TESÄ°S 2. Sayı (Mayıs-Haziran 2005)

Kayseri Atıksu arıtma tesisi, 134.055 m2’si çamur depolama alanı olmak üzere toplam 369.490 m2 saha üzerine kuruldu.
Birinci aşamada 800.000 kişiye hizmet vermekte olan tesisin arıtma kapasitesi 110.000 m3/gündür. İkinci aşamada ise 1.400.000 kişiye hizmet verecek olan tesis 182.500 m3/gün atıksu arıtacaktır. Atıksu arıtma tesisi karbon gideriminin yanı sıra azot ve fosfor giderimini de gerçekleştirmektedir. Tesisten çıkan çamur çürütülmekte ve çürütülen çamurdan çıkan gaz, ısı ve elektrik enerjisi olarak  tesis içinde kullanılmaktadır.

Tesis çıkış suyu kalitesi Avrupa Birliği Standartları’na uygundur.

Tesisten çıkan arıtılmış su Karasu Deresi’ne verilmektedir.

PROSESİN ÜNİTELERİ ve TANIMLARI

Giriş Kanalı ve Giriş Pompa İstasyonu

Arıtma tesisine atıksu ¯ 3000 mm’lik giriş borusu ile getirilerek giriş yapısına verilmektedir. Giriş yapısında 3 cm aralıklı otomatik temizlemeli kaba ızgara mevcuttur.  

Giriş dalgıç pompaları ile ilgili bilgi aşağıda yer almaktadır. Normal şartlarda giriş pompaları ultrasonik seviye ölçerler ile konrol edilmektedir.

Adet    :    2+1 (2025 için 3+1)

Kapasite    :    5750 m3/saat, 14 mss

Amacı    :    Atıksuyu arıtma tesisi                 seviyesine çıkarmak

Tesiste giriş terfi istasyonundan başka ara terfi istasyonu yoktur ve çamur kısımları hariç üniteler arası geçiş cazibe ile yapılmaktadır.

Izgara Binası

Bu ünitede 2+1 (2025 için 3+1) ızgara kanalı yer almaktadır. Her bir kanalda 1 adet otomatik temizlemeli kaba ızgara ve 1 adet otomatik temizlemeli ince ızgara bulunmaktadır.

Izgara konveyörü ve ızgara presi bu binada yer almaktadır. Izgara temizliği su seviyesi farkı ile kontrol edilen tırmıklarla sağlanmaktadır. Izgara atıkları burgulu konveyör ile sıkıştırma işleminin yapıldığı ızgara presine verilmektedir. Preslenen atıklar konteynerlarda depolanarak düzenli olarak sahadan uzaklaştırılmaktadır. Kaba ve ince ızgaralar hakkında bilgi aşağıda verilmektedir.

Ekipman    :Kaba ızgara

Adet    : 2+1 (2025 için 3+1)

Izgara Aralığı    : 30 mm

Temizleme    : Mekanik temizlemeli

Amacı    : Atıksu içindeki 3 cm’den iri katı maddelerin     giderilmesinin sağlar ve böylece mekanik ekipmanların             zarar görmesini engeller.

Ekipman    : İnce ızgara

Adet    : 2+1 (2025 için 3+1)

Izgara Aralığı    :3 mm

Temizleme    : Mekanik temizlemeli

Amacı    : Atıksu içindeki 3 mm’den iri katı maddelerin giderilmesinin sağlar ve böylece mekanik ekipmanların             zarar görmesini engeller

Ekipman    : Izgara Konveyörü

Adet    : Kaba ızgarlar için 1 adet ve ince ızgarlar için 1 adet

Amacı    :Izgara atıklarının ızgara presine aktarılması



Ekipman    :Izgara Presi

Adet    : 1+1

Amacı    :Izgara atıklarının sıkıştırılması ve susuzlaştırılması

Havalandırmalı Kum ve Yağ Tutucu

Atıksu içindeki kum ve yağın ayrılarak mekanik ekipmanların zarar görmesinin önlenmesi amacıyla atıksu arıtma tesisinde 4 adet (2025 için 6) havalandırmalı kum ve yağ tutucu yer almaktadır.

