ODTÜ araÅŸtırma gemisi Bilim-2'deki "müsilajla mücadele" çalışmalarını inceleyen Bakan Kurum, daha sonra Marmara Belediyeler BirliÄŸince Kocaeli'de düzenlenen Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı'na katıldı. Toplantıya katılan, Marmara Denizi'ne kıyısı olan illerin büyükÅŸehir ve belediye baÅŸkanları, valileri, vali vekilleri ile bazı milletvekilleri fikirlerini ve önerilerini anlattı.

Bakan Kurum, basına kapalı yapılan toplantının ardından müsilajla mücadele kapsamında "Marmara Denizi Eylem Planı'nı" kamuoyuyla paylaÅŸtı. Bakan Kurum, Marmara Denizi'ni tehdit eden müsilaj sorununun çözümü için katkı saÄŸlayan hocalara, belediye baÅŸkanlarına, bakanlık ve STK temsilcilerine, ortaya koydukları yüksek gayretten dolayı teÅŸekkür etti.
Eylem planının, baÅŸta Marmara Denizi'nin korunmasına, her türlü kirlilikten ve bilhassa deniz salyası sorunundan kurtulmasına ve Marmara'ya kıyısı olan tüm ÅŸehirlerin geleceÄŸine katkı vermesini dileyen Kurum, ortak akılla, samimiyetle, gayretle, birlik ve beraberlik içerisinde hazırladıkları Marmara Denizi Koruma Eylem Planı'nı istiÅŸare ettiklerini ve son halini verdiklerini bildirdi.

Ortak bir iradeyle Ä°stanbul BoÄŸazı'nı, Marmara Denizi'ni kirliliÄŸe, kaderine terk etmeyeceklerini ifade eden Kurum, "El birliÄŸiyle, iÅŸ birliÄŸiyle gözbebeÄŸimiz Marmara'yı kurtaracağız, dedik. Bugün ÅŸehirlerimizi, insanımızı etkileyen üç önemli meselemiz var. Bunlar; salgın, deprem ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi. 2020 yılı bu üç meselenin neden olduÄŸu sonuçlarla mücadele içinde geçti. Bugün konuÅŸtuÄŸumuz müsilaj probleminin ana nedeni olan iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle mücadelenin yolu ve çözümü; çevre yatırımlarından, yeÅŸil yatırımlardan geçmektedir. Bugün Bakanlık olarak; yerel yönetimlerimizle birlikte binlerce çevre projesi yürütüyoruz" diye konuÅŸtu.

"Marmara Denizi'ni Tertemiz Hale Getirmek Hepimizin Üzerine Vazifedir"

Bakan Kurum, Ä°stanbul'da, sanayinin, ekonominin lokomotif ÅŸehirlerinden Kocaeli'de ve tüm kıyı ÅŸehirlerde, son derece yaygın bir kirlilik yaÅŸandığını, dünyanın farklı noktalarında çeÅŸitli sebeplerle zaman zaman ortaya çıkan müsilajla karşı karşıya kalındığını belirterek, ÅŸöyle devam etti: "Çözüm noktamız çok net; hakikaten hepimizin, 84 milyonun ve Marmara Bölgesi'nde yaÅŸayan 25 milyon vatandaşımızın içini sızlatan o görüntüleri yok etmek, hedefimiz budur. Marmara Denizi'mizi bir seferberlik anlayışıyla tertemiz hale getirmek ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin üzerinde bir vazifedir, bir borçtur. Bu anlamda; el birliÄŸi yapmak, güç birliÄŸi yapmak zorundayız ve bir an evvel karasal, tarımsal ve gemi kaynaklı ne kadar farklı kirlilik türü varsa ne kadar sebep varsa hepsini ortadan kaldırmaktır. Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı olarak, müsilaj sorununu ilk andan itibaren titizlikle takip ettik, ediyoruz. 300 kiÅŸilik ekibimizle Marmara Denizi'nde 91 noktada, karada da tüm atıksu arıtma ve katı atık tesislerinde, kirlilik kaynaklarında denetimlerimizi yaptık."

