Çevre, Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanı Murat Kurum, TBMM’ye sunulan Türkiye’nin ilk “Ä°klim Kanunu” teklifi ile ilgili sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Türkiye’nin ‘Ä°lk Ä°klim Kanunu’ iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadelemize yeni bir soluk getirecek” mesajını verdi. 20 madde, 2 geçici madde ve 3 farklı kanunda deÄŸiÅŸiklik içeren kanun tekliÄŸi ile Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi BaÅŸkanlığı’nın görev ve sorumlulukları belirlendi. Ekonominin, ÅŸehirlerin, tarım ve gıda baÅŸta olmak üzere kritik sektörlerin iklim krizinden en az etkilenmesi için yapılacak düzenlemeleri içeren kanun teklifi ile yerel ve ulusal eylem planlarının hazırlanması saÄŸlanacak. Sektörlerin uluslararası rekabet gücünün artırılması için daha temiz ve daha verimli bir üretim süreci yasal güvenceye alınacak. Türkiye YeÅŸil Taksonomisi kurulacak, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması devreye alınacak. Okullarda yeÅŸil teknoloji müfredata girecek.

Geçen hafta TBMM BaÅŸkanlığı’na sunulan Türkiye’nin ilk “Ä°klim Kanunu” teklifi ile iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle mücadelede genel ilkeler belirlendi. Sosyal medya hesabından kanun teklifinin içeriÄŸine iliÅŸkin paylaşım yapan Çevre, Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanı Murat Kurum, “Türkiye’nin ‘Ä°lk Ä°klim Kanunu’ iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadelemize yeni bir soluk getirecek” dedi.

Teklife göre, eÅŸitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, ÅŸeffaflık, adil geçiÅŸ ve ilerleme yaklaşımları esas alınacak. Kamu kurum ve kuruluÅŸları ile gerçek ve tüzel kiÅŸiler, kamu yararı gözetilerek alınacak tedbirlere ve düzenlemelere süresinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak. Teklif ile ekonominin iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi saÄŸlanacak. Sektörlerin uluslararası rekabet gücünün artırılması için daha temiz ve daha verimli bir üretim süreci yasal güvenceye alınacak. Kanun teklifi yalnızca sanayi sektörlerini deÄŸil; ÅŸehirleri, tarımı, hayvancılığı ve yeÅŸil alanları da koruyan bir yaklaşımla hazırlandı.

Ä°KLÄ°M DEĞİŞİKLİĞİ BAÅžKANLIÄžI’NIN SORUMLULUKLARI

Teklifte Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi BaÅŸkanlığı’nın görev ve sorumlulukları netleÅŸtirildi. Kurumlar arası koordinasyon, faaliyetler ve standartlar baÅŸkanlıkça belirlenecek. BaÅŸkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine uyum faaliyetlerine iliÅŸkin ilerlemeleri izleyecek. Karbon fiyatlandırmasına iliÅŸkin piyasaya dayalı mekanizmaları düzenlemek de BaÅŸkanlığın yetkisinde olacak. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), BaÅŸkanlık tarafından kurulacak ve bu kapsamda tahsisatların dağıtımı yapılacak.

ULUSAL VE YEREL EYLEM PLANLARI HAZIRLANACAK

Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon hedefi ile Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi BaÅŸkanlığı’nın yayımladığı strateji ve eylem planları doÄŸrultusunda sera gazı emisyonları azaltılacak. Strateji ve eylem planları dönemsel olarak ulusal ölçekte hazırlanacak, uygulanacak ve uygulanması izlenecek.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İL KOORDİNASYON KURULLARI KURULACAK

Her ilde vali baÅŸkanlığında, ilgili kurum ve kuruluÅŸların temsilcileri ile yerel yönetimlerin temsilcilerinden oluÅŸan Ä°l Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Koordinasyon Kurulu kurulacak. Kurulun çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenecek. Yerel Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Eylem Planları, en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar hazırlanacak. Bakanlık bu süreyi bir yıla kadar uzatabilecek.

YEREL PLANLAR VALÄ° BAÅžKANLIÄžINDA HAZIRLANACAK

Yerel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi eylem planları; sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine uyum amacıyla her ilin bütüncül bir planı olacak ÅŸekilde vali koordinasyonunda; büyükÅŸehirlerde büyükÅŸehir belediyesi, diÄŸer illerde il belediyesi ve il özel idaresi, ilgili kurum ve kuruluÅŸların katılımıyla hazırlanacak veya hazırlatılacak. Karara baÄŸlanmak üzere Ä°l Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Koordinasyon Kurulu’na sunulacak. Sektörel etkilenebilirlik ve risk analizleri; strateji ve eylem planlarına esas teÅŸkil etmek üzere iklim modelleri kullanılarak dönemsel olarak BaÅŸkanlık tarafından hazırlanacak ve güncellenecek.

