Kuraklık ve susuzlukla mücadele için, yağmur suyu ve gri suların yeniden kullanımına yönelik Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü tarafından Belediye Meclisi’ne sunulan teklif, 5 Şubat 2021 tarihinde oybirliği ile kabul edilmişti. Kadıköy Belediyesi’nin plan notu İBB Meclisi’nden 2022 yılı şubat ayında alınan karar ile onaylanmıştı. Kadıköy Belediyesi, uygulamaya geçmek için yasal prosedürün tamamlanmasını bekliyor. Düzenleme ile Kadıköy’de 400 metrekare ve üzeri büyüklüklerdeki parsellerde yeni yapılacak tüm binalarda yağmur suları toplama tanklarında biriktirilecek. Ayrıca biriktirilen yağmur sularının bahçe sulama, sifonlarda ve benzeri işlerde kullanımı da zorunlu hale getirilecek.

Tüm Kadıköy’de sudan tasarruf etmeye hazırlanan Kadıköy Belediyesi, projeye iki yıl önce pilot uygulama ile başladı. Belediye tarafından ilk olarak 2020’nin aralık ayında Ekolojik Yaşam Parkı’nda yağmur suyu hasadı sistemi kuruldu. Buradan elde edilen yağmur suları, merkezin bahçe sulamasında kullanıldı. Daha sonra 2021 yılı mart ayında Kozyatağı Kız Öğrenci Yurdu’na kurulan sistemle yağmur suyundan sifon suyu karşılandı. Son olarak 2021’in ağustos ayında Kayışdağı Hizmet Binası’nda kurulan sistemle de yağmur sularıyla sokak temizleme ve iş makinelerinin yıkanması işlemi gerçekleştiriliyor. Kurulan sistemle Kadıköy Belediyesi yıllık 740 ton ya da bir başka deyişle 38 bin damacanadan fazla su tasarrufu sağlamış oldu.

"Amacımız Suyun Tasarruflu Kullanılması"

Bilinçli su kullanımının önemine dikkate çeken Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürü Zerrin Karamukluoğlu, başlattıkları yağmur suyu toplama projesi hakkında bilgi verdi. Karamukluoğlu, “Yağmur suyunu daha iyi kullanabilmek, bu doğal kaynağımızı değerlendirebilmek adına bir plan notu hazırladık. Bu hazırladığımız plan notunda da 400 metrekare ve üzeri parsellerde yapılacak binalarda yağmur suyunun toplanması ve depolanmasına ve bunun kullanımına yönelik bir hüküm geliştirdik” dedi.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2000 metrekare ve üzerindeki parsellerde yağmur suyunun depolanması için getirdiği zorunluluğun Kadıköy için kullanılabilir olmadığına dikkat çeken Karamukluoğlu, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2000 metrekare ve üzerindeki parsellerde yağmur suyunun depolanması ile ilgili bir hükmü vardı fakat biz bunu 400 metrekare olarak belirledik. Çünkü Kadıköy'deki parseller küçük. 2000 metrekarenin üzerinde çok fazla parsel olmadığı için yağmur suyunun toplanması konusunda yeterince bir fayda elde edemeyeceğimizi düşündük. Bu nedenle 400 metrekareden başlamak üzere 2000 metrekare ve üzeri parsellerde depolama yapılması gerektiğine ilişkin daha detaylı bir çalışma yaptık” diye konuştu.

Amaçlarının Kadıköy Belediyesi sınırları içerisindeki tüm binalarda suyun tasarruflu kullanılması olduğunu söyleyen Zerrin Karamukluoğlu şöyle devam etti: “ Bu plan notu teklifimiz yürürlüğe girdiğinde Kadıköy sınırları içinde yeni yapılacak binalarda yağmur suyu depolanmış olacak. Suların kullanımı daha sağlıklı, iklim açısından çevre açısından daha faydalı bir şekilde değerlendirilmesi söz konusu olacak. Ayrıca bu plan notu yeni yapılacak binalar için getirilmiş olmakla birlikte, mevcut binalarda da eğer binalarının sistemi uygunsa bunu kullanılabilecekler. Bunun önünde herhangi bir engel olmadığı gibi yağmur sularının daha faydalı kullanılması için tavsiyede ediyoruz.”

Ekolojik Yaşam Parkı: Yağmur Suyundan Bahçe Sulamaya

Kadıköy Belediyesi, ilk uygulamasını 2020 yılı aralık ayında Kemal Sunal Parkı ve Ekolojik Yaşam Merkezi’nde kurulan yağmur suyu hasat sistemiyle başlattı. Merkezin bahçesinde yetiştirilen sebze ve meyvelerin sulama suyu ihtiyacı karşılanıyor. Kullanılan suyun 20 tonu yağmur suyundan elde edildi.