Organik maddelerin askıda kalması sağlanırken mineral katıların çökelmesi için atıksuyun hızı oldukça azaltılmaktadır.

Kumun çökmesi ve yağ/gresin ayrılabilmesini sağlamak için kum tutucularda havalandırma gerçekleştirilmektedir. Kum ve yağ tutucu ünitenin ekipmanları aşağıda yer almaktadır:

Ekipman    :Kum ve yağ sıyırıcı köprüsü

Adet    : 2 (2025 için 4)

Tipi    : Zamanlayıcı ile ya da manuel olarak

Ekipman    : Blowerlar

Adet    : 2+1 (2025 için 3+1)

Kapasite    :480 m3/saat

Tipi    : Vidalı blower

Ekipman    : Kum Pompası

Adet    : 4 (2025 için 6)

Kapasite    : 30 m3/saat

Tipi    : Dalgıç pompa

Ekipman    :Kum ayırıcıya transfer pompası

Adet    : 1+1

Kapasite    : 50 m3/saat

Tipi    : Dalgıç pompa

Ekipman    :Yağ pompası

Adet    : 1

Kapasite    : 30 m3/saat

Tipi    : Dalgıç pompa

Giriş Debi Ölçüm Kanalı

Havalandırmalı kum ve yağ tutucudan çıkan su, giriş venturi kanalından geçmektedir. Venturi kanalında ayrıca numune alma cihazı, pH, sıcaklık ve iletkenlik ölçüm cihazları da yer almaktadır.

Ön Çökeltme Tankları

Atıksudaki organik maddelerin kısmi olarak giderilmesi için 2 (2025 için 4) adet ön çökeltme tankı yer almaktadır. Bu tanklar 35.70 m çaplı dairesel tank olarak inşa edilmiş olup merkezi giriş yapısı, döner sıyırıcı köprüsü ve çıkış savakları bulunmaktadır.

Çöken çamur merkezdeki çamur konisinden ön çamur pompa istasyonuna cazibeyle iletilmektedir. Ön çamur tankı çıkış suyu da cazibeyle bio-fosfor tankına aktarılmaktadır. İlgili ekipmanlar aşağıda yer almaktadır:

Ekipman    :Dalgıç ön çamur pompaları

Adet    : 1+1 (2025 için 3+1)

Kapasite    : 50 m3/saat

Ekipman    :Dalgıç köpük pompaları

Adet    : Her tankta 1 adet

Kapasite    :30 m3/saat

Selektör / Biyo-Fosfor Tankı

Ön çökeltme tankı çıkış suyu, dağıtım yapısı vasıtasıyla selektör tanka cazibeyle iletilmektedir.

Adet    :1 (2025 için 2)

Hacim    :13.000 m3

Amacı    :Atıksudan fosforu gidermek

Geri devir çamuru pompa istasyonundan gelen çamur, selektör tankı girişine verilmektedir. Biyo-fosfor tankı girişindeki su, çamur hatlarıyla karışmaktadır. Bundan dolayı giriş yapısına dalgıç bir pompa yerleştirilmiştir.

Ekipman    :Giriş yapısındaki                 dalgıç mikser

Adet    : 1 (2025 için 2)

Frekans    : 35 rpm

Daha sonra atıksu, içinde 4 adet dalgıç mikser bulunan selektör tanka iletilmektedir. Prosesin anaerobik ortamda gerçekleşmesi için havalandırma yoktur.

Ekipman    :Selektör tanktaki dalgıç mikser

Adet    :4 (2025 için 8)

Frekans    : 35 rpm

Fosforun biyolojik olarak giderimi bu tankta gerçekleştirilmektedir. Anaerobik koşullarda mikroorganizmalar stres altına girmektedirler ve böylece hücre yapılarından orto-fosfat bırakmaya başlamaktadırlar. Daha sonra aktif mikroorganizmalar aerobik ortama tabi tutulduklarında biyo-fosfor tankında bıraktıkları fosfordan daha fazlasını bünyelerine geri almaktadırlar.

