Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 92. Sayı (Mart 2016)

50 Su ve Çevre Teknolojileri / Mart 2016 www.suvecevre.com Şek l 4: Yukarıda testlerde malzeme aşınma karşılatırması göster lmekted r. Hard-Iron TM kullanımı pompa çarklarındak aşınmayı asgar düzeye nd rmekte ve çarkın kullanım ömrünü uzatmaktadır. Gr Dem r Üstün döküm özell kler yle b l nen gr dem r aynı zamanda sertleşt r le- b lmekted r ve y şleneb lme özell kler ortaya koymaktadır. Korozyona karşı koruma veya aşınma d renc açısından herhang özel b r gereks n m n bulun- madığı atıksu uygulamaları ç n uygun ve en yaygın kullanılan pervane malze- mes gr dem rd r. Klorür m ktarı 200 mg/l oranını geçmed ğ sürece gr dem r 5.5 la 14 arası pH değer nde atıksu le kullanı- lab l r. Klorür m ktarının z n ver len azam değerler aşması hal nde hem ç nko anotların hem de özel b r epoks kaplamanın b rl kte kullanılması öner l r. Paslanmaz Çel k Paslanmaz çel k (malzeme türü 316 / 329) korozyona karşı yüksek d renç göstermes ne karşın düşük aşınma d renc ne sah pt r. Atıksu çer s nde zaman zaman paslanmaz çel ğ n atıksu uygulamalarındak uygunluğunu kısıt- layan aşındırıcı parçacıklar bulunab l- mekted r. Müşter tarafından çark malzemes ğ n ortaya koymuştur. Hard-Iron TM , %25 krom ve %3 kar- bondan oluşan yüksek mukavemetl b r dökme dem r alaşımdır. Katılaştırma sürec nde krom ve karbon çok sert karbürlere dönüşür. Bu durum Hard- Iron TM ’ı sürtünme aşınmasına ve eroz- yon korozyonuna karşı yüksek sev yede d rençl hale get r r. Hard-Iron TM , paslanmaz çel ğe kıyasla t p k atıksu uygulamalarında kullanıma daha uygundur. Paslanmaz çel k, çevreleyen malzemelerde galva- n k korozyona neden olacak ve s stem n toplam kullanım ömrünü kısaltacaktır. Xylem laboratuvarında kum le hız- landırılmış aşınma deneyler yapılmıştır. Testlerden önce çark le pompa salyan- gozu arasındak açıklık 0.3 mm olarak ölçülmüştür. Deney sonuçları paslan- maz çel k ve gr dem rden mal çark aşınmasının yaklaşık aynı oranda oldu- ğunu ortaya koymuştur. 50 - 63 saat süren hızlandırılmış deney sonrasında pervane açıklığı 2 mm olarak ölçülmüş- tür (Şek l 4). Sert dem rden mal ed lm ş b r pervane 190 saat süren hızlandırıl- mış deneye yaklaşık üç kat daha fazla olarak paslanmaz çel kten talep ed l- mes durumunda gr dem r yer ne kul- lanılması mümkündür; ancak bu durum olumsuz etk ler de beraber nde get re- cekt r. Koroz f ortam neden yle ç nko anotların gerekl olması durumunda anotlar, gr dem rden mal çark kulla- nımına kıyasla daha hızlı tükenecek ve daha sık değ şt rme gerekt recekt r. Gr dem rden mal çarkın paslanmaz çel kten mal b r çarkla değ şt r lmes galvan k korozyon r sk n doğurur. Bu durum, d ğer suyla temas eden pompa b leşenler ve daha az asal malzemeler- den mal ed lm ş malzemeler n koroz- yon potans yel n artırır. Bu nedenle paslanmaz çel k atıksu uygulamala- rında genell kle öner len b r malzeme değ ld r. Hard-Iron™ (Sert Dem r) Hard-Iron TM orta sev yede koroz- yon d renc ne ve çok yüksek sev yede aşınma d renc ne sah pt r. Yapılan aşınma deneyler , Hard-Iron TM ’dan mal b r çarkın kullanım ömrünün, sertleşt - r lm ş gr dem rden mal çarkın kullanım ömrünün üç katından fazla olab lece- TEKNİK