Bakan Kurum, aldıkları örnekleri Çevre Laboratuvarında incelediklerini, ODTÜ Bilim gemisiyle suyun altında ve üstünde 100 farklı noktadan numuneler aldıklarını, 700'ü aÅŸkın bilim insanı, kurum temsilcisi, STK ve belediye yetkilisinin katıldığı son yılların en geniÅŸ katılımlı çalıştayını yaptıklarını aktardı.

Marmara Denizi Koruma Eylem Planı

Kurum, konuÅŸmasının ardından 22 maddeden oluÅŸan Marmara Denizi Koruma Eylem Planı'nı kamuoyuyla ÅŸu ÅŸekilde paylaÅŸtı: "Marmara Bölgesi'nde kirliliÄŸin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı, ilgili kurum ve kuruluÅŸların, üniversitelerin, sanayi odalarımızın ve STK'larımızın da içinde olduÄŸu bir Koordinasyon Kurulu oluÅŸturacağız. Marmara Belediyeler BirliÄŸi bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluÅŸturulacak. Koordinasyon Kurulumuzu önümüzdeki hafta itibarıyla oluÅŸturuyoruz."

Atıksu Arıtma Tesislerinin Tamamının Ä°leri Biyolojik Arıtma Tesisine DönüÅŸtürülecek

Bakan Kurum, bölgede bulunan mevcut atıksu arıtma tesislerinin tamamının ileri biyolojik arıtma tesisine dönüÅŸtürüleceÄŸini belirterek, atıksuların ileri biyolojik arıtım yapılmaksızın Marmara Denizi'ne deÅŸarjını engelleyici hedefler doÄŸrultusunda çalışmalar yürütüleceÄŸini kaydetti.

Marmara Bölgesi'ndeki atıksuların yüzde 53'ünün ön arıtım, yüzde 42'sinin ileri biyolojik arıtım ve yüzde 5'inin biyolojik olarak arıtıldığına dikkati çeken Kurum, "Tüm bu arıtma tesislerimizi, yapacağımız teknolojik dönüÅŸümle ileri biyolojik arıtma ve membran arıtma sistemlerine dönüÅŸtüreceÄŸiz. Bilim insanlarımıza göre azot miktarını yüzde 40 oranında düÅŸürürsek bu iÅŸi kökten çözeriz. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde Marmara Bölgesi'nde bulunan tüm illerimiz, atıksu arıtma tesislerini dönüÅŸtürmeye yönelik çalışmalarını tamamlayacaklar. Biz de Bakanlık olarak yerel yönetimlerimize gerek teknik olsun gerek finansal olsun her konuda destek olacağız. Bu sayede, Marmara Denizi'nde müsilaja ve diÄŸer kirlilik türlerine neden olan azot ve fosfor giriÅŸini minimum seviyeye indirip kontrol altına alacağız. Böylece Marmara Denizi'nin su kalitesinde iyileÅŸmeyi hızlandıracağız" ifadelerini kullandı.

Marmara Denizi'ne deÅŸarj yapan atıksu arıtma tesislerinin deÅŸarj standartlarının 3 ay içerisinde güncellenerek hayata geçirileceÄŸini aktaran Kurum, "Ä°lgili mevzuata yeni düzenlemeler getireceÄŸiz. DeÅŸarj standartlarını, Marmara Denizi'nin hassas yapısını dikkate alarak yapacağımız bu düzenlemeyi uygulamaya alacağız." dedi.

Kurum, arıtılmış atık suların mümkün olan her yerde yeniden kullanımının artırılacağını ve destekleneceÄŸini, temiz üretim teknikleri uygulanacağını bildirdi. Sadece ülke deÄŸil, bütün dünyada su kaynaklarının iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinden önemli oranda etkilendiÄŸini aktaran Kurum, bu nedenle arıtılan suların geri kazanımının büyük önem arz ettiÄŸini vurguladı. Bakan Kurum, bu kapsamda, ülkede halihazırda yüzde 3,2 olan arıtılarak yeniden kullanılan atık su oranını 2023 yılında yüzde 5'e, 2030 yılında ise yüzde 15'e çıkarma hedefinde olduklarını söyledi.

