Kompost Teknolojileri ve •• Uygulama Ornekleri 2. BÖLÜM Doç. Dr. Bestamin Özkaya, Prof. Dr. Ahmet Demir YTÜ inşaat Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü 3.2 Aerobik Arıtma (Kompostlaştırma) Teknolojileri Aktarmalı yığında kompostlaştırma, havalandırmalı statik yığın ve reaktörde kompostlaştırma, kentsel katı atıkların kompostlastırılmasında kullanılan temel yöntemlerdendir. Bu yöntemlerde atığın organik kısmını havalandırmak için kullanılan metot farklı olmasına rağmen proses uygun bir şekilde dizayn edildiğinde ve işletildiğinde biyolojik prensipler aynıdır ve bütün metotlarla aynı zaman periyodunda benzer kalitede ürünler elde edilebilir. Havalı kompostlaştırma yöntemleri, statik (açık) ve dinamik (kapalı) olmak üzere iki ana sınıfta toplanabilir. Dinamik metotta, oksijen girişini sağlamak, sıcaklığı kontrol etmek ve homojenizasyonu sağlamak üzere atıklar karıştırılır. Statik metotta ise sisteme hava verilir. Kompostlaştırma prosesinin reaktör içinde gerçekleştiği kompostlaştırma sistemleri, kapalı reaktör kompostlaştırma sistemleri olarak bilinirler. 1 so SuveÇevreTeknolojileri•Temmuz2012 Aktarmalı Yığında Kompostlaştırma: Aktarmalı yığında kompostlaştırma dünyada yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu tip kompostlaştırmada 2-3 metre yükseklik ve 3-5 metre genişlikte oluşturulan yığınlar 100 metre uzunlukta olabilir. Bu yöntemde oluşturulan yığınlar periyodik olarak özel ekipmanlarla karıştırılarak oluşan ısının serbest bırakılması ve anaerobik şartların oluşumunun engellenmesi gerekmektedir. Genellikle bu ekipmanlar yığın içinde optimum nem düzeyini sağlamak için su temin sistemiyle donatılmıştır. Bu sayede hem karıştırma hem de nemlendirme işlemi gerçekleştirilebilir. Aktarmalı yığında kompostlaştırma diğer teknolojilere göre daha az maliyetlidir. Ancak diğer teknolojilere göre kontrolü daha zordur. İstenmeyen kokuların oluşumu söz konusudur. Şekil S'te aktarmalı yığında kompostlaştırma işlemi şematik olarak verilmiştir. Aktarmalı yığında kompostlaştırma kişi başına alan ihtiyacı yaklaşık 0,03 m2/kişi'dir. Aktarmalı yığında kompostlaştırmada kullanılacak hammaddeler gıda atıkları içermez. Aksi takdirde gıda atıklarının bozunması sırasında oluşan istenmeyen kokular yakın çevredeki yerleşim alanlarını rahatsız edebilir. Ayrıca yığınlarda gıda atıklarının bulunması, kuşların yığınlara musallat olmasına ve proseste sorun teşkil etmelerine neden olabilir. Kompostlaştırma sürecinde gerçekleşen ekzotermik reaksiyon, organik maddenin molü başına yaklaşık 616 kcal ısı açığa çıkmasına sebep olur. Aktarmalı yığında kompostlaştırma uygulamalarında, oksijen sistemde biyolojik olarak parçalanmada her zaman için mevcut değildir. Örneğin yığının merkezinde biyolojik parçalanma için gereken oksijen yığının porozitesine ve aktarma sıklığına bağlıdır. Aktarmalı yığında kompostlaştırma sistemlerinin: 1) Yatırım ve işletme maliyeti düşüktür 2) Arazi ihtiyacı yüksektir 3) Yağışlı havalara ve soğuğa karşı duyarlı olduğu için kapalı alanlarda
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=