POMSAD Genel Sekreteri Gökhan Sezer Türktan

Sözlerime derneÄŸimizi tanıtarak baÅŸlamak isterim. 1996 yılından bu yana faaliyet gösteren, 2003 yılında adının başına “Türk” ibaresi eklenmiÅŸ ülkemizde pompa, vana ve armatür sektörlerini temsil eden tek derneÄŸiz. 52 üye firmamıza mensup 63 kiÅŸilik bir üye tabanımız var.

DerneÄŸimizin temsil erki çok yüksek ve en etkin derneklerden biriyiz. Yurtdışı ile baÅŸlayalım; 2001’de EUROPUMP’a (Avrupa Pompa Ä°malatçıları DerneÄŸi) 2003 yılında CEIR’e (Avrupa Musluk ve Vana Sanayicileri DerneÄŸi) üye olduk. 2015-2017 yılları arasında dernek önceki baÅŸkanımız Sn. Kutlu KaravelioÄŸlu EUROPUMP BaÅŸkanlığı görevini yürüttü, halen EUROPUMP Ä°cra Konseyi’nde önceki baÅŸkan sıfatıyla görev alıyor. GeçmiÅŸ dönem baÅŸkanlarımızdan Sn. Bülent HacıraifoÄŸlu ise 2011-2013 yılları arasında CEIR BaÅŸkanlığı görevini yürüttü, ÅŸu anda Dernek BaÅŸkanımız Sn. Nurdan Yücel CEIR’de BaÅŸkanlık görevini yürütmekte. EUROPUMP, CEIR ve ilgili diÄŸer kurumlar tarafından hazırlanmış olan bilimsel yayınları ve direktifleri yayın haklarını satın almak marifetiyle tercümelerini gerçekleÅŸtirerek uzun yıllardır sektörlerimizin istifadesine sunmaktayız. Bu üst kuruluÅŸlar bünyesinde gerçekleÅŸtirilen bütün komite, komisyon ve çalışma grubu toplantı notlarını da üyelerimizle paylaşıyoruz. GeçtiÄŸimiz yıllarda üç kez EUROPUMP iki kez de CEIR toplantılarına ülkemizde ev sahipliÄŸi yaptık. Bir sonraki ev sahipliÄŸimiz 6-8 Haziran 2024 tarihleri arasında Bodrum’da CEIR Genel Kurul ve Senelik Toplantısı ev sahipliÄŸi olacak. Sektörlerimizin bütün paydaÅŸlarını bizlerle birlikte olmak üzere bu önemli buluÅŸmaya davet ediyoruz.

Yukarıda da bahsetmiÅŸ olduÄŸum BaÅŸkanımız Sn. Nurdan Yücel’in CEIR BaÅŸkanlığını devralmış olması sektörlerimiz için çok gurur verici bir durum. CEIR (Avrupa Musluk ve Vana Sanayicileri DerneÄŸi), EUROPUMP (Avrupa Pompa Ä°malatçıları DerneÄŸi) ve PNEUROP (Avrupa Kompresör, Vakum Pompası, Pnömatik Aletler ve Yardımcı Ekipman Üreticileri BirliÄŸi) dernekleri 9-10-11 Mayıs 2022 tarihlerinde Belçika’nın BaÅŸkenti Brüksel’de senelik toplantı ve genel kurullarını ortak olarak gerçekleÅŸtirdi. 1959 yılında kurulmuÅŸ ve 6’sı AB üyesi 9 ülkeyi ulusal dernekler ve firmalar vasıtasıyla temsil eden CEIR'in (Avrupa Musluk ve Vana Sanayicileri DerneÄŸi) 10 Mayıs 2022 tarihinde gerçekleÅŸtirilen Genel Kurul'unda BaÅŸkanlığa POMSAD (Türk Pompa ve Vana Sanayicileri DerneÄŸi) BaÅŸkanı Sn. Nurdan Yücel seçildi. Ä°ki yıllık bir süre için BaÅŸkanlığı Ä°spanyol meslektaşından devralan baÅŸkanımız CEIR tarihinin ilk kadın baÅŸkanı oldu. 300'den fazla firmayı, 11 milyar dolarlık ciroyu ve 50.000 kiÅŸilik bir istihdamı temsil eden derneÄŸe, derneÄŸimiz 2003 yılından bu yana üye olup 2005 yılından bu yana dernek yönetim kurulunda ülkemizi temsil etmektedir.

