Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 99. Sayı (Ekim 2016)

52 Su ve Çevre Teknolojileri / Ekim 2016 www.suvecevre.com boyunca 300A’e, 10 sn. boyunca da 150A’e dayanabilir. 14. Kutuplardaki ısı yayılımı Nominal çalışmada ana kontakların tek birinden yayılan ısının watt cinsin- den değeridir. Soğutma ve havalan- dırma hesapları yapılırken bu değerlere göz atılması gerekebilir. 15. Elektriksel açma-kapama döngüsü Kontaktör döngüsü kontakların bir kapama ve bir açma işlemi demektir. Kontaktörler üzerinden akım geçtikçe ısınacağından saatte yapacağı açma kapama sayısının belli bir sınırı vardır. Bu değerin üzerindeki açma kapamalar kontaktörün ömrünü kısaltır ve arıza- lanmasına sebep olur. Örneğin ABB AF16 kontaktör AC-3 uygulamada saatte 1200 çek-bırak yapabilir. 16. Maksimum çalışma ve depolama sıcaklığı Kontaktörün enerji altında maksi- mum sıcaklığı ve depolama anındaki maksimum sıcaklığı birbirinden farklı- dır. Bu değerlerin göz önünde bulundu- rulması ve aşılmaması gerekmektedir. 17. Maksimum çalışma yüksekliği Maksimum çalışma yüksekliğine kadar kontaktörler herhangi bir güç düşümüne uğramadan katalog değer- lerini sağlarlar. Bu yüksekliğin üze- rindeki uygulamalarda güç düşümü hesapları mutlaka yapılıp, uygun kon- taktör belirlenmelidir. 18. Elektriksel ve mekanik ömür Elektriksel ömür, yüklü durumda kontaktörün yapabileceği kapama- açma döngüsü sayısıdır. Çalışma akımı, çalışma gerilimi ve kullanım kategori- sine göre değişiklik gösterir. Örneğin 25A bir kontaktör üzerinden tam 25 değil de 20A geçirilmesi kontaktör elektriksel ömrünü uzatacaktır. Ener- jisiz halde yapabileceği kapama-açma döngüsü sayısına da mekanik ömür denir. 19. Şok dayanımı ve titreşim dayanımı Şok dayanımı, araçlar, vinçler, gemi içi uygulamalar, plug-in ekipmanlar için belirlenmiş bir değerdir. Belirtilen “g” değerlerini kontaklar konum değiştir- meden taşıyor olmalıdır. Titreşim dayanımında ise raçlar, bot- lar ve diğer ulaşım araçları için belirtilen titreşim genliğinde ve frekansta cihaz- lar çalışır durumda kalmaya devam etmelidir. Özellikle demiryolu gibi uygulamalarda bu değerlerin yüksek olması istenir. 20. Bobin çalışma limitleri Nominal kontrol besleme geriliminin üst ve alt sınırlarıdır. Bir bobinin tanım- lanan sıcaklıkta katalog değerinde verilen gerilim değerinin belli üst ve alt tolerans değerleri vardır. Bu değerler arasında bobin enerjilendirilirse kontak- tör mutlaka çekmelidir. Örneğin nor- malde 100..250 VAC/DC çalışan bir AF kontaktör 60 °C’de 0.85 x Uc min...1.1 x Uc max toleransa sahiptir. Bu da demek oluyor ki 85V...275V arası bir herhangi bir kumanda gerilimi uygulandığında kontaklar çekecektir. 21. Bobin tüketim değerleri Bobinler çekme anında ve tutma anında enerji tüketirler. Bu tüketilen enerji ne kadar az olursa enerji tasar- rufu yapmak mümkün olabilir. Hatta çekme ve tutma anındaki tüketimleri yeterince düşük olursa PLC outpu- tundan kontaktörü herhangi bir PLC röle kullanmadan direkt çektirmek bile mümkün olabilir. AFZ serisi kontaktör- ler bu tiptedir. 22. Çekme süreleri Bobin enerjilendikten sonra kontak- lar tam kapanana kadar geçen süredir. Bu sürenin mümkün olduğunca kısa olması tercih edilir. Kontaktörler kendi başlarına koruma yapan elemanlar olmadıkları için aşırı akım korumasında kullanılan devre kesici, sigorta gibi elemanların doğru ayarlanmaması da ana kontakların ve bobininin zarar görmesine sebebiyet verecektir. Bir devrede kullanılan tüm ekipmanlar birbirleriyle koordineli çalış- malıdır. Bu koordinasyonun doğru yapı- labilmesi için kullanıcılar azami dikkat göstermeli ve henüz proje aşamasın- dayken üretici kataloglarındaki teknik veriler ışığında ürün seçimi yapmalıdır. l TEKNİK AT&T Yeşil Bina dergimizi mobil cihazlarınızdan okuyabilmek için, Appstore veya Googleplay’den B2B Medya uygulamasını indirmeniz yeterli olacaktır. Böylelikle her sayımızdan öncelikli haberdar olacağınız gibi, diğer dergilerimizi de takip edebileceksiniz. B2B MEDYA MOBİL UYGULAMASINI İNDİRİN, DERGİNİZ CEBİNİZE GELSİN. www.yesilbinadergisi.com 0216 651 78 78