Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 86. Sayı (Eylül 2015)

52 Su ve Çevre Teknolojileri / Eylül 2015 www.suvecevre.com İNCELEME 2.2. Batık Membran T p Membran B yoreaktör Proses Denemes Çöp suyu arıtılab l rl ğ nde d ğer deneysel çalışma, membran b yoreak- tör (MBR) proses n n kullanılması le gerçekleşt r lm şt r. Sahada kurulan protot p üzer nden deb s 1 m 3 /gün ola- cak şek lde suyun arıtması sağlanarak sonuçlar değerlend r lm şt r. Bu çalış- mada, 5 m 3 b yoloj kısmın faal olduğu havalandırmalı b r tank ve ç nde batık membranın kullanıldığı b r proses seç l- m şt r. Çöp suyu öncel kle 0,5 m 3 lük b r anoks k tanka alınmış, daha sonra b yoloj kısmında membran üzer nden akış sağlanmıştır. Deneysel çalışma 2,5 ay sürmüş olup 15 gün üzer nden dört ayrı süreçte anal zler değerlen- d r lm şt r. İlk 15 günlük per yotta KOİ 500 mg/l, AKM se 10 mg/l’n n altında sonuçlar alınmıştır. İk nc per yot dene- mede KOİ değerler 2000 mg/l sev - yeler nde seyretm ş, bu süreçte AKM ncelenmem şt r. Üçüncü per yotta se membran çıkış suyu değerler değ ş- kenl k arz etm ş, AKM değerler se 10 mg/l değer n n altında seyretm şt r. Son 15 günlük süreçte se MBR çıkış değerle- r n n sten len sev yelerde olduğu göz- lemlenm şt r. Proses akış şeması Şek l 3’te, protot p tes s genel görünüşü se Şek l 4’te yer almaktadır. Genel olarak değerlend r ld ğ nde, b yoloj k arıtma sonrası çöp suyunun membran proses le arıtılab leceğ bu deneysel çalışmada görülmüştür. 3. ÇÖP SIZINTI SUYU ARITMA TESİSİ Sahada yapılan protot p çalışmalar, l taratür ncelemeler ve referans MBR uygulamaları d kkate alınarak Kocael evsel atıkların depolanmasında oluşan çöp sızıntı sularının arıtımı ç n en uygun yöntem n membran b yoreaktör (MBR) Şek l 1. B yoloj k-k myasal arıtma protot p tes s akış şeması Şek l 2. B yoloj k-k myasal Arıtma Protot p Tes s görünüşü Şek l 3. Membran B yoreaktör Prot p Tes s akış şeması 2. PROSES SEÇİMİNDE ARITILABİLİRLİK ÇALIŞMALARI Çöp sızıntı sularının arıtılma- sına yönel k sahada bazı prosesler n protot pler kurularak arıtılab l rl k çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar biyolojik+kimyasal arıtma ve batık membran s steml MBR proses d r. 2.1. B yoloj k-K myasal Yöntemle Arıtab l rl k Çalışmaları B yoloj k-k myasal arıtma s ste- m nde 30 m 3 hacm nde aerob k yaşam koşullarının sağlandığı alttan havalan- dırmalı metal tank, k myasal ün tede se her b r 1 m 3 hacminde kireç, HCl ve poli - elektrolit dozlaması yapılan PVC esaslı tanklar kullanılmıştır. Protot p proses 5 m 3 /h deb ye göre d zayn ed lm şt r. Çöp suyu öncel kle b yoloj k tanka, sonrasında k myasal arıtma ün tes ne alınmaktadır. B yoloj k kısım; oks jen anal zörü, k myasal ün te tankları, pH ölçüm sensörler le donatılmıştır. S s- teme basılan su m ktarı deb metre le kontrol ed lm şt r. Proses akış şeması Şek l 1’de, protot p tes s genel görünüşü Şek l 2’de yer almaktadır. Deneme çalışması 30 günlük b r zaman d l m nde yapılmıştır. İlk 15 gün b yoloj k kısım çalıştırılmış, 15. günden sonra k myasal arıtma devreye alınmış- tır. Çöp suyu g r ş ortalama KOİ değer 7500 mg/l, AKM g r ş değer se 500 mg/l c varındadır. Deneme çalışması 15. günden sonra arıtma çıkış değerler b r düzene otur- muş ve KOİ değerler 1000 mg/l değe- r n n, AKM değerler se ancak son 5 günde sten len 350 mg/l değer n n altına nm şt r. Çöp suyunun bu yöntemle arıtıla- b l rl ğ sten len düzeye ulaşmamıştır. Çalışma sonucunda b yoloj k arıtmanın tek başına çöp sızıntı suyunu arıtama- dığı, k myasal arıtma le beraber çıkış değer n n bell b r değere çek leb ld ğ , ancak pH değerler n n yükselmes neden le tekrar pH’ın düşürülmes gerekt ğ AKM’n n çalışmanın sonuna doğru ancak düşürüleb ld ğ sonucuna varılmıştır. Şek l 4. MBR Protot p Tes s Genel Görünüş