Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 75. Sayı (Ekim 2014)

52 Su ve Çevre Teknolojileri / Ekim 2014 www.suvecevre.com Tablo 6.1. Arıtma derecesine bağlı işletme parametreleri (Ten States Standard, 2004) Arıtma Tipi Proses F/M oranı (kg BOİ/kg AKM.d) Aktif Çamur Kons. (g/L) Çamur Yaşı (gün) Kısmi Arıtma -Organik Karbon, a Çok Yüksek Hızlı ≥1.0 1.5-2.0 ≤1.0 Organik Karbon, b,e Yüksek Hızlı TP-Giderimi 0.25-0.5 2.0-3.0 2-4 Organik Karbon Nitrifikasyon Düşük Hızlı 0.10-0.15 3.0-5.0 7-12c Denitrifikasyon, d,e TN-Giderimi TP-Giderimi 0.07-0.09 3.0-5.0 12-15 Uzun Havalandırma, a Çok düşük hızlı-çamur stabilizasyonu 0.04-0.07 3.0-5.0 15-30 a. İleri biyolojik fosfor giderimi uygulanmaz. b. Nitrifikasyonun oluşmaması gerekir. c. T≥10 ◦C proses sıcaklığı için uygulanır. d. TN giderimi için reaktörün %20-50’si havalandırılmaz. e. İleri Biyolojik fosfor giderimi için bekletme süresi 0.5-2.0 saat anaerobik selektör gerekir. 6.1.3.1. B yoloj k Azot G der m Prosesler B yoloj k azot g der m s stemler aşağıda ver lmekted r (ATV A-131, 2000; Metcalf & Eddy, 2003). Ön Den tr f kasyon S stem Ön den tr f kasyon proses nde atıksu, çamur ger devr ve çsel (n t- rat) ger dev r, den tr f kasyon (anoks k) hacmine yapılmaktadır. Denitrifikasyon ve n tr f kasyon havuzları ser bağlı 2 havuz olarak yapılabilir. Değişken giriş koşulları altında şletme esnekl ğ sağ- lamak için denitrifikasyon hacminin son kısmı aerob k şartlara dönüştürüleb l r. İçsel geri devirden gelecek oksijenin den tr f kasyon proses n olumsuz etk - lememes ç n gerekl önlemler alınma- lıdır. İçsel ger dev r oranının g r ş deb - s n n 4-5 katından daha fazla olması durumunda proses (konf gürasyon) değ ş kl ğ yapılmalıdır. Ön den tr f kas- yon proses n n akım d yagramı Şek l 6.1’de verilmektedir. Bardenpho Proses Bardenpho proses nde ön den tr f - kasyona benzer şek lde atıksu, çamur ger devr ve çsel (n trat) ger dev r ilk denitrifikasyon (anoksik) hacminde birleşmektedir. Ancak, denitrifikasyon hacmi iki kısma ayrılmış olup, nitrat geri devri ilk aerobik havuzdan birinci denitrifikasyon hacmine yapılmaktadır. Daha büyük hacimde seçilmesi gereken ikinci anoksik havuz ise ilk denitrifikas - yon hacminde giderilemeyen nitratın g der lmes n sağlamaktadır. Son aero- b k havuzda se son çökelt m havuzu öncesi azot gazının su ortamından sıyrılması sağlanmaktadır. Bardenpho prosesinin akım diyagramı Şekil 6.2’de ver lmekted r. Eşzamanlı (B rl kte) N tr f kasyon ve Den tr f kasyon Proses Bu proses k farklı şek lde uygula- nab l r: (1) yüksek ger dev r oranları- nın sağlandığı oks dasyon havuzlarında aerob k ve anoks k bölgeler oluşturul- ması ve/veya (2) bir hacimde çözün - müş oks jen konsantrasyonunun hem n tr f kasyon hem de den tr f kasyona yetecek seviyede kontrol edilmesi ile gerçekleşt r l r (Insel, 2007). Oksidasyon havuzlarında aerobik bölgede üret len n trat, anoks k böl- gede den tr f ye ed leb lmekted r. Bu proses yüksek oranda çsel ger devre sah p ön den tr f kasyon proses ola- rak nitelendirilebilir. Ancak, ön denit - r f kasyona göre daha fazla organ k maddeye ihtiyaç duymaktadır. Havuz ç nde havalandırma ve oks jen dağılı- mının sten len şek lde sağlanab lmes ç n gerekt ğ nde redoks potans yel , amonyum ve n tratın da ölçülerek pro- ses ver m n n kontrolü mümkündür. Yüksek çsel ger dev r oranlarında bu havuzlar tam karışımlı (h drol k olarak) rej me yaklaşmaktadır. Çözünmüş oks - jen har ç tüm b leşenler n konsantras- yonlarının havuz boyunca aynı olduğu kabul ed leb l r. Bu s stem n akım d yag- ramı Şekil 6.3’te verilmektedir. Şekil 6.1. Ön (ayrı) denitrifikasyon sistemi Şekil 6.2. Bardenpho sistemi Şekil 6.3. Birlikte nitrifikasyon ve denitrifikasyon prosesi (oksidasyon havuzu) REHBER