Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 89. Sayı (Aralık 2015)

52 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2015 www.suvecevre.com Döner vakum f ltrede bulunan bell başlı ek pmanlar vakum pompası, süzüntü suyu toplayıcısı ve pompası, f ltre bez ve çamur şartlandırma düzenler d r. Normal olarak b r m m 2 f ltre yüzey alanı başına 69 kN/m 2 vakum altında 0,5 m 3 /dk hava deb s ne ht yaç duyul- maktadır. Vakum f ltreler n kurutma ver mler ve tasarım parametreler Tablo 24’te ver lm şt r. Pres F ltreler Pres f ltreler, düşey plakalardak çerçevelere ger len f ltre bezler çer - s ne yüksek basınçta ver len çamurla- rın süzülmes ne mkan ver rler. Çamur basma pompası 350-1.575 kN/m 2 l k b r basınç sağlayab lecek kapas teded r. Plakalar arasında b r ken f ltre ed lm ş çamur kekler , plakalar mekan k olarak açılarak uzaklaştırılır. Pres f ltren n dol- ması ç n 20-30 dk yeterl d r. F ltreye doldurulan çamurun tasarım basın- cında 1-4 saat tutulması gerek r. Bu süre sonunda kektek katı madde n spet %40’a ulaşab l r. Pres f ltreler n kurutma ver mler Tablo 25’de ver lm şt r. Yatay Bant F ltreler Yatay bant f ltreler hareketl tek ve ç ft f ltrelerle sürekl çamur sıkılmasını sağlarlar. Kes nt s z çalıştırılab lmeler , yüksek kek/katı madde oranı ve düşük enerj mal yet bu s stem n en öneml üstünlükler d r. Başlıca mahzurları se f ltre bez n n ekonom k ömrünün kısalığı ve ver m n çamur özell kler ne bağlı olarak değ ş m göstereb lmes - d r. Yatay bant f ltreler gerek evsel ve gerekse endüstr yel atıksu çamurlarının suyunun alınmasında yaygın olarak kul- lanılmaktadır. Bant f ltreler n tasarım ve şletme parametreler Tablo 26’da özetlenm şt r. Burgulu Presler Burgulu pres, hızlı karıştırma (sta- t k m kser ve yumaklaştırma tankı) le çamur pres nden oluşan paket b r çamur susuzlaştırma s stem d r. Çamur s losu veya çürütme tankından gelen çamur, stat k m kser ve yumaklaştırma tankında uygun k myasal maddelerle (genell kle pol mer) şartlandırılır ve suyunu daha kolay bırakması sağlanır. Şartlandırılmış çamur, çok nce göze- nekl özel çel k ızgaradan kademel olarak artan basınç altında geç r lerek sürekl şek lde susuzlaştırılır. Çamur susuzlaştırma ç n gerekl basınç, dış- tak tambur eleğ n enkes t daralması ve aynı şek lde elek ç ndek burgunun da hatves n n küçülmes le sağlanır. Yumaklaştırmayı kolaylaştırmak ve k m- yasal madde tasarrufu sağlamak üzere süzüntü suyu kısmen yumaklaştırma tankına ger devrett r l r. Tek ün tede 1-22 m 3 /sa deb yle sürekl çamur susuz- laştırma yapılab len burgulu preslerle elde ed len şletme sonuçlarından bazı- ları Tablo 27’de özetlenm şt r. Sürekl çalıştırılab lmeler le şletme ve bakım- larının kolay, enerj g derler n n düşük oluşu, burgulu presler n g derek yay- gınlaşmasına yol açmaktadır. 8.2. Çamur Lagünler Çamur lagünler , çamur susuz- laştırmaya b r alternat f olarak bazı durumlarda terc h ed leb l r. Burada ver len çamur lagünler , ham çamur- lar ç n değ l, havalı veya havasız olarak çürütülmüş çamurlar ç nd r. Bu lagünler, çamurun b r yere deşarj ed lmes nden önce bekletme ama- cıyla kullanılan depolama lagünler yle karıştırılmamalıdır. Çamur lagünler , alt kısımlarında katı maddeler n b r kt r l p sıkıştığı, organ k maddeler n uzun b r süre sonunda b raz daha bozunmaya uğradığı ve gelen akımla yer değ şt ren, n speten durulmuş suyun dışarı atıldığı lagünlerd r. Uygun topograf k şartlarda, lagünler doğal çukurlardan oluşturulab l r. Ham çamur lagünler nde olduğu g b , bu lagünlerde de kötü koku problem oluş- turmaz. B lhassa havalı yolla stab l ze olmuş çamurlar ç n kullanıldıklarında, koku çok azdır. Yer seç m nde d ğer atıksu havuzlarında ve lagünler nde olduğu g b , yeraltı suyu k rlenmes ne karşı önlemler alınmalıdır. Lagüne dışa- rıdan yüzey suyunun g rmes de engel- lenmel d r. Lagünden çıkan duru su, arıtma tes s ne veya doğrudan araz ye ver leb l r. Sıcak kl mlerde sıvı hacm REHBER Tablo 25. Pres Filtrelerinin Kurutma Verimleri Çamurun Cinsi Beslenen Çamurdaki Katı Madde Kimyasal Dozajı (KM’nin yüzdesi olarak)* Filtre Verimi (kg/m 2 ,sa) Kekteki Katı Madde (%) FeCI3 CaO Ön çökeltim çamuru+aktif çamur 4 5 15 5 40 Anaerobik çürümüş ön çökeltim çamuru+aktif çamur 4 6 16 5 40 Termal şartlandırılmış ön çökeltim çamuru+aktif çamur 14 0 0 12 60 Tablo 26. Yatay Bant Filtreler için Tasarım Parametreleri Şartlar Değerler Beslenen çamurdaki katı madde (%) 3 – 10 Kekteki katı madde (%) 20 – 40 Polimer miktarı (K.M.’nin yüzdesi olarak), Anaerobik veya aerobik olarak çürütülmüş karışık çamurlarda 1,5 – 7,5 Süzüntü suyundaki AKM konsantrasyonu (mg/L) 100 – 1.000 Katı tutma verimi (%) 90 – 95 Filtre verimi (kg/m2-sa) 20 – 40 Filtrenin süzme hızı (kg/m-sa) 375 – 750