Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 41. Sayı (Kasım-Aralık 2011)

52 Su ve Çevre Teknolojileri • Kasım - Aralık 2011 Uygulama kullanılan santrifüj pompalar ve benzeşim yasalarından kaynaklı, ortalama yüzde 20-30 arası bir enerji tasarrufu sağlanmıştır. Teknik olarak bir sincap kafesli asenkron motorun hızının değiş- tirilmesi için motora uygulanan besleme geriliminin frekansının değiştirilmesi gerekmektedir. Sürücüler, sabit şebeke gerilim (V) ve frekansından (Hz), istenilen düzeyde değişken çıkış gerilimi ve frekansı elde eden cihazlardır. Sürücünün çıkış frekansı, motorun hangi hızda döneceğini belirle- mektedir. Sürücü ile yolverme diğer kontrol metotlarına (direkt, yıldız-üçgen, yumuşak yolverici) göre daha kompleks bir yapıdadır ve daha yüksek güç faktörüne sahip olması, motor kalkış esnasındaki akımı sınırlayarak elektrik-mekanik sistemin ömrünü uzatması ve enerji tasarrufu gibi birçok faydası bulun- maktadır. İSKİ projesinde direkt yolveri- len pompalara, basınç transmit- teri üzerinden gelen bilgi direkt olarak sürücüye analog giriş olarak bağlanmıştır. Bu bilgiye göre iste- nilen basınç seviyesi sürücüye set edilmiştir. Böylece ihtiyaca göre pompa motorunun hız değişimi ile hem daha etkin kontrol, hem de çok ciddi düzeyde enerji tasarrufu sağlanmıştır. ABB ACQ810 sürücüler Projede kullanılan ABB ACQ810 sürücüler, su ve atıksu uygulamaları için dizayn edilmiş ve pompa kul- lanıcıları tarafından ihtiyaç duyulan tüm fonksiyonları içermektedir. Modüller, önceden programlanmış pompa kontrol fonksiyonlarını içerir. Bu fonksiyonların seçilmesi ve uygulanması tek ve çoklu pompa uygulamaları için, önceden yapı- landırılmış makroların kullanımıyla oldukça kolaydır. Ayrıca, kullanı- cıların kendi sürücülerini daha da özelleştirmelerine olanak veren kolay kullanılabilir programlama asistanı sunulmaktadır. ACQ810 sürücülerin standart ola- rak sahip olduğu EMC ve harmonik filtreler ile enerji kalitesi açısından da sorunsuz devreye alma ve son- rasında işletme sağlanmıştır. Ayrıca gelişmiş Türkçe kontrol paneli ile kullanıcılara daha kolay kurulum ve kullanım imkanı sunulmuştur. Özet olarak, su sektöründe de enerji maliyetleri çok ciddi bir payı oluşturmakta ve tüketilen gücün büyük bir kısmı pompa motor- larında harcanmaktadır. Sürücü uygulaması ile çok ciddi oranda enerji tasarrufu gerçekleştirilebil- mektedir. Su ve atıksu uygulamaları için özel olarak tasarlanan ACQ810 sürücü modülleri, tek ve çoklu pompa sistemleri için özel tasarlan- mış pompa kontrol fonksiyonlarını standart olarak desteklerler. Bu fonksiyonlar, su ve atıksu proses- lerinin düzgün ve sorunsuz çalış- masını temin ederek, gereksiz iş kaybını azaltır ve enerji verimliliğini maksimize ederler. Bu fonksiyonlar yumuşak dolum, pompa eş yaş- lanma, yedekleme, debi hesaplama, çoklu paralel pompa kontrolü, pompa temizleme, seviye kontrolü vb. olarak sıralanabilir. Sürücülerin pompaya özel bu özellikleri pompa sisteminin çalışma ömrü maliyetini azaltarak, zaman ve paradan tasar- rufa yardımcı olur. ABB, su sektörüne yönelik sun- muş olduğu geniş ürün yelpazesi ve sahip olduğu partnerleri ile birçok anahtar teslim projeyi başarıyla gerçekleştirmiştir. İSKİ Terfi mer- kezleri projesinin ilk fazını başarılı bir şekilde tamamlayıp teslim eden ABB partneri Halıcı Elektronik ve Telekomünikasyon San. Tic. Ltd. Şti., sektörde sahip olduğu deneyim ve referanslarla bu pazarda güveni- lir bir oyuncu olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Akış, hız ile doğru orantılıdır. Yükseklik değişimi, hız değişiminin karesi ile doğru orantılıdır. Güç değişimi, hızın değişiminin küpü ile doğru orantılıdır.