Yurt içi temsil gücümüzle devam etmek istiyorum, 2002 yılında Makine ve Aksamları Ä°hracatçı BirliÄŸinin kurucuları arasında yer aldık, bu birlik makine sektörünün en üst örgütü konumundadır. Åžu anda MAÄ°B BaÅŸkanlığını ve MAKFED BaÅŸkan Yardımcılığı görevlerini önceki baÅŸkanımız Sn. Kutlu KaravelioÄŸlu yürütüyor. 2007’de MTG’yi (Makine Tanıtım Grubu) kurduk, Makine Tanıtım Grubu’nun yaptığı iÅŸleri kapatılana kadar herkesin takip ettiÄŸini düÅŸünüyorum. MSSP (Makine Sanayi Sektör Platformu) kurucularındanız. TOBB Makine ve Teçhizat Meclisi BaÅŸkanlığı görevini de yine önceki baÅŸkanımız Sn. Kutlu KaravelioÄŸlu yürütmekte. Özetle, bugün, makina imalat sektörü ile ilgili hemen bütün örgütlenmelerde, birlik, dernek, komite, meclis gibi sektöre yön veren, onu düzenleyen hemen tüm platformlarda temsilcilerimiz vardır.

Temsil gücümüzün yanında bilimsel kongre düzenleyen ender sayıda sektörlerden biriyiz. 1970’lü yıllarda baÅŸlayan pompa-vana kongrelerimiz düzenli aralıklarla devam etmekte. Sektörlerimizle ilgili gerçek ve tüzel kiÅŸileri bir araya getirdiÄŸimiz kongrelerimiz hem sektöre ışık tutmakta hem de firmalarımızın gerçekleÅŸtirdiÄŸi Ar-Ge faaliyetlerini sektörle paylaÅŸma imkânı saÄŸlamakta. En son kongremizi 2020 yılında 13-14 Åžubat 2020 tarihlerinde ODTÜ Kültür Kongre Merkezi’nde düzenledik. Pompa-vana kongrelerimizin 11.’si bu yıl 14-15 Aralık 2023 tarihlerinde “Su ve Ä°nsan 5.0” temasıyla ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde gerçekleÅŸtirilecek. Kongremizle ilgili bütün geliÅŸmeler internet sitemiz üzerinden duyurulacak, sektörlerimizin bütün paydaÅŸlarının bir arada bulunacağı bu önemli organizasyona tüm sektör paydaÅŸlarımızı ÅŸimdiden davet ediyoruz. Kongre takvimimize www.pomsad.org.tr/kongre2023 adresinden ulaşılabilmekte.

Bilimsel çalışmalar doÄŸrultusunda; her yıl düzenli olarak dış ticaret verilerini GTÄ°Pler bazında bir araya getirerek Ä°thalat-Ä°hracat envanterlerimizle yine sektörlerimizle paylaşıyoruz. Bunun yanı sıra sektörlerimizle ilgili sektör raporları hazırlıyoruz, en son bu ay içinde sektör raporumuzun yenisi 2022 verileriyle sektörlerin istifadesine sunuldu, bu rapor sektörlerimizi tüm yönleriyle ele alması açısından çok önemli, bütün bu verileri bir arada sunan baÅŸka bir kaynak bulunmuyor. Üyelerimizi ve sektörlerimizi Makine Ä°hracatçıları BirliÄŸi ile birlikte veya münferiden katıldığımız yurt dışı ve yurt içi fuarlarda da temsil etmekteyiz. Üyelerimizle birlikte Avrupa’daki önde gelen teknik merkezlere ve önde gelen firmalara teknik geziler düzenleyerek üyelerimizin buradaki geliÅŸmeleri yerinde takip etmelerine de imkân saÄŸlıyoruz.

