TESÄ°S 5. Sayı (Kasım Aralık 2005)

Katı atık depolama sahalarında oluşan sızıntı suyunun arıtma işlemlerine tabi tutulmadan deşarj edilmesi halinde, alıcı ortamda çevresel kirliliğin oluşması ve ekolojik dengenin bozulması kaçınılmaz olacaktır.
YÖNETMELİK VE SORUMLULUKLAR

Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği kapsamında, depolama sahalarında oluşan sızıntı sularının arıtılarak deşarj kriterlerine ulaşması belediyelerin, denetimi ise Çevre ve Orman Bakanlığı’nın sorumluluğundadır.

ÇÖP SIZINTI SUYU NEDİR?

Sızıntı suyu katı atıkların içinden süzülerek bir takım kimyasal, biyolojik ve fiziksel olaylara maruz kalarak oluşur ve sızıntı suyu toplama sistemleri ile dışarıdan alınır. Katı atıkların içinden süzülen sızıntı suyu, katı atıkların muhtevasından kaynaklanan çok sayıdaki element ve bileşiği içerir.

İSTANBUL’DAKİ ÇÖP SIZINTI SUYU ARITMA TESİSLERİ

İSTAÇ A.Ş. tarafından tüm İstanbul genelinde günde yaklaşık 12 bin ton evsel atık, depolama sahalarında depolanmaktadır. Bu atıklardan meydana gelen sızıntı suyu miktarı ise toplam 2600 m3/gün dür. Kemerburgaz/Odayeri Depolama Sahası’nda 1600 m3/gün, Şile/Kömürcüoda Depolama Sahası’nda 1000 m3/gün sızıntı suyu oluşmaktadır. Kemerburgaz ve Şile’de kurulan arıtma tesisleri ile yüksek kirlilik yükü % 70-80 oranında giderilmektedir.

İstaç A.Ş., çevre hususunda öncülük yaparak Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisleri ile bir ilki gerçekleştirmiştir. 2005 yılında devreye giren arıtma tesisi dört aşamalı olarak tasarlanmış ve tesislerdeki tüm ekipmanlar otomasyon sistemi ile kontrol edilmektedir.

Bunlar:

Ön Arıtma
Kimyasal Arıtma
Anaerobik Arıtma
Çamur Susuzlaştırma şeklindedir

SIZINTI SUYU ARITMA TESİSİ EKİPMANLARI

A-ÖN ARITMA EKİPMANLARI

Adet Kapasite

Sızıntı Suyu Toplama Havuzu: 1 adet 675 m3

Sızıntı Suyu Toplama Havuzu: 1 adet 1800 m3

Sızıntı Suyu Toplama

Havuzu Aeratörleri: 2 adet 22 kw

Köpük kırıcı tankı: 1 adet 3,5 ton

Terfi Pompaları: 2 adet 68 m3/saat

Çöktürme Havuzu: 1 adet 285 m3

B-KİMYASAL ARITMA EKİPMANLARI

Adet Kapasite

Kimyasal Reaksiyon Havuzu: 1 adet 50 m3

Kostik Tankı: 2 adet 20 m3

Kimyasal Çöktürme Havuzu: 1 adet 255 m3

Amonyak Havuzu: 1 adet 4900 m3

Amonyak Havuzu Aeratörleri: 4 adet 22 kw

Kireç Tankı: 1 adet 60 m3

C-ANAEROBİK ARITMA EKİPMANLARI

Adet Kapasite

Antrasit Filtreler: 2 adet 50 m3/saat

Antiskalant Tankı: 1 adet 6 m3

Eşanjör: 2 adet 42 m3/saat

Şartlandırma Havuzu: 1 adet 70 m3

Kimyasal İlave Tankları

Adet Kapasite

HCl Tankı: 1 adet 6 m3

FeCl3 Tankı: 1 adet 2 m3

H3PO4 Tankı: 1 adet 5 m3

Anaerobik Reaktör: 2 adet 1000 m3

Reaktör Besleme Pompaları 2 adet 240 m3/saat

Anaerobik Çamur Tankı: 1 adet 500 m3

D-ÇAMUR SUSUZLAŞTIRMA EKİPMANLARI

Adet Kapasite

Kimyasal Çamur Havuzu: 1 adet 52 m3

Belt Pres: 3 adet 8-15 m3/saat

Konveyör: 2 adet 800 mm
vBelt Pres Süzüntü Suyu Havuzu: 1 adet 13,5 m3

Polimer Hazırlama

Tankı: 1 adet 1 m3 Belt Pres Besleme

Pompaları 3 adet 8-15 m3/saat

ENERJİ ÜNİTESİ EKİPMANLARI

Adet Kapasite

Flare: 1 adet Max 400 m3/saat Min 107 m3/saat

Kazan: 1 adet 1.600.000 kcal/h

Yakıt Tankı: 1 adet 8,5 m3

ÇÖP SIZINTI SUYUNUN ARITILMASI

Depolama sahasından, drenaj boruları ile sızıntı suyu toplama havuzlarına iletilen sızıntı suyu, 2 adet 22 kw’lık aeratörler ile havalandırılarak oksijen miktarı arttırılmakta ve CO2 giderimi sağlanmaktadır. Ayrıca havuza, köpük oluşumunu engellemek amacıyla köpük kırıcı dozlanmaktadır. Ön havalandırması sağlanan sızıntı suyu, kapasitesi 68 m3/h olan terfi pompaları ile çöktürme havuzuna sevkedilmektedir.

