~akale Tablo 6: Katılaştırılmış örneklerin metal sızıntı konsantrasyonları Bekleme Kompozisyon Süresi Sızan MetalKonsantrasyonu(mg/L) (Gün) iner! Atık* Tehlikesiz Atık* Tehlikeli Atık* 1O/ 20/ 45/ 25 7 FA1 14 10/ 20/ 52,5/ 17,5 7 FA2 14 10/ 20/ 52,5/ 17,5 7 FA3 14 10/ 20 / 52,5/ 17,5 7 FA4 14 ·ços, 200s sıralanabilir: FAl > FA3 > FA4 > FA2. Sızdırma testi TCLP 7 ve 14 gün bekletilerek solidifikasyonu sağlanan örneklere uygulanmış, sızıntı suyunda bulunan Cr, Cu, Fe, Mn, Ni ve Zn metallerinin konsantrasyonları ölçülmüştür (Tablo 6). Belirtilen metallerden Cr, Cu, Ni ve Zn, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ncle konsantrasyonlarına sınırlama getirilen metallerdir. Yönetmelik, bu metallerin konsantrasyonlarına göre, atığı inert, tehlikesiz veya tehlikeli atık olarak nitelendirmektedir. Bu sınıflandırmaya ait değer aralıkları ela Tablo 6'da verilmiştir. Tablo 6 incelendiği zaman en yüksek sızıntı konsantrasyonuna sahip olan metallerin sırayla Zn, Fe ve Cr olduğu görülmüştür. Sızan metallerin konsantrasyonları Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ndeki değer aralıkları ile karşılaştırıldığında, Cu, Ni ve Zn inen atık kategorisine girmekte, ancak Cr konsantrasyonu 0,050 mg/L'nin üzerinde olduğundan dolayı tehlikesiz atık kategorisinde yer almaktadır. Bu durum, solidifikasyon sonucu elde edilen örneklerin tehlikesiz atık olarak sınıflandırılmasına neden olmaktadır. l sz Su ve Çevre Teknoıoıileri • A8ustos 2012 Cr Cu Fe < 0,050 < 0,200 0,050- 1 0,200 - 5 1-7 5-10 0,041 0,031 0,093 0,088 0,024 0,079 0,036 0,022 0,038 0,027 0,010 0,042 0,073 0,022 0,100 0,137 0,018 0,020 0,057 0,036 0,044 0,069 0,015 0,053 Sonuçlar Evsel atıksuların arıtılması sonucu oluşan arıtma çamurlarının, alternatif bertaraf ve kullanım olanakları olmasına karşın, günümüzde halen önemli bir çevre sorunu oluşturmaktadır. Bu amaçla, evsel atıksulardan elde edilen yüksek organik içerikli arıtma çamuru, uçucu ki.il,klinoptilolit ve kireç ile karıştırılarak soliclifikasyon/stabilizasyon işlemine tabi tutulmuş ve yüksek serbest basınç mukavemeti ile düşük metal sızıntısına sahip ürünler elde edilmiştir. Uçucu ki.ili.infiziksel ve kimyasal yapısındaki değişikliklerin, külün su tutma kapasitesini etkilediği gözlenmiştir. Bu durum, çalışmada hazırlanan karışımlarda farklı oranlarda arıtma çamuru kullanılmasına neden olmuştur. Elde edilen yüksek mukavemet değerleri, daha önce yaygın olarak çalışılmayan evsel atıksuların arıtımından elde edilen yüksek organik içerikli arıtma çam urlarının soliclifikasyonlarının mümkün olduğunu göstermektedir. Bu yöntem ile çevresel bir sorun olan yüksek organik içerikli arıtma çamurları ve uçucu ki.iller,çevreye zarar vermeyecek Mn Ni Zn < 0,040 < 0,400 0,040- 0,4001 -4 5-20 0,005 0,023 0,189 0,022 0,019 0,223 0,007 0,033 0,170 0,000 0,017 0,306 0,003 0,021 0,202 0,000 0,024 0,304 0,000 0,017 0,301 0,000 0,007 0,315 bir hale getirilerek faydalı ürünlere dönüştürülebilecektir. Sistemin başka bir avantajı ise, kullanılan malzemelerin ucuz veya düşük maaliyetli oluşudur. Arıtma çamuru atıksu arıtımının, uçucu ki.ilise termik santrallerin bir yan i.iri.ini.i olduğundan herhangi bir maliyet yaratmamaktadır. Klinoptilolit ise Ti.irkiye'de yüksek miktarda rezervleri bulunan bir madde olup, ucuz bir üründür. Solidifikasyon sonucu 10000 kPa'ın üzerinde serbest basınç mukavemeti değerlerinin elde edilmiş olması, sızıntı testlerinin sonuçlarının katılaştmlmış örneklerin tehlikesiz atık kategorisinde olduğunu göstermesi ve düşük maliyeti bu yöntemin inşaat sektöründe kullanımına olanak sağlamaktadır. Kaynaklar Filibeli, A., Ayol, A. (2008). Ti.irkiye'de Arıtma Çamuru Potansiyeli: Yasal Mevzuat, Arıtma Çamurlarının Özellikleri ve Yararlı Kullanım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi. TAKAG'2008, Türk-Alman Katı Atık Günleri Geleceği Olan Katı Atık Yönetimi ve Katı Atık Tekniği, 27-29 Kasım 2008, İzmir, 133-146. Topaç, F.O., Başkaya, H.S. and
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=