Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 94. Sayı (Mayıs 2016)

52 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2016 www.suvecevre.com olup, bakye KOİ sızdırma yataklarında gderlr. Atıksu toplama sstemnn bulunma- dığı yerleşmler, atıksuların uzaklaştırıl- ması bakımından üç ana grupta top- lanır. Bunlar; geçrml, az geçrml ve geçrmsz zemnlern olduğu yerlerdr. Bu zemn gruplarında uygulanablecek atıksu arıtma ve uzaklaştırma sstemler AAT Teknk Usuller Teblğ’nde (ÇOB, 2010) verlmştr (Şekl 1). Normal zemnlerde, septk tank sonrası sızdırma çukuru ve sızdırma veya üç bölmel daresel kestl tanklar da septk tank olarak kullanılablmek- tedr. Br veya brçok hücreden oluşan septk tanklarda, atıksudan çökeleb- len katı maddeler ve yüzer maddeler ayrılmaktadır. Ayrıca, septk tanklarda anaerobk arıtma le organk madde gderm de gözlenmektedr. Septk tank çıkış suları, zemn yapı- sına bağlı olarak, genellkle sızdırma yataklarına verlr. Septk tankta göz- lenen KOİ gderm verm genelde %45 civarlarında veya daha altında 1. YERİNDE ARITMA SİSTEMLERİ 1.1. Yernde arıtma sstemlernn tanıtımı ve amacı A tıksu toplama sstemne dahl edlmeler mümkün olamayan, brbrnden uzak münfert evler, köyler ve mezralarda yernde arıtma sstemler uygulanır (ÇOB, 2010). Kırsal bölge tanımına da gren bu yerler: • Küçük, geniş alana yayılmış kasabalar veya yerleşm alanları • Daha yayvan yerleşkeler, açık yapılar, çftlkler, mezralar, dağınık yerleşmlerden kaynaklanan genş mülkyet alanları • En fazla 25 kişi/ha’ya kadar olan düşük yoğunluklu yerleşm alanları • Sürekliliği olmayan, tüm yerleşim alanına kanalzasyon alt yapısı ulaşmayan yerleşm alanları • Tarımsal yapısı ön plana çıkan yerleşm alanlarıdır. Yernde arıtma sstemlernde önce- lkle brnc kademe arıtma yapılması gerekmektedr (DIN 4264-1, 2010). Sep- tk tank kullanımı brnc kademe arıtma çn en yaygın ve pratk yöntemdr. İk (*) 2012 yılında T.C. Orman ve Su İşler Bakanlığı Su Yönetm Genel Müdürlüğü tarafından, İTÜ Çevre Mühendslğ Bölümü’nün katkılarıyla hazırlanan Atıksu Arıtma Tessler Tasarım Rehber’nden derlenmştr. Y. DOÇ. DR. MAHMUT ALTINBAŞ REHBER Küçük Arıtma Sstemler - 1 Şekl 1. Zemn gruplarına göre atıksu arıtma ve uzaklaştırma sstemler (ÇOB, 2010) Arıtma Geçirimli Zeminler Geçirimsiz zemin Susuz veya çok az su yıkamalı tuvaletler, iki hazneli tuvaletler (katı ve sıvı kısmın ayrı toplandığı), gri ve siyah akımın ayrıldığı ve ayrı arıtıldığı tuvaletler ve septik tank, ayrık toplamada kompostlaştırma, magnezyum, amonyum, fosfat (MAP) çöktürmesi, havalı paket sistemler, membran bioreaktör (MBR) Az geçirimli zemin Septik tank sonrası havalı sistemler veya kesikli kum filtreleri Kesikli pompalama veya dozlama Sızdırma çukurları, buharlaştırma veya sızdırma alanları, yapay sulak alanlar, dezenfeksiyon ve yüzeysel sulara deşarj Sızdırmasız toplama tankı, buharlaştırma lagünü, paya sulak alanlar ve arazi üzerinde akıtma dezenfeksiyon sonrası püskürtme ile sulama, sifon suyu olarak geri kazanım Septik tank Yerçekimi ile akım, kesikli uygulama Kuru çukurlar, sızdırma çukurları veya yataklama deşarj Uzaklaştırma Uygulama