MUSTAFA ÖZTÜRK

MNE PROJE

GİRİŞ 

Küresel enerji tüketimindeki artış, küresel yıllık birincil enerji talebinin %44’ünü temsil eden doğal gazın öncülük ettiği fosil yakıt talebinde bir artışa dönüşmüştür. Bu büyüme, teknolojik devrim ve her şeyden önce soğutma, ısıtma ve ulaşım talebi nedeniyle artan enerji gereksinimleri olan bir ekonomi tarafından yönlendirilmektedir. Bu bağlamda, küresel enerjiyle ilgili CO2 emisyonları 2018’de %1,7 artarak yıllık 33,1 Gt CO2’lik tarihi bir yüksekliğe ulaşmıştır; bu, yenilenebilir enerjilerdeki büyümeye rağmen küresel ekonomik çıktıdaki her %1 büyüme için yaklaşık %0,5’lik bir artışı temsil etmektedir. Bu rakamlar, enerji üretim sisteminin küresel dönüşümüne olan tartışmasız ihtiyacı desteklemektedir.

Suyun çıkarılması, temini, arıtılması ve dağıtımı ile kentsel sektördeki atık su arıtımları için enerji talebi büyük miktarda enerji gereksinimi anlamına gelmektedir. 2020 yılında Avrupa’da üretilen belediye atık su miktarı 55 km3’dür. 2022 yılında Türkiye’de alıcı ortamlara 16,4 milyar m3 atık su deşarj edilmiştir. Dünyada üretilen elektriğin %2 ila %3’ü suyun üretimi, dağıtımı ve arıtımında kullanılmaktadır. Almanya’da 1 m3 atık su arıtımı için ortalama 0,4 kWh elektrik tüketilirken, Çin’de 0,29 kWh, ABD’de 0,20 kWh/m3 ve Japonya’da 0,26 kWh/m3 olduğu belirtilmektedir. Geleneksel evsel AAT’lerinde işletme maliyetinin yaklaşık %25-40’ni enerji giderleri oluşturmaktadır ve arıtılmış atıksu başına enerji tüketim değeri 0,3-2,1 kWh/m3 arasında değişmektedir.

Su sektöründe enerji geri kazanımı ve CO2 azaltımı için mikroHES fırsatları vardır. Burada, İçme suyu, sulama suyu ve atık su sektörleri için altı AB ülkesinde (İrlanda, Kuzey İrlanda, İskoçya, Galler, İspanya ve Portekiz) toplanan bir veri setini kullanarak bu potansiyelin geniş ölçekli bir değerlendirmesi yapılmıştır. Toplanan veriler ekstrapolasyon yapılarak, toplam yıllık mikroHES potansiyelinin varsayımlara bağlı olarak 482,3 ile 821,6 GWh arasında olduğu ve; • İrlanda (15,5-32,2 GWh), • İskoçya (17,8-139,7 GWh), • Kuzey İrlanda (5,9-8,2 GWh), • Galler (10,2-8,1 GWh), • İspanya (375,3-539,9 GWh), • Portekiz (57,6-93,5 GWh), arasında bölündüğü ve içme suyu (%43-67), sulama (%51-30) ve atık su (%6-3) sektörlerine dağıtıldığı tahmin edilmektedir. İrlanda ve Galler’deki içme suyu şebekelerindeki 80 mevcut basınç düşürücü vana ve diğer şebeke altyapısından 17,9 GWh/yıllık geri kazanım potansiyeli belirlenmiştir. İrlanda ve İngiltere’nin bazı bölgelerinde 100’den fazla atık su arıtma tesisinde 1,1 MW’lık mikroHES ile enerjisi geri kazanım potansiyelini vurgulamıştır.

Yazının devamı için tıklayın