Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 93. Sayı (Nisan 2016)

Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2016 23 www.suvecevre.com malzemelerden mal edleblrler. Özel- lkle katı-sıvı ayrımında yaygın olarak kullanılmakla beraber sıvı-gaz, gaz- gaz ayrımında da kullanım alanları mevcuttur. Membranlar tek başlarına fzksel br ayırıcı olarak kullanılabldk- ler gb, byolojk proseslerle de bra- rada kullanılablrler. Atıksu arıtımında aktf çamur gb byolojk prosesler le membran teknolojsnn brleştrlmes yoluyla elde edlen teknoloj, “Membran Byoreaktör (MBR) Teknolojs” olarak adlandırılmaktadır (Şekl 2). MBR’ler “aerobk (havalı)” ve “ana- erobk (havasız)” koşullar altında çalış- tırılablrler. MBR’lerde byolojk parça- lanma ve fzksel katı-sıvı ayrımı aynı anda gerçekleşmektedr. Günümüzde, su ve atıksu arıtımında membran pro- sesler partkül maddelern, kollodle- rn, yonların ve çözünmüş maddelern ayrımı amacıyla kullanılmaktadır. Son yıllarda atıksu deşarj standartlarının sıkılaşması, su gerkazanımı ve yenden kullanımına olan lgnn artması, memb- ran malyetlernn düşmes ve üretm teknolojlernn gelşmes nedenyle membran teknolojlernn atıksu arıtı- mında kullanımı yoğun br araştırma ve uygulama alanı bulmuştur. Bunların yanısıra, klask (konvansyonel) atıksu arıtma sstemlerne göre membran pro- seslern çok daha az yer kaplaması, bu teknolojnn en önemlüstünlüklernden brdr. Evsel ve endüstryel atıksula- rın arıtımında yüksek krletc gderm verm ve yüksek arıtılmış çıkış suyu kaltesnn elde edlmes, membran tek- nolojsne duyulan lgnn her geçen gün artmasına sebep olmaktadır. PROF. DR. AHMET SAMSUNLU: Dün- yada ve Türkye’de membran teknolo- jsnn kullanım durumu şu anda nedr ve ne zamandan beratıksu arıtımında kullanılmaya başlanmıştır? K. DERELİ, H. ÖZGÜN, E. ERŞAHİN: Son 10 yılda dünyada yen ve düşük malyetlmembranların gelştrlmes ve artan çevre duyarlılığı nedenyle çevre mühendslğnde membran tek- nolojlernn kullanımında çok cddbr artış olmuştur. Bu artışın gelecekte de devam etmes beklenmektedr. MBR proses tcar olarak lk defa 1960’ların sonunda kullanılmıştır. Arıtma tekno- lojsnn gelşm ncelendğnde, byo- lojk arıtma sstemlernde aktf çamur, damlatmalı fltre vb. tesslern öncelkle kullanıldığı blnmektedr. Bu tesslerden en çok kullanılanına örnek olarak aktf çamur tess verleblr. Membran pro- seskonvansyonel aktf çamur tessle- rnde son çökeltme havuzlarının yern almakta ve bu şeklde çok daha az yer kaplayan ve daha yüksek çıkış suyu kaltes sağlayan atıksu arıtma tessler Şek‚l 1. Membranlarda Ayırma Proses n n Şemat k Görünümü (Dav s, 2010) Konsantre-besleme kanalı Süzüntü Kanalı Yarı geçirgen membran Membrandan geçebilen bileşenleri içeren ürün akımı (süzüntü) Membrandan geçemeyen bileşenleri içeren atık akımı (konsantre) Besleme Akımı Şek‚l 2. Klas k Akt f Çamur ve Membran B yoreaktör S stem Giriş Kaba ızgara Terfi merkezi İnce ızgara MBR Yoğunlaştırma Susuzlaştırma Nihayi bertaraf Deşarj/Yeniden kullanım Giriş Kaba ızgara Terfi merkezi İnce ızgara Havalandırma Yoğunlaştırma Susuzlaştırma Nihayi bertaraf Son çöktürme Deşarj Klasik Aktif Çamur Sistemi Membrane Biyoreaktör (MBR) sistemi