Biz dernek olarak hem yurt içinde hem yurt içinde sektörlerimizi üyesi bulunduÄŸumuz bütün üst kuruluÅŸlar nezdinde üst düzeyde temsil etmekteyiz ve üyelerimizi önlerine çıkabilecek ve kendilerini bekleyen önemli geliÅŸmelerden haberdar etmekteyiz. Makine sektörünün tümünün önümüzdeki yıllarda gündeminde olacak “YeÅŸil Mutabakat” ve buna baÄŸlı olarak sınırda karbon vergisi meselesi, “Döngüsel Ekonomi” alanındaki geliÅŸmeler, sektörlerimizle ilgili makine direktifi, eko-tasarım direktifi, REACH ve diÄŸer ilgili direktiflerdeki geliÅŸmeler, regülasyonlar kapsamındaki deÄŸiÅŸimler ve Avrupa standartlarındaki geliÅŸmelerin tümü derneÄŸimiz tarafından yakında takip edilerek üyelerimizle paylaşılmaktadır.

Üzerinde çalışmakta olduÄŸumuz faaliyetlerimize gelirsek; sektörlerimizi bir cazibe haline getirmek ve firmalarımızda yeni iÅŸe baÅŸlayan mühendislerin de bilgi seviyesini artırmak amacıyla pompa ve vanalar için bir eÄŸitim programı hazırlıyoruz. Onur Üyesi deÄŸerli hocalarımız tarafından hazırlanan içerikler eÄŸitimlerimiz için hazırlanan internet sitesine yüklenerek, günün her saatinde eÄŸitim alınabilecek bir platform yaratmış olacağız. GiriÅŸ seviyesindeki eÄŸitimlerimiz aynı zaman son kullanıcılara yönelik olarak da hazırlanacak ve böylece ürünlerimizi kullanmakta olan son kullanıcıların da bilinçli seçim yapmasını saÄŸlayacak. GiriÅŸ eÄŸitim programlarımızın tamamlanmasının ardından ileri seviye pompa ve vana eÄŸitimlerimiz de eÄŸitim programımıza dâhil edilecek. Åžu an için çalışmaları devam eden bu süreçle ilgili sektörlerimizi bilgilendirmeye devam edeceÄŸiz.

Sektörlerimiz için bir önemli çalışmamız da akredite bir test laboratuvarı kurulmasıyla ilgili. Kalitesiz ürünlerin ithalatını engellemek ve aynı zamanda standartlara uymayan yerli ürünlerin piyasadan toplanması için TSE ile birlikte akredite bir test laboratuvarı kurulması konusunda çalışmalarımızı hızlandırdık. Sirkülasyon Pompaları için kurulacak test istasyonu ile baÅŸlayacak olan çalışmamız, dik milli ve yatay pompalar için de ileride geniÅŸletilerek vanaları kapsayacak bir noktaya getirilecek. Bu istasyonun kurulmasıyla dış ticaret açığımızı azaltmayı ve piyasada kaliteli ve güvenli ürünlerin var olmasını hedefliyoruz.

Son dönemde bizler için önemli bir diÄŸer çalışmamız da KOSGEG ile birlikte POMSAD, MAKFED, EMOSAD ve kompresör üreticileri olarak yürüttüÄŸümüz “YeÅŸil DönüÅŸüm Ä°ÅŸbirliÄŸi” konulu çalışmamızdır. KOBÄ°’lerin enerji verimliliÄŸi konusunda mevcut durumlarının tespit edilerek sorun ve ihtiyaçlarının belirlenmesi, gerekli stratejilerin oluÅŸturulması, kapasitelerinin geliÅŸtirilmesi ve öncelikli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yürürlükte bulunan KOBÄ° Enerji VerimliliÄŸi Destek Programının yaygınlaÅŸtırılması amacıyla KOSGEB, MAKFED, POMSAD, EMOSAD ve kompresör üreticilerinden oluÅŸan çekirdek bir grupla gerçekleÅŸtirilen toplantılar neticesinde KOSGEB ve MAKFED arasında “YeÅŸil DönüÅŸüm Ä°ÅŸbirliÄŸi” protokolü imzalanmıştır. Protokol ile daha çok endüstriyel iÅŸletmelerde kullanılan ve döner ekipman olarak adlandırılan, elektrik tüketiminin büyük kısmını oluÅŸturan elektrik motoru ve bunlarla müteÅŸekkil pompa, fan (havalandırma) ve kompresör gibi sistemlerin daha verimli bir ÅŸekilde enerji kullanımı saÄŸlamak amacıyla yapılacak olan etüt çalışmalarına destekler saÄŸlanacak. Ä°ÅŸletmelerin döner ekipmanları konusunda mevcut durumları, verimlilik tespiti ve ihtiyaçlarının belirlenmesi, MAKFED tarafından sertifikalandırılarak yetkilendirilen döner ekipman enerji verimliliÄŸi uzmanları tarafından yapılacak. Etüt hizmeti sonucunda, döner ekipman enerji verimliliÄŸi uzmanı tarafından iÅŸletmede deÄŸiÅŸtirilmesi/alınması önerilen döner ekipmanlara yönelik giderlere de destek verilecek, ayrıca ekosistemi geliÅŸtirmek üzere; MAKFED ve KOSGEB tarafından ödüllü yarışmalar, yurt içi fuarlara katılım, sosyal sorumluluk vb. faaliyetlerde iÅŸ birlikleri yapılacak. Etüt faaliyetlerine katılacak firma yetkililerinin katılacağı eÄŸitim programı ve örnek etüt raporu hazırlanmış olup kısa sürede üyelerimize süreçle ilgili bilgi verilecektir.