Çöktürme havuzunda Ca, Mg gibi inorganik maddelerin oksijen ile tepkimeye girmesi sonucu, inorganikler iyon halini terkederek çökelen bileşik oluşumu sağlanmaktadır. Böylece bir miktar geçici sertlik ve askıda katı madde giderimi sağlanmaktadır. Çökelen bileşikler sıyırıcı ile toplanarak çamur havuzuna gönderilmektedir.

Savaklanan sızıntı suyu, Kimyasal Reaksiyon Havuzunda kostik ve kireç ilavesi ile karıştırılarak son çöktürmeye sevk edilmektedir. Kostik ilavesi ile Amonyak Havuzu öncesi istenilen pH seviyesine ulaşılmaktadır. Kireç kullanımı ile karbonat ve hidroksit bileşiklerinden kaynaklanan sertliğin giderimi sağlanmaktadır. Havuz üzerinde bulunan pH metre sayesinde pH ve sıcaklık kontrolü yapılmaktadır. Kimyasal Reaksiyon Havuzundan Çöktürme Havuzuna gelen sızıntı suyu çöktürmeye tabi tutulmakta, çökelen bileşikler (çamur) çamur tankına, savaklanan sızıntı suyu ise amonyak havuzuna sevk edilmektedir.

Sızıntı suyunda yüksek miktarda bulunan Amonyak, Amonyak Havuzunda ‘yüksek pH da’, 4 adet yüzer dubalı aeratör ile havalandırılarak uçurulmaktadır. Böylece toksik etkisi bulunan amonyağın % 75 oranında giderimi sağlanmaktadır.

Amonyak ve sertlik giderimi uygulanan sızıntı suyu, çökeltilemeyen kışır oluşumunu engellemek ve boru hatlarında tıkanıklığı önlemek amacı ile antrasit filtrelerden geçirilmektedir. Böylece boru hatlarında oluşabilecek tıkanıklık engellenmektedir. Anaerobik çamur bünyesindeki bakteriler 37 ûC’de yaşamaktadır. Anaerobik arıtma öncesinde su sıcaklığı Eşanjör vasıtası ile 37’C’ye getirilerek optimum sıcaklık elde edilerek, şartlandırma havuzuna transfer gerçekleştirilmektedir.

Şartlandırma Havuzunda mikro-makro nutrient ilaveleri ve pH ayarlamaları yapılmaktadır. Amonyağın giderimi esnasında yükseltilen pH, HCL asidi ilavesi ile 6,5-7,5 seviyesine getirilmektedir. FeCL3 ve H3PO4 gibi besi maddeleri eklenerek bakterilerin besi ihtiyacı karşılanmaktadır.

Sızıntı suyu, Şartlandırma Havuzundan Anaerobik Reaktör Ünitesi girişine verilmektedir. Tabandan dağıtım sistemi ile beslenen su, havasız granül bakteri yatağından geçirilmektedir. Bu yatakta organik maddeler Metan bakterileri tarafından parçalanarak CH4 ve CO2 gibi biyogazlara dönüştürülmektedir.

Oluşan Metan gazı, reaktörün üst kısmından toplanarak, borularla Kazan Dairesine sevkedilmektedir. Metan gazının yakılması ile açığa çıkan enerji sayesinde, sistem için gerekli ısı oluşturulmaktadır. Fazla gaz ise yakıcıda (Flare) yakılarak atmosfere salınmaktadır. Reaktör ünitesinde oluşan fazla çamur ise anaerobik çamur tankına gönderilmektedir. Arıtma sonucunda % 80 oranında KOİ giderimi gerçekleşmektedir. Arıtılan sızıntı suyu deşarj hattı ile İSKİ kollektörüne tahliye edilmektedir.

Çöktürme havuzlarında sıyırıcılar ile toplanan çamur, Kimyasal Çamur Havuzuna aktarılmaktadır. Kimyasal Çamur havuzundaki çamur, karıştırıcılar vasıtası ile karıştırılarak, uygun seviyeye geldiğinde besleme pompaları tarafından çekilerek Belt Pres ünitesine verilmektedir. Besleme öncesinde, katı madde muhtevasını artırmak ve çamurun yumaklaşmasını sağlamak amacı ile Polielektrolit Hazırlama Ünitesinde hazırlanan su-polimer karışımı, besleme pompaları girişine verilmektedir.

Polimer ilavesi yapılan çamur Belt Pres’e gönderilir. Belt Presler ile çamur sıkıştırılarak kek haline getirilmektedir. Bu esnada oluşan süzüntü suyu, süzüntü suyu toplama havuzunda toplanarak, buradan dalgıç pompalar ile son çöktürmeye sevkedilmektedir. Elde edilen kek halindeki çamur, konveyörler ile konteynerlara, oradan da depolama sahasına gönderilerek bertaraf edilmektedir
v Sızıntı suyu arıtma tesislerinin herbirinde

KOİ, NH4-N, pH ve sıcaklık ölçümlerinin yapıldığı bir adet Laboratuvar bulunmaktadır. Analizler günlük yapılarak raporlanmaktadır.

Kömürcüoda Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi’nde anaerobik arıtmadan çıkan su, dere deşarj kriterlerini sağlamadığından tankerler ile İSKİ kollektörüne taşınmaktadır. Bu taşıma maliyetini ortadan kaldırmak için İSTAÇ A.Ş. Türkiyede ilk defa uygulanacak olan Membran arıtma teknolojisini Kömürcüoda’da tesis edecektir. Bunun için ilk Pilot Membran arıtma sistemi kurularak sızıntı sunuya uygulanmış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Proje kapsamında ihale süreci devam etmekte ve proje tamamlanınca sızıntı suyu taşıma işlemi ortadan kalkacaktır.
 

---

R E K L A M