Abdullah Öğücü Kız Öğrenci Yurdu Çatısından Sifon Suyuna

İkinci çalışma Kozyatağı’nda bulunan Abdullah Öğücü Kız Öğrenci Yurdu’na kurulan yağmur suyu hasat sistemiyle çatıdan alınan yağmur suyunu bu depolara biriktirerek tekrardan odalardaki rezervuarlara verildi. Böylelikle 200 ton yağmur suyu kullanarak, içilebilir kalitede suyun kanalizasyona gitmesi önlenmiş oldu.

Kayışdağı Hizmet Birimi: Temiz Sokaklar Temiz Araçlar

Üçüncü çalışma ise Kadıköy Belediyesi Kayışdağı Hizmet Birimi’nde gerçekleşti. Birimde kurulan yağmur suyu hasat sistemiyle 520 tonluk yağmur suyu hasadı yapıldı ve böylelikle içilebilir kalitede suyun da israf edilmesi engellendi. Hizmet birimine ait 8 sokak yıkama aracı, cadde ve sokakları yıkamakta kullandığı suyu kurulan 100 tonluk yağmur suyu deposundan karşılıyor. Böylelikle cadde ve sokakların yaklaşık yüzde 50’si yağmur suyu ile temizlenmekte.

“Sifona Her Basış, 8 Litre İçilebilir Suyun Boşa Gitmesi Demek”

Kadıköy Belediyesi Çevre Yönetimi ve İklim Değişikliği Müdürü Şule Sümer de proje hakkında yaptığı açıklamada, su tasarrufuna dikkat çekerek “Her bir sifon basılışı yaklaşık 8 litre içilebilir kalitede suyun kanalizasyona gitmesi demek” dedi. “Su zengini bir ülke değiliz” diyen Sümer, “Neredeyse her yıl barajlarımızda ne kadar su kaldığını kontrol ediyor ve takip etmek zorunda kalıyoruz. Bu sene kar yağdı ve barajlarımız dolu ama bunun iki sene sonraki su miktarına bir etkisi olmuyor ne yazık ki. Çünkü burada 16 milyonluk bir şehirden ve bu şehrin su tüketiminden bahsediyoruz. Hepimizin kendi su yönetimini ve su döngüsünü sağlaması gerekiyor. İkim Adaptasyon Eylem Planı çalışmalarımız kapsamında binalarda yağmur suyunun geri kazanımı ile ilgili meclis karar aldık. Biz nasıl kurumumuzda yağmur suyunu geri kazanıp tekrar kullanarak musluk suyundan gelen iyi kalitede suyu korumaya çalışıyorsak insanlar da kendi apartmanlarında aynı şekilde özel sektör, AVM’ler, ticari iş hanları , kamu kurumları da gerektiğinde yağmur suyunu sifonlara vermek zorundalar” dedi.

Ticari alanların su tüketimine dikkat çeken Şule Sümer şu ifadeleri kullandı: “Ticari alanlarda özellikle tuvaletlerde çok fazla su tüketiliyor. Buradaki suların tamamının aslında yağmur suyundan karşılanması mümkün. Mevcuttaki AVM’ler bunu kendi gönüllülük esasına göre bunu gerçekleştirebilirler ama bundan sonra yapılacak tüm AVM’lerde yağmur suyu sistemi ve 2000 metrekarenin de üzerinde gri su kurulması zorunlu olacak. 2000 metrekarenin ve 400 metrekarenin üzerinde birçok konut ve ticaret alanımız var. Mevcut binalar için bu bir zorunluluk olmayacak ama yakın bir gelecekte çok ciddi su yoksunlukları oluşmaya başladığında zaten onlar tarafından isteyerek yapılacağını ön görüyoruz.”

Yağmur Suyu Hasadı Nedir?

Yağmur suyu hasadı; bina çatı oluklarından, bahçe ve beton yüzeylerden toplanan yağmur sularının yağmur suyu deposunda biriktirilerek günlük faaliyetlerimizde geri kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Çevreyi ve doğal kaynaklarımızı korumak adına önemli bir işleve sahip olup aynı zamanda ekonomik anlamda oldukça karlıdır. Yağmur suyu hasadı ile çatı, bahçe veya beton zemin gibi çeşitli alanlardan yağmur suyu sistemleri ile toplanan sular çeşitli kirlilik potansiyeli taşıyan alanlardan geçerek yağmur suyu deposuna geldiği için içme suyu olarak değil genel kullanım suyu olarak değerlendirilmelidir. Biriktirilen yağmur suları bahçe sulamasında, klozetlerin sifon sistemlerinde, yangın suyu depolarında genel kullanım suyu olarak kullanılır.