Çıkış savaklarından su 4 hatta ayrılıp havalandırma tanklarına beslenmektedirler. 2. aşama için tüm ekipmanları içeren 1 adet daha selektör tank ve 8 adet daha havalandırma tankı yapılacaktır.

Havalandırma Tankları

Selektör tank çıkış suyu dağıtım yapısı vasıtasıyla organic kirletici maddelerin ve azotun biyolojik olarak giderilmesi amacıyla 2x4 havalandırma tanklarına cazibeyle iletilmektedir.

Adet    :8 (2025 için 16)

Hacim    : 8 x 22.656 m3

Havalandırma tankları oksidasyon hendeği şeklinde inşa edilmiştir. Atıksuyun ve çamurun karışması ve çamurun çökmesinin engellenmesi için karıştırıcılar bulunmaktadır. Havalandırılan kısımda 1 adet ve anoksik kısımda 1 adet olmak üzere 2 yerdeki oksijen ölçümüyle tanklara verilecek havanın kontrolü yapılmaktadır.

Çıkış suyu kalitesi için istenen nitrifikasyon-denitrifkasyon prosesinden dolayı biyolojik arıtma için 25 günlük bir çamur yaşı seçilmiştir. Uzun havalandırma sayesinde tesis, debi değişikliklerine ve giriş suyu konsantrasyonundaki farklılıklara rağmen çıkış suyu kalitesini yakalamaktadır.

Oksik kısım, hava dağıtım boruları ve ince kabarcıklı membrane difüzörleri içeren bir havalandırma sistemi ile donatılmıştır.

Gerekli hava blower istasyonundan sağlanmaktadır.

Ekipman    :Blower

Adet    : 3+1 (2025 için 5+1)

Kapasite    :16.500 m3/ saat

Ekipman    : Kompresör

Adet    :1+1

Kapasite    : 7,5 Nm3/saat

Ekipman    :Mikser

Adet    :Her tankta 4 adet

Frekans    :35 rpm

Son Çökeltme Tankları

Aktif çamurun giderilmesi ve kısmi olarak tesise geri beslenmesi amacıyla 4 (2025 için 6) son çökeltme tankı mevcuttur. Bu tanklar 59.40 m çaplı dairesel tank olarak inşa edilmiş olup merkezi giriş yapısı, döner sıyırıcı köprüsü ve çıkış savakları bulunmaktadır.

Çöken çamur merkezdeki çamur konisinden çamur pompa istasyonuna ayarlı vanalar aracılığıyla cazibeyle iletilmektedir. Dalgıç pompalar vasıtasıyla çamur kısmi olarak selektör tank giriş yapısına geri devir çamuru olarak iletilirken bir kısmı da fazla çamur olarak çamur susuzlaştırma ekipmanı öncesindeki karışım tankına verilmektedir. Ilgili ekipmanlar aşağıda yer almaktadır:

Ekipman    :Geri devir çamur pompaları

Adet    : 2+1 (2025 için 3+1)

Kapasite    : 5400 m3/saat

Tipi    : Dalgıç pompa

Ekipman    :Fazla çamur pompaları

Adet    : 1+1 (2025 için 2+1)

Kapasite    : 200 m3/saat

Tipi    : Dalgıç pompa

Ekipman    :Köpük pompaları

Adet    :Her tankta 1 adet

Kapasite    : 30 m3/saat

Tipi    :Dalgıç pompa

Çıkış Debi Ölçüm Kanalı

Son çökeltme tanklarından çıkan arıtılmış su, tesisten çıkan su miktarının belirlenmesi için çıkış venturi kanalından geçerek Karasu Nehri’ne ulaşır. Venturi kanalında ayrıca kompozit numune alma cihazı, pH, sıcaklık ve iletkenlik ölçüm cihazları da yer almaktadır.

