Marmara Denizi Eylem Planı kapsamında oluÅŸturulan Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu, Çevre, Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanı Yardımcısı Fatma Varank baÅŸkanlığında toplandı. Toplantıda atık su arıtma tesislerinin yetersizliÄŸinden kaynaklanan kirliliÄŸin Marmara Denizi’ni olumsuz etkilediÄŸi belirtildi. Denize kıyısı olan belediyelerin bir önceki eylem planında belirtilen ileri biyolojik arıtma tesisi kurma zorunluluÄŸunu yerine getirmediÄŸi vurgulanarak mevcut atık su arıtma tesislerini ileri biyolojik atık su arıtma tesislerine dönüÅŸtürmelerinin aciliyetine dikkat çekildi. Bakan Yardımcısı Varank, “Belediyeler ileri biyolojik atık su arıtma tesislerini yapmadığı için Marmara Denizi’nin kirlilik yükü azaltılamadı. Gelinen süreçte, ileri arıtmaya dönüÅŸüm oranının bugüne kadar sınırlı (%0.7) bir artış gösterdiÄŸi gözlendi” dedi.

Marmara Denizi’nde ortaya çıkan müsilaj sonrası, 8 Haziran 2021 tarihinden itibaren 7/24 esasıyla, müsilajın temizlenmesine yönelik çalışmalar baÅŸlatıldı ve 7 Temmuz 2021 itibarıyla müsilaj temizlendi. Bakanlık koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluÅŸlar ile üniversitelerin katılımıyla hazırlanan 22 maddelik “Marmara Denizi Eylem Planı” kapsamında yapılacak her türlü çalışmanın bilimsel olarak deÄŸerlendirilmesi amacıyla Bilim ve Teknik Kurulu oluÅŸturuldu.

HAFTA BAÅžINDA YEREL YÖNETÄ°MLERLE DE TOPLANTI YAPILDI

Bu yıl 27 Haziran’da Ä°stanbul’da toplanan Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu’nda, atık su arıtma tesislerini ileri biyolojik atık su arıtma tesislerine dönüÅŸtürmesi gereken belediyelerle toplantılar yapılması kararı alınmıştı. Alınan karar gereÄŸi belediyelerce yürütülen çalışmaların deÄŸerlendirildiÄŸi çalışma toplantıları yapıldı. Ä°lk olarak Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi ile 14 AÄŸustos’ta bir toplantı gerçekleÅŸtirildi. Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu toplantısı öncesi Marmara Denizi Havzası’nda bulunan diÄŸer illerdeki yerel yönetimlerle de 23 Aralık Pazartesi günü Bakanlık binasında toplantı gerçekleÅŸtirildi.

MÜSÄ°LAJ Ä°HBARLARI DEÄžERLENDÄ°RÄ°LDÄ°

Son günlerde, Marmara Denizi’nde müsilaj emarelerinin ortaya çıkması üzerine Çevre, Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanlığı’nın ilgili birimleri ile Müsilaj Bilim ve Teknik Kurulu bir kez daha bir araya geldi. Bilim kurulu üyesi akademisyenler Bakan Yardımcısı Fatma Varank baÅŸkanlığında toplandı.

“MÜSÄ°LAJ 3 TEMEL NEDENE DAYANIYOR”

Toplantının açılış konuÅŸmasını gerçekleÅŸtiren Bakan Yardımcısı Varank, müsilaj oluÅŸumunun üç temel nedene dayandığını belirtti: Denizdeki sıcaklığın yükseliÅŸi, denizin duraÄŸanlığı ve artan kirlilik, özellikle azot ve fosfor artışı ile müsilaj oluÅŸuyor. Ä°lk iki madde bütünüyle iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine baÄŸlı ve bununla doÄŸrudan mücadele etme ÅŸansımız bulunmuyor. Ancak uyum saÄŸlayabiliriz. Üçüncü maddede ise özellikle kentsel, endüstriyel ve tarımsal kaynaklı kirlilik baskısı sonucunda müsilaj oluÅŸuyor.

“AZOT-FOSFOR KÄ°RLÄ°LÄ°K YÜKÜNDE ÇOK SINIRLI AZALMA SAÄžLANDI”

Bakanlık olarak yılda 2 kez Marmara Denizi Eylem Planı içerisinde yer alan faaliyetlerin gerçekleÅŸme durumlarını takip ettiklerini söyleyen Varank, son günlerde Marmara Denizi'nin genelinde, deniz yüzeyinden 5 ila 25 metre arasında deÄŸiÅŸen derinliklerde müsilaj oluÅŸumuna dair, bilim insanları ve balıkçılar tarafından Bakanlığa ihbarlar geldiÄŸine dikkat çekti.