Sektörlerimiz için ülkemizdeki en önemli fuar olarak gördüÄŸümüz ve eÅŸ organizatör derneklerden biri olduÄŸumuz ISK – SODEX Fuarı’ndan bahsetmekten geçmek istemem, ISK - SODEX uzun yıllardır ulusal ve uluslararası düzeyde baÅŸarısını ispatlamış, isim fuarlardan biri olmayı baÅŸarmıştır. Her zaman olduÄŸu gibi SODEX-2023 de yeni müÅŸterilerle tanışmanın, mevcut iÅŸ baÄŸlantılarını geliÅŸtirmenin, uluslararası satış ağını güçlendirmenin ve ihracat fırsatlarını artırmanın mümkün olduÄŸu bir platform saÄŸlayarak sektörün beklentilerini karşılayacaktır. ISK - SODEX fuarlarında, sektörde yerli endüstriyel üretimin geliÅŸimini görme ve her geçen gün ileri teknolojilere adapte olmuÅŸ ürünlerin üretildiÄŸini gözlemleme fırsatı yakalanmaktayız. Fuar, ayrıca, üreticileri daha mükemmel ürünler üretmeye teÅŸvik etmenin bir aracı olarak da kendini kanıtlamıştır. Bu sebeple, çevre duyarlılığının ön plana çıktığı günümüzde yüksek teknoloji yeÅŸil ürünlere doÄŸru sektörün evrilmesini beklemekteyiz. Pompa, vana, armatür ve ilgili komponent imalatı yapan üreticilerimizin fuarda tanıtacakları ürünlerinde bu konuya daha fazla vurgu yapmasını beklemekteyiz. Sektörlerimizin tüm paydaÅŸlarını 25 -28 Ekim 2023 tarihleri arasında Ä°stanbul Fuar Merkezi’ne bekliyoruz.

Sektörlerimizle ilgili rakamsal birkaç veri paylaÅŸmak da isterim; 2021 ve 2022 yılları 12 aylık verilerini kıyasladığımızda 2022 yılında pompalarda ihracat artışı %12,71, vana armatürlerde %8,51’dir. Ä°thalatta ise pompalarda artış %7,05, vana ve armatürlerde %19,36 olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir. 2022 yılında pompa ve vana-armatür ticaret hacmi 4.599.281.462 USD olmuÅŸtur. Ticaret hacmindeki artış %12,41’dir. Bütün çabalarımıza raÄŸmen sektörlerimiz ithalatçı sektörler konumundadır, iki sektör için ticaret dengemiz 2022 yılında -975.826.746 USD olmuÅŸtur. Pompalarda bu denge -276 milyon USD seviyesindeyken vana ve armatürlerde bu rakam -700 milyon USD olmuÅŸtur. 2021 yılına göre ticaret açığı %19,22 oranında artış göstermiÅŸtir. 2022 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı pompalarda %77,77 olurken 2021 yılında bu oran %73,86, 2020 yılı için %64,46’dır. Vana ve Armatürlerde 2022 yılında karşılama oranı %54,72 olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir. 2021 yılında bu oran %60,19, 2020 yılı için %55,59’dur.