Ekipman    :Parshall Savağı ve Debimetre

Adet    :1

Ön Çamur Yoğunlaştırıcı  

Ön çamur pompa istasyonundan terfi ettirilen çamur maceratörden geçtikten sonra ön yoğunlaştırma tankına verilmektedir. Burada çamur, havuza monte edilmiş olan karıştırıcı tarak ile karıştırılarak yerçekimi kuvveti ile % 4 KM’den % 7 KM yoğunluğa ulaştırılır. Üstte kalan durgun su, taşkın savağı yardımıyla bulanık su toplama tankına beslenir.

Adet    : 1 (2025 için 2)

Hacim    : 1195 m3

Tipi    : Dairesel, çap: 19,5 m

Amacı    :Ön çökeltme tanklarından Alınan çamurun yoğunlaştırılması

Çamur Çürütücü Tank ve Çamur Çürütme Binası

Ön çamur yoğunlaştırıcıdan gelen çamur ham çamur pompaları vasıtasıyla ısı eşanjörlerine basılır. Isı eşanjörü giriş borusunda ön çamur ile çürümüş devir daim çamuru karıştırılır. Isı eşanjöründen çıkan çamur, çürütücü tanka pompalanır.

Çamur çürütüldükten sonra ikincil çamur yoğunlaştırıcıya aktarılır. Üretilen gaz, gaz depolama tankında depolanır ve CHP üniteleri sayesinde elektrik ve ısı enerjisi üretmek üzere kullanılır. Süzüntü suyu kanalizasyon sistemi aracılığıyla giriş kanalına geri verilir.

Çamur çürütme, anaerobic bir fermentasyon prosesidir. Çürütücüye beslenen çamur (ön çamur ve yağ karışımı) yaklaşık 37 ¡C sıcaklığında oksijensiz bir ortamda çürütülür. Proses sürecinde organik maddelerin (uçucu katılar) ayrıştırılması gerçekleştirilir.

Adet    :1 (2025 için 2)

Hacim    :6750 m3

Tipi    : Dairesel, çap: 21 m

Çürütme tankının ilgili ekipmanları; çamur karıştırıcısı, köpük bertaraf cihazı, çürümüş çamur çekme cihazı, acil durum taşkanı, köpük tahrip sistemi, gaz toplama kubbesi, fazla ve düşük gaz basıncı güvenlik cihazıdır.

Ekipman    :Çamur karıştırıcısı

Adet    :Her bir çürütme tankı için 1 adet

Tipi    :Merkezi boru burgulu pervane

Çamur çürütme binasındaki ekipmalar; ısı eşanjörleri, gaz kompresörleri, ham çamur pompaları, çamur devir daim pompaları ve CHP ünitesidir.

Ekipman    :Ham çamur pompaları

Adet    : 1+1

Kapasite    :25 m3/saat

Tipi    :Eksantrik burgulu pompa

Ekipman    :Çamur devir daim pompaları

Adet    : 1+1

Kapasite    : 350 m3/saat

Birleştirilmiş Isı ve Güç Üniteleri (CHP)

Gaz, gaz depolama tankından gazın daha iyi arıtımı için seramik filtre yoluyla CHP ünitesine gider. CHP ünitesinin amacı, gazdan ısı ve elektrik enerjisi üretmektir. CHP ünitesinin ekipmanları aşağıda yer almaktadır:

Adet    : 2 CHP

Ekipman    : Gaz motoru, senkronize jeneratör, egzoz, ısıtma devreleri, acil soğutma için ısı eşanjörü, baca yoluyla egzoz, motor gövdesi için taze hava bloveri, taze yağ haznesi ve atık yağ haznesi dahil olmak üzere yağlama, tüm tesis için     kontrol birimleri Üretilen elektrik enerjisiyle atıksu arıtma tesisinin enerji ihtiyacının % 30’u karşılanmaktadır.

İkincil Çamur Yoğunlaştırıcı

Çamur çürütücüden gelen çürütülmüş ön çamur ikincil çamur yoğunlaştırıcıya iletilmektedir. Çamur burada depolanarak yer çekimi ile ve monte edilen tarak yardımıyla % 4 KM’ye yoğunlaştırılır.

