Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 61. Sayı (Ağustos 2013)

Su ve Çevre Teknolojileri • Ağustos 2013 25 Su&Çevre: Son dönemde Enduro ve Enduro Pro serilerini geliştirdiniz... Bu ürünler hakkında bilgi alabilir miyiz? Neden böyle bir üretime gerek duydunuz ve Enduro ile Enduro Pro Serileri ne tür avantajlar sunuyor?.. Cem Hanedanoğlu ve Birol Hen - den: Mas Pompa olarak üretime başladığımızdan bu yana arıtma pro - jelerine hep uzak kalmıştık. Enduro, bizim atıksu arıtma sektöründeki eli - mizi güçlendiren bir ürün oldu. Mas Pompa olarak bu zamana kadar İtalyan Zenit markasıyla atıksu grubumuzu tamamlamaya çalışıyorduk. Ama o da yabancı menşeli bir ürün olduğu için fiyat anlamında dezavantajları vardı. Ar-Ge birimimiz yaklaşık iki yıldır bu konu üzerinde çalışmalarını sürdürü - yor. Mas Grup olarak geçen senenin sonları itibariyle evsel ve endüstriyel atıksular ve proses sıvılarının nak - linde kullanılmak üzere tasarlanan yeni nesil pompa Enduro ve Enduro Pro Serisini ürün yelpazemize ekledik. Enduro Serisi ve Enduro Pro Serisi, ikisi de atıksu pompası; ama kulla - nım yerlerinde farklılıklar bulunu - yor. Enduro Serisi, dalgıç tip pompa ve suyun içinde; Enduro Pro Serisi ise atıksu sisteminin dışında, kuru ortamda çalışıyor. Yani çalıştıkları istasyonlar değişiklik gösteriyor. Bazı atıksu istasyonlarında direkt dalgıç tip kullanılıyor, bazılarında ise kuru tip kullanılıyor. Uzun bir Ar-Ge çalış - ması sonucunda ortaya çıkarılan bu atıksu pompaları uygulama için özel gövdesi ve çark tasarımları sayesinde tıkanmadan birçok sıvının basılmasına olanak sağlıyor. Farklı kullanım alanları ve sıvı özel - liklerine göre 3 tip çark uygulaması mevcut ve çark kanat aralıkları, büyük katı madde geçirilmesine uygun ola - rak şekillendirildi. Bu çark tiplerin - den birisi, X Tipi Serbest Akışlı (Free Vortex) Çarklar; bu tip çarklarda sıvı kütlesi serbest vorteks hareketi ile döndürülerek akışkan transferi sağla - nıyor. Sıvıların çarkla teması azaltıla - rak basma flanşına iletimi sağlanıyor. Bu çarklar, uzun lifler (saç, kıl, iplik vs.), küçük katı parçacıklar ve belirli oranda gaz veya hava içeren sıvıları basmaya uygun. S Tipi Tek Kanatlı Çarklar ise büyük katı parçacıklar (pompanın ağız çapına yakın çapta) içeren sıvılar için. D Tipi İki Kanatlı Çarklar da, içinde belirli boyuta kadar çamur ve katı parça bulunan, ancak elyaf, gaz veya hava içermeyen atıksulara uygun. Simetrik tasarımı sayesinde dengeli ve titreşimsiz çalı - şıyorlar. Tek bir gövde ile bir çark deği - şimi yapılarak birçok uygulamada kullanılabiliyor. Tıkanmaya karşı korumalı açısal ve değişebilir aşınma halkaları ile pompa gövdesinin ömrü uzatılıyor. Salmastra yatağının spiral yapısı, mekanik salmastraya yabancı maddelerin yaklaşmasını önlüyor ve salmastra önünde sirkülasyon oluş - turarak birikimleri engelliyor. Böylece uzun ömürlü mekanik salmastra elde ediliyor. Enduro Pro serisi yatay veya düşey eksenli olarak çalışabilme özelli - ğine sahip pompalar kaplinli veya monoblok olarak da monte edilebi - liyor. Sökülebilir ayakları sayesinde basma flanşı sağa, sola veya yukarı yönlendirilebiliyor. Ayak sökülerek düşey uygulamalar için taban desteği bağlanabiliyor veya ayaksız olarak kullanılabiliyor. Kompakt tasarımı sayesinde kısıtlı alana sahip pompa istasyonları için müşterilere ideal bir çözüm sunuyor. Basılan sıvıya ve işletme şartlarına bağlı olarak deği - şik mekanik salmastralar kullanılı - yor. Tekli mekanik salmastra türleri; kauçuk körüklü balanssız mekanik salmastra standarttır. Tek veya çok yaylı diğer tipler de uygulanabiliyor. Salmastra malzemeleri, basılan sıvıya göre seçiliyor. Genellikle SiC-SiC mal - zeme çifti kullanılıyor. Tekli veya çiftli kartuş salmastralar uygulanabiliyor. Çift mekanik salmastra uygulaması ile ikili korumayla uzun süreli çalışma sağlıyor. Mekanik salmastralardan birinde sorun oluşsa bile sistemin çalışması devam ediyor. Mekanik salmastralar özel yağ haznesi içinde çalıştırılarak kuru çalışma önleniyor. Ayrıca bu tasarımla yüksek emme yük - sekliklerinde pompanın hava emmesi engelleniyor. Enduro serisi pompalarda ise özel yağ kutusu uygulamasıyla da motora su geçişi önleniyor. Bu sistem, pom - panın yağ kutusuna su geçişi olması durumunda uyarı veriyor ve pompa - nın durdurulması sağlanıyor. Ayrıca Termistör ile motor aşırı ısınmaya karşı korunuyor. Onun dışında atık - sulara, korozyona karşı dayanıklı H07RN-F tipi özel kablolar kullanı - lıyor. Yine alternatif olarak IE2 ve IE3 sınıfı motorlar kullanılabiliyor. Motor - lar konusundaki direktif, 2012 yılının Nisan ayında yürürlüğe girdi ve her - kes kullanmak zorunda. Minimum IE2 veya IE3 olması lazım. Bu pompalarda da IE2 ve bir üst sınıfı olan IE3 tipi motorlar alter - natifli olarak bulunuyor. Enduro ve Enduro Pro serilerinin MAS-DAF Makina Marmara Bölge Müdürü Cem Hanedanoğlu (sağda) ve MAS-DAF Makina Ar-Ge Mühendisi Birol Henden (solda)