerletilerek kurutulan çamur vida tipi helezon vasıtası ile fırından dışarı çıkartılır. Dışarı çıkartılan çamur eğimli bir şekilde çalışan başka bir vida tipi helezon ile Kuru Çamur Dengeli Besleme Haznesi'ne aktarılır. Kuru Çamur Dengeli Besleme Haznesi alt tabanında granülatöre kuru ürün aktarmak için bir vida tipi helezon bulunmakta ve aktarma hızı bir inverter (çevirici) ile ayarlanabilmektedir. Haznenin üst kısmına yakın bir noktada bulunan, ikinci bir vida tipi helezon ile fazla olan ve sistemden uzaklaştırılacak kuru çamur dışarı alınmaktadır. Granül üretme işlemini içeren kurutma tesisleri diğer metotların çoğuna göre daha fazla mali yatırım gerektirmekte olsa da, öte yandan kurutma, arıtma çamurunun hacminde büyük miktarlarda azalmaya neden olmakta ve depolanabilen ve hijyenik bir ürün üretmektedir. Hacimdeki büyük azalmadan dolayı kuru arıtma çamuru nakliye, işleme ve depolama maliyetlerini önemli ölçüde azaltmaktadır.

2- Kurutma Havası:

Çamur kurutucudan geçerken, sıcak hava akımına uğratılmaktadır. Kurutma havası kurutucuya girmeden önce 100-150°C özel termoblok sistemi ile direk ısıtılır. Çamur içerisindeki su buharı emilene ve çamur kurutuluncaya kadar hava sirkülasyonu sürekli devam eder. Isıtılmış sıcak havada verimlilik kurutucunun sürekli çalıştırılması ile oluşur. Kurutma havasının büyük bir kısmı geriye döndürülerek tekrar ısıtılır ve sistemde kullanılmaya devam eder. Sıcak hava, fan tarafından kurutucu bandın her tarafına yayılır. Sistemde dolaşan havanın çürük olan kısmı bir hava fanı tarafından çekilir. Fan tarafından çekilen çürük hava  isteğe bağlı olarak gaz yıkama amaçlı kondenser ve isteğe bağlı olarak gaz temizleme amaçlı biofiltre de temizlendikten sonra ortama atılmaktadır.

3- Kontrol ve Otomasyon:

Kurutma sistemi PLC otomasyon sistemi ile kontrol edilir. Scada kontrolünde, monitör ile sistem takip edilebilmekte, komutlar mouse veya klavye kullanılarak girilmektedir. Kurutma sisteminin başlaması ve durması arasındaki tüm işlemler girilen program vasıtası ile otomatik olarak sağlanmaktadır. Normal durma ve başlama harici hızlı başlama ve hızlı durma için çevirici kullanılmaktadır. Kurutma işlemi süresince, programlanmış kontroller uygun çalışmayı kontrol eder.

4- Güvenlik Mühendisliği:

Kritik bir ısı ve toz birleşimi olmadığı için kurutma prensiplerine göre güvenlik kendiliğinden sağlanmaktadır. Parametrelerin devamlı takibi, set edilen değerleri aşıldığında veya operatör kullanım hatası çıktığında, sistemin otomatik olarak kesilmesini sağlar. Sistem kuru hava içerisindeki C0, CO , CH , O , NO sürekli olarak ölçülmesine elverişli olup, limitler aşıldığı taktirde ise komple sistemin otomatikman kapanması, kurutucu içerisine yerleştirilmiş olan su pülverize sistemi ile bant üzerine su püskürtülür ve kurutma makinesinin egzoz hava çıkışı sürekli olarak devreye girer.

5- Bakım:

Kurutucu bant sistemi alt kısmına yerleştirilmiş olan su ile temizleme sistemi, yüksek basınç altında suyla kurutma makinesi bandını temizlemek için belirli aralıklarla çalıştırılmaktadır.

Halil İbrahim Kalem

Proje Müdürü

A.E.T. Gelişmiş Çevre Teknolojileri & Enerji Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti.