Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 39. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

50 Su ve Çevre Teknolojileri • Temmuz - Ağustos 2011 Teknik olan tozdan çözelti hazırlama ve şartlandırma sonuçlarına göre farklı bileşenlerin miktarlarını ayarlama işlemlerine gerek kalmamaktadır. Dozajlama sistemi, film yapıcı bileşenlerle uyumlu olmadığında Viton malzemeli parça içermemeli- dir. Dozajlama sistemi için EPDM ve Teflon malzemelerin kullanımı öne- rilmektedir. FYA ölçümüne dayalı ürün dozajlama sistemleri genellikle kondensatta, besleme suyunda ve kazan suyunda çok düşük miktarda FYA tespit edilebilecek kadar ürün basacak şekilde tasarlanmıştır. FYA’nın sadece tespit ediliyor olması yeterlidir. Sürekli aşırı dozaj- lama, sistemin çeşitli noktalarında (örneğin filtreler) fazla birikme- lere neden olabilir. Şartlandırma yapılan dozajlama, takviye edilen su miktarıyla ürün tüketimi arasında denge kurulacak şekilde düzenli olarak tespit edilerek izlenmelidir. Buna ek olarak besleme suyu, kazan suyu ve kondensattaki pH ve FYA konsantrasyonu değerleriyle birlikte kazan suyu ve kondensattaki demir içeriği de analiz edilmelidir. Analiz Şartlandırma yaklaşımının temel bileşeni olarak FYA tercih edilmişse anlamlı sonuçlar elde etmek için özel bazı kurallara uyulmalıdır: Yal- nızca su fazında ve serbest haldeki FYA’nın analitik tayini yapılabilir. Metal yüzeylere bağlanmış FYA tespit edilemez. FYA adsorpsiyonu metalik yüzeyin alanına, sıcaklık ve su fazındaki serbest FYA miktarına bağlıdır. Bu nedenle dozajlanan miktar ile tespit edilen serbest FYA arasında bir korelasyon söz konusu değildir. FYA, numune kabı dahil hemen hemen bütün yüzeylere adsorpla- nır. Sadece iyi temizlenmiş numune kapları kullanılmalı ve numune alımının hemen sonrasında vakit kaybetmeden serbest FFA analizi yapılmalıdır. FYA, katyonik yüzey aktif (deterjan kullanımı söz konusu olduğunda olası interferans durumu) ya da spesifik bir boya (bengal rose) kullanımı ile komp- leks şeklinde tespit edilebilir. Sonuçlar Klasik şartlandırma ile kıyaslandı- ğında, FYA ile şartlandırmanın bir- çok avantajı bulunmaktadır: Bütün tesisin korozyona karşı korunması sağlanır. FYA’nın buhar uçuculu- ğundan dolayı, tesisin bütün bölüm- lerinin yüzeylerinde koruyucu film oluşumu gerçekleşir. Oksijen tutucunun kullanıldığı programlara kıyasla, film yapıcı komponent kimyasal reaksiyona girerek tüken- mez. FYA ile yapılan şartlandırma programı tamamen organik bazlıdır; böylece iletkenlik değerine çok az etki eder. FYA bazlı şartlandırma ile daha düşük su ve enerji kaybına (blöf) neden olacak kazan suyunda yüksek konsantrasyon sayılarına çıkılabilir. Ayrıca önemsenmeyecek insan toksisitesine sahiptirler. Bu nedenle, hidrazin kullanımında olması gereken kapsamlı mesleki sağlık ve güvenlik ölçümlerinin yapılmasına gerek yoktur. Tesiste, pürüzsüz ve homojen bir manyetit tabaka oluşumu gerçek- leşir. Klasik fosfat şartlandırmasına kıyasla daha iyileşmiş ısı transfer katsayıları elde edilir ve böylece buhar jeneratörünün verimliliği ve enerji tüketimi azalır. Ayrıca film yapıcı aminlerin kullanımı ile tesislerde türbin gibi kritik parça- ların temizliğinde de iyileşmeler söz konusu olabilir. Film yapıcı aminler, onlarca yıldır endüstriyel kuvvet santralleri ve buhar kazanla- rında [12, 13], kağıt endüstrisi ve hatta klasik şartlandırma ile başarılı sonuçların alınamadığı tesislerde kazan suyu şartlandırma kimyasalı olarak başarılı bir şekilde kullanıl- maktadır [14]. Kaynaklar [1] Petrova, T. I.; Furunzhieva A. V.: Effect of Acetic Acid on Mass Transfer of Corrosion Products in Fossil Power Plant Cycle. Proceedings of the 14th International Conference on the Properties of Water and Steam, Kyoto, Japan [2] Bäßler, R.; Uhlemann, M.; Mummert, K.: Inhibiting Effect of Octadecylamine on Pitting Corrosion Behaviour of Stainless Steel Type 1.4571 up to 250 °C. Materials and Corrosion 50 (1999), 146 [3] Schutz vor Korrosion durch heißes Wasserdampfkondensat. Richtlinie II-9-301 J 1525/81 Zentralstelle für Korrosionsschutz, Dresden [4] Banica, C.-E.; Czempik, E.; Vogt, C.;Schneider, F.: Influence of Hot Water Conditioning on the Corrosion Behaviour of Carbon Steel. Materials and Corrosion 53 (2002), 256 [5] Ochoa, N.; Moran, F.; Pébère, N.; Tribo-llet, B.: Influence of Flow on the Corrosion Inhibition of Carbon Steel by Fatty Amines in Association with Phosphonocarboxylic Acid Salts. Corrosion Science 47 (2005), 593 [6] Foret, C.; Stoianovici, G.; Chaussec, G.; de Bache, A.; zum Kolk, C.; Hater, W.: Study of Efficiency and Stability of Film Forming Amines (FFA) for the Corrosion Protection of the Carbon Steel in Water Circuits; EUROCORR 2008, Edinburgh [7] Ochoa, N.; Baril, G.; Moran, F.; Pebere, N.: Study of a Multi-Component Inhibitor Used for Water Treatment in Cooling Systems. J. appl. Electrochemistry 32 (2002), 497 [8] Duprat, M.; Lafont, M.-C.; Moran, F.; Dabosi, F.: Study of the Corrosion and Inhibition Process of a Carbon Steel in a Low Conductivity Medium by Electrochemical Methods; Electrochim. Acta, 30 (1985), 353 [9] Jüttner, K.; Lorenz, W. J.; Kending, M. W.; Mansfeld, F.: Electrochemical Impedance Spectroscopy on 3-D Inhomogeneous Surfaces; J.Electrochem. Soc., 135 (1988), 332 [10] Topp, H.; Steinbrecht, D.; Hater, W.; zum Kolk, C.: Zum Wärmetransport beim Behältersieden von Wasser an Stahlheizflächen. VGB Konferenz ‚Chemie im Kraftwerk, Dresden 2009 [11] Hater, W.; Voges, N.: Verteilungsgleichgewicht und mittlere Oberflächenbelegung von filmbildenden Aminen. VGB PowerTech 90 (2010), Nr. 3, 72 [12] Hater, W.; Olivet D.: Organische Kesselspeisewasser-Additive auf Basis Filmbildender Amine. VGB PowerTech 89 (2010), Nr. 3, 75 [13] Allard, B.; Chakraborti, S.: Controlling Corrosion and Scaling with Aliphatic Amines in Steam Generating Systems. Svensk Papperstidning 18 (1983), R186 [14] Van Lier, R.; Janssen, G.; Savelkoul, J.: Three Years of Experiences with Polyamines in the High Pressure System of a Naphtha Cracker. PowerPlant Chemistry 10 (2008), Nr. 12, 696