Adet    : 1 (2025 için 2)

Hacim    : 1184 m3

Tipi    : Dairesel, çap: 19,5 m


Üstte kalan durgun su, taşkın savağı yardımıyla bulanık su toplama tankına beslenir. Yoğunlaştırıcı, çürütücü tankı ve susuzlaştırma sistemi arasında bir depo görevi görür. Yoğunlaştırılan çamur, ikincil çamur pompaları aracılığıyla susuzlaştırma sistemi karıştırma tankına pompalanır.

Ekipman    :    İkincil çamur pompaları

Adet    : 1+1

Kapasite    :    25 m3/saat

Tipi    : Eksantrik burgulu pompa

Gaz Depolama Tankı

Çürütücü tankında üretilen gaz, öncelikle borularla sıvı kirleticilerin ayrılması için kum filtresine verilir. Gaz, kalitesine ve miktarına bağlı olarak, gaz depolama tankında depolanır ya da gaz meşalesinde yakılır.

Adet    : 1 (2025 için 2)

Hacim    : 3000 m3

Tipi    : Dairesel, çap: 22.5 m

Gaz depolama tankı, çürütücü tanktaki biyogaz üretimi ile birleştirilmiş ısı ve güç (CHP) üniteleri arasında tampon görevi görür.

Gaz Meşalesi

Eğer depolanamayacak fazla biyogaz varsa, bu fazla gaz, gaz meşalesine gönderilir. Gaz kalitesinin CHP ünitesinde kullanılmaya uygun olmaması durumunda, örneğin çürütücü tankın işletmeye alınması sırasında, yine biyogaz, gaz meşalesine gönderilir  

Adet    : 1 meşale

Kapasite    : 850-1100 m3/saat gaz

Amacı:        Fazla ve kalitesiz biyogazın         yakılması

Çamur Susuzlaştırma Binası

İkincil çamur yoğunlaştırıcıda yoğunlaştırılan çamur ve biyolojik arıtmadan gelen fazla çamur, çamur susuzlaştırma öncesi karıştırma tankında karıştırılmaktadır. Karışım tankından çıkan çamur, çamur besleme pompaları vasıtasıyla her bir susuzlaştırma ünitesine basılmaktadır

Ekipman    : Belt filtre pres

Adet    : 4+1 (2025 için 5+1)

Kapasite    : 700 kg KM/saat

Belt filtre pres, çamuru çamur besleme pompalarından almaktadır. Pompa basma tarafında çamura seyreltilmiş polimer eklenir ve karıştırılır. Daha sonra çamur, önce suyun yer çekimi ile ayrıldığı süzücü kayışa beslenir. Çamur keki çamur yüzeyinden sürekli olarak su akıtmaya neden olan yastık bloklar aracılığı ile sürekli olarak üst üste tekrar istiflenir. Yoğunlaştırılan çamur, sıyırıcı aracılığıyla süzücü kayıştan boşaltılır ve daha sonra belt filtre prese beslenir. Filtre pres sayesinde çamur, % 20 KM’ye ulaştırılır ve kireç eklenmesi ile % 35 KM’ye de çıkarılabilir. Belt filtre presin ilgili ekipmanları aşağıda verilmektedir.

Ekipman    : Belt pres besleme pompası

Adet    : 4+1 (2025 için 5+1)

Kapasite    : 70 m3/saat


Ekipman    : Polimer dozlama pompası

Adet    : 4+1 (2005 için 5+1)

Kapasite    : 1.2 m3/saat


Ekipman    : Polimer hazırlama ünitesi

Adet    : 2

Kapasite    : 200 lt/saat


Ekipman    : Belt pres yıkama suyu pompası

Adet    : 4+1 (2025 için 5+1)

Kapasite    : 20 m3/saat


Ekipman    :    Kompresör

Adet    : 1+1

Kapasite    : 52 Nm3/saat
 

---

R E K L A M