"Marmara Denizi'ne Gemilerin Atıksularının BoÅŸaltılması Önlenecek"

Marmara'ya deÅŸarj yapan arıtma tesislerinde de döngüsel ekonomi ilkelerine uyulacağını, suyun yeniden kullanımının destekleneceÄŸini belirten Kurum, "Suyumuzu ne kadar geri kazanırsak, Marmara'ya o kadar az su deÅŸarj etmiÅŸ oluruz. Bu manada tüm tesislerimiz de gerekli sistemleri kuracak. Finansal desteklerle tesis dönüÅŸümünü hızlandıracağız. Atık su oluÅŸumunun azaltılması için gerekli tüm temiz üretim teknik ve teknolojilerini hızlıca hayata geçireceÄŸiz" ifadesini kullandı.

"Atıksu arıtma tesislerini gerektiÄŸi gibi iÅŸletmeyen OSB'lerin rehabilitasyon ve iyileÅŸtirme çalışmalarıyla ileri arıtma teknolojilerine geçiÅŸi hızlandırılacak" diyen Kurum, arıtma tesislerini nasıl yapacaklarına dair standartları, yine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte tüm OSB'lere vereceklerini kaydetti.

OSB'lere verdikleri tarih içerisinde tesisleÅŸmesini gerçekleÅŸtirmedikleri takdirde, her türlü cezai iÅŸlemi ve hatta kapatma cezasını tavizsiz bir ÅŸekilde uygulayacaklarını dile getiren Bakan Kurum, ÅŸöyle konuÅŸtu: "Atık su arıtma tesislerinin yapımı ve iÅŸletilmesini çok daha kolay hale getirmek için TBMM'de, milletvekillerimizle birlikte kamu-özel sektör iÅŸ birliÄŸi modelleri hayata geçireceÄŸiz. Bu konuda kanuni düzenlemelere giderek, atık su arıtma tesislerinin yapım ve iÅŸletmelerine Bakanlık olarak verdiÄŸimiz destekleri artıracak adımları atacağız. Marmara Denizi'ne gemilerin atık sularının boÅŸaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak. Åžu anda da arıtmadan da denize bırakamıyorlar ama arıtma tesislerinin kalitesinin ve cinsinin de incelendiÄŸi bir süreçte bu düzenlemeyle birlikte Marmara Denizi'ne giriÅŸ yapan gemilerin atıklarının BoÄŸaz giriÅŸlerinde atık alma gemilerine veya atık kabul tesislerine vermelerini saÄŸlayacağız. Bu kapsamda yerel yönetimlerimizle birlikte gemilerin takibini sıkı bir ÅŸekilde yapacağız. Denetimlerimizi artıracağız."

"Marmara Denizi'nin Dijital İkizini Oluşturacağız"

Bakan Kurum, tersanelerde temiz üretim tekniklerini yaygınlaÅŸtıracaklarını vurgulayarak, tersanelerin deniz ile doÄŸrudan temasta olan gemi inÅŸa ve bakım merkezleri olduÄŸunu ve bu noktalarda daha çevreci teknikler kullanılarak olası deniz kirliliklerinin önüne geçeceklerini bildirdi.

Eylem planında yer alan maddelerle ilgili detaylı bilgi veren Bakan Kurum, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü: "Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar çerçevesinde, alıcı ortama deÅŸarj yapan atık su arıtma tesislerinin tamamı 7/24 online izlenecek. Marmara Denizi'ndeki 91 izleme noktası 150'ye çıkarılacak. Türkiye Çevre Ajansı eliyle Marmara Denizi ile iliÅŸkili tüm havzalardaki denetimler, uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak. Tıpkı Kentsel DönüÅŸüm projelerimizde yaptığımız gibi, 3 boyutlu modellemeyle meteorolojiden kirlilik yüklerine kadar çok sayıda veriyi içeren Marmara Denizi'nin dijital ikizini oluÅŸturacağız. Marmara'nın tüm kirlilik kaynak ve yoÄŸunluklarını detayları göreceÄŸiz. Bu bölgelerdeki deÄŸiÅŸimleri anlık olarak takip edeceÄŸiz. Nerede bir kirlilik söz konusuysa da anlık müdahale edeceÄŸiz. Sadece bugün deÄŸil, ileride Marmara Denizi'nde yaÅŸanabilecek muhtemel olumsuz senaryonlar durumunda, erken müdahale imkanına kavuÅŸmuÅŸ olacağız."

