Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 98. Sayı (Eylül 2016)

Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2016 25 www.suvecevre.com ulaştığı konusunda fkr ednyoruz ve buna göre “Taş Önler” (Antskalant) türü seçyoruz ve dozaj mktarı hesap- lıyoruz. Bu programla elde ettğmz brkaç şemayı ve yorumları aşağıda göreceksnz. Br kuyu suyu örneğ le yola çıkalım, bu suyun analz değerler şunlardır: Kuyu suyu sıcaklığı: 15°C pH: 7,6 Toplam Çözünmüş Madde: 930 mg/L Ca sertlğ: 220 mg/L CaCO 3 cns Mg sertlğ: 130 mg/L CaCO 3 cns Toplam Sertlk: 35 Fransız Cl: 310 mg/L SO 4 : 110 mg/L HCO 3 : 180 mg/L SO 2 : 36 mg/L Bu su, kuyudan çıktığında “doyumda” değldr, bu hal le çndek yonları kabul eder ve hçbr krstal üret- mez. Oysa, aynı su 40°C-50°C sıcak- lığa ısıtıldığında, Çzelge 1’de görüldüğü gb suyun CaCO 3 (Kalsyum Karbonat) doyumu %120 sevyesne yükselr ve bu durumda bu su tessatta kesnlkle kreçlenme yapar, fakat suyun Slkat’a olan doyumu yalnızca %15 sevyesnde- dr ve slkat krstal oluşma rsk yoktur (Çzelge 1). Kuyu suyundan ters ozmoz teknğ le y su elde etmek stedğmzde, ters ozmoz mambranları suyun saf kısmını kuyu suyundan ayırırken, ger kalan su, yan ters ozmozun attığı suyun çndek yonların yoğunluğu artar. Bu durumda tab k bazı yonların sudak mktarı suyun doyum noktası üzerne çıkar ve bu sebep le mambranlar çnde krstaller oluşur. Bu kuyu suyundan ters ozmoz tek- nğ le %70 oranında y su elde etmek stedğmzde Çzelge 2’de görünen durum oluşur: Suyun CaCO 3 doyumu %120 üzerne çıkar ve mambranlar çnde CaCO 3 krstaller oluşur, fakat suyun SO 2 %40 sevyesne gelr, ancak bu doyum sevyesnde SO 2 krstal oluşmaz (Çzelge 2). Ters ozmoz mambranlarında krs- tal oluşumunu önlemek çn yüksek kaltede “taş önler” (antskalant)’den 3 mg/L kullanıldığında Çzelge 3’te görüldüğü gb suyun CaCO 3 yonuna doyum noktası %43 sevyesne düşer ve mambranlar çnde krstal oluşmaz. Nasıl olsa “taş önler” (antskalant) sorunları yok eder düşüncesyle ters ozmozun şletmnde şartları braz zor- lamak ve yalnızca %15 su atarak %85 y su elde etmek stedğmzde durum Çzelge 4’te görüldüğü gb olur; suyun CaCO 3 ’a doyumu rsksz sevyede kal- masına rağmen suyun Slkat - SO 2 ’ye olan doyumu %80 sevyesne yükselr (Çzelge 4) Ç zelge 1: Ham kuyu suyu 40°C - 50°C sıcaklığa ısıtıldığında suyun doyumu Ç zelge 2: Ters ozmoz tekn ğ le kuyu suyundan %70 oranında y su elde ed lmek stend ğ nde ters ozmoz atık suyunun doyum durumu Ç zelge 3: Taş önler - Ant skalant kullanılarak suyun doyum özell ğ n n değ şt r lmes Saturation Indices Saturation Indices Saturation Indices