BELEDÄ°YELER Ä°LERÄ° BÄ°YOLOJÄ°K ATIK SU ARITMA TESÄ°SLERÄ°NÄ° YAPMADI

Bakan Yardımcısı Varank, “Belediyeler ileri biyolojik atık su arıtma tesislerini yapmadığı için Marmara Denizi’nin kirlilik yükü azaltılamadı. Gelinen süreçte, ileri arıtmaya dönüÅŸüm oranının bugüne kadar sınırlı (%0.7) bir artış gösterdiÄŸi gözlendi. Marmara Denizi’ne deÅŸarj edilen azot-fosfor kirlilik yükünde çok sınırlı azalma saÄŸlanabilmiÅŸ, ayrıca yayılı kaynak kirliliÄŸini önlemeye yönelik olarak yapılması gereken yapay sulak alanlar da fiziki imkansızlıklar nedeniyle yapılamamıştır. 2021 yılında yaÅŸanmış olan müsilaj afetinin tekrar yaÅŸanmaması adına gelinen nokta göz önünde bulundurularak acil alınması gereken tedbirleri ele aldık” dedi.

3 ÖNEMLÄ° EYLEM TAMAMLANMADI

Toplantıda ilgili belediyelerin atık su arıtma tesislerinin son durumlarına iliÅŸkin veriler Bilim Kurulu’na aktarıldı. Çevre Yönetimi Genel Müdürü Fatih Turan, 22 maddeden oluÅŸan Marmara Denizi Eylem Planının 19 maddesinin tamamlandığını, 3 eylemin ise tamamlanamadığını belirtti, tamamlanamayan 5. maddede atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik atık su artıma tesisine dönüÅŸtürülme oranın çok düÅŸük olduÄŸuna dikkat çekti. Toplantıda, Marmara Denizi’nin mevcut durumu ve çözüm önerileri bilim insanları tarafından detaylı bir ÅŸekilde ele alındı. MARMOD ve DEN-Ä°Z projelerinin analiz bulguları paylaşıldı. Prof. Dr. Barış SalihoÄŸlu ve Prof. Dr. Burcu Özsoy, denizdeki çevresel kalite kriterlerinin yıllara göre deÄŸiÅŸimin anlatıldığı sunum yaptı. Ayrıca; Doç. Dr. Ahsen Yüksek, Prof. Dr. GülÅŸen AltuÄŸ, Doç. Dr. AyÅŸegül Akpınar da Bilim ve Teknik Kurulu’nda sunum gerçekleÅŸtirdi.

GÖRÜÅž VE ÖNERÄ°LER SUNULDU

Yapılan sunumlardan sonra bilim ve teknik kurulu üyelerine tek tek söz verilerek görüÅŸ ve önerileri alındı.

* Bilim ve teknik kurulu üyeleri müsilajla mücadele için öncelikle arıtma tesislerinin ileri biyolojik olarak yapılması ve mevcut arıtmalarında uygun iÅŸletilmesi gerektiÄŸi,

* BaÅŸta Susurluk Havzası olmak üzere derelerde uygun yerlerde fitoremidasyon çalışmasının uygulanabileceÄŸi,

* Ekosistem temelli balık avcılığının yapılmasının önemi ve gereÄŸi vurgulandı.

* Biyolojik mücadelenin önemine dikkat çekilerek yerli bakteri ile çalışmaların yapılabileceÄŸi önerildi.

13 ÜNÄ°VERSÄ°TEDEN AKADEMÄ°SYEN BULUNUYOR

Toplantıya Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraÅŸtırma Kurumu (TÜBÄ°TAK) BaÅŸkanı, Marmara AraÅŸtırma Merkezi BaÅŸkanı, Bursa Teknik Üniversitesi, Bursa UludaÄŸ Üniversitesi, Ä°stanbul Teknik Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi, Ä°stanbul Üniversitesi, BoÄŸaziçi Üniversitesi, Orta DoÄŸu Teknik Üniversitesi, Piri Reis Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Ä°stanbul Üniversitesi-CerrahpaÅŸa, Kocaeli üniversitelerinden oluÅŸan bilim kurulu üyeleri, konuya iliÅŸkin çalışması olan akademisyenler ve Marmara Belediyeler BirliÄŸi katıldı.