Elimizde içinde bulunduÄŸumuz yılla ilgili olarak henüz Ocak-Nisan verileri mevcut. 4 aylık bu süreçte sektörlerimizin ticaret hacmi 1,76 milyar dolar olmuÅŸtur. Bu rakam pompalarda 847 milyon USD, vana ve armatürlerde 913 milyon USD seviyesindedir. Maalesef bu dört aylık süreçteki ticaret açığımız -418 milyon USD olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir. Ocak-Nisan döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı pompalarda %76,06; vana ve armatürlerde %50,22 olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir.

Birçok önemli endüstride kullanılmakta olan, çok çeÅŸitli pompa ve vanalar var ve ürünlerimizin doÄŸru seçimi artan enerji maliyetleri göz önüne alındığında kritik bir öneme sahip. Bu doÄŸrultuda halen kullanılmakta olan özellikle pompaların verimli çalışan yeni nesil pompalarla deÄŸiÅŸtirilmesi gerekliliÄŸi, enerji sektöründeki yenileme projeleri, su yönetiminin artan önemi, pandemi dolayısıyla üretim ekseninin coÄŸrafi avantajımızla birlikte ülkemize kaymaya baÅŸlaması bizleri bundan sonrası için umutlandırıyor. Yerli üreticilerimizin korunmasına yönelik politikaların ısrarla ve güçlendirilerek sürdürülmesi, sanayicilerimizin teÅŸvik ve kredilerle desteklenerek finansman problemlerinin çözüme kavuÅŸturulması, katma deÄŸeri yüksek ürünlerin üretimdeki paylarının artırılması konuları bizler için çok önemli. Kayıt dışı ekonomi ve kayıt dışı istihdamın engellenememesi, ileri teknoloji ara mallarında ithalata bağımlılık, ömür boyu maliyet (ÖBM) bilincinin oturmaması ve fiyat endeksli tercih yapılması, ölçek ekonomisine geçilememesi, Eximbank kredilerinden alınan payın yetersizliÄŸi, kamu alımlarında yerli malı avantajının tam olarak uygulanamaması gibi pek çok önemli sorunumuz hala çözüm beklemektedir. DijitalleÅŸme ve yeÅŸil dönüÅŸümü gerçekleÅŸtiremeyen firmalarımızın rekabet etme ÅŸansının artması için teÅŸvik mekanizmalarının iÅŸletilmesi, Çevre, Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanlığı tarafından yeÅŸil üretim yatırımı yapan firmalara sübvansiyon verilerek teÅŸvik edilmesi için teÅŸviklerin daha kolay ulaşılıp cazip hale getirilmesi önem arz etmektedir.

Dijital dönüÅŸüm sektörlerimiz için de kaçınılmazdır. Sektörlerimizde dijital dönüÅŸüm, yüksek kalite ve nitelikli iÅŸgücü istihdamı birbirlerini tamamlayıcı unsurlar olarak en önemli geliÅŸme eksenlerinden birini oluÅŸturmaktadır. Yüksek katma deÄŸerli üretim ile birlikte ürünlerimiz Avrupa pazarında daha fazla yer bulmaya baÅŸlayacaktır. Karbon salınımının azaltılması, ömür büyü verimlilik ve enerji verimliliÄŸi üreticilerimizin öncelik vermesi gereken hedefler olmalıdır.

Hem ithalatta hem de iç pazarda düÅŸük kaliteli, asgari standartları karşılamayan ve zaman zaman kayıt dışı üretilen ürünler ile ilgili olarak etkin bir piyasa gözetim ve denetimi gerekmektedir. Etkin yapılmayan gözetim ve denetim rekabet yapısını etkilemekte ve standartlara uygun üretim yapan firmaların iç pazarda sıkıntı yaÅŸamasına yol açmaktadır.

Üretmeden büyüyemeyeceÄŸimizin ve makine sektörünün bu ülkenin lokomotifi olması gerekliliÄŸinin altını çizerek bütün makine sektörüne sorunların çözüme kavuÅŸtuÄŸu, üretimi bol bir sene diliyorum.