"1 Yıl Ä°çinde Marmara Bölgesi'nin Tüm Ä°llerinde, Ä°lçelerinde Sıfır Atık Uygulamasına GeçeceÄŸiz"

Bakan Kurum, Marmara Denizi kıyılarını kapsayacak ÅŸekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı'nın üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacağını belirtti. Denizlerde oluÅŸan plastik gibi katı atıkların, deniz çöplerinin yüzde 90'ının karasal kaynaklı olduÄŸuna iÅŸaret eden Kurum, "Yani evlerimizde, sanayimizde üretilmektedir. Biz karada etkin olarak atıkları topladığımızda zaten denize giriÅŸleri önlenmiÅŸ olacak. Bu manada, 1 yıl içinde Marmara Bölgesi'nin tüm illerinde, ilçelerinde Sıfır Atık Uygulamasına geçeceÄŸiz ve atıklarımızı bu manada karada toplayarak, ayrıştıracağız, ekonomimize de istihdamımızı da katkı saÄŸlamış olacağız. Ä°yi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaÅŸtırılacağız. Böylelikle sulamada kullanılan su miktarını azaltacağız, dereler vasıtasıyla kirliliklerin Marmara Denizi'ne ulaÅŸmasını engellemiÅŸ olacağız." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

"Organik Temizlik Ürünlerini Tespit Edip Kullanmaya BaÅŸlayacağız"

Marmara Denizi'yle iliÅŸkili havzalarda, dere yataklarında yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluÅŸturarak kirliliÄŸin denize ulaÅŸmasının önleneceÄŸini belirten Bakan Kurum, "Zeytin karasuyu ve peynir altı suyu kaynaklı kirliliÄŸin önlenmesi de önemli. Bunun için atık su azaltımını gerçekleÅŸtirecek teknolojik dönüÅŸümler yapılmasını zorunlu hale getireceÄŸiz" dedi. Bakan Kurum, fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik malzemelerinin kullanımının aÅŸamalı olarak azaltılacağını, organik temizlik ürünlerinin teÅŸvik edileceÄŸini dile getirerek, "Tıpkı Sıfır Atık Projesi'nde olduÄŸu gibi, uygulamaya belediyelerimiz ve kurumlarımızdan baÅŸlayarak; kentsel temizlik ve benzeri iÅŸlemlerde hem insanımızın saÄŸlığına zarar veren hem de Marmara Denizi'ne akan tüm zararlı maddelerin kullanımını aÅŸamalı olarak azaltıyoruz. Önce kurumlarımızda organik temizlik ürünlerini tespit edip kullanmaya baÅŸlayacağız. Bakanlık olarak, gerekli finansal desteÄŸi saÄŸlayacağız" ifadesini kullandı.

“Marmara Denizi'ndeki Tüm Hayalet AÄŸlar Temizlenecek"

"Marmara Denizi'mizdeki tüm hayalet aÄŸlar, Tarım ve Orman Bakanlığımızca 1 yıl içerisinde temizlenecek" diyen Kurum, balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılmasının saÄŸlanacağını, koruma alanlarının geliÅŸtirileceÄŸini, bilim insanları ve koordinasyon kurulunun alacağı kararlarla takvim ve cezai uygulamaları kısa süre içerisinde belirleyeceklerini kaydetti.
Deniz kirliliÄŸinin önlenmesi ve vatandaÅŸların bilinçlendirilmesi amacıyla yalan yanlış bilgilerden deÄŸil tamamen bilimsel, bilim insanlarının yapılan deney ve tespitler sonucunda vatandaÅŸları bilgilendireceÄŸi, yönlendireceÄŸi bir süreci baÅŸlatacaklarını ve bu anlamda yapılan çalışmalar çerçevesinde kamuoyunu bilgilendirerek bir platform kuracaklarını vurgulayan Kurum, "Alacağımız tedbirlerimizi vatandaÅŸlarımızın bu manada duymasını saÄŸlayacak, Marmara Denizi'mizi milletimizle beraber koruyacağız. Marmara Denizi'nin korunması amacıyla yaptığımız ve planladığımız çalışmaları, bilimsel araÅŸtırma sonuçlarımızı, kuracağımız www.marmarahepimizin.com sayfası kanalıyla kamuoyuyla paylaÅŸacağız" ifadelerini kullandı.