TÜRKÄ°YE YEŞİL TAKSONOMÄ°SÄ° KURULACAK

Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi BaÅŸkanlığı, ulusal, sektörel ve tematik raporlar hazırlayacak. Finansal kaynakları yönlendirmeyi kolaylaÅŸtırmak üzere iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi teÅŸvik mekanizmaları geliÅŸtirecek ve Türkiye YeÅŸil Taksonomisi’ni kurup yürütecek. Döngüsel ekonomi hedefleri ve sıfır atık uygulamaları çerçevesinde ürünlerin yeniden kullanımı, atıkların yan ürün, alternatif ham madde olarak kullanılması ve geri dönüÅŸüm, geri kazanım ile elde edilen ürünlerin zorunlu kullanım oranları belirlenecek.

SINIRDA KARBON DÜZENLEME MEKANÄ°ZMASI

Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kurulabilecek. SKDM'ye iliÅŸkin raporlama, kapsam, içerik, usul ve esaslar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.

TEMÄ°Z TEKNOLOJÄ°NÄ°N KULLANIMI YAYGINLAÅžTIRILACAK

Ä°lgili kurum ve kuruluÅŸlarca hazırlanan planlama ve uygulama araçlarında teknolojik öz yeterlilik kapasitesinin artırılması öncelikli hedef olarak belirlenerek temiz teknolojilerin geliÅŸtirilmesi ve kullanımının yaygınlaÅŸtırılması esas olacak. BaÅŸkanlık; karbon yakalama ve depolama teknolojileri, hidrojen teknolojisi gibi iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadeleye yönelik yeni teknolojik geliÅŸmelerin takibi ile bu alanlardaki projelerin geliÅŸtirilmesi için ilgili kurumlarla iÅŸbirliÄŸi yapmaya, kurumların bu alanlarda çalışmalar yapmasını yönlendirmeye ve ilgili kurumlarla koordinasyon yapmaya yetkili olacak. BaÅŸkanlığa baÄŸlı ilgili kurumlarla koordineli olarak enstitüler ile araÅŸtırma ve uygulama merkezleri kurulabilecek.

OKUL MÜFREDATLARINA Ä°KLÄ°M DEĞİŞİKLİĞİ VE YEŞİL DÖNÜÅžÜM EKLENECEK

Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkileri konusunda duyarlı hale getirilmesi için eÄŸitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eÄŸitim düzeylerinde müfredat ve öÄŸretim programlarının güncellenmesi ve yeÅŸil iÅŸ gücünün yetiÅŸtirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli EÄŸitim Bakanlığı ve YükseköÄŸretim Kurulu’nca yapılacak. Uygulamaların usul ve esasları, Bakanlık görüÅŸü alınarak kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından belirlenecek.

AFETLERE KARÅžI ERKEN UYARI SÄ°STEMLERÄ° VE GIDA GÜVENLİĞİ

Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸine dirençli ürün deseni ile gıda güvenliÄŸinin saÄŸlanması için doÄŸal kaynakların, ekosistemlerin ve biyolojik çeÅŸitliliÄŸin koruma kullanma dengesini gözetecek doÄŸa temelli çözümler ile iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine dirençli uygulamalar yaygınlaÅŸtırılacak. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸine baÄŸlı afetlerin neden olduÄŸu kayıp ve zararların azaltılması amacıyla risk deÄŸerlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken uyarı sistemleri; bütünleÅŸik afet yönetimi esas alınarak geliÅŸtirilecek.

SU YÖNETÄ°MÄ° VE ARAZÄ° TAHRÄ°BATININ DENGELENMESÄ° SAÄžLANACAK

Net sıfır emisyon hedefinin saÄŸlanmasına yönelik emisyonların dengelenmesi için orman, tarım, mera ve sulak alanlarda karbon yutağı kayıplarını engellemek üzere ilgili kurum ve kuruluÅŸlar tedbirler alacak. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkilerine karşı su kaynaklarının etkin yönetimi saÄŸlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliÄŸi ve oranı yükseltilecek.

EYLEM PLANLARI, 31 ARALIK 2027'YE KADAR HAZIRLANACAK.

Kanun teklifinde belirtilen uygulama ve planlama araçlarına iliÅŸkin hazırlama ve uyarlama yükümlülükleri ilgili kurum ve kuruluÅŸlarca en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar yerine getirilecek. CumhurbaÅŸkanı, bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.